SOFTWARE

22

PC

Format

9/2006

Porównanie wydajności dysku i macierzy RAID0

Instalacja i konfiguracja macierzy RAID

Ú

Przygotowanie niezbędnych komponentów

Szybkie bliźniaki

Prawdopodobnie na płycie głównej komputera masz kontroler macierzy dyskowej

RAID0. Wykorzystaj go. Podwoisz szybkość zapisu i odczytu danych, przyspieszając

komputer i zwiększając komfort pracy na nim. Wystarczy zainstalować drugi dysk.

Zwiększona wydajność w stosunku

do pojedynczego dysku

Niski koszt kontrolerów i ich obec-

ność na płytach głównych

Możliwość wykorzystania całej

przestrzeni dyskowej, o ile dyski

mają jednakową pojemność

Możliwość wykorzystania dysków

o różnych pojemnościach, a nie-

kiedy

nawet o zupełnie różnych

interfejsach

Czasami mniejszy koszt dwóch

małych dysków twardych niż jed-

nego dużego

Uszkodzenie pojedynczego dys-

ku jest równoznaczne z utratą

wszystkich danych

Większy pobór mocy i poziom ha-

łasu niż w przypadku pojedyn-

czego dysku

Zamiana konfiguracji jednodyskowej

na macierz RAID0 powoduje, że

wszystkie dane z dysku twardego

zostaną wymazane. Teoretycznie

można tego problemu uniknąć, ale

pod warunkiem że komputer został

wcześniej do tego odpowiednio przy-

gotowany (skonfigurowany na po-

ziomie BIOS-u i kontrolera dysków).

W większości przypadków tak nie

jest, więc musisz liczyć się z tym, że

podczas konfigurowania RAID dane

zostaną usunięte z dysku i będziesz

musiał instalować system i wszystkie

programy od nowa. Koniecznie więc

zachowaj kopię bezpieczeństwa

najważniejszych plików.

Zrób kopię

bezpieczeństwa

Macierz RAID0 wymaga kilku ele-

mentów. Przede wszystkim kontro-

lera zdolnego do podzielenia danych

między kilka dysków, tak jak jest to

określone w specyfikacji RAID0. Na

szczęście kontrolery takie wchodzą

obecnie w skład każdego chipsetu

płyty głównej i mogą współpracować

z dyskami SATA.

Posiadacze starszych kompute-

rów, które nie mają kontrolera RAID,

mogą za kilkadziesiąt złotych do-

kupić kontroler (nawet taki, który

współpracuje z dyskami o interfej-

sach równoległych), oferujący ob-

sługę RAID.

Drugi, równie ważny składnik

RAID to same dyski twarde. Dla

współczesnych kontrolerów nie ma

żadnego znaczenia, czy będą to dys-

ki o jednakowej, czy różnej pojem-

ności. Jeśli więc masz stary dysk

80 GB i chcesz dokupić „do pary”

nowy, np. 200 GB, nie ma problemu.

www.pcformat.pl/ocena

Ú

Oceń lub skomentuj na

Musisz pamiętać jednak, że RAID0

dzieli dane na dwie równe części.

Jeżeli więc jeden dysk ma 80 GB,

z drugiego również zostanie wy-

korzystana tylko taka pojemność,

a pozostałe 120 GB się zmarnuje.

Łączna pojemność macierzy wynie-

sie 160 GB.

Przed przystąpieniem do konfi-

guracji RAID musisz się także za-

opatrzyć w odpowiednie sterowniki

SATA RAID, by system instalowany

na macierzy mógł ją zobaczyć. Naj-

lepiej weź je z pły-

ty CD dostarczonej

z komputerem lub

płytą główną (od-

szukaj na niej ka-

talog o nazwie IDE

lub RAID, powinny

się w nim znajdować

pliki

txtsetup.oem

,

*.inf

,

*.cat

,

*.sys

).

Oto przykład

n

Sterowniki mogą się także znajdować

na płycie w archiwum ZIP. Można

je też pobrać ze strony WWW pro-

ducenta płyty głównej.

W przypadku Windows XP ste-

rowniki należy zapisać na dyskietce

w taki sposób, by plik

txtsetup.oem

znalazł się w głównym katalogu dys-

kietki. Pozostałe pliki mogą pozostać

w podkatalogach, o ile umieścił je

w nich producent (nie należy mo-

dyfikować struktury tych katalogów,

bo instalator Windows nie znajdzie

sterowników na dyskietce). Niestety,

dyskietka to jedyny możliwy do wy-

korzystania nośnik.

