1 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

Wykłady Marszałkiewicz

Celem pomiarów jest wykazani, że:

−

Podstawowym kierunkiem zwiększania efektywności rozdziału energii elektrycznej jest

minimalizowanie ujemnych oddziaływań odbiorców na wspólną sieć zasilającą

−

Ujemne oddziaływanie odbiorów na jakość napięcia sieci dystrybucyjnych jest wynikiem

generowania przez odbiory: m in. Harmonicznych i zależy od poziomu mocy

Jakość zasilania dotyczy:

−

Jakość dostarczanej energii elektrycznej (Power Quality – PQ, JEE)

−

Niezawodność odwołującej się do ciągłości zasilania

−

Szybkiego przywracania usług energetycznych po awariach systemowych

Zbieranie danych z urządzeń technologicznych i pomiarowych

Jakość zbieranych danych zależy od tego, czy pomiar określonego parametru odzwierciedla jego

rzeczywiste wartości. Wiele procesów ulega wyraźnej zmianie pomiędzy kolejnymi pomiarami.

Próbkowanie mierzonego parametru ze zbyt małą częstością może nie reprezentować mierzonego

procesu na tyle dokładnie, aby wystarczyło to do podejmowania decyzji.

Rysunek 1 Przykład niejednoznaczności pomiaru

Jakość i gromadzenie danych wpływają

−

Czujniki i przetworniki

−

Sygnały i ich stan

−

Uwarunkowanie i ocena sygnału sprzęt przyjmujący i gromadzący dane

−

Oprogramowanie użytkowe

2 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

Warunki właściwego gromadzenia danych i wstępna obróbka wyników pomiarów

−

Mierzony parametr musi dobrze charakteryzować proces

−

Sygnał powinien być zintegrowany

−

Analiza musi być dokładna

Błędy popełniane wynikają z:

−

Cech urządzenia pomiarowego( pojemność elektryczna i własności magnetyczne)

−

Wpływ środowiska ( prądów błądzących, przepięć, krótkotrwałych spadków napięcia)

Problemy w jakości zasilania dotyczące:

−

kompensacji mocy biernej

−

wymiarowania kabli, transformatorów

−

rozruchami silników

−

zbędnymi działaniami zabezpieczeń przy prądach poniżej nastawionej wartości

−

zamieszanie systemów komputerowych

−

zakłócenia w pracy układów sterowania i transmisji

−

praca sterowników pieców grzewczych, odpadaniem styczników, gaśnięciem palników,

zatrzymaniem taśm produkcyjnych

Typowe źródła zakłócające:

−

zasilacze: komputerów, kas fiskalnych, faksów, kserokopiarek

−

oświetlenie: uliczne, biurowców, banków, TV

−

regulatory mocy: naświetlarki

−

napędy tyrystorowe, falowniki, przemienniki częstotliwości, stacje prostownikowe, systemy

wentylacyjne i klimatyzacyjne

−

piece łukowe, spawarki, regulatory mocy, silniki asynchroniczne średniej i dużej mocy,

urządzenia rentgenowskie, piły elektryczne

−

urządzenia ubijające, młoty elektryczne, pompy tłoczące, dźwigi i maszyny wyciągowe

Istotnymi zakłóceniami sieciowymi są:

−

odkształcenia i wahania napięć (THD<8% )

−

uskoki/zapady napięcia (1%<U<90% U

n

)

−

krótkie wzrosty napięcia (U>110% U

n

)

−

długotrwałe obniżenia i wzrosty napięcia (U

min

=0,8-0,9 U

n

; U

max

=1,1-1,2 U

n

)

−

krótkie i długie przerwy w zasilaniu (U<1% U

n

; T

krotkie

< 3min ; T

długie

>3 min)

−

przepięcia impulsowe

−

przepięcia oscylacyjne

−

asymetria napięć

−

załamania napięcia

3 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

Sygnały zakłócające – sprzężenia - rodzaje:

−

elektrostatyczne: - przez pojemność ( Cp między uzwojeniami pierwotnymi i wtórnymi

przekładników I i U, Cw między przewodami pierwotnymi i wtórnymi)

