Jakość
-ujęcie transcendentne – stan absolutnej nieskazitelności
-ujęcie ukierunkowane na produkt – obecność określonych składników
-ujęcie ukierunkowane na użytkownika – zaspokojenie jego potrzeb
- ujęcie ukierunkowane na produkcję – dotrzymanie w produkcji założonych
wartości podanych w specyfikacjach
- ujęcie ukierunkowane na -porównanie korzyści do ceny

Jakość w rozumieniu klasyków:

J. Juran
- jakość to zdolność spełnienie przez produkt lub usługę pokładanych w nim
celów
Trylogia Jurana : 1. Planowanie 2. Kontrola 3. Doskonalenie
W.E. Deming
-jakość to przewidywany stopień jednorodności i niezawodności, przy możliwie
niskich kosztach.
Koło Deminga – stały cykl podnoszenie jakości - PDCA – plan, do, check, act
A.V Feigenbaum
- twórca jakości totalnej, określającej zbiorczą charakterystykę produktu i
serwisu z uwzględnieniem marketingu, projektu, wykonania i utrzymania, które
powodują, że dany produkt i serwis spełniają oczekiwania użytkownika.
P.B. Crosby
- jakość to zgodność z wymogami, oparta na kulturze przedsiębiorstwa:
rzetelności, profesjonalizmie, współpracy i etyce wszystkich pracowników oraz
bezusterkowej pracy. Zero usterek, jakość przez profilaktykę, ocena na
podstawie specyfikacji.
K. Ishikawa – jakość tworzą całe grupy, a nie poszczególni pracownicy.
Koła kontroli jakości – dyskusje nad racjonalizacją procesu pracy

Współczesne rozumienie jakości:
-

Amerykańskie Towarzystwo Kontroli Jakości

definiuje jakość jako ogół cech produktu i usługi
decydujących o ich zdolności do zaspokojenia
stwierdzonych lub potencjalnych potrzeb.

Rodzaje działań na rzecz jakości:

1. Działania inwestycyjno-innowacyjne

-zakupy nowych technologii, licencji, rozbudowa mocy produkcyjnych,

2. Działania zapobiegawcze

-monitorowanie procesów tworzenia jakości, wykrywanie i przeglądy
niezgodności,

3. Działania korygujące

- opracowanie i wdrażanie ustalonych działań zapobiegawczych,
eliminujących wykryte niezgodności

Kwalitologia – interdyscyplinarna dziedzina wiedzy, zajmująca się wszelkimi
zagadnieniami dotyczącymi jakości, dzieląca się na:
-teoretyczną
-stosowaną

Zarządzanie jakością jest wykonywaniem 5 funkcji
zarządzania (dodatkowo ujmującej doskonalenie),
odbywającym się poprzez cztery kierunki działań:
2. Zajmowanie się jakością wszystkich pracowników
i ich współdziałanie;
3. Włączenie otoczenia organizacji do kształtowania
jakości produktów;
4. Reagowanie na sygnały z rynku o konieczności
zmian w oferowanych towarach.

Normy ISO 9000 są powszechnie uznawane za podstawę budowania systemów
zarządzania jakością we wszystkich organizacjach, bez względu na rodzaj ich
działalności. Normy te zawierają terminologie, wymagania i wytyczne dotyczące
wprowadzania, doskonalenia i kontrolowania systemu zarządzania jakością.

Cele zarządzania jakością w organizacji:
- zjednywanie i przygotowanie pracowników do założonych wymagań
jakościowych
- dostosowanie struktury organizacyjnej do wymagań jakościowych
- poprawienie procesów i jakości stylu pracy
-stałe doskonalenie jakości

Głównym celem zaspokojenia potrzeb klienta, a zarazem i efektem jest
sprzedaż, zwykle powodująca obniżenie kosztów.

