Dlaczego szkoły zróżnicowane ze względu na płeć ?

Różnice między chłopcami i dziewczynami

Różnice neuroanatomiczne

Pojawiają się już w trakcie rozwoju prenatalnego pod wpływem hormonów płciowych. Oto
niektóre z nich:

• Mężczyźni mają bardziej niż kobiety asymetryczne półkule mózgowe. Każda półkula

odpowiada za inne zdolności.

• Kobiety mają o 53% większe ciało modzelowate (struktura łącząca obydwie półkule

mózgowe).

• U kobiet większa koncentracja substancji szarej występuje w nowszych

filogenetycznie obszarach kory mózgowej, u mężczyzn w starszych.

Różnice w funkcjonowaniu mózgu

• W przetwarzaniu mowy u kobiet biorą udział obydwie półkule, u mężczyzn – tyko

lewa.

• Za orientację w terenie u kobiet odpowiedzialna jest kora mózgowa, u mężczyzn –

lewy hipokamp. Kobiety wykorzystują punkty orientacyjne w terenie, a mężczyźni
mapę i abstrakcyjne wskazówki (kierunki, odległości).

• U dzieci w wieku 7-17 lat za emocje odpowiada ciało migdałowate. W wieku 17 lat

funkcję tą przejmuje u kobiet kora mózgowa, a u mężczyzn zmiana ta nie zachodzi.
Stąd kobiety lepiej rozumieją emocje i je werbalizują (kora dysponuje tymi
„funkcjami” a ciało migdałowate nie).

Zróżnicowanie w rozwoju

Polegają nie tylko na tym, że chłopcy rozwijają się wolniej od dziewczyn. Chłopcy i
dziewczyny rozwijają się inaczej i na inny wiek przypadają ich szczytowe możliwości w
rozwijaniu poszczególnych zdolności. W przypadku jednych zdolności (werbalne, społeczne)
dziewczyny wyprzedzają chłopców, ale w innych tj. przedmioty ścisłe to oni wcześniej się
rozwijają.
W wieku do 12 lat istnieje naturalna segregacja płciowa. Chłopcy przebywają w swoim
towarzystwie, a dziewczyny w swoim.

Różnice w funkcjonowaniu społecznym

• Dziewczyny mają dwukrotnie lepszy słuch. Tradycyjnie w klasach koedukacyjnych

pierwsze ławki zajmują dziewczyny. Gdy lekcję prowadzi nauczyciel – mężczyzna
mogą one odnieść wrażenie, że nauczyciel krzyczy, natomiast chłopcy, z tyłu klasy nie
będą słyszeć wyraźnie głosu nauczycielki – kobiety.

1

• Dziewczyny są wrażliwe na pochwały i krytykę dorosłych - od nich uzależniona jest

samoocena. Zwykle w szkole uzyskują lepsze oceny od chłopców, ale ich samoocena
jest niższa. Dla chłopców krytyka lub pochwały dorosłych nie mają większego
znaczenia i nie wpływają na samoocenę.

• Dla dziewczyn motywujące są pochwały, dla chłopców rzeczywiste zainteresowanie

przedmiotem.

• Ze względu na wrażliwość na oceny osób dorosłych dziewczyny częściej dokonują

atrybucji zewnętrznych swoich porażek. Co więcej są one zwykle globalne, a nie
specyficzne jak w przypadku chłopców (atrybucja wewnętrzna i globalna porażki
dziewczyny: nie zdałam egzaminu z historii, bo jestem głupia i w ogóle do niczego się
nie nadaję vs atrybucja zewnętrzna i specyficzna chłopca: nie zdałem egzaminu, bo
pytania były nie na temat a historia to moja pięta achillesowa, jestem lepszy z innych
przedmiotów).

Jak powinna wyglądać szkoła dla
dziewczyn?

Jak powinna wyglądać szkoła dla
chłopców?

Klasa dla dziewczyn powinna być wygodna
(np. miękkie siedzenia) tak aby czuły się w
niej bezpiecznie i komfortowo.

Klasa dla chłopców nie powinna być
wygodna. Gdy chłopcy czują się zbyt
komfortowo nudzą się i zasypiają.

Dziewczęta powinny mieć możliwość
zwracania się do nauczyciela bezpośrednio
po imieniu.

Zarówno chłopcy do nauczycieli jak i
nauczyciele do nich powinni zwracać się na
„Pan”. Chłopcy zachowują się wtedy
poważniej.

