Fundamentalne czynniki wartości nieruсhomości ilustruje model, który uwzlędnia
ekonomiczne koszty posiadania nieruсhomości [Himmelberg et al. 2005, pp. 74─79]:
,
)
(
1
t
t
t
t
t
t
t
m
t
t
t
t
t
rf
t
t
P
g
P
P
r
P
P
r
P
W
gdzie:
W ─ koszty posiadania nieruсhomości,
P
t
─ wartość nieruсhomości,
rf
t
r
─ stopa procentowa,
t
─ stopa opodatkowania nieruсhomości,
t
─ stopa PIT,
m
t
r
─ stopa procentowa dla kredytów hipotecznych,
t
─ wydatki na utrzymanie nieruсhomości (w proc. od jej wartości),
g
t+1
─ oczekiwane przychody od nieruchomości,
t
─ ryzyko posiadania nieruсhomości jako alternatywy jej wynajmowania.
Wyrażenie
rf
t
t
r
P
charakteryzuje koszty sybstytucji, tzn wykazuje alternatywną
wartość inwestycji w depozyty bankowe, а wyrażenie
t
t
P
─ koszty podatku na nieru-
chomości. Wyrażenie
)
(
t
m
t
t
t
r
P
oddzwierciedla ulgi w opodatkowaniu, kiedy opo-
datkowuje się otrzymany dochód za wiliczeniem z niego odsetek na otrzymane kredyty
hipoteczne i podatku na nieruchomość. Wyrażenie
t
t
P
dotyczy wydatków na utrzyma-
nie nieruchomości (usługi komunalne, remont, sprzątanie terytorii). Wyrażenie
1
t
t
g
P
to
oczekiwany dochód (albo straty) od zmiany cen na nieruchomości, a wyrażenie
t
t
P
charakteryzuje ryzyko od nabycia nieruchomości jako alternatywy jej wynajmowania.
Przyjmując
,
t
t
u
P
W
równanie (1) można zapisać tak:
.
)
(
1
t
t
t
t
m
t
t
t
rf
t
t
g
r
r
u
Wskaźnik u
t
сharakteryzuje relację między wartością nieruchomości a kosztami jej
wynajmowania. Mając dane o kosztach wynajmowania nieruchomości, za pomocą
równania (2) można obliczyć równoważne znaczenie jej wartości. Przyjmując dla
gospodarki USA znaczenia
rf
t
r
=4.5%,
t
=1.5,
t
=0.25,
m
t
r
=5.5%,
t
=2.5%, g
t+1
=3.8%,
t
=2%, oczekiwane koszty utrzymania nieruchomości wynoszą 5%. Odpowiednio za
nieruchomość potencjalni nabywcy będą płacić 20 razy więcej (1/0.05). W takim razie
wartość nieruchomości, którą można wynajmić za $1000 na miesiąc (albo $12 tys.
rocznie), wynosi $240 tys.
Najważniejszym czynnikiem wartości nieruchomości występuje stopa procentowa.
Jej wzrost obniża relację między wartością nieruchomości a kosztami jej wynajmowania.
Na przykład, wzrost
rf
t
r
до 5.5% powoduje obniżenie wartości nieruchomości do $197.5
tys. Można policzyć, że bez podatku na nieruchomości jej wartość wzrasta odrazu do
$304 tys. albo na jedną trzecią, a wzrost stopy tego podatku do 2.5% powoduje obniżenie
jej wartości do $206 tys. Raczej niewielki wzrost oczekiwanych przychodów od
nieruchomości g
t+1
z 3.8% do 4.5% skutkuje wzrostem jej wartości do $274 tys.
Himmelberg, C., Mayer, C., and T. Sinai (2005), Assessing High House Process: Bubbles, Fundamentals
and Misperceptions, Journal of Economic Perspectives, vol. 19, no. 4, pp. 67─92.
(1)
(2)