Operator urz
ą
dze
ń
do przygotowania
powierzchni do nakładania powłok
(812206)
Operatorzy i monterzy maszyn i urz
ą
dze
ń
2
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych
standardów
kompetencji
zawodowych
wymaganych
przez
pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1
Krajowy standard kompetencji zawodowych
Operator urz
ą
dze
ń
do przygotowania
powierzchni do nakładania powłok (812206)
© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013
Kopiowanie i rozpowszechnianie mo
ż
e by
ć
dokonane za podaniem
ź
ródła
ISBN 978-83-7951-000-9 (cało
ść
)
ISBN 978-83-7951-275-1 (275)
Nakład 1000 egz.
Publikacja bezpłatna
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99
e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl http://www.crzl.gov.pl
Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa
ń
stwowego Instytutu Badawczego
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65
e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl
3
Spis tre
ś
ci
1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................
4
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-
cjach.................................................................................
4
1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................
4
2. Opis zawodu................................................................................
6
2.1. Synteza zawodu ..............................................................
6
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst
ę
-
powania zawodu .............................................................
6
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz
ę
dzia
pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy) ............................
6
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-
ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................
7
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie.............................................................
7
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-
dacji kompetencji .............................................................
8
2.7. Zadania zawodowe ..........................................................
8
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................
9
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-
mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................
9
3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10
3.1. Wykonywanie operacji obróbki powierzchniowej Kz1 .... 10
3.2. Nadzorowanie pracy urz
ą
dze
ń
do wykonywania opera-
cji przygotowania powierzchni do nakładania powłok
Kz2 .................................................................................. 11
3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12
4. Profil kompetencji kluczowych ................................................ 13
5. Słownik ....................................................................................... 14
4
1. Dane identyfikacyjne zawodu
1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu
w klasyfikacjach
Według Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci na potrzeby rynku pracy
(KZiS 2010):
812206 Operator urz
ą
dze
ń
do przygotowania powierzchni do na-
kładania powłok
Grupa wielka 8 – Operatorzy i monterzy maszyn i urz
ą
dze
ń
(w Mi
ę
-
dzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 –
poziom 3).
Grupa elementarna 8122 – Operatorzy urz
ą
dze
ń
do obróbki po-
wierzchniowej metali i nakładania powłok (w Mi
ę
dzynarodowym Stan-
dardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 8122 Metal
finishing, plating and coating machine operators).
Według Polskiej Klasyfikacji Działalno
ś
ci (PKD 2007):
Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe. Dział 25. Produkcja metalo-
wych wyrobów gotowych, z wył
ą
czeniem maszyn i urz
ą
dze
ń
, Gru-
pa 25.6. Obróbka metali i nakładanie powłok na metale; obróbka
mechaniczna elementów metalowych.
1.2. Notka metodologiczna i autorzy
Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: ana-
lizy
ź
ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi
ę
dzynarodowe) oraz
głównie wyników bada
ń
analitycznych na 21 stanowiskach pracy w 7
przedsi
ę
biorstwach (du
ż
e – 3,
ś
rednie – 1, małe − 3, w tym produkcyjne
– 3, usługowe – 2, produkcyjno-usługowo-handlowe – 2), przeprowadzo-
nych w marcu 2013 r.
Zespół Ekspercki:
•
Michał Sirak – Zakład Blacharsko-Lakierniczy w Radomiu,
•
Adam Nowak – Odlewnie Polskie Spółka Akcyjna w Starachowi-
cach,
•
Jan Bujak – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB w Radomiu,
•
Mariusz Szyma
ń
czak – Zespół Szkół Samochodowych w Rado-
miu.
5
Ewaluatorzy:
•
Sławomir Safarzy
ń
ski – Galvano Aurum w Warszawie,
•
Marek Zalewski – Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 7 w Ło-
dzi.
Recenzenci:
•
Edward Rze
ź
nik – Ursyn Car Autoryzowany Dealer Ford w War-
szawie,
•
Krzysztof Lecyk – ekspert niezale
ż
ny, były pracownik Dolno
ś
l
ą
-
skiego O
ś
rodka Doskonalenia Nauczycieli we Wrocławiu.