Macierz dyskowa polega na współ-

pracy dwóch lub więcej dysków twar-

dych w taki sposób, aby zapewnić

dodatkowe możliwości. Istnieje wie-

le typów macierzy dyskowych. Naj-

lepszym rozwiązaniem do domowe-

go peceta jest konfiguracja znana

pod nazwą RAID0, inaczej striping,

zaprojektowana do uzyskania du-

żej pojemności i wydajności, wyko-

rzystująca przynajmniej dwa dys-

ki twarde.

Działanie RAID0 polega na tym,

że dane podczas zapisu na dysk są

dzielone na mniejsze porcje, zapi-

sywane równolegle na kilku dys-

kach. Jeśli zatem jeden dysk ma

ograniczoną szybkość, na przykład

50 MB/s, równoległy zapis danych

na dwóch dyskach spowoduje, że

szybkość ta będzie wynosiła nawet

100 MB/s. Podobnie jest podczas

odczytu – komputer sięga po dane

z dwukrotnie większą szybkością niż

w przypadku odczytywania ich z po-

jedynczego dysku. Zapewne każdy

użytkownik dostrzeże wyraźny przy-

rost wydajności komputera po za-

mianie pojedynczego dysku na ma-

cierz RAID0.

Pokazujemy, jak dodać do kom-

putera drugi dysk, skonfigurować

macierz i zainstalować system.

Zalety i wady RAID0

HARDWARE

Orientacyjna wydajność

macierzy RAID0 złożonej

z dwóch napędów w po-

równaniu z pojedynczym dys-

kiem twardym Serial ATA, na

podstawie testu PCMark05

HDD Test Suite.

Szybkie bliźniaki.indd 22

2006-07-31 16:38:06

Certyfikacja PitStop - Wydawnictwo BAUER

HARDWARE

23

PC

Format

9/2006

W większości płyt głównych nie ma znaczenia, do

których portów podłączysz dyski, ponieważ prak-

tycznie wszystkie porty mogą pracować w trybie

RAID. Zresztą niektóre gniazda mogą być opisane

jako

RAID

lub

SATA_RAID

. Jeśli jednak masz wąt-

pliwości, zajrzyj do instrukcji płyty głównej i sprawdź,

do których portów SATA należy podłączyć dyski.

Instalacja i konfiguracja macierzy RAID

REKLAMA

Ú

Instalowanie sprzętu potrzebnego do stworzenia macierzy

Porty pracujące w trybie RAID

Masz już wszystko, co potrzebne, możesz zatem

przystąpić do montażu macierzy. Pierwszą czyn-

nością jest zamontowanie dodatkowego dysku

w obudowie i podłączenie go do kontrolera.

1

Wyłącz komputer. Odłącz od niego kabel

zasilający, a następnie rozkręć obudowę,

by dostać się do koszyka z dyskami.

2

Umieść drugi, nowy dysk w pobliżu pierw-

szego i przymocuj go śrubami

n

.

Ú

Konfiguracja macierzy na chipsecie NVIDIA nForce4

Jeśli twój komputer jest wyposażony w płytę główną

z popularnym chipsetem NVIDIA nForce4 i chcesz

wykorzystać wbudowaną w niego obsługę RAID,

musisz w głównym programie konfigurującym BIOS

włączyć obsługę RAID, a same szczegóły związane

z konfiguracją macierzy ustalić w osobnym BIOS-ie,

dotyczącym tylko kontrolera macierzowego.

Pokażemy, w jaki sposób wykonać to na kompu-

terze z płytą główną ASUS A8N-SLI Deluxe, któ-

ra jest wyposażona właśnie w ten chipset.

Konfiguracja BIOS-u

Jeśli twój komputer wykorzystuje chipset nFor-

ce4 i dyski podłączyłeś do jego kanałów SATA,

postępuj według opisanych kroków.

1

Po zamontowaniu dysków i uruchomieniu

komputera wejdź za pomocą klawisza

[Del]

do programu konfiguracyjnego BIOS-u.

2

Na pierwszym ekranie, w zakładce

,

sprawdź, na jakich kanałach BIOS automa-

tycznie wykrył dyski. W naszym przykładzie jest

to trzeci i czwarty

kanał SATA

n

3

Strzałką w prawo przejdź do zakładki

, a następnie strzałką w dół do

funkcji

.