−

elektromagnetyczne: -przez indukcyjność wzajemną M: między przewodami pierwotnymi i

wtórnymi

−

galwaniczne: potencjał ziemi w nastawni różni się od potencjału w rozdzielni

Wykresy różnych odkształceń, przepięć itp.:

Podstawowe definicje

4 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

−

Kompatybilność elektromagnetyczna [EMC] – zdolność urządzeń lub systemów do

zadowalającego działania w określonym środowisku elektromagnetycznym, równocześnie

bez wprowadzeń do tego środowiska niedopuszczalnych zaburzeń.

−

Poziom kompatybilności elektromagnetycznej – określony, przewidywany maksymalny

poziom zaburzenia elektromagnetycznego, przekroczony z niewielkim

prawdopodobieństwem, który może oddziaływać na urządzenia lub system pracujący w

określonych warunkach.

−

Wrażliwość elektromagnetyczna – niezdolność do działania bez obniżenia jakości w

obecności zaburzenia elektromagnetycznego.

−

Poziom odporności elektromagnetycznej – maksymalny poziom określonego zaburzenia

elektromagnetycznego, oddziałującego na urządzenie, zestaw urządzeń lub system, przy

którym jest ono jeszcze zdolne do pracy z wymaganą jakością.

−

Wspólny punkt połączeń z publiczną siecią zasilającą (PCC) – punkt w sieci zasilającej, do

którego rozpatrywany system lub odbiorca ma być przyłączony i w którym ma być

rozpatrywana kompatybilność elektromagnetyczna.

−

Subharmoniczne i interharmoniczne – składowe których częstotliwość jest mniejsza od

składowej podstawowej lub nie są jej całkowitymi wielokrotnościami.

−

Współczynnik indywidualnej harmonicznej napięcia – stosunek wartości skutecznej

harmonicznej napięcia rzędu k>=2 do wartości skutecznej harmonicznej podstawowej.

1

U

U

iTHDu

k

=

−

Całkowite odkształcenie napięcia – stosunek wartości skutecznej wyższych harmonicznych i

interharmonicznych badanego przebiegu napięcia do wartości skutecznej harmonicznej

podstawowej.

(

)

1

2

1

2

U

U

U

THD

RMS

−

=

Przy małym udziale interharmonicnzych, THD jest stosunkiem wartości skutecznej wyższych

harmonicznych badanego przebiegu napięcia do wartości skutecznej harmonicznej podstawowej.

∑

=













=

n

k

k

U

U

THDu

2

2

1

k -rząd harmonicznych
U

RMS,

U

1,

U

2

-wartości skuteczne całego przebiegu harmonicznych podstawowych i rzędu k napięcia

∑

=

=

n

k

k

sk

U

U

0

2

5 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

−

Asymetria napięć – stosunek składowych symetrycznych kolejności przeciwnej do zgodnej

napięcia. Nie powinno przekraczać:

%

2

%

100

*

1

2

%

<













=

U

U

U

z

−

Wahanie napięcia – seria zmian wartości skutecznej przebiegu czasowego napięcia.

Wymagany wskaźnik długookresowy migotania P

lt

=1

3

12

1

2

12

∑

=

=

i

st

Lt

P

P

P

Lt

– Wskaźnik długookresowego migotania 2 godz.

P

st

- Wskaźnik krótkookresowego migotania w ciągu 10min

−

Znamionowy prąd pierwotny – wartość prądu pierwotnego, do którego odniesiona jest praca

przekładnika.

−

Znamionowy prąd wtórny – wartość prądu wtórnego, do którego odniesiona jest praca

przekładnika.

−

Przekładnia rzeczywista – stosunek rzeczywistego prądu pierwotnego do prądu wtórnego.

