Java SE – programowanie w NetBeans IDE

Zaj

ę

cia 2

WSM

Materiały tylko do u

ż

ytku wewn

ę

trznego.

Opracował:

Zbigniew JANIK ©

1

I

NSTRUKCJA DO

Ć

WICZENIA

2

I.

Standardowe wejście/wyjście: czytanie tekstu z klawiatury i wyświetlanie na ekranie monitora

1.

W środowisku NetBeans utwórz nowy projekt za pomocą polecenia menu File | New Project. W oknie dialogowym New Project
wybierz w panelu Categories: Java a w panelu Projects: Java Application. W oknie New Java Application nadaj projektowi
nazwę

Projekt2

a klasie głównej nazwę

WeWy

(nawiązującą do operacji wejścia/wyjścia tj. czytania danych i wyprowadzania

wyników). Jako miejsce docelowe projektu wybierz folder roboczy

G:\

(patrz: Zajęcia 1 pkt. IV.1-4).

2.

Na początku metody

main()

, pod nagłówkiem i po otwierającym nawiasie klamrowym kolejno:

a.

Wstaw komentarz

b.

Zadeklaruj 5-elementową, pustą tablicę o elementach typu całkowitego:

c.

Zadeklaruj zmienną całkowitą z wartością początkową określającą liczbę elementów tablicy instrukcją:

d.

Utwórz zmienną

s

klasy

String

nie przypisując jej żadnej wartości tekstowej:

e.

Utwórz pole reprezentujące czytnik buforowany, który będzie wczytywał z klawiatury pojedyncze wiersze tekstu:

(Do zmiennej

we

jest przypisany obiekt czytnika buforowanego utworzony konstruktorem

BufferedReader()

.

Parametrem jego konstruktora jest nienazwany obiekt klasy

InputStreamReader

czyli czytnik strumienia danych

wejściowych, podwiązany przez parametr konstruktora ze standardowym strumieniem wejścia systemu

System.in

)

f.

Użyj metody

System.out.print()

aby wyświetlić tekst:

"Wprowad

ź

swoje imi

ę

i nazwisko: "

.

3.

Wybierz polecenie Fix Imports z menu podręcznego, aby zaimportować odpowiednie klasy z pakietu

java.io

zasobów

bibliotecznych Javy. Klauzule importu pojawią się w początkowej części programu.

4.

Na początku metody

main()

, w celu wczytania wiersza tekstu z klawiatury (twojego imienia i nazwiska), wykorzystaj metodę

readLine()

obiektu

we

instrukcją:

Metoda

readLine()

jako operacja wejścia/wyjścia może generować błędy wykonania (wyjątki) klasy

IOException

, dlatego

pojawia się błąd kompilacji: "unreported exception java.io.IOException; must be caught or declared to be thrown".

5.

Kliknij w ikonę błędu na lewym marginesie okna edytora i z rozwijanej
listy wybierz drugą pozycję w celu otoczenia bieżącej instrukcji
odpowiednią instrukcją

try-catch

(rysunek obok).

6.

Usuń instrukcję wywołującą metodę

Logger.getlogger()

w części

catch

.

W tym miejscu wywołaj metodę

System.out.println()

tak, aby przy wystąpieniu wyjątku klasy

IOException

wyświetlać

tekst

"Bł

ą

d wej

ś

cia/wyj

ś

cia"

7.

Na końcu bloku

try

dopisz instrukcje:

a.

wyświetlającą tekst

"Podaj kolejno całkowite warto

ś

ci elementów tablicy tT"

b.

wprowadzające z klawiatury kolejne elementy tablicy

tT

, w tym celu wykonaj poniższe czynności

−

umieść kursor na końcu bloku

try

, w pustym wierszu,

−

naciśnij z klawiatury sekwencję klawiszy <Ctrl+spacja> (wywołanie wzorca szablonów)

−

wpisz

for

powinna pojawić się poniższa lista szablonów, z której wybierz tą podświetloną na niebiesko i naciśnij

<Enter>

−

usuń wygenerowaną instrukcję znajdującą się wewnątrz pętli for a na jej miejsce dopisz trzy poniższe:

Mamy tu instrukcję wczytania linii tekstu otoczoną dwiema instrukcjami, z których pierwsza wyświetli podpowiedz
dla użytkownika, a druga przekształci wczytany tekst na liczbę całkowitą i przypisze ją kolejnemu elementowi tablicy

8.

Na końcu instrukcji

try-catch

dodaj drugą część

catch

, która obsłuży wyjątek klasy

NumberFormatException

wyświetlając komunikat

"Niepoprawny format liczby"

i zatrzymaj działanie programu:

Java SE – programowanie w NetBeans IDE

Zaj

ę

cia 2

WSM

Materiały tylko do u

ż

ytku wewn

ę

trznego.

Opracował:

Zbigniew JANIK ©

2

9.

Uruchom program klawiszem <F6> lub ikoną na pasku narzędziowym. Kliknięciem przenieś kursor do okna

Output

i wypróbuj wpisywanie danych do tablicy.

10.

Na końcu metody

main()

za blokiem instrukcji

try-catch

dopisz samodzielnie instrukcje wyświetlające elementy tablicy

tT

w jednym wierszu poprzedzone informacją, kto wprowadzał dane Wykorzystaj do tego celu nową pętlę

for

. Wykonanie

programu powinno wyświetlić poniższy wydruk:

II.

Tworzenie tablicy o danych wartościach elementów; tablica dwuwymiarowa; dynamiczny rozmiar tablicy

1.

Na końcu metody

main()

wstaw komentarz

2.

Poniżej zadeklaruj drugą zmienną tablicową o nazwie

tV

, również o elementach całkowitych, równocześnie przypisując jej nowo

utworzoną tablicę o zadanych elementach:

3.

Następnie zmienną

m

typu

int

, podobnie jak w punkcie I.2.b przypisując jej liczbę elementów tablicy

tV

.

4.

Poniżej zadeklaruj w sposób dynamiczny dwuwymiarową zmienną tablicową

tW

o elementach całkowitych i wymiarach

n

x

m

:

5.

Poniżej umieść dwie zagnieżdżone pętle

for

, a w nich instrukcję wyliczającą elementy tablicy

tW

, jako iloczyny odpowiednich

elementów tablic

tT

oraz

tV

:

6.

Na końcu metody

main()

wpisz instrukcję wyświetlającą nagłówek

"Tablica dwuwymiarowa tW o ... wierszach i

... kolumnach"

. W miejscu kropek powinny się znaleźć wartości zmiennych

n

oraz

m

.

7.

Na końcu metody

main()

w nowych zagnieżdżonych pętlach

for

wpisz instrukcję wyświetlającą elementy i-tego wiersza

tablicy w oddzielone spacjami; aby przejść do nowej linii po zakończeniu wiersza, pod wewnętrzną pętlą

for

wywołaj metodę

println()

bez parametrów:

8.

Uruchom program, wpisz dane i zaobserwuj wyświetlone wyniki.

III.

Zapis wyników do pliku tekstowego

1.

Na końcu metody

main()

wstaw komentarz

2.

W celu zapisania do pliku zawartości tablicy wynikowej wykorzystamy klasę

FileWriter

z pakietu

java.io

; parametrem

jej konstruktora jest nazwa pliku. Aby utworzyć obiekt tej klasy, piszący do pliku o nazwie zadanej w programie, na końcu
metody main wpisz instrukcje:

3.

Zaimportuj klasę

FileWriter

klikając w ikonę ** i wybierając pierwszą pozycję z listy rozwijanej (możesz też użyć polecenia

Fix Imports lub skrótu <Ctrl+Shift+I>).

Java SE – programowanie w NetBeans IDE

Zaj

ę

cia 2

WSM

Materiały tylko do u

ż

ytku wewn

ę

trznego.

Opracował:

Zbigniew JANIK ©

3

4.

Analogicznie jak w pkt I.5, otocz instrukcje tworzącą obiekt

wy

blokiem

try-catch

, aby obsłużyć wyjątek klasy

IOException

. W przypadku przechwycenia wyjątku wyświetl komunikat:

"Nie mo

ż

na utworzy

ć

pliku

wyniki.txt"

umieszczając odpowiednią instrukcję w bloku

catch

.

5.

Na końcu bloku

try

wpisz instrukcję zapisującą do pliku nagłówek:

Metoda

write()

obiektu klasy

FileWriter

zapisuje do pliku łańcuch znaków podany, jako parametr.

6.

Na końcu bloku

try

dopisz instrukcje zapisujące do pliku elementy tablicy

tW

, w formacie podobnym do tego, jak miało to

miejsce w pkt. II.7. Elementy tablicy w wierszu powinny być oddzielone w tym przypadku znakiem tabulacji, a po zewnętrznej
pętli

for

umieść wywołanie metody zamykającej plik po zapisie wyników

7.

Uruchom program, wpisz dane i zaobserwuj wyświetlone wyniki. W oknie Files odszukaj i otwórz plik

wyniki.txt

w folderze

projektu, aby obejrzeć zapis wyników (możesz też posłużyć się w tym celu poleceniem menu File|Open File).

IV.

Instrukcja warunkowa if; zliczanie elementów tablicy

1.

Na końcu metody

main()

wstaw komentarz

2.

Zadeklaruj trzy zmienne całkowite

ld

,

lu

,

lz

, które posłużą, jako liczniki elementów tablicy; nadaj im wartości początkowe

zero:

3.

W zagnieżdżonych pętlach

for

umieść instrukcje warunkową

if

, która zliczy dodatnie elementy tablicy

tW

:

4.

Wpisz instrukcje dopisującą do pliku wynikowego

wyniki

.

txt

wiersz z tekstem

..." elementów dodatnich"

.

W miejscu kropek zapisz wartość zmiennej

ld

. W tym celu musisz ponownie otworzyć istniejący plik

wyniki

.

txt

do zapisu

z parametrem

true

, który pozwoli dopisać na końcu w istniejącym już pliku odpowiednią informację:

Pamiętaj o bloku

try-catch

. W przypadku przechwycenia wyjątku wyświetl komunikat:

"Nie znaleziono pliku -

wyniki.txt"

5.

Wyświetl również na ekranie, informacje o liczbie dodatnich elementów w tablicy

tW

.

6.

Aby zliczyć elementy ujemne i zerowe, podobnie jak w punkcie IV.3 dodaj instrukcje

if

warunkowo zwiększające wartości

liczników

lu

i

lz

, w warunkach zastosuj odpowiednie operatory porównania: symbol mniejszości

<

oraz symbol równości

==

(dwuznak).

7.

Dodaj instrukcje zapisujące wartości liczników

lu

oraz

lz

do pliku wynikowego, oraz wyświetl te informacje na ekranie

podobnie jak w punkcie IV.5.

8.

Pamiętaj o zamknięciu pliku

wyniki

.

txt

instrukcją

wy.close();

9.

Uruchom i wykonaj program; sprawdź zawartość pliku wynikowego

wyniki

.

txt

.

V.

Czytanie danych z pliku tekstowego; instrukcja if; porównywanie obiektów; instrukcja while

1.

Na końcu metody

main()

wstaw komentarz

2.

Wykonaj polecenie Format z menu podręcznego (lub użyj skrótu <Alt+Shift+F>), aby standardowo sformatować tekst źródłowy
programu.

3.

Na końcu metody

main()

wpisz wywołanie metody

System.out.print()

w celu wyświetlenia pytania pod adresem

użytkownika aplikacji:

"Czy chcesz wczyta

ć

dane z pliku? [TAK/NIE]"

4.

Poniżej jako pierwszą w części

try

, wpisz instrukcję wczytującą odpowiedź użytkownika do zmiennej

odp

klasy

String

:

5.

Poniżej wpisz instrukcję warunkową

if

, której blok wewnętrzny będzie wykonany, jeżeli użytkownik odpowie

TAK

:

Łańcuchy znaków są obiektami klasy

String

. Wszystkie obiekty Javy są wyposażone w metodę

equals()

, która zwraca

logiczną wartość

true

, jeżeli zachodzi równość z obiektem tej samej klasy podanym, jako parametr; w przeciwnym wypadku

zwracana jest wartość

false

.

Java SE – programowanie w NetBeans IDE

Zaj

ę

cia 2

WSM

Materiały tylko do u

ż

ytku wewn

ę

trznego.

Opracował:

Zbigniew JANIK ©

4

6.

Za komentarzem

// wczytaj dane z pliku

dopisz dwie instrukcje; jedna z nich wyświetla komunikat dla użytkownika,

druga czyta wpisaną z klawiatury nazwę pliku danych i dodaje do niej rozszerzenie właściwe dla plików tekstowych:

7.

Ze strony WWW dla przedmiotu skopiuj do foldera projektu

G:\Projekt2

dwa pliki z danymi o nazwach

dane1.txt

oraz

dane2.txt

i obejrzyj ich zawartość.

8.

Aby wczytać dane liczbowe z pliku tekstowego, posłużymy się klasą

Scanner

z pakietu

java.util

; parametrem konstruktora

Scanner()

jest nowo utworzony obiekt klasy

File

, reprezentujący plik o nazwie przypisanej do zmiennej

nazwaPliku

.

W kolejnym wierszu części

if

utwórz obiekt skanera i przypisz go do zmiennej o nazwie

sc

instrukcją:

9.

Dokonaj importu użytych klas Javy poleceniem Fix Imports lub skrótem <Ctrl+Shift+I>.

10.

W dalszym ciągu instrukcji

if

wyzeruj zmienną

n

, a następnie wpisz instrukcję iteracyjną

while

, a w niej użyj metody

nextInt()

obiektu

sc

klasy

Scanner

do wczytania kolejnych liczb całkowitych z pliku:

11.

Poniżej pętli

while

wywołaj metodę zamykającą przeczytany plik

sc.close()

;

W powyższym fragmencie programu (pkt.10) wykorzystaliśmy trzy metody obiektu

sc

klasy

Scanner

. Metoda

hasNextInt()

zwraca logiczną wartość

true

, jeżeli w pliku znajduje się kolejna liczba całkowita; w przeciwnym wypadku

zwracana jest wartość

false

. Metoda

nextInt()

zwraca kolejną liczbę całkowitą wczytaną z pliku. Metoda

close()

zamyka

plik czytany przez skaner. Dane wczytane z pliku są wyświetlane w jednym wierszu, oddzielone spacjami.

12.

Aby po wyświetleniu danych przejść do nowego wiersza, poniżej zamykającego nawiasu pętli

while

wywołaj metodę

System.out.println()

bez parametru.

13.

Uruchom program i sprawdź jego działanie, podając, jako nazwę pliku słowo

dane1

.

14.

Następnie uruchom go ponownie, podając niewłaściwą nazwę pliku. Wystąpi wyjątek klasy

IOException

. Ściślej biorąc jest to

wyjątek podklasy klasy

IOException

, o nazwie

FileNotFoundException

. Po końcu części

try

, jako pierwszą cześć

catch

dodaj obsługę klasy wyjątków

FileNotFoundException

:

15.

Przetestuj obsługę tego wyjątku, ponownie podając niewłaściwa nazwę pliku. Zwróć uwagę na użycie metody

getMessage()

,

która zwraca tekst komunikatu opisującego wyjątek

ex

.

16.

Uruchom program i podaj, jako nazwę pliku słowo

dane2

. Tym razem wystąpi błąd wykonania spowodowany znanym już

wyjątkiem o nazwie

ArrayIndexOutOfBounds

, ponieważ liczba wartości całkowitych zawartych w pliku

dane2.txt

przekracza rozmiar tablicy

tT

.

17.

Aby uwzględnić obsługę wyjątków tej klasy, utwórz nowa cześć

catch

i dopisz ją po wszystkich istniejących

catch

.

18.

Skompiluj i uruchom program i sprawdź jego działanie przy czytaniu z pliku

dane2

.

VI.

Projekt do samodzielnego wykonania – będzie sprawdzany na Zajęciach 3

1.

Skopiuj istniejący projekt

Projekt2

pod nową nazwę

Projekt2A

, klikając w oknie Projects nazwę projektu prawym przyciskiem

i wybierz z menu podręcznego opcję Copy…

2.

Zmień w nowy projekcie strukturę programu tak (zmień kolejność instrukcji i usuń zbędne), aby wystąpił w nim

tylko:

−

jeden blok instrukcji

try-catch

, ale z kilkoma częściami

catch

,

−

trzy pętle for, w tym tylko raz blok zagnieżdżonych (podwójnych) instrukcji

for

.

−

czterokrotnie instrukcja

if

−

jednokrotnie instrukcja

while

3.

Funkcjonalność programu nie powinna ulec zmianie, tzn. kolejność wykonywanych czynności, nadal powinny być zgodne
z instrukcją.