Sprawdzian szóstoklasisty

Niedaleko Gniezna nad jeziorem

Gop³o wznosi³ siê gród Kruszwica.
Mieszka³ w nim okrutny Popiel, nastêp-
ca Lecha. Rz¹dzi³ krajem groŸnie i su-
rowo.

Panowa³ wówczas obyczaj nakazuj¹-

cy kniaziowi zwo³ywaæ w wa¿niejszych
sprawach radê starszych kmieci, czyli
gospodarzy, w³aœcicieli ziemi. Taka ra-
da nazywa³a siê wiecem. Popiel jednak
nie chcia³ zwo³ywaæ wieców, pragn¹³
rz¹dziæ sam. Rozgniewani o to kmiecie
nie chcieli z nim chodziæ na wojnê, od-
mawiali mu pos³uszeñstwa. KniaŸ oba-
wia³ siê, ¿e z tego zatargu skorzystaj¹
jego stryjowie i odbior¹ mu w³adzê.
Zaprosi³ wiêc stryjów na ucztê. Gdy
goœcie przybyli do jego dworu, kaza³
im podaæ kielichy z zatrutym miodem
i winem. Martwe cia³a poleci³ wrzuciæ
do Gop³a.

Na ucztê nie przyby³ Piast. Tego sa-

mego wieczoru urz¹dzi³ postrzy¿yny
swego syna Ziemowita, który koñczy³
w³aœnie siedem lat. W jego chacie zja-
wili siê wówczas tajemniczy goœcie,
którzy na proœbê Piasta obciêli ch³opcu
d³ugie dzieciêce w³osy. Przepowiedzie-
li mu tak¿e wspania³¹ przysz³oœæ i...
zniknêli.

Zbrodnia Popiela prêdko zosta³a uka-

rana. W jeziorze wylêg³y siê tysi¹ce my-
szy. Pewnego dnia wszystkie wyruszy³y
prosto na dwór zbrodniarza. Przera¿ony
Popiel ratowa³ siê ucieczk¹ i szuka³
schronienia w murowanej wie¿y, wzno-
sz¹cej siê poœród jeziora na wyspie. Nic
nie pomog³o. Myszy dopad³y go tam
i zagryz³y.

Po jakimœ czasie spe³ni³a siê przepo-

wiednia tajemniczych goœci. Ziemowit
zosta³ wybrany ksiêciem pañstwa Po-
lan. Po nim rz¹dy obj¹³ jego syn Le-
szek, a po Leszku jego syn Ziemomys³.
Od imienia Piasta pochodzi nazwa
pierwszej polskiej dynastii – Piastowie.

Wie¿a nad jeziorem Gop³o do dzisiaj

nazywana jest Mysi¹ Wie¿¹.

wg Cecylii Niewiadomskiej

1. Z tekstu 1. wynika, ¿e Popiel to:

A. pierwszy król Polski,
B. kniaŸ,
C. gospodarz,
D. kmieæ.

2. Popiel nie chcia³ zwo³ywaæ wie-
ców, bo:

A. kmiecie odmawiali pos³uszeñstwa,
B. chcia³ rz¹dziæ sam,
C. kmiecie go o to prosili,
D. nie chcia³ walczyæ z kmieciami.

3. Œmieræ Popiela by³a kar¹ za:

A. nieudolne rz¹dzenie krajem,
B. niezwo³ywanie wieców,
C. pope³nion¹ przez niego zbrodniê,
D. zatargi ze stryjami.

4. Wie¿ê nad jeziorem Gop³o nazwa-
no Mysi¹ Wie¿¹, poniewa¿:

A. by³a bardzo ma³a,
B. w niej myszy czêsto odwiedza³y

Popiela,

C. tam odby³a siê uczta, na której po-

jawi³y siê myszy,

D. tam myszy zagryz³y Popiela.

5. Fantastyczne jest nastêpuj¹ce wy-
darzenie:

A. postrzy¿yny Ziemowita,
B. zagryzienie Popiela przez myszy,
C. zatarg ze stryjami,
D. zaproszenie stryjów na ucztê.

6. Cechy tekstu 1. wskazuj¹, ¿e jest
on:

A. fragmentem pamiêtnika,
B. baœni¹,
C. legend¹,
D. mitem.

Kujawy to kraina rozleg³ych równin-

nych pól, w której w IX w. zamieszki-
wa³o plemiê Goplan. G³ównym gro-
dem by³a Kruszwica. W pocz¹tkach X
w. ziemie te sta³y siê czêœci¹ pañstwa
Polan. Po podziale pañstwa polskiego
w 1138 r. przez ksiêcia Boles³awa

Krzywoustego teren Kujaw wszed³
w sk³ad dzielnicy mazowieckiej.

