P R A C E N A U K O W E P O L I T E C H N I K I W A R S Z A W S K I E J

z. 71

Transport

2009

Andrzej Bujak, Zdzisaw liwa

Wysza Szkoa Bankowa we Wrocawiu

Wydzia Finansów i Zarzdzania, Zakad Logistyki

NOWE WYZWANIA I KIERUNKI PRZEMIAN W

LOGISTYCE DYSTRYBUCJI W UJCIU

MIDZYNARODOWYM

Rkopis dostarczono, listopad 2009

Streszczenie: W cigu kilku ostatnich lat europejski rynek dystrybucji w znacznym stopniu
umidzynarodowi si, a skutki i kierunki poszerzenia UE w dalszym okresie powodowa mog
jeszcze bardziej zoon sytuacj w zakresie logistyki dystrybucji, zwaszcza w kontekcie polaryzacji
geograficznej. Jest to widoczne szczególnie w Europie Centralnej i Wschodniej poprzez konkurencj
na rynku usug logistycznych, rozwizania prawne, trendy biznesowe oraz nowe technologie.
Midzynarodowa struktura tych rozwiza wymusza konieczno w dostosowaniu poday
oferowanych towarów do popytu rynkowego, zorganizowania niezwykle sprawnych przepywów
fizycznych gotowych wyrobów oraz odwanych decyzji menaderskich. Ponadto wymagania
klientów w zakresie wyszej jakoci usug, konkurencyjnych cen i duej elastycznoci dostaw to
nowe wyzwania wobec logistyki dystrybucji. Skuteczna realizacja tych wyzwa wymaga wdraania
nowych koncepcji logistycznych, metod i rozwiza pozwalajcych na sprostanie konkurencji na
rynku usug logistycznych w acuchu dostaw. Tylko takie podejcie pozwoli na dalszy rozwój firm,
pozyskiwanie nowych klientów i budowanie waciwych relacji dostaw krajowych i
midzynarodowych.
Sowa kluczowe: logistyka dystrybucji, system transportowy, efektywna obsuga klienta.

Europejski rynek usug logistycznych uleg znacznej ewolucji w ostatnich latach,

stawiajc nowe wymagania wobec wszystkich uczestników logistycznego acucha usug.
Zmiany te stay si zwaszcza udziaem Europy rodkowej i Wschodniej, która przyczya
si do bardziej rozwinitego rynku usug logistycznych Europy Zachodniej. Nowe kraje
Unii Europejskiej w tym Polska, stany wobec nowych wyzwa, ale te szans, co
wymusio przypieszon edukacj i wdraanie nowych rozwiza oraz koncepcji,
samodzielnie lub we wspódziaaniu z partnerami posiadajcymi mark i dowiadczenie.
Dobitnym tego przykadem jest europejski rynek dystrybucji, który w cigu kilku ostatnich
lat w znacznym stopniu umidzynarodowi si, a skutki i kierunki dalszego poszerzenia
UE powodowa mog jeszcze bardziej zoon sytuacj w obszarze logistyki dystrybucji,
zwaszcza w kontekcie polaryzacji geograficznej. Duego znaczenia nabraa wspóczenie
ewolucja logistyki dystrybucji w ramach Europy oraz wyzwania wynikajce z otwarcia si

6 Andrzej

Bujak,

Zdzisaw

liwa

nowych moliwoci w skali globu. W jej wyniku procesy integracji firm stay si
zjawiskiem powszechnym i potrzebnym, aby wej na nowe rynki usug, zwaszcza, e
klienci równie podnieli poprzeczk, wymagajc dostarczenia towarów na czas,

w odpowiedniej iloci, ale te relatywnie tanio.

Mimo kryzysu gospodarczego i spowolnienia rozwoju gospodarek zmiany w sektorze

usug logistycznych wci nastpuj dynamicznie, tak by spenia rosnce oczekiwania
usugobiorców oraz zapewni odpowiedni potencja usugowy. Decyzje w tym zakresie s
warunkowane wieloma czynnikami, jak: konkurencja na rynku usug logistycznych, nowe
trendy w biznesie, nowe technologie, ale te akty prawne w skali pastwa, regionu czy te
kontynentu.

