Konwekcja [

Piotr Bielicki. Podstawy taktyki gaszenia pożarów. Szkoła Aspirantów

Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie

]

Konwekcja albo unoszenie ciepła występuje wówczas, gdy poszczególne

makroskopowe cząstki ośrodka w którym odbywa się ruch ciepła zmieniają swoje położenie.
Zjawisko to jest charakterystyczne dla cieczy i gazów, jako zasadniczy rodzaj ruchu w tych
ośrodkach. Rozróżnia się dwa rodzaje konwekcji: naturalną i wymuszoną. Ruchy
konwekcyjne naturalne są wynikiem różnic gęstości spowodowanych wzrostem objętości
gazów przy ogrzewaniu stad też powietrze ogrzewane unosi się do góry a ochłodzone opada
na dół. Ten charakter konwekcji jest właściwy dla wnętrza pomieszczeń. Ruchy konwekcji
wymuszonej spowodowane są działaniem wiatru, wentylatorów itp. Ten typ konwekcji
występuje z reguły na zewnętrznych powierzchniach budynków.

Podstawową zależnością opisującą konwekcyjny transport ciepła jest równanie

Newtona:

q

= h

∆

T

gdzie:

q

- strumień ciepła przenoszony na drodze konwekcji, [W/cm

2

];

∆

T - różnica temperatur pomiędzy ośrodkami wymieniającymi ciepło;

h - współczynnik konwekcyjnego przenoszenia ciepła, typowe wartości
współczynników konwekcji przy założeniu konwekcji swobodnej
mieszczą się w granicach 5 - 25 [W/cm

2

], dla konwekcji wymuszonej 10 -

500 [W/cm

2

].

Wymiana ciepła na drodze konwekcji w pożarze wewnętrznym gra istotną rolę w

pierwszej jego fazie. Decyduje o prędkości rozprzestrzeniania się pożaru i ma wpływ na jego
temperaturę poprzez wymianę gazową przez wszystkie otwory w ścianach pomieszczenia.
Konwekcja decyduje o szybkości poszerzania się podsufitowej warstwy „gorących” gazów, a
co za tym idzie decyduje o zadymieniu i stężeniach toksycznych produktów rozkładu i
spalania.