Służy ona do konfiguracji większości urządzeń

zainstalowanych na płycie głównej, także kon-

trolerów macierzowych. Naciśnij

[Enter]

.

4

W otwartym oknie strzałką przejdź do

funkcji

i naciśnij

[Enter]

.

5

W następnym oknie powinna się pojawić

funkcja

. Prawdopodobnie

w domyślnej konfiguracji jest ona ustawiona na

, a wszystkie pozostałe ustawienia

w tym oknie są nieaktywne. Klawiszem

[Page

Up]

zmień ustawienie na

.

6

Strzałką w dół przejdź do kanałów, do któ-

rych podłączone są dwa dyski

n

.

Dołącz te kanały do

konfiguracji RAID,

ustawiając wartości

za pomocą klawisza

[Page Up]

.

Konfiguracja macierzy

Po ponownym uruchomieniu komputera powi-

nien się zgłosić BIOS włączonego kontrolera.

1

Gdy na ekranie pojawi się komunikat:

,

naciśnij klawisz

[F10]

.

Śruby muszą być na tyle krótkie, by nie uszko-

dziły układów elektronicznych dysku.

3

Jeden koniec kabla Serial ATA podłącz do

gniazda SATA na płycie głównej, drugi do

dysku twardego

n

.

4

Podłącz kabel zasilający do nowo zamon-

towanego dysku twardego.

5

Wszystkie kable są już podłączone

n

.

Zamknij obudowę i włącz zasilanie.

Ú

Szybkie bliźniaki.indd 23

2006-07-31 16:22:42

Certyfikacja PitStop - Wydawnictwo BAUER

SOFTWARE

HARDWARE

24

PC

Format

9/2006

Instalacja i konfiguracja macierzy RAID

2

Po chwili zobaczysz okno z programem

konfiguracyjnym kontrolera macierzowego:

Za pomocą klawisza

[Tab]

możesz poruszać się

po jego polach.

3

Domyślnie proponowaną konfiguracją jest

, tymczasem my potrzebujemy

wykorzystać RAID0 (czyli inaczej striping).

Naciśnij więc

[Enter]

i z listy, która się rozwinie,

wybierz

. Wybór zatwierdź klawiszem

[Enter]

.

4

Klawiszem

[Tab]

przejdź do pola, w którym

widoczna jest lista dwóch dysków

n

,

zainstalowanych

w komputerze.

Strzałką w prawo

przesuń je do pola obok – w ten sposób zostaną

one dodane do macierzy.

5

Wciśnij

[F7]

, by zakończyć tworzenie macie‑

rzy. Pojawi się pytanie

.

Wciśnij

, by potwierdzić usunięcie danych

z dysków i stworzenie macierzy.

6

W nowym oknie zobaczysz parametry swo‑

jej macierzy dys‑

kowej. Domyślnie ma ona

atrybut

n

ustawiony na

n

,

ale jeśli będziesz chciał

na niej instalować system, wciśnij klawisz

[B]

.

7

Za pomocą klawiszy

[Ctrl+X]

wyjdź z pro‑

gramu konfiguracyjnego kontrolera. Pod‑

czas kolejnego uruchamiania komputera pojawi

się na jednym z ekranów startowych informacja

o twojej macierzy:

Oznacza ona poprawną konfigurację RAID.

Ú

Konfiguracja macierzy wykorzystującej układ Silicon Image

Na utworzonej macierzy trzeba zainstalować sys‑

tem. Windows XP potrzebuje dodatkowych ste‑

rowników, które należy w odpowiednim momen‑

cie instalacji przegrać z dyskietki, by instalator

w ogóle zauważył jakiekolwiek dyski twarde po‑

łączone w macierz.

1

Do napędu CD‑ROM włóż płytę instala‑

cyjną z systemem, a do stacji dyskietek – dys‑

kietkę z przygotowanymi wcześniej sterownika‑

mi kontrolera RAID.

2

Gdy komputer uruchomi się z płyty CD,

rozpocznie się instalacja systemu Windows.

W pierwszym niebieskim oknie instalatora u dołu

ekranu pojawi się komunikat:

W starszych płytach głównych chipset nie oferuje

obsługi macierzy, natomiast na wielu z nich znajdu‑

je się dodatkowy układ firmy Silicon Image (Sil3112

lub Sil3114) zapewniający obsługę RAID.