Dziewczyny najefektywniej pracują w
małych grupach. Np. najlepiej gdy
prezentację przygotowują dwie uczennice niż
jedna.

Nauczyciel powinien ciągle poruszać się po
klasie i mówić głośno.

Dziewczyny dużo łatwiej przyswajają
informacje w oparciu o kontekst (np.
okoliczności powstania utworu, okoliczności
historycznych).

Chłopcy są znudzeni i tracą zainteresowanie
gdy podaje im się informację w kontekście.

Literatura:
Dla dziewczyn interesujące są utwory
dotyczące relacji międzyludzkich,
wymagające analizy charakterów,
rozumienia emocji.
W ich przypadku zasadne są pytania: „Co
mógł czuć autor pisząc utwór?” lub „Jak byś
się czuła na miejscu postaci z danego
utworu?”, można też poprosić je o
odgrywanie scenek i wczuwanie się w czyjeś
położenie.

Literatura:
Dla chłopców interesująca jest literatura
faktu, pełna akcji i opisów technicznych.
Bezzasadne jest pytanie chłopców o uczucia
bohaterów i ich własne, ponieważ maja oni
naturalne trudności z werbalizacją emocji.
Dla chłopców dobrym zadaniem jest np.
narysowanie mapy na podstawie lektury
„Władca much”.

2

Matematyka:
Dziewczynom łatwiej zrozumieć matematykę
jeśli jej zasady prezentuje się w odniesieniu
do realnego świata. (Np. na lekcję o liczbach
Fibonacciego można przynieść kwiaty i
zacząć od liczenia płatków).

Matematyka:
Chłopcom można z powodzeniem
prezentować „czysta”, abstrakcyjną
matematykę, oderwaną od realnego życia.
(Lekcję o liczbach Fibonacciego można
zacząć od podania ciągu liczbowego i
wzorów matematycznych).

Chłopcy lubią rzeczy związane z

niebezpieczeństwem. Dobrym pomysłem na
zainteresowanie ich biologią jest np.
przyniesienia na lekcję węża. Na chemii
natomiast można zaprezentować na filmie
wideo wybuchy dynamitu.

Co zyskają dziewczęta w szkołach dla dziewcząt?

• Większe zainteresowanie i lepsze wyniki z przedmiotów ścisłych tj. informatyka,

fizyka, matematyka.

• Rozszerzenie zainteresowań na zajęcia stereotypowo „męskie” np. uprawianie sportu,

informatyka.

• Mniejsza liczba niechcianych ciąż. (W szkołach koedukacyjnych chłopcy, z którymi

chodzą dziewczyny należą zwykle do grona ich przyjaciół. Jeśli taka dziewczyna
odmówi seksu chłopakowi naraża się wtedy nie tylko na odrzucenie przez niego, ale
też na zerwanie więzi społecznych. Trudniejsza odmowa jest spowodowana naciskami
otoczenia wynikającymi z przeświadczenia, że „wszyscy to robią”. W szkołach
zróżnicowanych dziewczęta mają taką samą liczbę relacji heteroseksualnych, ale mają
nad nimi większa kontrolę i poczucie autonomii).

• Dziewczęta mniejszą uwagę przywiązują do wyglądu fizycznego, mają mniej

kompleksów, bardziej skupiają się na realizacji własnych aspiracji.

• Dziewczęta mają możliwość tworzenia przyjaźni we własnej grupie, co jest dla nich

naturalne i nie zaburzone przez „wyścig o chłopca”.

• Towarzystwo innych dziewcząt wspomaga rozwój tożsamości płciowej.

Co zyskają chłopcy w szkołach dla chłopców?

• Większe zainteresowanie i lepsze wyniki w przedmiotach językowych, muzyce,

plastyce.

• Włączenie się w aktywności typowo „żeńskie” tj. śpiewanie w chórze, kółka

dyskusyjne, teatr.

• Chłopcy są bardziej zmotywowani do zdobywania lepszych ocen. W szkołach

koedukacyjnych bycie prymusem oznacza obniżenie statusu społecznego, w szkołach
zróżnicowanych dobre oceny podnoszą go.

3

• Chłopcy są grzeczniejsi, bardziej zdyscyplinowani i wrażliwsi, gdyż nie muszą

popisywać się przed dziewczynami i zgrywać „macho”.

• Chłopcy maja mniejszy kontakt z dziewczętami, ale za to darzą ich większym

szacunkiem. Mają też mniejsze problemy z kontrolowaniem napięcia seksualnego.

Co mówią badania?

3 rodzaje badań:

1) Duże badania szkół zróżnicowanych w Wielkiej Brytanii i Australii, gdzie szkoły

takie są ogólnodostępne.

• Wielka Brytania, 2002, National Foundation for Educational Research

o

Badanie objęło 2954 szkół średnich.

o

Uczniowie ze szkół zróżnicowanych mieli lepsze wyniki w nauce niż
uczniowie ze szkół koedukacyjnych.

• Australia, 2001, Australia Council for Educational Research

o

Badano 270000 uczniów.

o

W porównaniu z uczniami ze szkół koedukacynych uczniowie ze szkół
zróżnicowanych uzyskali oceny lepsze o średnio 15 – 22%.

• Jamajka, 1985, Marlene Hamilon

o

Uczniowie za szkół zróżnicowanych mieli lepsze wyniki w każdym
przedmiocie, z którego wystawiano oceny.

o

Nie było wówczas na Jamajce zróżnicowania statusu socjoekonomicznego
uczniów ze szkół koedukacyjnych i zróżnicowanych.

2) Badania typu „przed i po”, czyli analiza zmian, jakie miały miejsce po rozdzieleniu

poszczególnych szkół na „męskie” i „żeńskie”.

• Thurgood Marshall Elementary School in Seattle, 2000

o

Przed podziałem klas na klasy dla chłopców i dla dziewczyn ok. 30 dzieci
dziennie było wzywanych do dyrektora z powodów problemów z
dyscypliną (80% z nich to chłopcy). Po podziale klas tylko jeden uczeń
dziennie był wzywany do dyrektora.

o

Wyniki chłopców w słuchaniu poprawiły się z 10% – 30% do 73%, wyniki
w czytaniu wzrosły z 20% do 66% procent, a w pisaniu z 20% do 53 %.

• Szkoła średnia w Montrealu

o

Po podziale klas absencja spadła z 20% do 7%, liczba uczniów zdających
maturę wzrosła z 65% do 80%, a liczba absolwentów, która kontynuowała
naukę podwoiła się.

• Fairhurst High School

o

liczba chłopców uzyskujących wysokie oceny w testach standaryzowanych
wzrosła o 26%, dziewcząt o 22%.

• Szkoła średnia w Mill Hill w Anglii

4

o

Po podziale szkoły na część żeńską i męską liczba uczniów uzyskujących
bardzo wysokie oceny w testach GCSE wzrosła z 40% do 79%.

• Manchester University in England, 2001

o

Badano 5 szkół koedukacyjnych i niekoedukacyjnych.

o

68% chłopców uczęszczających do szkół zróżnicowanych zdało
standaryzowany test językowy (33% w szkołach koedukacyjnych), w
przypadku dziewczyn ze szkół zróżnicowanych test ten zdało 89% (48% w
szkołach koedukacyjnych).

• Cambridge University, 2003

o

Np. High Schools in Leeds, przed podziałem na klasy zróżnicowane tylko
30% chłopców zdawało egzamin z języka niemieckiego i francuskiego, po
podziale 100%.

3) Badania porównawcze szkół koedukacyjnych i zróżnicowanych.

• Providence University in Rhode Island, 1990

o

Porównanie koedukacyjnych i niekoedukacyjnych szkół katolickich.
Głównie dziewczęta, ale też chłopcy, uzyskiwali lepsze wyniki w szkołach
zróżnicowanych.

• University of Michigan

o

Porównanie koedukacyjnych i niekoedukacyjnych szkół katolickich.
Chłopcy szkołach zróżnicowanych uzyskiwali lepsze oceny z czytania,
pisania i matematyki. Dziewczęta – z czytania i chemii z biologią
(science).

o

Uczniowie ze szkół zróżnicowanych odznaczali się tez wyższymi
aspiracjami, samooceną, lepszym podejściem do nauki. Częściej
kontynuowali edukację na szczeblu wyższym. Dziewczęta mniej
stereotypowo myślały o roli kobiety.

• University of Wirginia, 2003

o

Chłopcy ze szkół zróżnicowanych dwukrotnie bardziej zainteresowani są
przedmiotami tj. sztuka, teatr,muzyka i języki obce.

Źródło: www.singlesexschools.org
www.sternik.edu.pl

5