Wspóczesna midzynarodowa struktura logistyki wymusza nie tylko konieczno

dostosowania poday oferowanych towarów do rynkowego popytu, ale równie
zorganizowanie niezwykle sprawnych przepywów gotowych wyrobów. Rosn te
wymagania klientów w zakresie wyszej jakoci usug, konkurencyjnych cen i duej
elastycznoci dostaw. To nowe wyzwania wobec logistyki dystrybucji. Skuteczna
realizacja tych wymogów wymaga odwanych decyzji menaderskich i wychodzenia poza
klasyczne acuchy wartoci (value chain) oraz uwzgldnienia nowej rzeczywistoci w
postaci wirtualnej, e-biznesowej i midzynarodowej sieci organizacyjnej realizujcych
zadania logistyczne w acuchach dystrybucyjnych nowej generacji (NGSC – Next
Generation Supply Chain). Wskaza równie naley na innowacyjno w realizacji zada
dystrybucyjnych w poczeniu z niebywa elastycznoci, która wspóczenie jawi si
jako metacecha wspóczesnych acuchów dystrybucyjnych.

Coraz bardziej globalna natura procesów produkcji, zakupów oraz dystrybucji jest

kluczowym megatrendem ksztatujcym planowanie i realizacj zada logistycznych
w ramach nowych (wspóczesnych) acuchów dostaw. W opinii Ministerstwa Transportu
Finlandii istnieje siedem megatrendów [17], które w zasadniczy sposób wpyn na
ksztatowanie si kierunków przemian w logistyce zarówno w zakresie wymaganych
zdolnoci jak i nowych kierunków rozwoju, i s to:

 wci zwikszajcy si wpyw rodowiska naturalnego,

 przemiany w zakresie modeli rozwoju usug logistycznych,

 coraz wikszy wpyw nowoczesnych i innowacyjnych technologii,

 zmiany wewntrz istniejcych korporacji i koncernów,

 przysze przemiany demograficzne,

 globalna konkurencja,

 przewidywane przemiany kulturowe.

Nowe wyzwania i kierunki przemian w logistyce dystrybucji w ujciu midzynarodowym

7

Rys. 1. Megatrendy wpywajce na przemiany w logistyce

ródo: opracowanie wasne na podstawie: J. Gröhn, Competitiveness through sustainability in

Logistics policies and modeling. Formulation of logistics Policies, TRANSFORUM 3rd
Forum Meeting, Amsterdam 06 kwiecie 2006.

Wród wskazanych megatrendów wyra nie rysuje si zoono wpywu rónych

czynników globalnych na logistyk, która generuje potrzeb ksztatowania nowej polityki
przemian w logistyce. Wspóczesna logistyka musi generowa takie zdolnoci, które
pozwol skutecznie realizowa wymagane wobec niej zadania w obecnych i
perspektywicznych uwarunkowaniach. Jest to tym bardziej skomplikowane, e zmiany te
musz wyj naprzeciw wyzwaniom przyszoci, które s bardzo trudne do
jednoznacznego okrelenia. Wszelkie analizy, projekty badawczo–rozwojowe oceni
musz przysze rodowisko, w jakim funkcjonowa bdzie logistyka dystrybucji. Odnosi
si to równie do kwestii zwizanych z poszukiwaniem coraz bardziej proekologicznych
rozwiza, które ju obecnie s jednym z priorytetów, wpywajc na poszukiwanie
sprzyjajcych ekologii rozwiza i porednio wpywajc na tworzenie oraz poszukiwanie
nowoczesnych i innowacyjnych technologii. Znacznym przemianom podlegaj równie
wspóczesne spoeczestwa, co determinuje ich oczekiwania i powoduje zmian
kompozycji rynku odbiorców. W efekcie proces modyfikowania modelu usug
logistycznych ma charakter cigy, powodujc permanentne zmiany wewntrz istniejcych
firm logistycznych, zwaszcza w obliczu krajowej, regionalnej i globalnej konkurencji.