Korzyści braku wadliwości produktów:
-obniżenie wskaźników błędów, niezadowolenie klientów
- zmniejszenie wybrakowanych produktów
- zmniejszenie odpowiedzialności z tytułu gwarancji

Zasady zarządzania jakością w organizacji:

1. Zorientowanie na klienta – badanie satysfakcji oraz zrozumienie

obecnych i przyszłych jego potrzeb

2. Przywództwo i stałość celów: stworzenie misji i celów organizacji oraz

kierunków jej rozwoju i wartości kierowanych na rynek

3. Rozwój i zaangażowanie pracowników – stworzenie zasady

współuczestniczenia pracowników w realizacji celów strategicznych

4. Podejście procesowe – zidentyfikowanie procesów i określenia kryteriów

oceny ich skuteczności i opłacalności

5. Podejście systemowe – łączenie procesów i ich współdziałanie w

systemie organizacji; określenie i zrozumienie sprzężeń zwrotnych
między procesami i podsystemami organizacji

6. Ciągłe doskonalenie i innowacje – poprzez ustanowienie procesów

ciągłego doskonalenia;

7. Rzeczowe i racjonalistyczne podejście do podejmowania decyzji-

systematyczne zbieranie informacji i jej przetwarzania za pomocą
uznanych metod

8. Rozwój partnerstwa z dostawcami – poprzez wymianę informacji oraz

wspólne prowadzenie badań i działań jakościowych

Stosowanie wymienionych zasad ma na celu uzyskanie założonych
wyników organizacji przy zachowaniu jej społecznej odpowiedzialności
wobec interesariuszy i środowiska, w którym działa.

Model doskonałości jest innowacyjną koncepcją doskonalenia
wewnątrzorganizacyjnego. Nie narzuca on gotowych rozwiązań, a tworzy
ramy jej osiągania. Koncepcja ma charakter dynamiczny.

Struktury organizacyjne i ich kształtowanie z punktu widzenia jakości:
Odpowiedzialność, uprawnienia i wzajemne związki – uporządkowane w
sposób umożliwiający organizacji wykonywanie swoich zadań.
System zarządzania jakością charakteryzuje się zorganizowaniem i strukturą
hierarchiczną(odwrócona piramida:
menedżerzespółpracownicyklient)

Normalizacja – opracowanie i wprowadzenie norm w zakresie optymalnego
uporządkowania przebiegu działalności i rozwiązywania problemów w
określonej dziedzinie nauki, techniki i gospodarki.

Typy norm: - obligatoryjne – fakultatywne – zharmonizowane – zakładowe

Zasady działań normalizacyjnych:
Zasady stanowienia norm: jawność powszechność dostępu; uwzględnienie
interesu publicznego; dobrowolność uczestnictwa w procesie
opracowywania i stosowania norm;

Instytucje normalizacyjne: PKN; CEN; ISO

Główne efekty działań normalizacyjnych:
-usprawnienie procesów i działań, poprawa jakości wyrobów i usług,
ograniczenie napraw gwarancyjnych; poprawa wizerunku organizacji
Wymagania prawne dotyczące jakości:
-wynikają głównie z realizacji polityki konsumenckiej, obejmującej prawo
konsumenta do ochrony jego życia i zdrowia oraz interesów ekonomicznych.
Dyrektywa odpowiedzialności za produkt wadliwy – producent ponosi
odpowiedzialność za szkody spowodowane wadą wyrobu. Nie ponosi
odpowiedzialności, gdy nie wprowadził do obrotu produktu wadliwego oraz
gdy stan wiedzy w czasie wprowadzenia produktu do obrotu nie pozwalał na
wykrycie wady.
Dyrektywa ogólnego bezpieczeństwa wyrobów – producent ma obowiązek
wprowadzić na rynek jedynie wyroby bezpieczne, dostarczyć konsumentowi
odpowiednich informacji oraz zbierać informację o możliwym ryzyku
związanym z ich produktami.
Dyrektywa nowego podejścia- określa podstawowe wymagania w
dziedzinie bezpieczeństwa, warunki spełnienia tych wymagań, zasady
zarządzania normami unijnymi, zasady umieszczenia na wyrobie oznaczenia
CE.

Różnice w tradycyjnym i współczesnym podejściu do zarządzania jakością:
-jakość związana z produktem (T), z organizacją (N)
-odpowiedzialność: dział kontroli(T), wszystkie komórki organizacji(N)
-kontrola jakości: po wytworzeniu produktu(T), w trakcie wytwarzania (N)
-doskonalenie jakości: zwiększenie kosztów(T), budowa przewagi
konkurencyjnej(N)

TQM- podejście do zarządzania organizacją, w którym każdy aspekt
działalności jest realizowany z uwzględnieniem spojrzenia projakościowego.
Uczestniczą w nim wszyscy pracownicy poprzez pracę zespołową,
zaangażowanie, samokontrolę i stałe podnoszenie kwalifikacji. Celem jest
osiągnięcie długotrwałego sukcesu, którego źródłem są zadowolenie klienta
oraz korzyści dla organizacji i jej członków oraz dla społeczeństwa.