−

Błąd prądowy – błąd w %, który przekładnik wprowadza do pomiaru prądu, wynikający z

tego, że przekładnia rzeczywista nie jest równa przekładni znamionowej:

p

p

S

n

I

I

I

K

prodowy

blad

100

[%]

_

⋅

−

⋅

=

K

n

– przekładnia znamionowa

I

p

– rzeczywisty prąd pierwotny

I

s

– rzeczywisty prąd wtórny

Praca przekładnika przy otwartym obwodzie wtórnym:

−

normalną pracą jest stan zbliżony do stanu zwarcia

−

jeżeli podczas pracy zostanie otwarty obwód wtórny, to prąd pierwotny staje się prądem

jałowym powodującym znaczne nasycenie magnetyczne rdzenia

−

powstają duże straty mocy na prądy wirowe i histerezę, rdzeń się nadmiernie grzeje co może

spowodować uszkodzenie izolacji

6 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

−

zwiększony strumień magnesujący wywołuje w uzwojeniu wtórnym dużą siłę

elektromotoryczną, grozi to porażeniem obsługi oraz uszkodzeniem izolacji między

uzwojeniowej i między zaciskowej uzwojenia wtórnego

−

praca przekładnika przy otwartym uzwojeniu wtórnym jest niedopuszczalna

−

w czasie wykonywania przełączeń i manipulacji należy wcześniej zewrzeć zaciski wyjściowe

Układy przekładników prądowych:

−

gwiazdowy 3 przekładników

−

niepełnej gwiazdy

2

2

3

2

1

2

ˆ

ˆ

ˆ

L

L

L

I

i

i

i

−

=

+

=

7 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

−

Holmgreena

−

trójkątny

−

krzyżowy

3

2

1

2

ˆ

ˆ

ˆ

L

L

I

I

I

+

=

−

różnicowy

Przekładniki napięciowe:

−

jednofazowy z pełną izolacją zacisków pierwotnych z jednym uzwojeniem wtórnym

−

jednofazowy z jednym zaciskiem pierwotnym o obniżonej izolacji z jednym uzwojeniem

wtórnym

−

jednofazowy z jednym uzwojeniem napięcia resztkowego

8 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

Rysunek 2 (1)Przekładniki jednofazowych z pełna izolacja zacisków pierwotnych i z jednym uzwojeniem wtórnym

(2)Przekładniki jednofazowych z jednym zaciskiem pierwotnym o obniżonej izolacji i z jednym uzwojeniem

wtórnym

Wykłady Musierowicza

Przekładniki prądowe –wymagania

−

Obwód wtórny musi się zamykać przez impedancje ( otwarcie obwodu wtórnego grozi

uszkodzeniem przekładnika)

−

Jeden punkt obwodu galwanicznie połączonego z uzwojeniem wtórnym musi być uziemiony,

aby zabezpieczyć urządzenie wtórne na wypadek znacznych przepięć

Przekładniki napięciowe

−

Indukcyjne

−

Pojemnościowe

Napięcia wtórne są standaryzowane:

−

w Europie: 100V, 110V, 220V

−

w USA i Kanadzie: 120V, 115V, 220V

Wymagania stawiane EAZ:

−

Selektywność – polega na zadziałaniu tylko EAZ która apriori przypisana jest jednemu

urządzeniu. Są dwa sposoby uzyskania selektywności:

- przez stopniowanie czasowe

- ograniczenie stref

−

Czułość – związana z kc które jest x (wielkość elektryczna), zawsze kc jest większe od jedności

kc > 1



=









−

Szybkość

−

Niezawodność – zabezpieczenie musi działać cały czas, aktualnie zabezpieczenia wyposażone

są w samo testowanie

9 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

Typowe rodzaje zakłóceń i sposoby ich identyfikacji

Rodzaj zakłócenia

Objawy oraz kryteria identyfikacji

Zwarcie (ogólne)

