Terapia logopedyczna, www.raabe.com.pl

1

B 1.2

Problemy zawodowe

logopedów

WP0312

Karty badania mowy

i sprawności aparatu

artykulacyjnego

tekst:

Magdalena Tomicka

Z doświadczenia logopedy, pracującego z dziećmi w wieku szkolnym i gimnazjalistami

wynika, że najliczniejszą grupę wśród dzieci szkolnych, wykazujących nieprawidłowości

w rozwoju mowy lub trudności w porozumiewaniu się, stanowią uczniowie, u których wy-

stępują zaburzenia artykulacyjne. Przed zaplanowaniem odpowiedniej dla tych dzieci

terapii rozumianej jako całość specyficznych, zamierzonych oddziaływań ukierunkowanych

na usunięcie wszelkich zakłóceń procesu porozumiewania się należy przeprowadzić

diagnozę logopedyczną. W tym celu można wykorzystać narzędzie badawcze, jakim jest

Karta logopedyczna. Składa się ona z dwóch części:

■

Karta badania mowy sprawdza mowę spontaniczną, sposób realizacji poszczegól-

nych głosek w nagłosie, śródgłosie i wygłosie, powtarzanie i tworzenie form grama-

tycznych, zasób słownictwa, tempo mowy, fonację, sposób oddychania, słuch, budowę

narządów mowy, sposób połykania, lateralizację (zał. 1);

■

Karta badania sprawności aparatu artykulacyjnego umożliwia ocenę sprawności

warg i języka ze szczególnym uwzględnieniem precyzji i celowości wykonywanych ruchów

(zał. 2).

Bibliografia
Demel G.,

Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Warszawa 2009.

Gałkowski T., Jarzębowska G.,

Logopedia, Opole 1999.

Rodak H.

Terapia dziecka z wadą wymowy, Warszawa 2001.

B.1.2.indd 1

12-03-16 12:05

Terapia logopedyczna, www.raabe.com.pl

3

WP0312

Załącznik 1.

Karta badania mowy

1

Imię i nazwisko

___________________________________________

klasa

___________

Data urodzenia

___________________________________________________________

Wynik badania

____________________________________________________________

I. Mowa spontaniczna

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

II. Artykulacja

1. Samogłoski

■

ustne

a o e u i y

■

nosowe

ą ę

2. Spółgłoski

■

dwuwargowe

p b m

pi bi mi

■

wargowo-zębowe

f w

fi wi

1

Opracowano na podstawie G. Demel,

Elementy logopedii, WSiP, Warszawa 1980.

B.1.2.indd 3

12-03-16 12:05

Terapia logopedyczna, www.raabe.com.pl

4

WP0312

■

przedniojęzykowo-zębowe

t d n

s z c dz

■

przedniojęzykowo-dziąsłowe

sz ż cz dż

r l

■

środkowojęzykowe

ś ź ć dź

ń j ki gi

■

tylnojęzykowe

k g ch

III. Powtarzanie sylab

____________________________________________________________________________

IV. Powtarzanie wyrazów

____________________________________________________________________________

V. Powtarzanie zdań

____________________________________________________________________________

VI. Formy gramatyczne

____________________________________________________________________________

VII. Zasób leksykalny

____________________________________________________________________________

VIII. Tempo mowy

____________________________________________________________________________

B.1.2.indd 4

12-03-16 12:05

Terapia logopedyczna, www.raabe.com.pl

5

WP0312

IX. Fonacja

____________________________________________________________________________

X. Sposób oddychania

____________________________________________________________________________

XI. Słuch

____________________________________________________________________________

XII. Budowa aparatu artykulacyjnego

■

podniebienie

____________________________________________________________________________

■

zgryz

____________________________________________________________________________

■

stan uzębienia

____________________________________________________________________________

■

język

____________________________________________________________________________

XIII. Sposób połykania

____________________________________________________________________________

XIV. Lateralizacja

____________________________________________________________________________

XV. Uwagi/Zalecenia

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

B.1.2.indd 5

12-03-16 12:05

Terapia logopedyczna, www.raabe.com.pl

6

WP0312

Załącznik 2.

Karta badania sprawności

aparatu artykulacyjnego

2

Imię i nazwisko

___________________________________________

klasa

___________

Data urodzenia

___________________________________________________________

Wynik badania

____________________________________________________________

I. Sprawność języka

1. Wysuwanie i chowanie wąskiego języka do jamy ustnej

____________________________________________________________________________

2. Dotykanie czubkiem języka górnych i dolnych zębów – wargi otwarte

____________________________________________________________________________

3. Dotykanie czubkiem języka górnej i dolnej wargi – wargi szeroko rozchylone

____________________________________________________________________________

4. Unoszenie języka do podniebienia twardego

____________________________________________________________________________

5. Układanie języka w kształcie łyżeczki

____________________________________________________________________________

6. Oblizywanie językiem szeroko rozwartych warg

____________________________________________________________________________

7. Oblizywanie językiem zewnętrznej powierzchni zębów – wargi szeroko rozwarte

____________________________________________________________________________

2

Opracowano na podstawie H. Rodak,

Terapia dziecka z wadą wymowy, Wydawnictwo Polskiej Fundacji Zaburzeń

Mowy, Warszawa 1992.

B.1.2.indd 6

12-03-16 12:05

Terapia logopedyczna, www.raabe.com.pl

7

WP0312

8. Kląskanie językiem

____________________________________________________________________________

9. Wypychanie językiem policzków – wargi złączone

____________________________________________________________________________

Uwagi

______________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

II. Sprawność warg

1. Ściąganie i rozciąganie warg

____________________________________________________________________________

2. Układanie warg w kształcie ryjka

____________________________________________________________________________

3. Nabieranie powietrza do jamy ustnej i nadymanie policzków

____________________________________________________________________________

4. Parskanie

____________________________________________________________________________

5. Gwizdanie

____________________________________________________________________________

6. Przepychanie powietrza z jednej strony jamy ustnej na drugą – wargi złączone

____________________________________________________________________________

7. Cmokanie

____________________________________________________________________________

Uwagi

______________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

B.1.2.indd 7

12-03-16 12:05