Konfiguracja BIOS-u

Ponieważ układ Silicon Image nie wchodzi

w skład chipsetu, w BIOS‑ie płyty głównej można

go jedynie włączyć lub wyłączyć. Oto ponownie

przykład płyty ASUS A8N‑SLI Deluxe z BIOS‑

‑em Phoenix Award.

1

Po pierwszym uruchomieniu komputera

wejdź za pomocą klawisza

[Del]

do pro‑

gramu konfiguracyjnego BIOS‑u.

2

Strzałką w prawo przejdź do zakładki

, a następnie strzałką w dół do

funkcji

.

Naciśnij

[Enter]

.

3

Odszukaj funkcję służącą do włączania kon‑

trolera Silicon Image:

.

Jeśli jest ona ustawiona na

, zmień

klawiszem

[Page Up]

ustawienie na

.

Jeżeli jej natomiast nie ma, może to oznaczać,

że kontroler macierzowy nie jest w ogóle kon‑

figurowany z poziomu BIOS‑u, bo został na przy‑

kład na stałe włączony.

Po tych czynnościach należy oczywiście opuścić

program konfiguracyjny BIOS‑u, zapisując usta‑

wienia. Komputer ponownie się uruchomi.

Konfiguracja macierzy

W BIOS‑ie płyty głównej włączyłeś już kontroler

macierzowy. Po ponownym włączeniu komputera

będziesz mógł uruchomić jego program konfigu‑

racyjny i ustawić odpowiednio macierz.

1

Gdy na ekranie pojawi się komunikat:

,

naciśnij jeden ze wskazanych w nim klawiszy.

2

Wyświetli się okno z programem konfigu‑

racyjnym kontrolera macierzowego:

Będzie w nim zaznaczona pierwsza pozycja

. Naciśnij

[Enter]

.

3

Z listy wybierz kon‑

figurację

n

i naciśnij

[Enter]

.

4

Program proponuje automatyczną konfigu‑

rację macierzy, zatem wykorzystaj funkcję

i naciśnij

[Enter]

. Gdy za‑

proponuje rozmiar macierzy, ponownie naciśnij

klawisz

[Enter]

.

5

Pojawi się pytanie

,

czy chcesz rzeczywiście stworzyć nową ma‑

cierz. Wciśnij

[Y]

. W sekcji

pojawi się

– to nazwa twojej no‑

wej macierzy RAID0.

6

Kombinacją klawiszy

[Ctrl+E]

wyjdź z pro‑

gramu konfiguracyjnego. Pojawi się jeszcze

pytanie

. Na‑

ciśnij

[Y]

– ustawienia nowej macierzy zostaną

zapisane, a komputer ponownie uruchomiony.

7

Na jednym z ekranów startowych wyświe‑

tli się informacja o twojej macierzy:

Komunikat taki oznacza, że macierz RAID zo‑

stała poprawnie skonfigurowana i można na niej

już instalować system.

Ú

Instalowanie systemu na stworzonej macierzy

Wciśnij zatem

[F6]

. Jeśli przegapisz ten moment,

musisz zresetować komputer i rozpocząć insta‑

lację od nowa.

3

Po chwili pojawi się okno z komunikatem,

że instalator nie mógł rozpoznać co naj‑

mniej jednego urządzenia magazynującego, a więc

twojej macierzy. U dołu okna widnieje komunikat

. Wciśnij kla‑

wisz

[S]

.

4

Wyświetli się lista sterowników, które in‑

stalator znalazł na dyskietce. W przypadku

NVIDIA wybierz pierwszy

n

,

a gdy instalator go wczyta i wróci do poprzed‑

niego okna, jeszcze raz wciśnij

[S]

i załaduj dru‑

gi sterownik

.

W przypadku kontrolera Silicon Image lista bę‑

dzie zawierała sterowniki do różnych systemów

operacyjnych. Oczywiście, jeśli instalujesz Win‑

dows XP, wybierz sterownik do tego systemu.

5

Gdy instalator wczyta sterowniki i wróci

do poprzedniego okna, wciśnij

[Enter]

, by

kontynuować instalację.

Instalator będzie widział macierz tak samo jak po‑

jedynczy dysk twardy, więc dalsza instalacja sys‑

temu przebiega tak jak zwykle. Dostępną prze‑

strzeń dyskową można partycjonować i wykorzy‑

stywać jak normalny dysk.

Szybkie bliźniaki.indd 24

2006-07-31 16:23:16

Certyfikacja PitStop - Wydawnictwo BAUER