−

Wzrost wartości prądu

−

Obciążenie lub zanik napięcia

−

Zmniejszenie się impedancji „widzianej” z miejsca pomiaru

Zwarcie dwufazowe

−

Wzrost wartości prądu

−

Wzrost składowej przeciwnej prądu i napięcia

Zwarcie doziemne

−

Pojawienie się składowej zerowej prądu, napięcia oraz mocy

Praca niepełno fazowa

−

Składowa przeciwna prądu

−

Składowa przeciwna napięcia

Przeciążenie cieplne

−

Wzrost wartości prądu

−

Wzrost temperatury części przewodzących i izolacji

Deficyt mocy czynnej

−

Obniżenie częstotliwości

−

Szybkość zmian częstotliwości

Kołysanie mocy

−

Szybkość zmian impedancji rozruchowej

−

Szybkość zmian wartości prądu

Kryteria identyfikacji i lokalizacji stanów zakłóceniowych w SEE

Kryterium nadprądowe

Warunek ogólny:



``

>



>

 

gdzie:



–  ść "ą$% &,



– "ą$ %&ℎ),



− ę
 $ł%-ł $"%&. ść /&ąż

Sposoby realizacji zabezpieczania nadprądowego:

Rysunek 3 a) bezpiecznik topikowy, b) wyzwalacz pierwotny, c) nadprądowe bezzwłoczne, d)nadprądowe zwłoczne, e)

nadprądowe zwłoczne z członem bezzwłocznym, f) nadprądowe zwłoczne z blokadą kierunkową

10 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

Kryterium nad i podnapięciowe

niebezpieczny wzrost napięcia może wystąpić w następujących warunkach:

−

w wyniku nagłych obciążeń generatora

−

w skutek uszkodzenia regulatora napięcia

−

w wyniku zwarcia jednofazowego w sieciach dystrybucyjnych

niebezpieczne obniżenie napięcia może wystąpić w warunkach:

−

zwarć międzyfazowych

−

nadmiernych spadków napięć w sieci

Kryterium różnicowoprądowe

Lokalizacja zwarcia uzyskiwana jest przez porównanie wartości prądów na wejściu i wyjściu danego

elementu systemu elektroenergetycznego.

Kryterium kątowo prądowe

Jest wykorzystywane:

−

jako uzupełnienie kryterium nadprądowego w celu selektywnego zlokalizowania zwarć

wielkoprądowych

−

do lokalizacji zwarć mało prądowych w sieciach dystrybucyjnych

−

do wykrywania pracy silnikowej generatorów

Kryterium pod impedancyjne

−

zwarciom w systemie towarzyszy najczęściej wzrost prądu ponad wartość dopuszczalnego

długotrwałego obciążenia i obniżenie się napięcia w obwodzie zwartym. Oznacza to że przez

pomiar ilorazu napięcia i prądu, czyli impedancji możliwe jest wykrycie stanu zwarciowego w

danym elemencie i jego lokalizacje.

Zabezpieczenie odległościowe – przekaźnik admitancyjny

Jest to takie zabezpieczenie, którego czas zadziałania jest funkcją elektrycznej odległości miejsca

zwarcia od miejsca zainstalowania zabezpieczenia. Najlepszą miarą tej odległości jest impedancja

pętli zwarciowej dla składowej zgodnej ( reaktancja).

11 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

t

1

= (0,015÷0,04)s = (15÷40) ms

t

2

= t

1

+ (0,3÷0,5)s

t

3

= ?

Podstawowym elementem zabezpieczenia odległościowego jest przekaźnik impedancyjny, który

działa w ten sposób, że jego rozruch następuje wówczas jeśli wektor mierzonych impedancji znajdzie

się wewnątrz założonej charakterystyki.

1 =

2





Przekaźnik impedancyjny mierzy abstrakcyjną (nie fizyczną) wartość impedancji wynikającą z

doprowadzonego do niego napięcia i prądu.

Rysunek 4 Charakterystyka przekaźnika impedancyjnego

Kształt charakterystyki zabezpieczenia odległościowego we współrzędnych (R, jX):

-charak. zabezp. musi obejmować charakterystykę linii

-charak. zabezp. nie może się pokryć z charakterystyką odbioru

-charak. zabezp. powinna objąć fragment 2 i 4 ćwiartki ze względu na możliwość oddziaływania

uchybów

-charak. zabezp. musi uwzględnić oddziaływanie rezystancji przejścia oraz rezystancji ł

