Materiał dydaktyczny do zajęć pt. Organizacja opieki zdrowotnej w
Polsce

Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z dn. 30.08.1991 i 06.02.1997

Art. 1.

Zakład opieki zdrowotnej

jest

wyodrębnionym organizacyjnie

zespołem osób

i

środków majątkowych

utworzonym

i utrzymywanym w celu:

™

udzielania świadczeń zdrowotnych

™

promocji zdrowia,

ale również w celu:

™

prowadzenia badań naukowych i prac

badawczo - rozwojowych w powiązaniu z
ww.

™

realizacji zadań dydaktycznych i

badawczych w powiązaniu z udzielaniem

świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia

(tu zakład w nazwie ma określenie „kliniczny”

albo „uniwersytecki”).

Dz. U. 91.91.408 – tekst: ostatnia zmiana 1.02.2002 DZ. U.
01.126.1383

Zakładem opieki zdrowotnej

jest:

ƒ

szpital,

sanatorium,

prewentorium,

zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład
pielęgnacyjno - opiekuńczy (oraz inne z
całodobową lub całodzienną opieką)

ƒ

przychodnia, ośrodek zdrowia, poradnia

ƒ

pogotowie ratunkowe

ƒ

laboratorium diagnostyczne

ƒ

pracownia protetyki stomatologicznej i
ortodoncji

ƒ

zakład rehabilitacji leczniczej

ƒ

żłobek

ƒ

inny zakład określony w ustawie

Art. 8.

Zakład opieki zdrowotnej

tworzy:

zakłady publiczne

‰

minister lub centralny organ administracji rządowej

‰

wojewoda

‰

jednostka samorządu terytorialnego (od 1.01.1998.)
szczebla: gminnego, powiatowego, wojewódzkiego

‰

państwowa uczelnia medyczna lub państwowa uczelnia
prowadząca działalność dydaktyczną i badawczą w
dziedzinie nauk medycznych

zakłady niepubliczne

‰

kościół lub związek wyznaniowy

‰

pracodawca

‰

fundacja, związek zawodowy, samorząd zawodowy lub
stowarzyszenie

‰

inna krajowa lub zagraniczna osoba prawna lub fizyczna

( z tym, że nie może to być samodzielny publiczny zakład opieki
zdrowotnej)

‰

spółka nie mająca osobowości prawnej

Art. 3

Świadczeniem zdrowotnym

są działania

służące:

¾

zachowaniu

¾

ratowaniu

¾

przywracaniu

¾

i poprawie zdrowia

oraz inne działania medyczne wynikające z

procesu leczenia lub przepisów odrębnych,

regulujących zasady ich wykonywania.

- tu 14 pozycji świadczeń zdrowotnych

Świadczeniem zdrowotnym

jest:

• Badanie i porada lekarska
• Leczenie
• Badanie i terapia psychologiczna
• Rehabilitacja lecznicza
• Opieka nad kobietą ciężarną i jej płodem, porodem,

połogiem oraz nad noworodkiem

• Opieka nad zdrowym dzieckiem
• Badanie diagnostyczne, w tym analityka medyczna
• Pielęgnacja chorych
• Pielęgnacja niepełnosprawnych i opieka nad nimi
• Opieka paliatywno-hospicyjna
• Orzekanie i opiniowanie o stanie zdrowia
• Zapobieganie powstawaniu urazów i chorób poprzez

działania profilaktyczne oraz szczepienia ochronne

• Czynności techniczne z zakresu protetyki i ortodoncji

• Czynności z zakresu zaopatrzenia w przedmioty

ortopedyczne i środki pomocnicze

Akredytacja

Dobrowolne poddanie się zakładu przeglądowi,

prowadzonemu przez wizytatorów w celu

stwierdzenia spełnienia określonych i

podawanych do ogólnej wiadomości

standardów jakości, i w konsekwencji do

otrzymania świadectwa akredytacyjnego.

To świadectwo nosi nazwę

„certyfikatu

akredytacyjnego”

a wydaje go - każdorazowo

na okres nie dłuższy niż 3 lata -

Rada

Akredytacyjna

.

Członków Rady Akredytacyjnej powołuje

Minister Zdrowia i Opieki Społecznej.

Art. 18a Organizację i porządek udzielania

świadczeń w zakładzie opieki zdrowotnej

określa

regulamin porządkowy zakładu opieki

zdrowotnej

.

o

Przebieg procesu udzielania świadczeń.

o

Organizacja i zadania poszczególnych
jednostek organizacyjnych (tu też zakresy
działania pracowników).

o

Warunki współdziałania z innymi zakładami.

o

Prawa i obowiązki pacjenta.

o

Obowiązki zakładu opieki zdrowotnej w razie
śmierci pacjenta.

Regulamin ustala kierownik zakładu a rada
społeczna go zatwierdza.

Dz. U. Nr 162, poz. 1115, 30.12.1998 r.

Świadczenia zdrowotne

mogą być udzielane pacjentom przez:

9

zakłady opieki zdrowotnej

9

osoby fizyczne wykonujące zawód medyczny

9

grupową praktykę lekarską

9

grupową praktykę pielęgniarek i położnych

na zasadach określonych w odrębnych
przepisach.

Dz. U. Nr 162, poz. 1115, 30.12.1998 r.