Naley jednak zaznaczy , e w odniesieniu do firm globalnych, decyzja na temat

produkcji, sourcingu oraz dystrybucji moe obejmowa kilka alternatyw. John Harold,
prezydent Business Logistics in Scotts Valley w Kalifornii, zauway, e “obecnie
jestemy w sytuacji gdzie logistyka wpywa na zyski lub straty firmy na rynku. Przyczyn
jest to, e kady moe kupi niedrogo te same produkty, jeli produkowane s one w
Chinach” [12]. To przesanie wskazuje, e we wspóczesnej firmie z jednej strony
wszystkie operacje mog mie charakter typowo lokalny, a drugiej strony moe ona
prowadzi zoone operacje o charakterze lokalnym, regionalnym i midzynarodowym w
zakresie sourcingu, produkcji i dystrybucji. Te ostatnie musz jednak dokona
efektywnego poczenia tych zrónicowanych kanaów w taki sposób, aby oczekiwania

8 Andrzej

Bujak,

Zdzisaw

liwa

klientów zostay spenione w najskuteczniejszy sposób w relacji koszt – efekt, co nie jest
zadaniem atwym [13]. Aby osign zamierzony efekt trzeba zbudowa solidn strategi
usug wykorzystujc jako podstaw pi podstawowych czynników, którymi zdaniem
Kenta Gourdina s [13]:

1. Rzetelno – postrzegana jak zasadniczy element odnoszc si do podstawowych

skadowych procesów logistycznych, tzn. produkt jest na póce, gdy klient chce go
kupi , tutaj rola transportu ma kluczowe znaczenie czc elementy infrastruktury
logistycznej. Oznacza ona, e mona polega na firmie, gdy ta jest w wstanie zrobi
to co obiecuje,.

2. Czas – który odnosi si do cyklu zamówie, czyli obejmuje czas od zoenia

zamówienia do czasu dostawy. Jest on tym bardziej istotny gdy obecnie duy nacisk
kadzie si na szybko – im szybciej tym lepiej. Jednake w krajach rozwijajcych
si czsto regularno dostaw ma wiksze znaczenie ni szybko . Przykadowo:
Wrigley Jr. Company sprzedaje ok. 400 mln listków gumy do ucia rocznie do Chin.
W zakresie dystrybucji firma polega na wielokilometrowym systemie transportu przy
uyciu ciarówek, statków, trójkoowych wózków i rowerów, aby poczy fabryki
w Guangzhou z maymi sklepikami i sprzedawcami ulicznymi w caym kraju
i sprzeda produkt. Zatem, mimo, e system dystrybucji jest zoony i ryzykowny,
dostarcza on systematycznie klientowi wiey produkt, jednak nic ponad to w zakresie
usug logistycznych.

3. Wygoda, – która odnosi si do dostpnoci zamówie, godzin dostawy i pobrania

towaru, wsparcia technicznego itp. Przykadowo firma Marks & Spencer wobec
problemów w ekspansji na rynku francuskim proponuje dodatkowe usugi jak
zaniesienie produktu do samochodu, terminale do telefonów komórkowych itp.

4. Komunikacja – obejmujca: monitorowanie trasy cargo, odpowiedzi na pytania

klientów, patnoci za dostawy, zarzdzanie informacj. Fedex i UPS polegaj na
wasnym, prawnie zastrzeonym systemie komunikacji pozwalajcemu personelowi
firmy na informowanie klienta gdzie dokadnie znajduje si cargo w procesie
transportu do miejsca przeznaczenia.

5. Uczciwo – oznaczajca, e firma dotrzymuje umowy. Zwaszcza, e oferowanie

moliwoci wikszych ni posiadanie spowoduje niezadowolenie klienta, tak wic
naley by ostronym aby nie przeceni wasnych rodków, zwaszcza gdy istniej
czynniki nacisku na tak decyzj.