Komisja Bran
ż
owa (zatwierdzaj
ą
ca):
•
Iwona Mielczarek (przewodnicz
ą
ca) – Regionalna Organizacja
Pracodawców w Cz
ę
stochowie,
•
Dariusz Jadczyk – Konfederacja Lewiatan w Warszawie,
•
Magdalena Zwoli
ń
ska – Zwi
ą
zek Zawodowy In
ż
ynierów i Techni-
ków, Zarz
ą
d Krajowy w Warszawie.
Data zatwierdzenia:
•
07.10.2013 r.
6
2. Opis zawodu
2.1. Synteza zawodu
Operator urz
ą
dze
ń
do przygotowania powierzchni do nakładania
powłok zajmuje si
ę
obsług
ą
operatorsk
ą
i monitorowaniem sprz
ę
tu do
oczyszczania i obróbki wyka
ń
czaj
ą
cej powierzchni.
2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,
obszary wyst
ę
powania zawodu
Operator urz
ą
dze
ń
do przygotowania powierzchni do nakładania po-
włok nale
ż
y do grupy zawodów o charakterze produkcyjno-usługowym.
Celem pracy operatora jest oczyszczenie i przygotowanie powierzchni
detali metod
ą
obróbki mechanicznej lub chemicznej do: powlekania elek-
trolitycznego, nakładania powłok lakierniczych, wytwarzania powłok
ochronnych lub dekoracyjnych z wykorzystaniem ró
ż
nych technologii.
Zadania operatora obejmuj
ą
u
ż
ytkowanie i monitorowanie urz
ą
dze
ń
oraz
sprz
ę
tu przeznaczonego do przygotowania powierzchni (urz
ą
dze
ń
szli-
fierskich, polerskich, piaskarek,
ś
rutownic, stanowisk do mycia, odtłusz-
czania), sprawdzanie jako
ś
ci wykonanej obróbki powierzchniowej meto-
dami organoleptycznymi oraz innymi wskazanymi metodami lub przyrz
ą
-
dami. Operator odpowiedzialny jest za prawidłow
ą
eksploatacj
ę
urz
ą
-
dze
ń
, wła
ś
ciwe stosowanie i wykorzystanie materiałów technologicznych,
przestrzeganie procedur technologicznych i norm jako
ś
ciowych. Do za-
da
ń
operatora nale
ż
y załadunek i wyładunek wsadu do lub z urz
ą
dze
ń
,
napełnianie ich materiałem eksploatacyjnym, kontrolowanie parametrów
procesu czyszczenia z wykorzystaniem przyrz
ą
dów sterowniczych.
2.3.
Ś
rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny
i narz
ę
dzia pracy, zagro
ż
enia, organizacja pracy)
Miejscem pracy operatora urz
ą
dze
ń
do przygotowania powierzchni
do nakładania powłok s
ą
przedsi
ę
biorstwa z wydzielonymi gniazdami
lub oddziałami obróbki powierzchniowej. W trakcie realizacji wi
ę
kszo
ś
ci
operacji technologicznych wyst
ę
puj
ą
zagro
ż
enia dla zdrowia w postaci:
podwy
ż
szonego poziomu hałasu, zapylenia, drga
ń
, oddziaływania sub-
stancji chemicznych. Praca operatora mo
ż
e si
ę
odbywa
ć
w systemie
zmianowym. Charakterystyczn
ą
cech
ą
pracy operatora jest powtarza-
nie stałych czynno
ś
ci, przy czym ze wzgl
ę
du na ró
ż
norodno
ść
materia-
łow
ą
obrabianych detali konieczne jest wprowadzanie zmian parame-
trów procesu technologicznego. Operator wykonuje prace fizyczne
7
zwi
ą
zane z przygotowaniem urz
ą
dze
ń
do wykonywania procesu przy-
gotowania powierzchni do nakładania powłok, kontroluje ich prac
ę
oraz
przeprowadza wst
ę
pn
ą
organoleptyczn
ą
ocen
ę
jako
ś
ci wykonanej ob-
róbki. Operator pracuje na urz
ą
dzeniach (np. szlifierkach, piaskarkach)
samodzielnie lub w zespole.