Kaizen – proces ciągłego usprawniania na drodze do doskonałości, wg
zasady lepsze jest wrogiem dobrego.
Kaizen, poprzez stopniowe doskonalenie wszelkich aspektów działalności
firmy, dąży do osiągnięcia następujących celów:
1. skrócenia czasu realizacji procesu pracy oraz poprawy jakości;
2. dostosowywania technicznego elementów systemu;
3. tworzenia kryteriów oceny i nagradzania;
4. redukcji kosztów.
Podejście kaizen opiera się na 10 zasadach:
1. Problemy stwarzają możliwości;
2. Pytaj 5 razy „dlaczego?” (poprzez zastosowanie
tzw. metody 5 why);
3. Bierz pomysły od wszystkich;
4. Myśl nad rozwiązaniami możliwymi do wdrożenia;
5. Odrzucaj ustalony stan rzeczy;
6. Wymówki, że czegoś się nie da zrobić są zbędne;
7. Wybieraj proste rozwiązania – nie czekając na te
idealne;
8. Użyj sprytu zamiast pieniędzy;
9. Pomyłki koryguj na bieżąco;
10.Ulepszenie nie ma końca.

Koncepcje wpierające zarządzanie jakością:
1. Just in time –perfekcyjne dostosowanie wyjść systemu organizacji do

potrzeb rynku, eliminując przestoje i marnotrawstwo

2. Kanban – metoda operacyjnego sterowania produkcją, opartej na

harmonogramie pracy na poszczególnych stanowiskach i koordynacji
działań, której celem jest zapewnienie wielkości produkcji zgodnie z
zamówieniem. Karta produkcji(kan) oraz karta przepływu(ban).

3. Benchmarking – proces ciągłego uczenia się i twórczego doskonalenia

organizacji, wykorzystującym rozwiązania i osiągnięcia wypracowane
przez najlepsze organizacje.

Podstawowe kryteria jakośći produktów:
1. Rzetelność i dokładność wykonania produktu
2. Kompetencja pracowników
3. Bezpieczeństwo
4. Szeroka oferta
5. Komunikacja z klientem
6. Wiarygodność

Obsługa klientów – pojęcie ujmujące kształtowanie relacji z klientem oraz
zdolność zaspokojenia jego wymagań i oczekiwań.
Kategorie klientów – zewnętrzni(odbiorcy produktu), wewnętrzni(tworzą
jakość produktów), „mimo woli”(odbiorcy odpadów)
Jakość obsługi klienta jest integralnym elementem zarządzania jakością w
organizacji, określaną przez strategie i cele działania organizacji, jej kulturę,
stosowane techniki, zasady zarządzania jakością.

Jakość oczekiwana ---badania marketingowe- Jakość wymagana -----ocena
własnych możliwości -Jakość dostarczana—komunikacjajakość
postrzegana

Poziomy wymagań klienta:
Wymagania podstawowe – wywołujące niezadowolenie, gdy są
niespełnione lub nie powodujące wzrostu zadowolenia w przypadku ich
realizacji
Wymagania rzetelnego wykonania – postrzegane i wywołujące wzrost
zadowolenia
Wymagania wyjątkowe – dodatkowe, pozytywne cechy wyrobu, których
klient nie oczekiwał, zwiększające wyraźnie jego zadowolenie.

Metody badania zadowolenia klienta:
1. Monitorowanie poziomu sprzedaży
2. Analiza reklamacji
3. Analiza utraty klientów
4. Przeprowadzenie badań ankietowych i wywiadów

Strategia produktu – dostosowanie produktu do obecnych i przyszłych potrzeb
oraz wymagań odbiorców. Zarządzanie produktem obejmuje decyzje:
wprowadzenia, kształtowania asortymentu, pozycjonowania rynkowego
produktów.
Podstawowe strategie produktu:
- rozwoju nowego produktu
- dywersyfikacji
- w różnych fazach cyklu życia produktu
- marki
- zarządzania jakością


\

Projektowanie produktu wg koncepcji Taguchiego

1. Projektowanie systemu

Opracowanie koncepcji i specyfikacji produktu oraz procesów jego
realizacji

2. Etap projektowania parametrów

Ustalenie optymalnych parametrów produktu i procesu, w tym mało
wrażliwych na zakłócenia.

3. Projetkowanie tolerancji

Optymalizacja tolerancji

Kontrola procesów wytwarzania jakości produktów:
-kontrola wejściowa – obejmuje dostawy wytwory stanowiące początek
procesów wytwórczych
-kontrola w procesach wytwarzania
-kontrola końcowa

Rodzaje procesów:
-podstawowe
-wspierające
-zarządzania
Procesowy system zarządzania
-cel: eliminacja zagrożeń, które oddziałują na proces oraz jego realizację i
efektywność

Strategie zarządzania jakością:

a. Strategia ofensywna – dążenie do poprawy jakości procesów

produkcyjnych

b. S. innowacyjna – polega na poszukiwaniu nowych technologii,

konstrukcji i wyrobów

c. S. defensywna – wycofywanie z rynku wyrobów i rezygnacja z

technologii nie spełniających kryteriów jakościowych

d. S. obojętna – przestrzeganie tylko koniecznych przepisów o jakości,

bezpieczeństwie i ochronie środowiska

Business process reengineering – metoda gruntownego przekształcania
całościowych procesów w organizacji w celu optymalizowania trzech
podstawowych wyznaczników efektywności: jakości, kosztów i terminu
realizacji.

Działania w procesie oceny jakości produktu
Pomiar cech i kwalifikacja cech do grup i ich ocena. Pomiaru i oceny jakości
dokonujemy na podstawie zbioru cech.
Proces certyfikacji

1. Inspekcja wstępna u producenta
2. Badania cech produktu w tym laboratoryjne
3. Nadzór w okresie ważności certyfikatu

Metody rozpoznawania wymagań klientów

1. Badanie satysfakcji klientów
2. Benchmarking
3. QFD (Quality Function Deployment) – pozwala na identyfikowanie

wymagań klientów poprzez wyznaczenie I ocenę związków między
wymaganiami klientów a parametrami technicznymi
Przykład – schemat domu jakośći,w którym określa się wymagania
klientów, parametry techniczne produktu, zależności między
wymaganiami klientów a parametrami technicznymi produktu

Metody koncepcji produktu

1. Diagram Ishikawy
2. Analiza wartości
3. QFD

Metody projektu wykonawczego

1. QFD
2. FMEA – analizowanie przyczyn i skutków wystąpienia potencjalnych

błędów

3. DOE – określanie czynników jakości
4. FTA – uporządkowanie i powiązanie czynników zakłóceń
5. HAZOP – analiza zagrożeń i zdolności operacyjnych

Metody przygotowania procesów realizacji

1. Wskaźniki zgodności jakościowej
2. Analiza tolerancji
3. TPM – zespół metod, które służą identyfikacji i likwidacji strat mających

wpływ na jakość, wydajność i koszty w odniesieniu do maszyn

Metody doskonalenia jakości

1. Benchmarking
2. Kaizen
3. Lean management
4. Metody twórczego myślenia

Narzędzia rozwiązywania problemów i zarządzania jakością
- heurystyczne – np. burza mózgów, metoda grupowego ustalania priorytetów
- synektyczne – analogia i kojarzenie ze sobą różnych zjawisk (benchmarking)
- kontrastowania – zestawienia i porównania dowolnej liczby elementów dla
przeprowadzenia wnioskowania poprzez zanegowanie
- metody eksperckie i partnerskie

Koszty jakości wyrażają skwantyfikowany cel zapewnienia
jakości, który sprowadza się do doboru takiej
struktury nakładów, przy której łączna suma strat i
kosztów ponoszona na działanie zapewniające jakość
będzie najmniejsza.

ISO 9004 – podział rachunku kosztów jakości:

1. Koszty wewnętrznego zapewnienia jakości

-zgodności – niezgodności(błędów)

2. Koszty zewnętrznego zapewnienia jakości

- oceny zgodności systemu jakości przez instytuty certyfikacyjne
- koszty badań i oceny właściwości produktu przez niezależne instytucje
badawcze

Koszty jakości a poziom jakości

A. Podejście koszty jakości – koszty prewencji i oceny zalicza się do

nakładów, a wady do strat.