Odnoszc si do budowania wspóczesnych koncepcji logistycznych warto te

odnie si do kwestii outsourcingu, który ma coraz istotniejsze znaczenie i due
zastosowanie w zakresie dystrybucji i realizacji usug. Ma to zwaszcza odniesienie do
dynamicznego rozwoju organizacji typu Fourth Party Logistics (zwane take LLP, czyli
Lead Logistic Providers  Wiodcy Operator Logistyczny  lub Logistics Integrator 
Integrator Procesów Logistycznych) [14], które wymuszaj nowe kompleksowe podejcie
do acucha dostaw. Pozwala to na stopniow redukcj kosztów operacyjnych, ale te
zmniejszenie transferu aktywów w ramach tradycyjnego systemu zlecania.

Rozwój w tym zakresie warunkowany jest czterema zasadniczym trendami

zachodzcymi w gospodarce: (1) znaczny wzrost znaczenia e-biznesu; (2) wzrost handlu
midzynarodowego, szczególnie przy wykorzystaniu kontenerów; (3) znaczne zwikszenie
oczekiwa w zakresie tempa, w jakim produkt dostarczany jest na rynek; (4) rozwojem

Nowe wyzwania i kierunki przemian w logistyce dystrybucji w ujciu midzynarodowym

9

outsourcingu funkcji i usug logistycznych. Wród nich, w opinii przedstawicieli TAGG
Logistics, wanie outsourcing i jego permanentny rozwój w podstawowy sposób wpywa
na wzrost i rozwój logistyki przemysowej, przy mniejszej roli pozostaych czynników
[15]. Wynika to z faktu, e coraz wicej przedsibiorców i menaderów decyduje si na
powierzenie acucha dostaw w rce ekspertów, którzy specjalizuj si w tej dziedzinie,
gównie celem szukania oszczdnoci, co jest szczególnie istotne w dobie obecnego
kryzysu, poniewa:

 nie ma potrzeby utrzymywania magazynów do przechowywania towarów,

 nie ma potrzeby zakupu specjalistycznego sprztu i oprogramowania do

funkcjonowania i zarzdzania magazynowaniem i dystrybucj towarów,

 koszty spedycji ulegaj zmniejszeniu poprzez racjonalizacj iloci przesyanego

towaru,

 zarzdzanie dostosowaniem iloci dostaw jest atwiejsze stosownie do spadku

wzrostu lub zmniejszenia si zapotrzebowania na dany produkt,

 nastpuje zmniejszenie kosztów zatrudnienia w zakresie obsugi acucha dostaw.
Zasadnicz zalet w usprawnieniu dystrybucji w logistyce poprzez outsourcing jest fakt,

e jest ona wykonywana przez specjalistów, którzy wykonuj te zadania nie tylko taniej,
ale te lepiej ni firmy, pozwalajc im skupi si na zasadniczej dziaalnoci. Jednoczenie
takie dziaania pozwalaj na zapewnienie wiarygodnoci i zwikszenie poziomu usug, co
z pewnoci zostanie zauwaone przez klientów, zwikszajc atrakcyjno handlow danej
firmy. Takie postpowanie wielu wspóczesnych firm ma równie inne uzasadnienie. Nie
s one w stanie nada za dynamicznymi zmianami w zakresie nowych technologii
i procesów w dystrybucji, jest to bowiem kosztowne i wymaga posiadania wysokiej klasy
specjalistów w tej dziedzinie. Firma powinna skupi wysiki na tym, w czym si
specjalizuje, a dystrybucj, gdy obszar ten nie stanowi zasadniczej dziaalnoci danej firmy
pozostawi wyspecjalizowanym operatorom.

