Protisty – najprostsze organizmy eukariotyczne

1. Do królestwa protista należą:



glony (kiedyś zaliczane do roślin);



pierwotniaki (kiedyś zaliczane do zwierząt);



śluzorośla (kiedyś zaliczane do grzybów).

2. Systematyka protistów:

Królestwo: Protisty

Typ: Krasnorosty (organizmy morskie, np. widlik, rurecznica)
Typ: Zielenice (fitoplankton, watki, pierwotek, chlorella, toczek, gałęzatka)

Stramenopile

Typ: Złotowiciowce

Typ: Okrzemki

Typ: Lęgniowce

Typ: Brunatnice (katleria, listownica, morszczyn)

Alweolaty

Typ: Tobołki = bruzdnice

Typ: Sporowce (zarodziec malarii)

Typ: Orzęski (pantofelek, trąbik, wirczyk)

Euglenozoa

Typ: Klejnotki (klejnotka = euglena)

Typ: Świdrowce (gambijski, nagany)

Sarkodowe = zarodziowe

Typ: Ameby (pełzak okrężnicy, pełzak czerwonki wywołujący czerwonkę
amebową)
Typ: Otwornice
Typ: Śluzorośla
Typ: Promienionóżki (promienica)

3. Formy morfologiczne protistów:

a) organizmy jednokomórkowe jednojądrowe:



pełzaki – bez ścian komórkowych; zmieniają swój kształt; poruszają się za

pomocą wypustek cytoplazmatycznych = nibynóżki = pseudopodia.
np. pełzak czerwonki (ameba)



wiciowce – poruszają się za pomocą jednej lub większej liczby wici; mogą

posiadać ścianę komórkową; kształt jest określony.
np. euglena zielona (klejnotka)



forma nieruchoma – posiada przeważnie ścianę komórkową zbudowaną z

celulozy oraz może zawierać dodatkowo CaCO

3

lub SiO

2

(dwutlenek krzemu).

np. chlorella, pierwotek



świdrowiec – brak ściany komórkowej; wić przyczepiona częściowo do ciała
fałdem błony komórkowej.
np. świdrowiec gambijski

b) komórczaki (wielojądrowa komórka)

np. pełzatka

c) kolonijne (wiele organizmów jednokomórkowych):



kolonia niezróżnicowana

np. pandorina



kolonia zróżnicowana
np. toczek – ma postać kuli, której ścianę tworzy jedna warstwa komórek
zaopatrzonych w wici; w tej kuli wyróżniamy biegun przedni (wegetatywny),
odpowiedzialny za odżywianie, i tylny (generatywny), odpowiedzialny za
rozmnażanie.

d) wielokomórkowe (u glonów) – komórki łączą się ze sobą, ale nie tworzą typowych

tkanek i organów, dlatego ciało nazywamy PLECHĄ.



plecha nitkowata rozgałęziona

np. gałęzatka, skrętnica



plecha plektenchymatyczna = płatowata – zbudowana z nibytkanki
(plektenchyma), występuje np. u:
np. brunatnice, krasnorosty



plecha tkankowa – zbudowana z prymitywnych tkanek i struktur

przypominających organy roślin wyższych.
np. brunatnice – listownica i morszczyn.

BUDOWA LISTOWNICY:

część liściokształtna

część łodygokształtna

część korzeniokształtna

BUDOWA EUGLENY:

BUDOWA PANTOFELKA: