lekcja z prawa pracy(1)

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

1







lekcja przygotowana przez: Annę Sitarską i Benitę Świerżewską


Konsultacja metodologiczna: Urszula Feltynowska
Monika Płatek



• (wiedza) będą wiedzieli:

1. co to jest stosunek pracy,

2. kiedy pracownik ma prawo do czasu wolnego,
3. od czego uzależniona jest wysokość wynagrodzenia za pracę,
4. co to jest i na czym polega system ubezpieczeń społecznych oraz jakie

składki powinien odprowadzać za pracowników pracodawca,

5. w jaki sposób można rozwiązać umowę o pracę

(umiejętności) będą umieli

:

1. korzystać z przysługujących im praw (związanych ze stosunkiem pracy),
2. podjąć odpowiednie kroki w razie naruszenia ich praw
3. rozwiązać zgodnie z prawem stosunek pracy,

• (wartości- cele wychowawcze) będą rozumieli, że

Praca jest cennym dobrem, szczególnie w obliczu trudnych warunków na rynku
pracy. Brak miejsc pracy nie powinien jednakże usprawiedliwiać niezgodnego z
prawem traktowania pracowników. Pracownik powinien szanować swoja pracę,
ale także powinien umieć się bronić przed nieodpowiednim traktowaniem go
przez pracodawcę.

- Burza mózgów – ustalenie istotnych obowiązków i uprawnień pracownika i

pracodawcy (graf z ludzikami), …

- Mini wykład – mający na celu przybliżenie wybranych zagadnień z prawa

pracy,

- Kazusy (jako uzupełnienie kilku z omawianych punktów),
- „Wymiana wiedzy” – praca w grupach – dot. przerw w pracy,
- Scenka – mobbing + krótka debata,
- Tabelka – dot. zakończenia stosunków pracy

Pytania kontrolne.

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

2

1. Wprowadzenie – burza mózgów

2. Czas pracy

3. Przerwy w pracy

4. Wynagrodzenie za pracę

5. System ubezpieczeń społecznych

6. Atmosfera w pracy

7. Ustanie stosunku pracy

Ad. 1 Wprowadzenie do tematu zajęć.

(CO)

Wyliczamy prawa i obowiązki pracowników i pracodawców

(PO CO)

Uporządkowanie wykładu, zwrócenie uwagi na najważniejsze zagadnienia

(JAK)

Burza mózgów & graf (rysunek z pracownikiem i pracodawcą)

Sąd Pracy

Państwowa Inspekcja Pracy


Czas pracy Urlop

Wynagrodzenie Ubezpieczenie


„Atmosfera” w pracy

Rozwiązanie stosunku pracy

Związki Zawodowe



Porządek pracy

Odpowiedzialność za szkodę

Rozwiązanie

stosunku pracy



Organizacje pracodawców

Komisja Trójstronna


Art.22 § 1KP (Stosunek pracy) Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się
do wykonywania pracy kreślonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem
oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudnienia
pracownika za wynagrodzeniem.

Stosunek pracy art. 22
k.p.

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

3

Ad 2 Czas pracy

art.128 KP

§1 Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w
zakładzie pracy lub w innym miejscu przeznaczonym do wykonywania pracy.


(CO)

Obowiązujące normy czasu pracy oraz normy szczególne

(PO CO)

Uświadomienie słuchaczom jakie obowiązują normy czasu pracy i co to jest praca

w godz. nadliczbowych

(JAK)

mini wykład, wykres z zegarem – pomoże nam też wytłumaczyć kwestię przerw w

pracy.



(art. 128 KP) Czas pracy to czas:

• pozostawania w dyspozycji pracodawcy
• w zakładzie pracy lub w innym miejscu wskazanym przez pracodawcę

(art.129 KP) Czas pracy nie jest nieograniczony! Prawo wyznacza normy czasu pracy:

• 8 h/ dobę
• 40h/ 5 dni
• 4 m =okres rozliczeniowy

Praca wykonywana ponad te normy to praca w nadgodzinach (art. 151 KP). Ich liczba też nie
jest nieograniczona – max 8h/ tydzień (art.131 KP).

Szczególne regulacje dotyczą pracowników, którzy wykonują

specyficzne prace np. dozorują urządzenia, które wymagają 24 h nadzoru albo pilnują osób
lub mienia bądź też pracują w ruchu ciągłym. Wymienione zostaną tylko przykładowe
odstępstwa od normy.

• dozór urządzeń (art. 136 KP) max 16h/dobę
• ochrona (art. 137 KP) max 24h/dobę
• praca w ruchu ciągłym (art.138 KP) max 12h/ dobę


Z czasem pracy wiążą się też 2 kwestie:

Uwaga!
wyjątki !!!!

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

4

1. Praca zmianowa (art.128 § 2 pkt 1 oraz art.146 KP) = pracownik pracuje

zawsze określoną ilość godzin (zwykle 8h), ale raz pracuje rano, raz po
południa, a czasem w nocy. Zmiany szychty mogą następować z dnia na dzień,
z tygodnia na tydzień.

2. Praca w porze nocnej (art. 151 (7) KP) obejmuje czas pracy pomiędzy

godziną 21.00 a 7.00. Jeżeli pracownik w każdej dobie pracuje co najmniej 3 h

pomiędzy godziną 21.00 a 7.00 albo łącznie w okresie rozliczeniowym ¼
czasu pracy przypada w tej porze określa się go mianem pracownika
pracującego w nocy.

W tym miejscu należy wskazać słuchaczom, dlaczego dokonujemy tych wszystkich
rozróżnień:

1. wiąże się to z kwestią czasu wolnego
2. wiąże się to z wynagrodzeniem



UWAGA: Celowo pomijamy kwestię rozróżnienia pojęć takich jak:

• system czasu pracy
• rozkład czasu pracy

oraz związanych z nimi specyficznymi szczegółami. Nie są to typowe zagadnienia.
Wprowadziłyby niepotrzebną komplikację.

Ad. 3 Przerwy w czasie pracy

(CO)

Przerwy w czasie pracy, odpoczynek dobowy, urlop

(PO CO)

Zaznajomienie słuchaczy z problematyką przysługującego im czasu wolnego

(JAK)

Wymiana wiedzy” – praca w grupach

Komentarz.

Grupa I

Przerwy w czasie pracy – „mała przerwa”
.

Art. 134.kp Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin,
pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu
pracy.

Art. 141kp. § 1. Pracodawca może wprowadzić jedną przerwę w pracy niewliczaną do czasu pracy,
w wymiarze nieprzekraczającym 60 minut, przeznaczoną na spożycie posiłku lub załatwienie
spraw osobistych.

§ 2. Przerwę w pracy, o której mowa w § 1, wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub
regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym
pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.

Art. 139kp. § 1. Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być
stosowany system przerywanego czasu pracy według z góry ustalonego rozkładu przewidującego
nie więcej niż jedną przerwę w pracy w ciągu doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin. Przerwy nie

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

5

wlicza się do czasu pracy, jednakże za czas tej przerwy pracownikowi przysługuje prawo do
wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia należnego za czas przestoju.



Grupa II

Przerwy w czasie pracy – przerwa dobowa

Art. 132 kp. § 1. Pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin
nieprzerwanego odpoczynku, z zastrzeżeniem § 3 oraz art. 136 § 2 i art. 137.

Art. 133 kp. § 1. Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin
nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego
odpoczynku dobowego.

§ 2. W przypadkach określonych w art. 132 § 2 oraz w przypadku zmiany pory wykonywania pracy
przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem
czasu pracy, tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin,
nie może być jednak krótszy niż 24 godziny.

§ 3. Odpoczynek, o którym mowa w § 1 i 2, powinien przypadać w niedzielę. Niedziela
obejmuje 24 kolejne godziny, poczynając od godziny 6.00 w tym dniu, chyba że u danego
pracodawcy została ustalona inna godzina.

§ 4. W przypadkach dozwolonej pracy w niedzielę odpoczynek, o którym mowa w § 1 i 2, może
przypadać w innym dniu niż niedziela.

Pracodawca prowadzi ewidencje czasu pracownika w celów ustalenia jego prawidłowego
i innych świadczeń. Na żądanie pracownika jest obowiązany udostępnić mu w/w dokumenty
/art. 149/

Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy ustala się
w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli
pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia
regulaminu pracy /art. 150/


Grupa III

Przerwy w czasie pracy – urlop

1).

Wypoczynkowy (art. 152 i następne kp)


Jest coroczną, nieprzerwalną i płatną przerwą w wykonywaniu pracy.
Jego udzielanie opiera się na 5 podstawowych zasadach:
- powszechność uprawnień urlopowych – prawo urlopowe mają wszyscy pracownicy, po co
najmniej miesiącu pracy
- równości uprawnień urlopowych – pracownicy posiadający te same okresy zatrudnienia i
ukończone szkoły, mają w zasadzie prawo do urlopu w tym samym wymiarze
- odpłatność urlopu – w/w przerwa urlopowa jest zawsze płatną przerwą w wykonywaniu pracy, za
którą należy się pracownikowi wynagrodzenie takie jak za okres wykonywania pracy
- prawo do urlopu w naturze – wypłacenie zastępującego go ekwiwalentu jest dopuszczalne tylko w
sytuacjach wyjątkowych (określonych prawem)
- prawo do urlopu nieprzerwalnego – podział urlopu może nastąpić tylko w granicach
przewidzianym prawem (tj. min 14 dni jednorazowo)

Wymiar urlopu wypoczynkowego (art. 154 kp):
- 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat
- 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony dłużej niż 10 lat

Jeśli pracownik zatrudniony jest w niepełnym wymiarze godz. – urlop ustala się
proporcjonalnie do czasu pracy tego pracownika / niepełny dzień urlopu zaokrągla się w
górę do pełnego dnia

Wlicza się okres nauki (konieczny tytuł ukończenia) do stażu pracy.

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

6

* Tego nie załączamy do wydruku – tylko dla przypomnienia dla prowadzących)

1) zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas
trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,

2) średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej
jednak niż 5 lat,

3) średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych -
5 lat,

4) średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,

5) szkoły policealnej - 6 lat,

6) szkoły wyższej - 8 lat.

- urlop obejmuje wszystkie dni kalendarzowe z wyjątkiem,

* niedziel i świąt

* dni ustawowo wolnych od pracy

2). Bezpłatny (art. 174 kp)


- urlop bezpłatny udzielany jest na pisemna prośbę pracownika
- pracodawca decyduje o jego przyznaniu i długości
- okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu czasu pracy
- odmowa udzielenia urlopu bezpłatnego nie podlega kontroli organów rozstrzygających spory ze
stosunku pracy
- przy udzieleniu urlopu bezpłatnego dłuższego niż 3 mies. strony mogą przewidzieć możliwość
odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn.

3). Macierzyński (art. 180 i nast. kp)

- 16 tyg. – pierwszy poród
18 tyg. – każdy następny
26 tyg. – w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka
- co najmniej 2 tyg. urlopu macierzyńskiego mogą przypadać przez porodem
- po 14 tyg. matka ma prawo zrezygnować z dalszej części urlopu, a niewykorzystana część urlopu
macierzyńskiego przydzielana jest ojcu

4). Wychowawczy (art. 186 kp)

- pracownik zatrudniony co najmniej 6 mies. ma prawo do urlopu wychowawczego w
wymiarze do lat 3 (dziecko nie więcej niż 4 lata)
- jeżeli z powodu stanu zdrowia – potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu
niepełnosprawności, dziecko wymaga osobistej opieki rodzica – urlop wychowawczy może być
zrealizowany w wymiarze do lat 3, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.


Komentarz:
(w skrócie)
Praca w grupach ma na celu zaznajomienie słuchaczy (ogólnie) z problematyką
przysługującego pracownikom czasu wolnego.
Dzielimy słuchaczy na 3 grupy. Dajemy im parę minut w celu możliwości zapoznania się z
treścią przekazanego materiału. Następnie prosimy, aby podzielili się zdobytą wiedzą z
pozostałymi uczestnikami. Kolejno każda grupa dokonuje prezentacji, a pozostałe grupy
proszone są o powtórzenie tego co z niej zapamiętały.


background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

7

Ad. 4 Wynagrodzenie

art. 78 KP

§1 Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności
rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także
uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy

(art. 78 KP) = jaka „praca taka płaca” tzn, że powinno odpowiadać:

• rodzajowi pracy
• kwalifikacjom pracownika
• ilości wykonywanej pracy
• jakości wykonywanej pracy

UWAGA : Prawo gwarantuje płacę minimalną 849 zł
Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z 10.10 2002, Dz.U.z 2002 r.
Nr 200, poz. 1679

Obalenie mitu: „Czy się stoi czy się leży 2000 się należy!” Wynagrodzenie należy się:

• (art. 80 KP) za pracę wykonaną (szczególne regulacje na wypadek przestoju)
• (art. 82 KP) za pracę niewadliwą

Kazus 1.

Pan Mikołaj pracuje w małej firmie remontowej jako malarz. Szef polecił mu, żeby nie „bawił
się” w czyszczenie ścian przed malowaniem, tylko żeby jak najszybciej skończył robotę, gdyż
trzeba zacząć remont w następnym lokalu. Pan Mikołaj pomyślał i poinformował szefa, że
jego polecenie nie jest w porządku, że ta praca nie będzie dobrze zrobiona. Szefowi bardziej
niż na interesie właścicieli mieszkania zależało na ich kasie. Panu Mikołajowi powiedział, że
to nie jego sprawa i ma wykonać polecenie. Panu Mikołajowi zależało na pracy w firmie,
więc wykonał polecenie. Po 2 dniach położona farba zaczęła się pryszczyć i odpadać. Szef
nakrzyczał na Pana Mikołaja i zagroził mu, że za wykonaną pracę nie należy mu się
wynagrodzenie. Czy rzeczywiście szef ma rację?

Szczególnie wynagradzana jest praca:

1. w godzinach nadliczbowych
2. w porze nocnej


Kazus 2.

Adam pracuje jako asystent dyrektorki działu reklamy. Z umowy o pracę wynika, że Adam
powinien pracować od godziny 9.00 do 17.00, od poniedziałku do piątku. Adam ma jednak
tak dużo obowiązków, że mimo rzetelnej i szybkiej pracy nie jest w stanie sprostać im
wszystkim w 8h. Szefowa nigdy nie zmuszała go do pozostawania po godzinach, ale Adam
wie, że jak nie wykonana pracy, to z czasem zostanie zwolniony. Czy Adamowi należy się
wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach?


ad 1 - Za pracę w godzinach nadliczbowych należy się rekompensata:

1.1. w postaci czasu wolnego (art. 151(2) KP)

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

8

1.1.1. na wniosek pracownika = za każdą godzinę pracy dostaje godzinę
wolnego (100%)
1.1.2 z inicjatywy pracodawcy = za każdą godzinę pracy dostaje 1,5h
wolnego (150%)

1.2.w postaci dodatku do wynagrodzenia (art. 151(1) KP)
1.2.1. 100%, jeżeli nadgodziny wypadły w nocy, niedzielę lub święto, albo
dniu wolnym zamiast niedzieli
1.2.2 50%, jeżeli nadgodziny wypadły w każdym innym dniu


ad 2 – Za pracę w porze nocnej należy się rekompensata (art. 151 (8) KP):

2.1. dodatek do wynagrodzenia = 20% stawki godzinowej wg

minimalnego wynagrodzenia

2.2. ryczałt = dla pracownika pracującego stale poza zakładem pracy









Ochrona wynagrodzenia za pracę jest to ogół tych przepisów, które gwarantują , że
pracownikowi pensja zostanie wypłacona na czas i w określonej wysokości:

a. prawa do wynagrodzenia nie można się zrzec
b. pensja jest płatna co miesiąc albo częściej
c. pensję należy płacić zawsze w jednym terminie, z dołu i nie później niż do 10 dnia

miesiąca

d. pensję należy płacić w pieniądzu w pełnej wysokości
e. pensję płaci się do rąk pracownika, a na konto tylko jeżeli wyrazi zgodę albo wynika

to z układu zbiorowego pracy



UWAGA!

Jeżeli pracodawca tego nie robi to:

1. pracownik ma prawo do odsetek
2. pracodawca musi zapłacić karę


Można z pensji pracownika dokonywać potrąceń art. 87, 87 (1) KP:

• nie można zabrać wszystkiego
• zwykle chroniona jest przynajmniej kwota minimalnego wynagrodzenia z

wyjątkiem potrącenia alimentów


KRO pozwala na wypłacanie wynagrodzenia pracownika do rąk drugiego małżonka –
orzeczenie sądu opiekuńczego, jeżeli ten nie łoży na rodzinę.

OCHRONA
WYNAGRO-
DZENIA ZA
PRACĘ art.84

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

9




Ustawa o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy 1993

Fundusz Gwarancyjny

wypłacane są z niego ograniczone świadczenia pieniężne w sytuacji kiedy pracodawca jest

niewypłacalny

ad.5 System ubezpieczeń społecznych


(CO)

Ubezpieczenia społeczne

(PO CO)

śeby uczestnicy zajęć wiedzieli jakie składki powinien odprowadzać za nich

pracodawca

(JAK)

Mini wykład, uczymy się wzajemnie


System ubezpieczeń społecznych obejmuje:

1. ubezpieczenie zdrowotne
2. ubezpieczenie emerytalne (19,52 %)
3. ubezpieczenie rentowe (13%)
4. ubezpieczenie chorobowe (2,45%)
5. ubezpieczenie wypadkowe (…)

Akty prawne:

• ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych 1998
• ustawa o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia 2003
• ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych 1998
• ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie

choroby i macierzyństwa 1999

• ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób

zawodowych 2002


Grupa 1
W zależności od dochodu pracownika, ustala się ile pieniędzy miesięcznie powinno
zostać wpłacone na emeryturę i rentę. Połowę tej sumy płaci pracownik ze swojej
pensji, a drugą połowę pracodawca ze swoich pieniędzy. Pracodawca bierze jedną
i drugą cześć i wysyła do ZUS. Z tej łącznej kwoty 7,3 % trafia na wybrany
przez pracownika Otwarty Fundusz Emerytalny.

Grupa 2
Składka na ubezpieczenie zdrowotne ustalana jest w zależności od dochodu
pracownika. Wynosi ona obecnie 8, 75% jego dochodu (wzrośnie jeszcze do 9%) i
płacona jest w całości z pensji pracownika. Pracownik sam jej nie zawozi do NIZ.,
tylko wysyła ją pracodawca.


Grupa 3

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

10

Koszty ubezpieczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w
całości ponosi pracodawca..

Ad. 6 Atmosfera w pracy

art. 11 (1)

Pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra pracownika (tzn. nie wolno mu
obrażać pracownika -> wynika to także z Konstytucji RP & KC)
art. 18 (3a)
§1 Pracownicy powinni być równo traktowani …” (tzn. dyskryminowanie pracownika np. ze
względu na płeć, wiek, kolor skóry, orientację seksualną, wyznanie itp. Powoduje, iż
pracownik ma prawo do odszkodowania art. 18(3d))
art. 94 (3)
§2 Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane
przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub
zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej,
powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie lub
wyeliminowanie go z zespołu współpracowników

Scenka (ilustrująca mobbing)
- przeprowadzenie scenki, ma na celu uświadomienie słuchaczom jak może wyglądać
mobbing.

a. = pracownik
b. = pracodawca

A. Dzień dobry. Jak upłynął weekend?
B. (Milczy, po chwili) Zabieraj się do pracy Kowalski, znowu zawaliłeś zlecenie, klienci

ciągle się na ciebie skarżą. Głupi jesteś czy co?! Nie wiem jak mogę zatrudniać kogoś
takiego jak ty! Jak ty w ogóle wyglądasz?! Mówiłem ci żebyś nie nosił tego swetra z
lumpeksu!

A. Eeeeeee … Panie Prezesie, przecież sprawdzał pan ten projekt zanim został

przedstawiony klientom.

B. Nie fikaj mi tu Kowalski! Podważasz to co mówię?! Nie dociera do ciebie kto tu jest

szefem?! Jak mówię, że zawaliłeś sprawę, to zawaliłeś! Jesteś zbyt głupi, żeby to
zrozumieć?!

A. Dlaczego mnie Pan tak traktuje, przecież się staram.
B. Widać za mało się starasz Kowalski! Wracaj do pracy, bo ci polecę po pensji!!


Jeżeli takie zachowania powtarzają się w pracy i wywołują w pracowniku poczucie poniżenia
i ośmieszenia, a nawet prowadzą do rozstroju zdrowia – oznacza to, ze wobec pracownika
stosowany jest mobbing.
Pracownik nie musi tolerować takiego zachowania. Wina nie leży po jego stronie. KP
gwarantuje pracownikowi ochronę:

• Roszczenie

odszkodowawcze

=

minimalne

wynagrodzenie

art.

94(3)§4

(odszkodowanie przysługuje mu także na podstawie KC 23,24)

• Możliwość rozwiązana umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika art.

55§1(1)

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

11

* inne prawa i obowiązki zarówno pracodawców jak i pracowników regulują przepisy 94-100
KP

Ad. 7 Rozwiązanie stosunku pracy (mowa tu o przepisach z kodeksu pracy)

Rozwiązanie stosunku pracy





Indywidualne Zbiorowe
Ust. O zwolnieniach grupowych

Za porozumieniem Jednostronne

Art. 30 § 1 pkt 1


Za wypowiedzeniem Bez wypowiedzenia




Pracownik Pracodawca Pracodawca Pracownik

Art.32 i nast. Art. 30 § 3-5 Art.55


Z przyczyn pracownika

Bez winy pracownika Dyscyplinarnie
Art.53 Art.52
Z przyczyn pracodawcy Ust. O szczególnych zasadach
rozwiązywania z pracownikami
stosunków pracy z przyczyn
niedotyczących pracowników

1).

Indywidualne:


Rozwiązanie stosunku pracy może odbyć się za porozumieniem stron (art. 30 § 1 pkt 1)
lub bez tego porozumienia. W zależności od tego jaka drogę obierze pracownik &
pracodawca będziemy mieli do czynienia z różnymi regulacjami prawnymi.

Art. 30 kp. [Rozwiązanie umowy o pracę] § 1. Umowa o pracę rozwiązuje się:

1) na mocy porozumienia stron,

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

12

2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o
pracę za wypowiedzeniem),

3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy
o pracę bez wypowiedzenia),

4) z upływem czasu, na który była zawarta,

5) z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.

§ 2. Umowa o pracę na okres próbny rozwiązuje się z upływem tego okresu, a przed jego upływem
może być rozwiązana za wypowiedzeniem.

§ 2

1

. Okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność

kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca.

§ 3. Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez
wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie.

§ 4. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nie określony
lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna
uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy.

§ 5. W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę lub jej rozwiązaniu bez
wypowiedzenia powinno być zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania
do sądu pracy.

• Rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem: (art. 32 i nast. kp)


- powinno być złożone w formie pisemnej (jednak nie dotrzymanie tego wymogu nie skutkuje
nieważnością – jest jedynie podstawą do roszczeń pracownika względem pracodawcy)

Każda ze stron może rozwiązać za wypowiedzeniem umowę zawartą na:

1) Okres próbny -> (art.34 kp)

3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,

1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,

2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

2). Na czas określony -> (art. 33 kp) tylko w sytuacji, gdy przy zawieraniu umowy na czas
dłuższy niż 6 miesięcy strony taką ewentualność przewidziały istnieje możliwość rozwiązania
stosunku pracy

za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

3). Na czas nieokreślony -> (art. 36 kp) okres wypowiedzenie zależny jest od okresu
zatrudnienia u danego pracodawcy:

2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6

miesięcy,

1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,

3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

* 4). Na czas zastępstwa -> (art. 33/1 k.p )

wynosi 3 dni robocze

Istnieje możliwość skrócenia okresów wypowiedzenia przy upadłości lub likwidacji (art.
36/1/)

(po każdym rozwiązaniu kazusów informujemy uczestników jak egzekwować prawa w razie ich naruszenia)

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

13

Kazus 1.

Eustacha pracująca w firmie od 10 lat (zatrudniony na czas nieokreślony) i

Euzebiusz (praktykant – zatrudniony na 3 mies. okres próbny) pracowali wspólnie nad
nowym projektem reklamowym, który zlecił im pracodawca. Było to niezwykle ważne
przedsięwzięcie dla firmy, szef za dobre wykonanie zadania deklarował nawet dodatkową
gratyfikację. Niestety „podwinęła im się noga” i całkowicie zawalili powierzone im zadanie.
Zdenerwowany szef obojgu wypowiedział umowę o pracę z 2 tygodniowym
wypowiedzeniem. Czy zachowanie szefa było zgodne z prawem?

Wadliwość



Umowy terminowe:

- z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów



Umowa o pracę na czas nieokreślony:

- wypowiedzenie nieuzasadnione

- z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów

Wypowiedzenie (Art. 44)

Pracownik może wnieść odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy.

!!! ochrona na żądanie pracownika !!!

w ciągu 7 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę (art. 264 § 1 kp)

Roszczenia w razie wadliwości wypowiedzenia

Stosownie do żądania pracownika:

 Zachowanie pracy:

– Bezskuteczność wypowiedzenia

– Przywrócenie do pracy (jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu)

 Odszkodowanie

 Rozwiązanie umowy z upływem okresu wymaganego, wynagrodzenie do czasu

rozwiązania umowy (art. 49 kp)

- zastosowanie okresu wypowiedzenia krótszego niż wymagany

Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia:


a. przez pracodawcę/pracodawczynię:

- powinno być złożone w formie pisemnej (jednak nie dotrzymanie tego wymogu nie skutkuje
nieważnością – jest jedynie podstawą do roszczeń pracownika/pracownicy względem
pracodawczyni/pracodawcy)
- winno zawierać uzasadnianie rozwiązania umowy

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

14

* pouczenie o środkach prawnych -> w razie rozwiązania umowy bez wypowiedzenia
pracownikowi/pracowniczce przysługuje 14 dniowy termin odwołania do sądu pracy!!! (od
dnia dostarczenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy).



przyczyny zawinione przez pracownicę/ pracownika: (art. 52 kp)

1).

ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych

2).

popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które

uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo
jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem


3).

zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy

na zajmowanym stanowisku


*

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić

po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności
uzasadniającej rozwiązanie umowy.



przyczyny niezawinione przez pracownicę/ pracownika: (art. 53 kp)

Niezdolność do pracy z powodu choroby trwa:

1).

dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej

niż 6 miesięcy,

2).

dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz

pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik
był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do
pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową,

3).

w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż

wymienione w pkt 1, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.

*

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie

nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem - w
okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze
względu na chorobę zakaźną - w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i
zasiłku

Kazus 2.

Kazimierz Z. od lat pracował jako kierowca w firmie przewozowej „Pegaz”. Zasłynął w
branży ze względu na swoje doskonałe umiejętności prowadzenia pojazdu, ale także z
faktu, iż „lubił zaglądać do kieliszka”. Pewnego dnia Kazimierz Z. wyjechał w trasę na
tzw. podwójnym gazie i doprowadził do wypadku drogowego, w którym zginęły 2 os.
Pracodawczyni Pana Kazia, gdy dowiedziała się o zajściu postanowiła zwolnić
Kazimierza Z., ale z uwagi, iż nie jedno z Panem Kaziem „wspólnie przeżyli” ociągała się
z decyzją. Po 1,5 mies. zawiadomiła go jednak, że zostaje on zwolniony w trybie
natychmiastowym bez wypowiedzenia. Czy zachowanie pracodawczyni Pana Kazia było
zgodne z prawem?


Roszczenia pracowników w razie rozwiązania z nimi umowy bez wypowiedzenia:

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

15

Przywrócenie do pracy

 Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy: 1 – 3 miesiące (wyj. ochrona

szczególna)

Odszkodowanie

 W wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia

 Umowa o pracę na czas określony, wykonania określonej pracy – za czas, do którego

umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za 3 miesiące

(wyłącznie odszkodowanie, jeżeli upłynął już termin, do którego umowa miała trwać)

 Rozwiązanie w okresie wypowiedzenia


2) przez pracownika (art. 55kp)

-

jeżeli lekarz stwierdził szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a

pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy-
odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe,

- gdy pracodawca dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec
pracownika


Kazus 3.

Antoni K. pracownik kopalni „Wujek” od dłuższego czasu skarżył się na swój stan
zdrowia. W związku z tym faktem poszedł na zwolnienie. Udał się na badania do szpitala,
w którym wykryto u niego pylicę. Lekarz kategorycznie zabronił mu kontynuowania
pracy w kopalni. Antoni K. zaraz po powrocie ze zwolnienia wystąpił na piśmie o
rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia. Z roztargnienia jednak nie napisał w nim
przyczyny owego rozwiązania. Czy rozwiązanie umowy będzie skuteczne? Co w takim
wypadku może zrobić pracodawca Antoniego K.?

Roszczenia pracodawców:
W razie nieuzasadnionego rozwiązania umowy o prace przez pracownika – pracodawcy
przysługuje:

Odszkodowanie
• W wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia danego pracownika, a w

przypadku rozwiązania umowy na czas określony lub czas wykonania określonej
pracy -> wynagrodzenia za okres 2 tyg. !!



2).

Zwolnienia grupowe

:


Reguluje - Ustawa z dnia 13 marca 2003r. O szczególnych zasadach rozwiązywania z
pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników.

Ustawę stosuje się, do pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników
*istotą tego zwolnienia jest redukcja etatów z przyczyn nie dotyczących pracowników

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

16

Zwolnienie grupowe obejmuje wypowiedzenie umowy co najmniej:
a). 10 pracownikom, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników
b). 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100 pracowników, nie
więcej jednak niż 300 pracowników
c). 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 pracowników


w okresie nie przekraczającym 30 dni

- mamy tu do czynienia ze szczególnym trybem – pracodawca zobowiązany jest do
konsultacji ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników.
- w razie braku w/w porozumienia pracodawca może dokonać zwolnień w oparciu o wydany
przez siebie regulamin zwolnień
- dodatkowo pracodawca jest zobligowany do powiadomienia o zwolnieniach powiatowy
urząd pracy
- jednym z ważniejszych elementów zwolnień grupowych jest ustawowe prawo do odprawy
przysługujące zwalnianym pracownikom:

• Odprawa jest wypłacana w wysokości jedno-, dwu- lub trzymiesięcznego

wynagrodzenia – jeżeli pracownik przepracował odpowiednio u danego pracodawcy
odpowiednio do lat 2, 2 lub więcej i 8 lub więcej.

• Odprawa nie może jednak przekroczyć 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia

obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy

• Prawo do odprawy jest bezwarunkowe







1. M.Płatek, Ł. Bojarski (1999) Z Prawem na Ty. Zakamycze. Kraków
2. Kodeksy Konstytucja RP.
3. Kodeks pracy
4. L. Florek, T. Zieliński (2004) Prawo pracy . Warszawa
5. Kodeks cywilny
6. Ustawa z dnia 13 marca 2003r. O szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami

stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników

7. Ustawa z dnia 15 czerwca 1999r. O świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia

społecznego w razie choroby i macierzyństwa

8. Ustawa z dnia 10 października 2002r. O minimalnym wynagrodzeniu za pracę
9. * proponowana literatura uzupełniająca:

• Artykuł prof. A.Szałkowskiego „Problem mobbingu w stosunkach pracy”, PIZS

9/2002

• Artykuł W.Cieślaka i J.Steliny „ Definicja mobbingu oraz obowiązek pracodawcy

przeciwdziałania temu zjawisku”, PIP 12/2004

• Artykuł B.Bury „Uprawnienia kierownicze pracodawcy, a polecenie pracy w

godzinach nadliczbowych – art. dyskusyjny”, PIZS 7/2005

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

17







ANEKS

(materiały do wycięcia na zajęcia ;)

Grupa I

Przerwy w czasie pracy – „mała przerwa” (przepisy kodeksu pracy)
.

Art. 134. Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik
ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.

Art. 141. § 1. Pracodawca może wprowadzić jedną przerwę w pracy niewliczaną do czasu pracy, w
wymiarze nieprzekraczającym 60 minut, przeznaczoną na spożycie posiłku lub załatwienie
spraw osobistych.

§ 2. Przerwę w pracy, o której mowa w § 1, wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub
regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym
pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.

Art. 139. § 1. Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, może być stosowany
system przerywanego czasu pracy według z góry ustalonego rozkładu przewidującego nie więcej
niż jedną przerwę w pracy w ciągu doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin. Przerwy nie wlicza się
do czasu pracy, jednakże za czas tej przerwy pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w
wysokości połowy wynagrodzenia należnego za czas przestoju.



Grupa II

Przerwy w czasie pracy – przerwa dobowa (przepisy kodeksu pracy)

Art. 132. § 1. Pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin
nieprzerwanego odpoczynku, z zastrzeżeniem § 3 oraz art. 136 § 2 i art. 137.

Art. 133. § 1. Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin
nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego
odpoczynku dobowego.

§ 2. W przypadkach określonych w art. 132 § 2 oraz w przypadku zmiany pory wykonywania pracy
przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem
czasu pracy, tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin,
nie może być jednak krótszy niż 24 godziny.

§ 3. Odpoczynek, o którym mowa w § 1 i 2, powinien przypadać w niedzielę. Niedziela
obejmuje 24 kolejne godziny, poczynając od godziny 6.00 w tym dniu, chyba że u danego
pracodawcy została ustalona inna godzina.

§ 4. W przypadkach dozwolonej pracy w niedzielę odpoczynek, o którym mowa w § 1 i 2, może
przypadać w innym dniu niż niedziela.

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

18

Pracodawca prowadzi ewidencje czasu pracownika w celów ustalenia jego prawidłowego
i innych świadczeń. Na żądanie pracownika jest obowiązany udostępnić mu w/w dokumenty
/art. 149/

Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy ustala się
w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli
pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia
regulaminu pracy /art. 150/



Grupa III

Przerwy w czasie pracy – urlop(przepisy kodeksu pracy)

1).

Wypoczynkowy (art. 152 i następne)


Jest coroczną, nieprzerwalną i płatną przerwą w wykonywaniu pracy.
Jego udzielanie opiera się na 5 podstawowych zasadach:
- powszechność uprawnień urlopowych – prawo urlopowe mają wszyscy pracownicy, po co
najmniej miesiącu pracy
- równości uprawnień urlopowych – pracownicy posiadający te same okresy zatrudnienia i
ukończone szkoły, mają w zasadzie prawo do urlopu w tym samym wymiarze
- odpłatność urlopu – w/w przerwa urlopowa jest zawsze płatną przerwą w wykonywaniu pracy, za
którą należy się pracownikowi wynagrodzenie takie jak za okres wykonywania pracy
- prawo do urlopu w naturze – wypłacenie zastępującego go ekwiwalentu jest dopuszczalne tylko w
sytuacjach wyjątkowych (określonych prawem)
- prawo do urlopu nieprzerwalnego – podział urlopu może nastąpić tylko w granicach
przewidzianym prawem (tj. min 14 dni jednorazowo)

Wymiar urlopu wypoczynkowego (art. 154):
- 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat
- 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony dłużej niż 10 lat

Jeśli pracownik zatrudniony jest w niepełnym wymiarze godz. – urlop ustala się
proporcjonalnie do czasu pracy tego pracownika / niepełny dzień urlopu zaokrągla się w
górę do pełnego dnia

Wlicza się okres nauki (konieczny tytuł ukończenia) do stażu pracy.