Przykadem takiego wyspecjalizowanego operatora - firmy dystrybucyjnej, jest TAGG

Logistics, która rozpocza dziaalno pod nazw American Delivery Services w 1979
roku jako lokalny dystrybutor w Saint Louis. Obecnie jest to firma o zasigu
ogólnowiatowym w zakresie dystrybucji i realizacji usug na rzecz wielu znanych firm,
jak: Walmart, Fedex, UPS i innych. Sukces firmy polega na zrozumieniu potrzeb klientów
i ofercie polegajcej nie tylko na zarzdzaniu ich zapasami, ale równie na przedstawianiu
zaawansowanych rozwiza w zakresie modeli dystrybucji, opartych na specyficznych
potrzebach danego klienta oraz opracowanych w oparciu o najnowoczeniejsze
technologie i rozwizania. W efekcie dugoterminowego planowania potrzeb acuchów
dostaw usugi TAGG Logistics w zakresie dystrybucji obejmuj [16]:

 cakowicie skomputeryzowany system zarzdzania magazynowaniem towarów,

pozwalajcy na pen kontrol i dokumentowane przepywu towarów,

 magazynowanie i przechowywanie,

 dostarczanie towarów w trybie Just-in-time,

 dopasowany do potrzeb indywidualnego klienta system zarzdzania kontrol stanu

posiadanych towarów – raport o stanie towarów, ledzenie cykli, fizyczne
sprawdzanie stanu itp.,

10 Andrzej

Bujak,

Zdzisaw

liwa

 dostp online do informacji w czasie rzeczywistym poprzez cza Internetowe i

interfejsy w ramach Magazynowego Systemu Informatycznego (WMS -
Warehouse Management System),

 wygodna i pena Elektroniczna Wymiana Danych (EDI - Electronic Data

Interchange),

 potencja wystarczajcy do penego zakresu usug w obszarze eksportu i importu o

zasigu globalnym,

 kompleksowy transport kontenerów w skali globalnej w tym rozadunek,

 przeadunek kompletacyjny,

 dopasowany do potrzeb indywidualnego klienta system patnoci i inne.
Poszukiwania nowych, efektywniejszych i taszych rozwiza w acuchu dostaw, tak

aby zwikszy konkurencyjno i opacalno prowadzonej dziaalnoci, niezwykle istotn
w rol spenia transport i infrastruktura logistyczna.

Integraln czci systemu dystrybucji jest system przewozowy, jako element systemu

transportowego. Celem dziaania systemu przewozowego jest optymalne – w sensie
przyjtych kryteriów – zaspokajanie, zgaszanych na danym obszarze, zada
transportowych poprzez realizacj procesu transportowego. Nowoczesny transport to
system, który integruje rozwizania optymalne z punktu widzenia ekonomicznego,
socjalnego i ochrony rodowiska a ponadto, który musi sprosta rosncym wymaganiom
jakoci usug. Ksztatowanie tego systemu jest zoonym wieloaspektowym procesem
decyzyjnym, zwizanym z podejmowaniem decyzji w warunkach niepewnoci popytu na
rynku dóbr. Rola transportu wynika nie tylko z faktu, e „transport to krwioobieg
gospodarki” [11], który dostarcza wszystko, co potrzebne zapewniajc ruch towarów, ale
równie z powodu jego poredniego wpywu na wzrost i rozwój gospodarki, który wyraa
si w postaci kreowania potrzeby inwestycji w zakresie infrastruktury transportowej.
Wró my jednak do problemów transportu. Rozwijajca si gospodarka oraz rosnce
wymagania klientów jak i przeciwdziaanie konkurencji wymaga nieustannego
podnoszenia jakoci obsug z zachowaniem najwyszego priorytetu, jakim jest termin
dostawy. Zleceniodawcy coraz czciej wymagaj od transportu duej elastycznoci,
szybkoci dziaania, a take kompleksowej obsugi zwizanej z przewozem kadej iloci
towaru o zrónicowanych gabarytach, z i do rónych krajów, poprzez odpraw celn,
magazynowanie oraz dystrybucj przesyek. Spenienie tych wymaga uzalenionych jest
od kompleksowych bada procesów transportowych, w celu ich racjonalnego planowania.
W badaniach procesów transportowych, majcych decydujcy wpyw na popraw
warunków obsugi klienta powinny by wykorzystane metody badawcze pod ktem
optymalizacji obsugi transportowej adunków. Wskaza tu naley na obszary badawcze
przede wszystkim zwizane z modelowaniem tych procesów, badaniami modeli rozwoju
systemu transportowego oraz metodami oceny wielokryterialnej rozoenia potoku ruchu
w sieci transportowej [10]. Naley te pamita , e oprócz aspektów naukowych, które
odgrywaj bardzo wan rol w rozwaaniach nad procesami transportowymi, istotne
znaczenie odgrywaj równie wzgldy praktyczne. Dlatego przyjte rozwizania naley
poddawa nieustannej weryfikacji tak, aby tworzone procedury transportowe wspieray
obran strategi przez przedsibiorstwa i precyzyjnie suyy do realizacji jego celów.