2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym
przeciwwskazania do wykonywania zawodu
Operator urz
ą
dze
ń
do przygotowania powierzchni do nakładania po-
włok powinien charakteryzowa
ć
si
ę
dokładno
ś
ci
ą
, sumienno
ś
ci
ą
, zdolno-
ś
ci
ą
koncentracji, podzielno
ś
ci
ą
uwagi i dobr
ą
koordynacj
ą
ruchow
ą
. Ope-
rator powinien mie
ć
dobry wzrok i słuch, zmysł dotyku oraz sprawny układ
oddechowy, a tak
ż
e wysok
ą
sprawno
ść
fizyczn
ą
. Wszystkie wskazane
wymagania zdrowotne s
ą
konieczne, gdy
ż
operacje przygotowania po-
wierzchni realizowane s
ą
w warunkach zagro
ż
enia dla zdrowia. Specyfika
zawodu sprawia,
ż
e operator powinien cechowa
ć
si
ę
dbało
ś
ci
ą
o czysto
ść
i porz
ą
dek na stanowisku pracy oraz posiada
ć
uzdolnienia techniczne
i umiej
ę
tno
ść
pracy w zespole. Przeciwskazaniami do wykonywania zawo-
du operatora s
ą
ró
ż
norodne przewlekłe schorzenia zwi
ą
zane z narz
ą
dem
wzroku, słuchu, układu oddechowego oraz koordynacj
ą
ruchow
ą
.
2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb
ę
dne do podj
ę
cia
pracy w zawodzie
Kompetencje operatora urz
ą
dze
ń
do przygotowania powierzchni do
nakładania powłok mo
ż
na uzyska
ć
poprzez uko
ń
czenie zasadniczej
szkoły zawodowej o kierunku mechanicznym lub przyuczenie na sta-
nowisku pracy. Organizatorami szkole
ń
mog
ą
by
ć
: zakłady pracy,
o
ś
rodki szkoleniowe, stowarzyszenia, organizacje bran
ż
owe, produ-
cenci i dostawcy urz
ą
dze
ń
technologicznych oraz materiałów do obrób-
ki powierzchniowej. Uzyskane kompetencje zawodowe na stanowisku
pracy mo
ż
na potwierdzi
ć
ś
wiadectwami, dyplomami, certyfikatami wy-
stawionymi przez stowarzyszenia, organizacje bran
ż
owe, dostawców
urz
ą
dze
ń
do obróbki powierzchniowej, lub eksternistycznym egzami-
nem zawodowym.
8
2.6. Mo
ż
liwo
ś
ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/
/walidacji kompetencji
Po zdobyciu i udokumentowaniu dodatkowych umiej
ę
tno
ś
ci obejmu-
j
ą
cych podstawy technologii wytwarzania powłok
operator mo
ż
e pra-
cowa
ć
na stanowiskach w zawodach grupy 8223 Operatorzy urz
ą
dze
ń
do nakładania powłok i innych obejmuj
ą
cych pokrewne zadania zawo-
dowe. Operatorzy urz
ą
dze
ń
do przygotowania powierzchni do nakłada-
nia powłok mog
ą
równie
ż
podwy
ż
szy
ć
swoje kwalifikacje zawodowe
poprzez uko
ń
czenie technikum mechanicznego, a wraz z nabywaniem
praktyki zawodowej mog
ą
te
ż
awansowa
ć
na stanowiska: brygadzisty
lub kontrolera jako
ś
ci przygotowania powierzchni.
2.7. Zadania zawodowe
Z1. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami oraz prze-
pisami BHP, ergonomii, ochrony ppo
ż
., ochrony
ś
rodowiska (nie-
zb
ę
dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).
Z2. Przygotowywanie urz
ą
dze
ń
do wykonywania zada
ń
technologicz-
nych oraz czyszczenie i konserwacja u
ż
ytkowanych urz
ą
dze
ń
(niezb
ę
dne kompetencje: Kz2, KzS).
Z3. Wykonywanie operacji obróbki powierzchni zgodnie z przyj
ę
tym
procesem technologicznym (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, KzS).
Z4. Wykonywanie
organoleptycznej
kontroli
mi
ę
dzyoperacyjnej
i kontroli ostatecznej jako
ś
ci wykonanej obróbki powierzchni
(niezb
ę
dne kompetencje: Kz1, KzS).