2). Bezpłatny (art. 174)


- urlop bezpłatny udzielany jest na pisemna prośbę pracownika
- pracodawca decyduje o jego przyznaniu i długości
- okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu czasu pracy
- odmowa udzielenia urlopu bezpłatnego nie podlega kontroli organów rozstrzygających spory ze
stosunku pracy
- przy udzieleniu urlopu bezpłatnego dłuższego niż 3 mies. strony mogą przewidzieć możliwość
odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn.

3). Macierzyński (art. 180 i nast.)

- 16 tyg. – pierwszy poród
18 tyg. – każdy następny
26 tyg. – w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka
- co najmniej 2 tyg. urlopu macierzyńskiego mogą przypadać przez porodem
- po 14 tyg. matka ma prawo zrezygnować z dalszej części urlopu, a niewykorzystana część urlopu
macierzyńskiego przydzielana jest ojcu

4). Wychowawczy (art. 186)

- pracownik zatrudniony co najmniej 6 mies. ma prawo do urlopu wychowawczego w
wymiarze do lat 3 (dziecko nie więcej niż 4 lata)

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

19

- jeżeli z powodu stanu zdrowia – potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu
niepełnosprawności, dziecko wymaga osobistej opieki rodzica – urlop wychowawczy może być
zrealizowany w wymiarze do lat 3, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.






Kazus 1.

Pan Mikołaj pracuje w małej firmie remontowej jako malarz. Szef polecił mu, żeby nie „bawił
się” w czyszczenie ścian przed malowaniem, tylko żeby jak najszybciej skończył robotę, gdyż
trzeba zacząć remont w następnym lokalu. Pan Mikołaj pomyślał i poinformował szefa, że
jego polecenie nie jest w porządku, że ta praca nie będzie dobrze zrobiona. Szefowi bardziej
niż na interesie właścicieli mieszkania zależało na ich kasie. Panu Mikołajowi powiedział, że
to nie jego sprawa i ma wykonać polecenie. Panu Mikołajowi zależało na pracy w firmie,
więc wykonał polecenie. Po 2 dniach położona farba zaczęła się pryszczyć i odpadać. Szef
nakrzyczał na Pana Mikołaja i zagroził mu, że za wykonaną pracę nie należy mu się
wynagrodzenie. Czy rzeczywiście szef ma rację?

art. 78 KP
§1 Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności
rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także
uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy

(art. 78 KP) = jaka „praca taka płaca” tzn, że powinno odpowiadać:

• rodzajowi pracy
• kwalifikacjom pracownika
• ilości wykonywanej pracy
• jakości wykonywanej pracy

UWAGA : Prawo gwarantuje płacę minimalną 849 zł
Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z 10.10 2002, Dz.U.z 2002 r.
Nr 200, poz. 1679

Obalenie mitu: „Czy się stoi czy się leży 2000 się należy!” Wynagrodzenie należy się:

• (art. 80 KP) za pracę wykonaną (szczególne regulacje na wypadek przestoju)
• (art. 82 KP) za pracę niewadliwą


Kazus 2.

Adam pracuje jako asystent dyrektorki działu reklamy. Z umowy o pracę wynika, że Adam
powinien pracować od godziny 9.00 do 17.00, od poniedziałku do piątku. Adam ma jednak
tak dużo obowiązków, że mimo rzetelnej i szybkiej pracy nie jest w stanie sprostać im
wszystkim w 8h. Szefowa nigdy nie zmuszała go do pozostawania po godzinach, ale Adam
wie, że jak nie wykonana pracy, to z czasem zostanie zwolniony. Czy Adamowi należy się
wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach?

Za pracę w godzinach nadliczbowych należy się rekompensata:

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

20

1.3. w postaci czasu wolnego (art. 151(2) KP)
1.1.1. na wniosek pracownika = za każdą godzinę pracy dostaje godzinę
wolnego (100%)
1.1.2 z inicjatywy pracodawcy = za każdą godzinę pracy dostaje 1,5h
wolnego (150%)

1.4.w postaci dodatku do wynagrodzenia (art. 151(1) KP)
1.2.1. 100%, jeżeli nadgodziny wypadły w nocy, niedzielę lub święto, albo
dniu wolnym zamiast niedzieli
1.2.2 50%, jeżeli nadgodziny wypadły w każdym innym dniu


Za pracę w porze nocnej należy się rekompensata (art. 151 (8) KP):

2.3. dodatek do wynagrodzenia = 20% stawki godzinowej wg

minimalnego wynagrodzenia

2.4. ryczałt = dla pracownika pracującego stale poza zakładem pracy

Grupa 1
W zależności od dochodu pracownika, ustala się ile pieniędzy miesięcznie powinno
zostać wpłacone na emeryturę i rentę. Połowę tej sumy płaci pracownik ze swojej
pensji, a drugą połowę pracodawca ze swoich pieniędzy. Pracodawca bierze jedną
i drugą cześć i wysyła do ZUS. Z tej łącznej kwoty 7,3 % trafia na wybrany
przez pracownika Otwarty Fundusz Emerytalny.

Grupa 2
Składka na ubezpieczenie zdrowotne ustalana jest w zależności od dochodu
pracownika. Wynosi ona obecnie 8, 75% jego dochodu (wzrośnie jeszcze do 9%) i
płacona jest w całości z pensji pracownika. Pracownik sam jej nie zawozi do NIZ.,
tylko wysyła ją pracodawca.


Grupa 3
Koszty ubezpieczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w
całości ponosi pracodawca..