Rozpatrujc z kolei kwestie logistyki dystrybucji w kontekcie infrastruktury

logistycznej, warto wskaza , e gówny wysiek, zwaszcza w Europie Zachodniej, we

Nowe wyzwania i kierunki przemian w logistyce dystrybucji w ujciu midzynarodowym

11

wdraaniu nowych rozwiza i przemian zwizanych jest z rozbudow infrastruktury jak:
autostrady, porty, lotniska i centra logistyczne. Wynika to midzy innymi z dostpu do
wasnej i napywajcej z innych pastw z reguy taszej siy roboczej. Taki stan rzeczy
wpywa tym samym nie tylko na infrastruktur logistyczn, ale równie na przeznaczenie
dostaw. Jednoczenie, zwaszcza w Europie Zachodniej, dostrzegalne s zmiany w
dostpie do centrów dystrybucyjnych, rozbudowywana jest przede wszystkim ich
infrastruktura drogowa, zwiksza si liczba pocze z sieci dróg i autostart. Jest to
skutek dostrzegany w ostatnim okresie zmian na rynku transportowym, gdzie zwikszeniu
ulega przede wszystkim ruch samochodowy. Porednio jest to pochodna recesji
gospodarczej oraz snobistycznego, ale te i pragmatycznego podejcia do ochrony
wasnych firm transportowych oraz miejsc pracy, tym bardziej, e skutki kryzysu s w
pastwach Europy Zachodniej wyra nie widoczne.

Z kolei Europa Centralna i Wschodnia, w tym Polska, mimo ogranicze wynikajcych

z kryzysu, wci podlega powolnemu wzrostowi, chocia oceny w tym wzgldzie s
mocno zrónicowane. Najczciej w porównaniu do zwalniajcego zachodu kontynentu
przewiduje si nawet niewielki wzrost produkcji, w odniesieniu do Polski wzrost PKB w
granicach 0,9-1,3%. Nowi czonkowie Unii Europejskiej, cho nie mog w peni
konkurowa z niektórymi firmami europejskimi czy te azjatyckimi ze wzgldu na koszty
czy pace, wykorzystuj jednak zalety dystrybucji wynikajce z pooenia geograficznego,
kulturowego ssiedztwa z firmami europejskimi, stabilizacji z zakresie bezpieczestwa
oraz braku wikszych klsk ywioowych. Powoduje to wzrost inwestycji zwizanych z
logistyk w oparciu o duy rynek pracy i relatywnie niskie zarobki w nowych pastwach,
jak te istnienie duej populacji potencjalnych klientów w caym regionie. Wystpuj tam
jednak cigle liczne problemy zwizane gównie ze sab jakoci infrastruktury
transportowej, zbyt ma iloci autostrad, dróg szybkiego ruchu i nowoczesnych centrów
logistycznych, czy wci skomplikowanymi przepisami prawno- celnymi. Reasumujc,
logistyka dystrybucji w skali Europy stanowi wany element konsolidujcy producentów,
rynki zbytu i elementy infrastruktury logistycznej. Dalszy jej rozwój, doprowadzenie do
penej konsolidacji i jednoczenie wyjcie naprzeciw wymogom XXI wieku, wymaga
wdroenia szeregu istotnych zmian i cigego poszukiwania nowych skuteczniejszych
rozwiza. Równoczenie wanym wymogiem jest coraz cilejsza wspópraca firm o
midzynarodowym charakterze, co w zasadzie staje si ju standardem nie tylko w skali
europejskiej, ale te wiatowej.