7. Uporz¹dkuj chronologicznie etapy
dziejów ziemi nadgoplañskiej, nada-
j¹c im numery od 1 do 3.

8. Nazwa Polska pochodzi od nazwy
plemienia:
A. Polan,

B. Goplan,

C. Wiœlan,

D. Mazowszan.

9. Obejrzyj mapy i wype³nij wolne
miejsca.

Nazwy polskich plemion .....................
..............................................................
..............................................................
Nazwy krain geograficzno-historycznych
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................

Kujawy sta³y siê czêœci¹ dzielnicy
mazowieckiej.
Ziemie te zamieszkiwali Goplanie.
Ziemie te wesz³y

w sk³ad pañstwa Polan.

TEKST 2.

TEKST 1.

S

zóstoklasisto! Mniej wiêcej tak bê-
dzie wygl¹da³a pierwsza strona ar-

kusza sprawdzianu, który bêdziesz pi-
sa³ na zakoñczenie podstawówki. Twój
rocznik jest pierwszym, który przej-
dzie taki test umiejêtnoœci wyuczo-
nych w ci¹gu szeœciu lat nauki.

Pytania bêd¹ jednakowe dla ca³ego

kraju, dziêki czemu osi¹gniêcia
uczniów z ró¿nych miejscowoœci bê-
dzie mo¿na ³atwo porównaæ. Spraw-
dzian odbêdzie siê – 10 kwietnia
2002 r. Twoje odpowiedzi zostan¹
sprawdzone poza szko³¹, przez egza-
minatorów, a póŸniej przez elektro-
niczne czytniki. Mo¿esz dostaæ maksy-
malnie 40 punktów. Nawet jeœli napi-
sa³byœ na „zero”, mo¿esz przejœæ do
gimnazjum (pod warunkiem ¿e masz
pozytywne oceny na koniec roku). Go-
rzej, jeœli nie przyjdziesz na spraw-
dzian! Wtedy pozostaje drugi termin
– 16 sierpnia 2002 r. Jeœli na niego te¿
nie przyjdziesz, nie zaliczysz spraw-
dzianu, i powtarzasz szóst¹ klasê (poza
przypadkami losowymi albo zdrowot-
nymi). Jednak jeœli chcesz otrzymaæ
œwiadectwo z paskiem, musisz na
sprawdzianie zdobyæ co najmniej 30
punktów.

Za tydzieñ – 2 paŸdziernika – czeka

ciê sprawdzian próbny. Publikujemy
dla Ciebie przyk³adowy zestaw zadañ.
Spróbuj je rozwi¹zaæ jak na sprawdzia-
nie, czyli w 60 minut.

P

OWODZENIA

!

10. Porównaj obie mapy ze strony 1.
i sformu³uj wniosek dotycz¹cy po-
chodzenia nazw krain geograficzno-
-historycznych.
..............................................................

11. Z mapy Szlaku Piastowskiego
wypisz trzy miejscowoœci le¿¹ce na
szlaku g³ównym.

Mapa na podstawie ksi¹¿ki W. Bykowskiego

„Na piastowskich szlakach”

............................................................

12. Klasa Va wybra³a siê na trzydnio-
w¹ wycieczkê Szlakiem Piastowskim.

Wycieczka rozpoczê³a siê w œrodê

o godz. 8, a skoñczy³a w pi¹tek
o czwartej po po³udniu. Ile godzin
trwa³a wycieczka?

A. 36 godz.
B. 56 godz.
C. 48 godz.
D. 44 godz.

13. W ci¹gu trzech dni uczniowie
przebyli trasê d³ugoœci 29 km. Pier-
wszego dnia przebyli 15 km, a dru-
giego – trzy razy mniej ni¿ pierwsze-
go. Które wyra¿enie pozwoli obliczyæ
d³ugoœæ drogi przebytej trzeciego
dnia?

A. 29 – 15 + 15

.

3,

B. 29 + (15 + 15

.

3),

C. 29 – 15 + 15 : 3,
D. 29 – (15 + 15 : 3).

14. W Kruszwicy uczniowie V klasy
pop³ynêli w dwugodzinny rejs „Rusa³-
k¹” po Gople. Korzystaj¹c z cennika,
oblicz koszt biletów dla trzydziestu
dwóch uczniów i piêciu nauczycieli.
Zapisz wszystkie obliczenia.

Cennik biletów

Najtaniej w kraju!
Osoby doros³e................... 3,5 z³/godz.
Dzieci i m³odzie¿ do 18 lat ............2 z³/godz.

..............................................................
OdpowiedŸ:..........................................

15. Statki odp³ywaj¹ co 75 minut.

Przed odp³yniêciem ka¿dy statek po-
daje jeden sygna³ dŸwiêkowy. W lesie
nad Gop³em Marek s³ysza³ 4 takie
sygna³y. Pierwszy us³ysza³ po piêciu
minutach od wejœcia do lasu, a ostat-
ni 20 minut przed wyjœciem z lasu.
Oblicz, ile czasu Marek by³ w lesie.
Zapisz wszystkie obliczenia.
..............................................................
..............................................................
OdpowiedŸ:..........................................