Z5. Kontrolowanie sprawno
ś
ci eksploatacyjno-technicznej u
ż
ytkowa-
nych urz
ą
dze
ń
(niezb
ę
dne kompetencje: Kz2, KzS).
Z6. Przestrzeganie ustalonych parametrów technologicznych oraz ko-
lejno
ś
ci wykonania operacji przygotowania powierzchni do nakłada-
nia powłok dla obrabianych detali (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1,
KzS).
Z7. Dokumentowanie pracy operatora urz
ą
dze
ń
do przygotowania
powierzchni do nakładania powłok (niezb
ę
dne kompetencje: Kz1,
Kz2, KzS).
9
2.8. Wykaz kompetencji zawodowych
Kz1 – Wykonywanie operacji obróbki powierzchniowej (potrzebne do
wykonywania zada
ń
: Z1, Z3, Z4, Z6, Z7).
Kz2 – Nadzorowanie pracy urz
ą
dze
ń
do wykonywania operacji przygo-
towania powierzchni do nakładania powłok (potrzebne do wyko-
nywania zada
ń
: Z1, Z2, Z5, Z7).
KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada
ń
:
Z1÷Z7).
2.9. Relacje mi
ę
dzy kompetencjami zawodowymi
a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK
Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada
ń
w za-
wodzie sugeruje si
ę
wykorzysta
ć
do opisu kwalifikacji na poziomie 3
wła
ś
ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-
skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno
ś
ci (gru-
pa wielka 8 i jej odpowiednik w ISCED 2011).
Osoba wykonuj
ą
ca zawód operatora urz
ą
dze
ń
do przygotowania
powierzchni do nakładania powłok:
1) w zakresie wiedzy: zna podstawowe zasady, procesy i poj
ę
cia ogól-
ne zwi
ą
zane z obróbk
ą
powierzchni w zawodzie operatora urz
ą
dze
ń
do przygotowania powierzchni do nakładania powłok; w szerszym
zakresie rozumie wybrane fakty, zasady, poj
ę
cia i zale
ż
no
ś
ci oraz
elementarne uwarunkowania wykonywanej pracy;
2) w zakresie umiej
ę
tno
ś
ci: ma umiej
ę
tno
ś
ci wymagane do realizacji
niezbyt prostych zada
ń
i rozwi
ą
zywania prostych, typowych proble-
mów zwi
ą
zanych z przygotowaniem powierzchni do nakładania po-
włoki poprzez wybieranie odpowiednich metod, urz
ą
dze
ń
, narz
ę
dzi,
materiałów i informacji; potrafi wykonywa
ć
zadania według ogólnej
instrukcji, w cz
ęś
ciowo zmiennych warunkach; umie odbiera
ć
i for-
mułowa
ć
proste wypowiedzi, w tym na poziomie podstawowym
w j
ę
zyku obcym.
10
3. Opis kompetencji zawodowych
Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-
wanych w badaniach na stanowiskach pracy.
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z3, Z4, Z6, Z7 wymaga posia-
dania kompetencji zawodowej Kz1.
3.1. Wykonywanie operacji obróbki powierzchniowej
Kz1
Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, poj
ę
cia i za-
le
ż
no
ś
ci zwi
ą
zane z przeprowa-
dzeniem operacji obróbki po-
wierzchniowej, w szczególno
ś
ci
zna:
−
zasady oraz przepisy BHP,
ochrony ppo
ż
., ochrony
ś
rodo-
wiska oraz ergonomii obowi
ą
-
zuj
ą
ce podczas przeprowa-
dzania operacji obróbki po-
wierzchniowej;
−
zasady u
ż
ytkowania maszyn
przeznaczonych do obróbki
powierzchniowej;
−
normy dotycz
ą
ce przygotowa-
nia i jako
ś
ci powierzchni do
nakładania powłok;
−
podstawy materiałoznawstwa
materiałów poddawanych ob-
róbce powierzchni;
−
metodyka i zasady kontroli
jako
ś
ci
przygotowania
po-
wierzchni.