12 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

Przykłady charakterystyk 1-strefowych

Rysunek 7 Charakterystyki czasowo-impedancyjne na przykładzie sieci promieniowej

Rysunek 6 Poligonalna

Rysunek 5 Poligonalna z odcięciem

13 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

Rysunek 8 Charakterystyka 3-strefowa

Δt = 0,3÷0,5 s

X

I

=0,85 X

AB

(lub 0,9X

AB

),

X

II

=0,85(X

AB

+0,85X

BC),

X

III

=k

c

(X

AB

+X

BC

) k

c=

1,5

W nastawie poszczególnych stref zabezpieczeń odległościowych stosuje się współczynnik 0.85 lub 0.9

ze względu na:

−

uchybu zabezpieczeń i przekładników

−

niezbyt dokładną znajomość parametrów linii

−

zmienność parametrów linii

Wykłady Lorenc

Zabezpieczenia transformatorów:

Transformatory zabezpiecza się od skutków:

•

zwarć zewnętrznych, zabezpieczeniami: *nadprądowymi zwłocznymi *odległościowymi

(powyżej 100MVA)

•

zwarć wewnętrznych: *nadprądowe zwarciowe *różnicowe wzdłużne

•

zwarć doziemnych: - tylko przy uziemionym punkcie gwiazdowym połączonym z ziemią

reagują na I

0

lub U

0,

•

obniżenia poziomu oleju i uszkodzeń wewnątrz kadzi: *zabezpieczenie gazowo-

wydmuchowe,

•

przeciążeń ruchowych:*nadprądowe zwłoczne*model cieplny (dla dużych transformatorów,

przeważnie działa na sygnał)

•

nadmiernego wzrostu temperatury:*zabezpieczenia temperaturowe dwustopniowe

(pierwszy stopień działa na sygnalizację a drugi na wyłączenie)

Zabezpieczenia od skutków zwarć wewnętrznych:

14 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

a) zabezpieczenia różnicowe, które nastawia się według zależności:

i

I

I

n

nast

ϑ

⋅

=

5

,

0

b) zabezpieczenie nadprądowe zwarciowe - jego czas działania zaleca się w granicach

01-0,3 s, które nastawia się według zależności:

1)

i

I

k

I

n

b

nast

ϑ

⋅

≥

'

- powoduje, że zabezpieczenie to nie powinno zadziałać podczas załączania transformatora

2)

i

k

I

k

I

p

k

b

nast

ϑ

⋅

⋅

≥

max

"

- ma spowodować, że zabezpieczenie nie będzie działało podczas zwarć za następnym

zabezpieczeniem zwłocznym (cel: wybiórczość)

k

’

b

– współczynnik bezpieczeństwa uwzględniający udar prądu magnesującego transformatora

(między 4-8)

ϑ

i – przekładnia przekładnika prądowego

k

”

b

– współczynnik bezpieczeństwa (1,3-1,6)

I

kmax

– maksymalny prąd zwarcia trójfazowego na szynach zbiorczych przed następnym

zabezpieczeniem zwłocznym

k

p

– współczynnik powrotu

Zabezpieczenia generatorów synchronicznych:

a) zabezpieczenia od skutków zwarć zewnętrznych:

*nadprądowe (+ blokada kierunkowa)

*odległościowe

b) zabezpieczenia od skutków zwarć międzyfazowych wewnątrz transformatora:

*różnicowe wzdłużne

c) zabezpieczenia od skutków zwarć doziemnych w uzwojeniu stojana:

15 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

*zerowo prądowe

*zerowo napięciowe

d) zabezpieczenia od skutków zwarć między zwojowych w uzwojeniu stojana

e) zabezpieczenia od skutków wzrostu napięcia

f) zabezpieczenia od skutków przeciążeń ruchowych

g) zabezpieczenia od skutków asymetrii prądowej:

-dopuszcza się asymetrię 5% dla turbogeneratorów i 20% dla hydrogeneratorów, rozumianej jako

stosunek największej różnicy dwóch prądów fazowych do prądu znamionowego

h) zabezpieczenia od skutków pojedynczych zwarć doziemnych w obwodzie wzbudzenia

i) zabezpieczenia od drugiego zwarcia z ziemią w obwodzie wzbudzenia

j) zabezpieczenia od utraty wzbudzenia

k) zabezpieczenia od pracy silnikowej

Samoczynne ponowne załączenie [SPZ]