B. Podejście koszt procesu – koszt zgodności to koszt wypełnienia

wszystkich ustalonych i uzgodnionych wymagań klienta, przy
równoczesnym prawidłowym przebiegu procesu
Koszt niezgodności – wynikający z nieprawidłowego przebiegu danego
procesu

C. Podejście straty jakości – straty wymierne(koszty wad wykrytych

wewnątrz i na zewnątrz organizacji) straty niewymierne(na skutek
zmniejszonej wydajności) niewymierne zewnętrzne(straty z powodu
niezadowolenia klienta)

Koszty jakości w organizacji są pochodną całego systemu zarządzania od
podejmowania decyzji do oceny i motywowania pracowników.
Podstawowe zadania:
-pomoc przy ustalaniu polityki jakościowej
-wskazywanie słabych punktów jakościowych w produkcie i w procesie
priorytetów kosztowych

Rachunek kosztów jakości jest systemem wspomagającym zarządzanie i
analizę ekonomiczną.

ISO 9000 – od 1987. Modele zarządzania charakteryzują się
kompleksowością i uniwersalnością; elastycznością; instytucjonalnym
wsparciem; obiektywnością.
Wymagania do implementacji ISO 9000
1. Zidentyfikować procesy niezbędne dla systemu zarzadzania jakością i

jego wdrożenia

2. Wyznaczyć kolejność i wzajemne zależności między procesami
3. Wyznaczyć kryteria i metody, których stosowanie zapewni skuteczne

prowadzenie i nadzorowanie procesów.

Wymagania dotyczące dokumentacji, powinna zawierać:
- politykę jakości i cele jakości
- księgę jakości – opis zakresu systemu zarządzania jakością, wzajemnego
oddziaływania między procesami
-udokumentowane procedury
- dokumenty potrzebne organizacji dla zapewnienia efektywnego planowania
Wymagania dotyczące odpowiedzialności kierownictwa – ustalić politykę
jakości i cele jakości; uświadamiać pracownikom; przeprowadzać przeglądy
zarządzania

Procesy związane z zarządzaniem zasobami:
-polityka personalna
- zarządzanie infrastrukturą
-zarządzanie środowiskiem pracy
Procesy związane z realizacją produktu

1. Planowanie i realizacja produktu
2. Procesy obsługi klienta określające wymagania dotyczące produktu i

komunikowania się

3. Projektowanie i rozwó

Pomiar i analiza i doskonalenie systemu jakości obejmuje:
- pomiar zadowolenia klienta
- monitorowanie oraz pomiar procesów i produktów
- analizy danych i oceny zgodności produktu
- nadzór nad wyrobem niezgodnym
- ocenę przydatności oraz doskonalenie systemu zarządzania jakością

Kontrola może mieć charakter
-bierny – po zrealizowaniu procesu
-czynny – w trakcie realizowania procesu

Wdrażanie SZJ jest związane z uzyskaniem certyfikatu na podstawie
zewnętrznej certyfikacji. W tym celu przeprowadza się audyt wewnętrzny i
zewnętrzny


ISO 14000 – działania na rzecz ochrony środowiska
Cechy: ogólne znaczenie(może być stosowane przez każdą organizację);
proaktywna( zmierzająca do zapobiegania szkodliwym oddziaływaniom na
środowisko) dobrowolna, wspierana

Polityka środowiskowa to deklaracja kierownictwa organizacji o celach
proekologicznej działalności.
PlanowanieWdrażanie i funkcjonowanieSprawdzanie i działania
korygującePrzeglądy ekologiczne

Certyfikacja i audyt w zarządzaniu środowiskowym
SZŚ posiada audyt wstępny, certyfikacyjny, nadzoru, odnowy(po 3 latach).
Znakowanie ekologiczne produktów
-cel: promowanie produktów i ich opakowań, które są zgodne z normami
środowiskowymi
-dostarczenie informacji
W UE europejska stokrotka, w Polsce Znak ekologiczny.

ISO 18001 – norma regulująca bezpieczeństwo i higienę pracy
Przepisy BHP powszechnie obowiązujące:

1. Kodeks pracy
2. Normy techniczne
3. Inne ustawy

Wewnątrzzakładowe przepisy BHP

1. Układ zbiorowy pracy(warunki treści stosunku pracy)
2. Regulamin pracy (prawa i obowiązki)

Zasady BHP – reguły bezpiecznego wykonywania pracy, które nie są ujęte w
formie przepisów, ale wynikają z wiedzy i doświadczenia życiowego.
SZBHP – cel: wspomaganie działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa i higieny
pracy oraz określenie wymagań dotyczących skutecznego systemu.