16. Wokó³ Gop³a rozci¹ga siê Nadgo-
plañski Park Tysi¹clecia, który jest
rezerwatem przyrody. Informacji
o nim nale¿y szukaæ w:

A. atlasie historycznym,
B. S³owniku wyrazów obcych,
C. przewodniku turystycznym,
D. S³owniku tradycji kultury.

17. Podaj trzy zasady w³aœciwego za-
chowania siê w rezerwacie przyrody.
..............................................................
..............................................................
..............................................................

18. W Nadgoplañskim Parku Ty-
si¹clecia wyró¿niono 7 obszarów
parku. Wykres s³upkowy ilustruje,
jak¹ powierzchniê zajmuj¹ poszcze-
gólne obszary.

a) Który obszar zajmuje 45 ha?
A. Trzciny Gi¿ewskie,
B. K¹ty Kickowskie,
C. Zatoka „Bia³a Osoba”,
D. B¹bule.

b) Obszar Potrzymiechu ma wiêksz¹

powierzchniê od Trzcin Gi¿ewskich:

A. o 30 ha,
B. o 20 ha,
C. o 50 ha,
D. o 80 ha.

19. W Nadgoplañskim Parku Tysi¹c-
lecia drzewa iglaste stanowi¹ 3/4
wszystkich drzew, dêby – 9 proc.,
a pozosta³¹ czêœæ zajmuj¹ brzozy, ol-
chy, buki i inne drzewa.

a) Ile procent drzew w parku stano-

wi¹ drzewa iglaste?
..............................................................
..............................................................

b) Ile procent drzew w parku stano-

wi¹ brzozy, olchy, buki i inne drzewa?
..............................................................
..............................................................
..............................................................

c) Uzupe³nij procentowy diagram za-

lesienia Nadgoplañskiego Parku Ty-
si¹clecia, zaznaczaj¹c w odpowiednich
kratkach:

– drzewa iglaste

– dêby

– brzozy i inne drzewa

Objaœnienie: 1 kratka = 1 procent

20. Dlaczego Kruszwica i jej okolice
s¹ chêtnie odwiedzane przez tury-
stów? Podaj¹c argumenty, wykorzy-
staj informacje zawarte w ca³ym ze-
stawie „Od Polan do Polaków”.
..............................................................
..............................................................
..............................................................

21. Który z rysunków przedstawia
obecne god³o naszego kraju?

22. Uzupe³nij zdania, wpisuj¹c po-
prawnie pe³ne nazwy.
Nasze pañstwo to..................................
..............................................................
(wpisz pe³n¹ nazwê)
Mieszkam w województwie.................
..............................................................
Naszym hymnem narodowym jest
..............................................................
(wpisz tytu³)

23. Autorem s³ów naszego hymnu
narodowego jest:

A. Adam Mickiewicz,
B. Józef Wybicki,
C. Juliusz S³owacki,
D. Jan Henryk D¹browski.

24. S³owa naszego hymnu zosta³y na-
pisane do melodii tañca polskiego:

A. oberka,
B. kujawiaka,
C. poloneza,
D. mazura.

25. Opisz ciekawe miejsce w swojej
miejscowoœci.
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................

(na wypowiedŸ przewidziano ok. 3/4 strony A4)

B

A

C

D

ú

Mniej wiêcej taka karta odpowiedzi bêdzie do³¹czona do Twojego testu. U góry

po lewej stronie jest miejsce na kod kreskowy, który przykleja szko³a dopiero

wtedy, gdy oddasz arkusz po napisaniu sprawdzianu. Kiedy Twój test zostanie

sprawdzony przez egzaminatora, specjalny czytnik odczyta z kodu kreskowego

Twoje nazwisko i dane. Ni¿ej jest tabela, do której wpisujesz odpowiedzi do py-

tañ zamkniêtych. Po prawej stronie u góry sam wpisujesz swój kod. Sk³ada siê

na niego symbol klasy i numer w dzienniku. Jeœli jesteœ uczniem VIa i masz nu-

mer 14 w dzienniku, wpisujesz jako kod A 1 4 . Rubryki poni¿ej wype³nia

zespó³ nadzoruj¹cy, czyli nauczyciele pilnuj¹cy porz¹dku podczas sprawdzianu.

Oni te¿, tylko po swojemu, wpisuj¹ Twój kod. Jeszcze ni¿ej jest miejsce, które

wype³nia egzaminator – ocenia tu Twoje odpowiedzi na pytania otwarte.

KARTA ODPOWIEDZI I PUNKTOWANIA