-ta automatyka służy do likwidacji zwarć przemijających w liniach napowietrznych. Jej działanie

polega na tym, że po wyłączeniu linii przez zabezpieczenie oczekuje się pewien określony czas ( nie

krótszy niż 0,3 s), i dokonuje się załączenia linii pod napięciem. Jeżeli zwarcie przeminęło to linia

„przyjmuje napięcie” i dalej pracuje normalnie. Jeśli zwarcie było trwałe to zabezpieczenie działa

ponownie i wyłącza linię. W zależności od rodzaju SPZ-u wyłączenie to może być definitywne

(ostateczne) lub może przystąpić do kolejnej próby załączenia. Uważa się, że 70-90% to zwarcia

przemijające.

-Stosuje się SPZ-y:

*jednofazowe: szybkie (do 1s) i powolne (powyżej 1s)

*trójfazowe: jednokrotne i wielokrotne

-W liniach zasilanych dwustronnie wyróżnia się pojęcia:

*czas przerwy w wyłącznikach: zabezpieczenie różne na obu końcach linii

*czas przerwy bezprądowej kiedy otwarty jest jeden z wyłączników

*czas przerwy bez napięciowej kiedy są otwarte obydwa wyłączniki

Skuteczność SPZ zależy od czasu przerwy bez napięciowej, która powinna być większa od 0,3s. Taki

czas uważa się za potrzebny dla dejonizacji przerwy łukowej, a z punktu równowagi ważny jest czas

przerwy bezprądowej ( im dłuższy tym gorzej).

16 |

S t r o n a ( O p r a c o w a n i e ) W y k ł a d y P O M

Autor nie ponosi odpowiedzialności za wszelkie błędy w opracowaniu ;)

Samoczynne załączenie rezerwy [SZR]

-polega na tym, że przy zaniku zasilania podstawowego załączane jest źródło rezerwowe.

Rozróżnia się rezerwę jawną i ukrytą:

-w rezerwie jawnej element rezerwowy nie jest wstępnie obciążony (włączony w obwód/ do sieci)

-w rezerwie ukrytej element rezerwowy przed wykonaniem cyklu SZR jest wstępnie obciążany (zasila

własnych odbiorców)

SZR działa w taki sposób, że:

a) rozruch następuje natychmiast po otwarciu wyłącznika w torze podstawowym lub po trwającym

odpowiednio długo zaniku lub obniżeniu napięcia na szynach zbiorczych

b) jeśli rozruch nastąpi po zaniku lub braku napięcia to SZR otwiera wyłącznik w torze podstawowym

c) szyny zbiorcze nie są zasilane. W zależności od typów odbioru może nastąpić natychmiastowy zanik

napięcia lub stopniowy zanik trwający do 2-3s (odbiorami są duże silniki asynchroniczne)

d) po całkowitym zaniku napięcia i odliczeniu czasu przerwy w cyklu SZR następuje zamknięcie

wyłącznika w torze rezerwowym.

-W cyklu SZR wyklucza się czasy przerwy od 0,2-0,4s ze względu na istnienie obaw o załączenie

napięcia sieci na napięcie resztkowe pochodzące od silników asynchronicznych będących w

przeciwfazie.

-SZR dzielimy na:

*szybkie (poniżej 0,2s)

*powolne (powyżej 0,4s)

Samoczynne częstotliwościowe odciążanie [SCO]

-automatyka ta działa jeśli w systemie następuje niedobór mocy czynnej, która objawia się szybkim

obniżeniem częstotliwości. Współcześnie niedobór mocy czynnej może wystąpić tylko po wydzieleniu

się z systemu El-en podsystemu o nie zbilansowanej mocy. W przypadku obniżenia częstotliwości SCO

wyłącza odbiory w rozdzielniach SN ( obecnie 6 stopni SCO: od 47-49 Hz co 0,5 Hz ).