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje niezbyt
proste zadania zwi
ą
zane z prze-
prowadzaniem operacji obróbki
powierzchniowej według ogólnej
instrukcji, w cz
ęś
ciowo zmiennych
warunkach i umie rozwi
ą
zywa
ć
typowe problemy w obszarze pra-
cy, w szczególno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad oraz prze-
pisów BHP, ochrony ppo
ż
.,
ochrony
ś
rodowiska oraz ergo-
nomii obowi
ą
zuj
ą
ce podczas
przeprowadzania operacji ob-
róbki powierzchniowej;
−
przeprowadza
ć
obróbk
ę
po-
wierzchniow
ą
;
−
u
ż
ytkowa
ć
i nadzorowa
ć
urz
ą
-
dzenia do obróbki powierzch-
niowej;
−
ustala
ć
kolejno
ść
operacji tech-
nologicznych i dobiera
ć
para-
metry obróbki;
−
przeprowadza
ć
mi
ę
dzyopera-
cyjne i ostateczne kontrole
(wykonywane metodami oceny
organoleptycznej lub wskaza-
nymi metodami lub przyrz
ą
da-
mi) oraz eliminowa
ć
podsta-
wowe bł
ę
dy obróbki;
−
przestrzega
ć
ustalonych para-
metrów technologicznych pro-
cesu i prowadzi
ć
dokumentacj
ę
produkcji.
11
Wykonanie zada
ń
zawodowych Z1, Z2, Z5, Z7 wymaga posiadania
kompetencji zawodowej Kz2.
3.2. Nadzorowanie pracy urz
ą
dze
ń
do wykonywania
operacji przygotowania powierzchni do nakładania
powłok Kz2
Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, poj
ę
cia i za-
le
ż
no
ś
ci zwi
ą
zane z nadzorowa-
niem pracy urz
ą
dzenia do wyko-
nywania operacji przygotowania
powierzchni do nakładania po-
włok, w szczególno
ś
ci zna:
−
zasady oraz przepisy BHP,
ochrony ppo
ż
., ochrony
ś
rodo-
wiska oraz ergonomii;
−
zasady działania urz
ą
dze
ń
do
obróbki powierzchniowej;
−
materiały eksploatacyjne sto-
sowane w urz
ą
dzeniach do ob-
róbki powierzchniowej;
−
procedury stanowiskowe i in-
strukcje obsługi urz
ą
dze
ń
;
−
zasady przygotowania i kontroli
poprawno
ś
ci działania u
ż
ytko-
wanych urz
ą
dze
ń
.
Umiej
ę
tno
ś
ci – wykonuje niezbyt
proste zadania zwi
ą
zane z nadzo-
rowaniem pracy urz
ą
dzenia do
wykonywania operacji przygoto-
wania powierzchni do nakładania
powłok według ogólnej instrukcji,
w ró
ż
nych warunkach, w szcze-
gólno
ś
ci potrafi:
−
przestrzega
ć
zasad oraz prze-
pisów BHP, ochrony ppo
ż
.,
ochrony
ś
rodowiska oraz ergo-
nomii;
−
wykonywa
ć
obsług
ę
codzienn
ą
czyszczenia i konserwacji urz
ą
-
dzenia oraz kontrolowa
ć
jego
sprawno
ść
eksploatacyjn
ą
;
−
wymienia
ć
lub uzupełnia
ć
ma-
teriały eksploatacyjne w urz
ą
-
dzeniu;
−
umieszcza
ć
przedmioty obra-
biane w uchwytach i przepro-
wadza
ć
załadunek oraz wyła-
dunek urz
ą
dze
ń
;
−
modyfikowa
ć
parametry obrób-
ki powierzchniowej;
−
prowadzi
ć
dokumentacj
ę
pro-
dukcji.
12
Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada
ń
zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.
3.3. Kompetencje społeczne KzS:
−
ponosi odpowiedzialno
ść
za przygotowanie urz
ą
dzenia do wykona-
nia operacji przygotowania powierzchni do nakładania powłok oraz
przeprowadzenie operacji obróbki powierzchniowej,
−
dostosowuje zachowanie do zmian na stanowisku pracy operatora
urz
ą
dze
ń
do przygotowania powierzchni do nakładania powłok,
−
pracuje cz
ęś
ciowo samodzielnie i podejmuje współprac
ę
w zorgani-
zowanych warunkach podczas wykonywania zada
ń
operatora urz
ą
-
dze
ń
do przygotowania powierzchni do nakładania powłok,
−
ocenia wpływ swoich działa
ń
realizowanych w ramach współpracy
zespołowej na efekty przedsi
ę
biorstwa i ponosi odpowiedzialno
ść
za
ich skutki.