Nie naley przy tym zapomina , e celem logistyki dystrybucji jest przeprowadzenie

wszystkich operacji stosownie do oczekiwa klienta, przy jak najmniejszym negatywnym
wpywie na czowieka i otoczenie zewntrzne. Dy zatem naley do ekonomicznego
i socjalnego podtrzymywania procesów przy unikaniu negatywnych oddziaywa na
rodowisko naturalne. Coraz bardziej proekologiczne podejcie do procesów
logistycznych, co jest midzy innymi bardzo silnie podkrelane w krajach
skandynawskich, warunkuje te realizacje nowych inwestycji drogowych, jak w przypadku
sporu o dolin Rospudy. Przedstawione uwarunkowania akcentuj w znacznym stopniu
cele dystrybucji logistycznej oraz jej zwizki i zalenoci zwizane z realizacj zada
polityki transportowej. Wskazuje on bardzo due znaczenie infrastruktury logistycznej we
wszystkich jej aspektach oraz olbrzymie znaczenie wszystkich elementów polityki
transportowej na caociowe koszty dostarczenia produktu.

12 Andrzej

Bujak,

Zdzisaw

liwa

Rys. 2. Cele dystrybucji logistycznej a polityka transportowa

ródo: Opracowanie wasne na podstawie: J. Gröhn, Competitiveness through sustainability in

Logistics policies and modeling. Formulation of logistics Policies, TRANSFORUM 3rd
Forum Meeting, Amsterdam 06 kwiecie 2006.

W duej mierze infrastruktura stanowi zasadniczy czynnik ksztatowania efektów

kocowych procesów dystrybucji, co wskazuje raz jeszcze na potrzeb inwestycji w tym
zakresie oraz poszukiwanie moliwe najbardziej efektywnych rozwiza. Jest to zadanie
zoone i trudne zwaszcza w doniesieniu do maych firm o ograniczonych rodkach na
inwestycje. Due znacznie na kierunki przemian w tym obszarze ma polityka pastwa,
która w istotny sposób moe wesprze krajowe firmy stwarzajc warunki do lepszej
realizacji zada transportowych lub partnerstwo publiczno-prywatne. Domen pastwa s
równie przepisy prawne i administracyjne mogce sprzyja wasnym przedsibiorstwom
oraz wymuszajc np. od firm zagranicznych wspóprac z krajowymi operatorami.
Relatywnie maa i wska w ksztatowaniu efektów kocowych procesów dystrybucji jest
rola ce i opat, które jednak warunkuj niebagatelne aspekty dziaalnoci, jak s koszty
i opacalno . W tym obszarze, w razie trudnoci, subsydia lub ulgi pastwowe mog
wspiera firmy pozwalajc przetrwa okresy recesji i problemów.

W kontekcie kierunków przemian w logistyce istotne konkluzje zostay zawarte

w studium „Global Logistics 2015+” opracowanym przez DB Schenker oraz Uniwersytet
Techniczny w Berlinie [1]. Byo to przedsiwzicie kompleksowe finansowane przez obie
organizacje i przeprowadzone przez Centrum Innowacyjnoci Transportu i Logistyki
(Innovation Center for Transport and Logistics) uniwersytetu. W badaniach wzio udzia
ponad 100 osób, zajmujcych kierownicze stanowiska w wiodcych wiatowych firmach
logistycznych w piciu gaziach przemysu, których pytano o obecne trendy

i przewidywane w perspektywie roku 2015.