Według Narodowego Programu Zdrowia,

opracowanego na lata 1996-2005,

Promocja zdrowia

to:

9

budowanie zdrowotnej polityki publicznej

9

tworzenie środowiska życia i pracy
sprzyjającego zdrowiu

9

zachęcanie całego społeczeństwa do
działań na rzecz zdrowia

9

rozwijanie indywidualnych umiejętności
służących zdrowiu

9

reorientacja służby zdrowia

Statut zakładu opieki zdrowotnej

określa:

¾

nazwę zakładu,

¾

cele i zadania,

¾

siedzibę i obszar działania,

¾

rodzaje i zakres udzielanych świadczeń,

¾

organy zakładu i strukturę organizacyjną.

Podmiot, który utworzył zakład nadaje statut.

Obowiązek uzyskania wpisu do rejestru.

Rejestr

prowadzi:

¾

wojewoda dla zakładów z obszaru

województwa,

¾

minister zdrowia dla zakładów przez siebie

tworzonych, państwowych uczelni
medycznych

Prawa pacjenta:

™

do uzyskania kwalifikowanych świadczeń

zdrowotnych

™

informacji o stanie zdrowia

™

wyrażenia zgody lub odmowy na

określone świadczenia ( z wyjątkiem

szczególnych sytuacji)

™

intymności i poszanowania godności

™

umierania w spokoju i godności

™

dodatkowo w szpitalu:

o

do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej

o

kontaktu osobistego

o

opieki duszpasterskiej

o

do przechowywania wartościowych
rzeczy w depozycie zakładu opieki
zdrowotnej

Obowiązki szpitala wobec pacjenta:

™

zapewnić świadczenie zdrowotne

™

zapewnić środki farmaceutyczne i

materiały medyczne

™

zapewnić pomieszczenie i wyżywienie

™

powiadomić rodzinę w razie śmierci lub

nagłego pogorszenia stanu zdrowia

Wypisanie ze szpitala:

‰

stan zdrowia nie wymaga już pobytu w
szpitalu

‰

na żądanie pacjenta

‰

gdy pacjent narusza porządek (a wypis nie
zagraża życiu)

Aptekę szpitalną

tworzy się w szpitalu posiadającym więcej niż
150 łóżek.

Zakład opieki zdrowotnej jest zobowiązany
prowadzić

dokumentację medyczną

(przy

zapewnieniu ochrony danych zawartych w
dokumentacji). Może ją udostępnić:

1. pacjentowi (jego przedstawicielowi ustawowemu bądź

osobie upoważnionej przez pacjenta)

2. zakładowi opieki zdrowotnej dla zapewnienia ciągłości

opieki

3. państwowym organom ds. zdrowia + organom

samorządu lekarskiego (w celu nadzoru i kontroli)

4. ministrowi zdrowia, sądom, prokuratorom, rzecznikom

odp. zaw. (w związku z postępowaniem)

5.

uprawnionym organom i instytucjom (badanie
przeprowadzono na ich wniosek)

6.

organom rentowym oraz innym (zakładom
ubezpieczeniowym, zespołom ds. orzekania, etc.)

7. rejestrom usług medycznych (dane niezbędne do

prowadzenia rejestrów)

8. szkole wyższej dla celów naukowych, dydaktycznych

(bez nazwisk i cech identyfikacyjnych)

System zdrowotny

- jest to skoordynowany zespół działań,

którego celem jest realizacja świadczeń
oraz usług

profiaktyczno

-

leczniczych

i rehabilitacyjnych, mających na celu
zabezpieczenie i poprawę stanu zdrowia
jednostki i zbiorowości.

Elementy

systemu zdrowotnego

(systemu ochrony zdrowia):

• służba zdrowia (system opieki zdrowotnej)
• instytucje administrujące i finansujące
służbę zdrowia

• tradycyjne działania zdrowia publicznego

Źródło:

„Zdrowie Publiczne”, Uniwersyteckie Wydawnictwo

Medyczne Vesalins, Kraków 2000, s. 127

Cele systemu opieki zdrowotnej:

¾

Zabezpieczenie i dostarczenie całej populacji

możliwie pełnego zakresu świadczeń
medycznych, których ona wymaga, bez
względu na różnicujące ją kryteria
ekonomiczne, społeczne, kulturowe i
geograficzne (

dostępność opieki

).

¾

Zapewnienie usług oraz świadczeń

profilaktyczno-leczniczych i rehabilitacyjnych
na możliwie najwyższym poziomie,
adekwatnie do poziomu wiedzy i sztuki
medycznej oraz zasad dobrej praktyki (

jakość

opieki, ciągłość, kompleksowość

).

¾

Organizowanie opieki w możliwie najlepszy

sposób tak, aby optymalnie wykorzystać
zasoby materialne, finansowe i osobowe
(

efektywność, produktywność, racjonalność,

skuteczność

).

¾

Doskonalenie systemu oraz działania,

w efekcie których użytkownicy systemu tj.
pacjenci jak i personel służby zdrowia odniosą
satysfakcję i zadowolenie z realizowanych
usług medycznych (

dynamika systemu,

satysfakcja

).

PREWENCJA RENTOWA

Podstawą skierowania osoby ubezpieczonej do ośrodka

rehabilitacji jest orzeczenie o potrzebie rehabilitacji, które

może być wydane przez lekarza orzecznika ZUS:

1. na wniosek lekarza leczącego

2. podczas kontroli prawidłowości orzekania o czasowej

niezdolności do pracy

3. podczas orzekania w sprawie przedłużenia okresu

zasiłkowego

4. przy ustalaniu uprawnień do świadczenia rehabilita-

cyjnego

5. podczas orzekania o niezdolności do pracy dla celów

rentowych