13
4. Profil kompetencji kluczowych
Ocen
ę
wa
ż
no
ś
ci kompetencji kluczowych dla zawodu operatora
urz
ą
dze
ń
do przygotowania powierzchni do nakładania powłok przed-
stawia rys. 1.
Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu
stosowanego w Mi
ę
dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-
słych − projekt PIAAC (OECD).
1
2
3
4
5
Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu
Umiejętności matematyczne
Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania
Sprawność motoryczna
Planowanie i organizowanie pracy
Wywieranie wpływu/przywództwo
Komunikacja ustna
Współpraca w zespole
Rozwiązywanie problemów
Serie1
Zbędne
Mało ważne
Ważne
Istotne
Bardzo ważne
Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 812206 Operator urz
ą
dze
ń
do przygotowania powierzchni do nakładania powłok
14
5. Słownik
Zawód
−
zbiór zada
ń
(zespół czynno
ś
ci) wyodr
ę
bnionych w wyniku społecz-
nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj
ą
cych odpowiednich kwalifikacji
i kompetencji (wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych)
zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi
ź
ródło dochodów.
Specjalno
ść
−
jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz
ęść
czynno
ś
ci o podobnym charakterze (zwi
ą
zanych z wykonywan
ą
funkcj
ą
lub przedmiotem pracy) wymagaj
ą
cych pogł
ę
bionej lub do-
datkowej wiedzy i umiej
ę
tno
ś
ci zdobytych w wyniku dodatkowego
szkolenia lub praktyki.
Zadanie
zawodowe
−
logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra
ź
nie okre-
ś
lonym pocz
ą
tku i ko
ń
cu, wyodr
ę
bniony ze wzgl
ę
du na rodzaj lub
sposób wykonywania czynno
ś
ci zawodowych powi
ą
zanych jednym
celem, ko
ń
cz
ą
cy si
ę
produktem, usług
ą
lub decyzj
ą
.
Kompetencje
zawodowe
−
wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona
ć
, odpowied-
nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s
ą
trzema zbiorami: wie-
dzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompetencji społecznych.
Wiedza
−
zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie
uczenia si
ę
, odnosz
ą
cych si
ę
do dziedziny uczenia si
ę
lub działalno-
ś
ci zawodowej.
Umiej
ę
tno
ś
ci
−
zdolno
ść
wykonywania zada
ń
i rozwi
ą
zywania problemów wła
ś
ci-
wych dla dziedziny uczenia si
ę
lub działalno
ś
ci zawodowej.
Kompetencje
społeczne
−
zdolno
ść
autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w
ż
yciu
zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl
ę
dnieniem kontekstu etycznego.
Kompetencje
kluczowe
−
wiedza, umiej
ę
tno
ś
ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb
ę
dne
do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.
Standard
kompetencji
zawodowych
−
norma opisuj
ą
ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania
zada
ń
zawodowych wchodz
ą
cych w skład zawodu, akceptowana
przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran
ż
owych, praco-
dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.
Kwalifikacja
−
zestaw efektów uczenia si
ę
(zasób wiedzy, umiej
ę
tno
ś
ci oraz kompe-
tencji społecznych), których osi
ą
gni
ę
cie zostało formalnie potwier-
dzone przez uprawnion
ą
instytucj
ę
.
Europejska
Rama
Kwalifikacji
−
przyj
ę
ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,
umo
ż
liwiaj
ą
cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró
ż
nych
krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró
ż
niono 8 poziomów
kwalifikacji opisywanych za pomoc
ą
efektów uczenia si
ę
; stanowi
ą
one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.
Polska Rama
Kwalifikacji
−
opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-
go rejestru kwalifikacji w Polsce.
Krajowy
System
Kwalifikacji
−
ogół rozwi
ą
za
ń
słu
żą
cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji
(potwierdzaniu efektów uczenia si
ę
) oraz zapewnianiu ich jako
ś
ci.