Polityka BHP(deklaracje organizacji)Planowanie(Przełożenie polityki na
cele)Sprawdzanie i działania korygujące(monitorowanie i
reagowanie)Przeglądy BHP(ocena prawidłowości
SZBHP)Dokumentowanie SZBHP

Metoda JHA – metoda identyfikacji zagrożeń w pracy – polega na obserwacji
procesy pracy podzielonej na sekwencje, w czasie których obserwuje się
zagrożenia. Trzeba zebrać w tym celu informacje dotyczące narzędzi używanych
w pracy, materiałów, czasu pracy, przestrzeni, warunków.

Poprawny przebieg wdrożenia SZBHP zależy od
- osoby odpowiedzialnej za wdrożenie
- niezbędnych środków i zasobów

ISO 26000 – odpowiedzialność organizacji za wpływ jej decyzji i działań na
społeczeństwo i środowisko, poprzez przejrzyste i etyczne zachowanie, które
jest zgodne z obowiązującym prawem i spójne z międzynarodowymi normami
zachowania.

Zarządzanie jakością w sektorze spożywczym i gastronomicznym
- pojęcie kompleksowe obejmujące: (bezpieczeństwo zdrowotne, cechy
organoleptyczne, wartość odżywczą, dyspozycyjność)
- system zarządzania jakością żywności HACCP – norma ISO 22000 – wytyczne
produkowania bezpiecznej żywności, wolnej od skażenia
-GHP – dobre praktyki higieniczne – kontrola wszystkich etapów produkcji i
obrotu żywności
-GMP – dobre praktyki produkcyjne lub dobre praktyki cateringowe –
zapewnienie właściwej jakości zdrowotnej żywności poprzez eliminowanie
zanieczyszczeń, obróbkę cieplną i właściwe przechowywanie żywności.

Zarządzanie jakością w sektorze motoryzacyjnym
ISO/TS 16949 – ujednolicenie wymagań dotyczących jakości w sektorze
motoryzacyjnym
Cele: zapewnienie wspólnego podejścia do systemów jakości branży
motoryzacyjnej i uniknięcie potrzeby wielokrotnej certyfikacji.
Zastosowanie: wszystkie wyroby przemysłu motoryzacyjnego wraz z serwisem

Zarządzania jakością w sektorze lotniczym: EN/AS/JISQ 9100 – ujednolicenie
wymagań w sektorze lotniczym – są ustanawiane przez organizacje
regionalne zrzeszone w IAQG

Zarządzanie jakością w sektorze urządzeń medycznych – ISO 13485
- określa wymagania systemu zarządzania jakością dla producentów
wyrobów medycznych. CEL: stworzenie harmonijnych wymagań systemu
zarządzania jakością w zakresie wymaganym przy produkcji wyrobów
medycznych

Zarządzanie bezpieczeństwem informacji ISO 27000 – określają wytyczne
związane z ustanowieniem , wdrożeniem, eksploatacją, monitorowaniem,
przeglądem, utrzymaniem i doskonaleniem informacji.
CEL: zapewnienie bezpieczeństwa prowadzenia działalności przez organizację i
jej kontrahentów poprzez zagwarantowanie organizacji i wszystkim
zainteresowanym stronom zachowanie poufności.

System TQM odnosi się do organizacji, które swój system zarządzania oparły na
koncepcji zarządzania jakością. Filozofia TQM opiera się na podporządkowaniu
działań firmy wymaganiom klientów wewn. i zewn.

14 Zasad Deminga – obejmuje ciągłę doskonalenie procesów, przywództwo, i
odpowiedzialność kierownictwa, zaangażowanie pracowników.

Narzędzia i systemy wspomagające TQM

1. Metody statystyczno – kontrolne
2. Metody przyczynowo- skutkowe
3. Metody współczesnego zarządzania
4. Planowanie nowych produktów
5. TPM – kompleksowe produktywne utrzymanie maszyn(niedopuszczenie

przestojów)

6. Zarządzanie przez czas – TBM – konkurencja skierowana na czas

koncentruje się na procesach

7. Koncepcja 5S – wspomagania analizy procesów zachodzących na

stanowisku pracy i jest podstawą efektywnej organizacji pracy poprzez:
- selekcję – systematykę – sprzątanie – standaryzację – samodyscyplinę

8. Six sigma – zmniejszenie liczby defektów do 3,4 na milion