Scenka:

c. = pracownik
d. = pracodawca

C. Dzień dobry. Jak upłynął weekend?
D. (Milczy, po chwili) Zabieraj się do pracy Kowalski, znowu zawaliłeś zlecenie, klienci

ciągle się na ciebie skarżą. Głupi jesteś czy co?! Nie wiem jak mogę zatrudniać kogoś
takiego jak ty! Jak ty w ogóle wyglądasz?! Mówiłem ci żebyś nie nosił tego swetra z
lumpeksu!

C. Eeeeeee … Panie Prezesie, przecież sprawdzał pan ten projekt zanim został

przedstawiony klientom.

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

21

D. Nie fikaj mi tu Kowalski! Podważasz to co mówię?! Nie dociera do ciebie kto tu jest

szefem?! Jak mówię, że zawaliłeś sprawę, to zawaliłeś! Jesteś zbyt głupi, żeby to
zrozumieć?!

C. Dlaczego mnie Pan tak traktuje, przecież się staram.
D. Widać za mało się starasz Kowalski! Wracaj do pracy, bo ci polecę po pensji!!






Kazus 1.

Eustacha pracująca w firmie od 10 lat (zatrudniony na czas nieokreślony) i

Euzebiusz (praktykant – zatrudniony na 3 mies. okres próbny) pracowali wspólnie nad
nowym projektem reklamowym, który zlecił im pracodawca. Było to niezwykle ważne
przedsięwzięcie dla firmy, szef za dobre wykonanie zadania deklarował nawet dodatkową
gratyfikację. Niestety „podwinęła im się noga” i całkowicie zawalili powierzone im zadanie.
Zdenerwowany szef obojgu wypowiedział umowę o pracę z 2 tygodniowym
wypowiedzeniem. Czy zachowanie szefa było zgodne z prawem

Każda ze stron może rozwiązać za wypowiedzeniem umowę zawartą na:

1) Okres próbny -> (art.34)

3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,

1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,

2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

2). Na czas określony -> (art. 33) tylko w sytuacji, gdy przy zawieraniu umowy na czas
dłuższy niż 6 miesięcy strony taką ewentualność przewidziały istnieje możliwość rozwiązania
stosunku pracy

za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

3). Na czas nieokreślony -> (art. 36) okres wypowiedzenie zależny jest od okresu
zatrudnienia u danego pracodawcy:

2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6

miesięcy,

1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,

3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

* 4). Na czas zastępstwa -> (art. 33/1/)

wynosi 3 dni robocze

Istnieje możliwość skrócenia okresów wypowiedzenia przy upadłości lub likwidacji (art.
36/1/)

Kazus 2.

Kazimierz Z. od lat pracował jako kierowca w firmie przewozowej „Pegaz”. Zasłynął w
branży ze względu na swoje doskonałe umiejętności prowadzenia pojazdu, ale także z
faktu, iż „lubił zaglądać do kieliszka”. Pewnego dnia Kazimierz Z. wyjechał w trasę na
tzw. podwójnym gazie i doprowadził do wypadku drogowego, w którym zginęły 2 os.
Pracodawczyni Pana Kazia, gdy dowiedziała się o zajściu postanowiła zwolnić
Kazimierza Z., ale z uwagi, iż nie jedno z Panem Kaziem „wspólnie przeżyli” ociągał się
z decyzją. Po 1,5 mies. zawiadomiła go jednak, że zostaje on zwolniony w trybie
natychmiastowym bez wypowiedzenia. Czy zachowanie pracodawczyni Pana Kazia było
zgodne z prawem?

background image

Lekcja Nr 9 – ZK Prawo na co dzień, Data – 13.12.2005r.

22



przyczyny zawinione przez pracownicę/ pracownika: (art. 52 kp)

1).

ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych

2).

popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które

uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo
jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem


3).

zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy

na zajmowanym stanowisku


*

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić

po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności
uzasadniającej rozwiązanie umowy.



przyczyny niezawinione przez pracownicę/pracownika: (art. 53 kp)

Niezdolność do pracy z powodu choroby trwa:

1).

dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej

niż 6 miesięcy,

2).

dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz

pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik
był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do
pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową,

3).

w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż

wymienione w pkt 1, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.

*

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie

nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem - w
okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze
względu na chorobę zakaźną - w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i
zasiłku

Kazus 3.

Antoni K. pracownik kopalni „Wujek” od dłuższego czasu skarżył się na swój stan
zdrowia. W związku z tym faktem poszedł na zwolnienie. Udał się na badania do szpitala,
w którym wykryto u niego pylicę. Lekarz kategorycznie zabronił mu kontynuowania
pracy w kopalni. Antoni K. zaraz po powrocie ze zwolnienia wystąpił na piśmie o
rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia. Z roztargnienia jednak nie napisał w nim
przyczyny owego rozwiązania. Czy rozwiązanie umowy będzie skuteczne? Co w takim
wypadku może zrobić pracodawca Antoniego K.?

Rozwiązanie umowy przez pracownicę/ pracownika (art. 55 kp)

-

jeżeli lekarz stwierdził szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a

pracodawca nie przeniesie go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy-
odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe,

- gdy pracodawca dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec
pracownika



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Dostosuj zakład do przepisów prawa pracy Komentarz do ankiety kontrolnej bhp na budowie, 2005 cz3
ŹRÓDŁA PRAWA PRACY
Zmiany prawa pracy w 2009 wybór
Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń 21 2014 Kodeks kadr i płac
cwiczenia bez udzialu prowadzacego - przepisy, wszop ZZIP, III semestr, Podstawy prawa pracy i ochro
Test z zakresu znajomości zagadnień prawa pracy(1), Szkolenia, KADRY I PŁACE
Przedmiot, ÂżrĂłdla prawa pracy
PRZEPISYOGÓLNE PRAWA PRACY
Praca z prawa pracy, BHP
Testy z prawa pracy, Prawo Pracy
Przestrzeganie przez pracodawców prawa pracy w 2005 2007
kwestionariusz osobowy zatrudnienie, Prywatne, Technik administracji, II semestr 2013-zima, Podstawy
Test od pani Beaty PP, Prywatne, Technik administracji, II semestr 2013-zima, Podstawy Prawa Pracy

więcej podobnych podstron