Autorzy studium wskazuj na przysze wymagania, przed jakimi sta bd dostawcy

usug logistycznych wobec globalnego otoczenia, które jest coraz bardziej zoone
i wymaga podejmowania decyzji w bardzo ograniczonym czasie. Profesor Frank Straube,
dyrektor Departamentu Logistyki Instytutu Technologii i Zarzdzania uniwersytetu

Nowe wyzwania i kierunki przemian w logistyce dystrybucji w ujciu midzynarodowym

13

wskazuje, e trend w kierunku outsourcingu zasadniczej czci procesu tworzenia kosztów
pozostanie niezachwiany, jednoczenie klienci bd oczekiwa od dostawców usug oferty
w postaci coraz bardziej efektywnych rozwiza i duej elastycznoci w dziaaniu.
Handlowcy, którzy najlepiej speni te oczekiwania, bd mieli znaczn przewag w
rywalizacji o klienta w najbliszej przyszoci. Elastyczno ujmowana w skali globalnej
przy przestrzeganiu zasad ochrony rodowiska naturalnego bdzie decydujcym
czynnikiem osignicia powodzenia w

zakresie oferowanych usug logistycznych.

W studium zdecydowanie podkrela si, du rol innowacyjnoci w zarzdzaniu sieciami
transportowymi firm logistycznych oraz konieczno aktywnego wdraania korzystnych
dla rodowiska rozwiza, ju we wstpnym etapie wprowadzania nowych strategii.
Wanymi aspektami konkurencyjnymi s wykwalifikowani i mobilni pracownicy,
ujednolicanie wiatowych standardów, osignicie duych moliwoci w zakresie
autorskich technologii informacyjnych oraz innowacyjno we wdraaniu takich
technologii jak RFID (Radio frequency identification) celem usprawnienia systemów
kontroli przepywu towarów. Coraz waniejsze s te konstruktywne i proaktywne suby
doradcze oraz optymalizacja procesów. Dlatego te dostawcy usug logistycznych musz
systematycznie zwiksza swoje kompetencje we wskazanych obszarach, co pozwoli im
na kontrol sieci konsumenckich w trybie end-to-end.

W opinii twórców raportu firma DB Schenker jest jedyn, która bya w stanie stworzy

wasne sieci dla wszystkich rodzajów transportu oraz poczy je w sprawnie dziaajcy
system. Norbert Bensel z DB Schenker twierdzi, e logistyka kontraktowa peni kluczow
rol w stworzeniu takiego systemu, który porednio wynika z geograficznego
rozlokowania firmy i jej potencjau. To te dwa zasadnicze czynniki pozwalaj na
stworzenie warunków do rozbudowy poszczególnych sektorów transportu. Jest to przykad
wskazujcy, e globalne standardowe rozwizania na potrzeby klientów, które mog by
atwo adaptowane na indywidualne potrzeby, tworz generalne wymagania i standardy dla
doskonalenia kompleksowych procesów logistycznych na caym wiecie. Tak wic
konieczne jest poszukiwanie nowych rozwiza, które pynnie mog zosta wczone w
procesy dystrybucji znacznie zwikszajc ich efektywno . Due znaczenie ma te
zdolno do podtrzymywania funkcjonowania firm w rónych uwarunkowaniach
zewntrznych.

Opini, i „firma DB Schenker jest jedyn, która bya w stanie stworzy wasne sieci

dla wszystkich rodzajów transportu oraz poczy je w sprawnie dziaajcy system”, jest
by moe zbyt jednoznacznym stwierdzeniem. Dostrzegajc wymiar marketingowy tego
raportu warto równie zwróci uwag na nowoczesn koncepcj rozwoju tej firmy, która
jest ponadto konsekwentnie i elastycznie wprowadzana w ycie. Nie bez znaczenie jest te
udzia tej firmy w badaniach i poszukiwaniu nowoczesnych rozwiza w obszarze szeroko
rozumianej logistyki, czego przykadem jest chociaby przytoczony raport. To poczenie
teorii i praktyki, wykorzystywanie najnowszych rozwiza i koncepcji logistycznych w
praktyce, konsekwentny i elastyczny rozwój firmy w znacznym stopniu uwiarygodnia
przedstawion opini.

Warto te w tym miejscu zwróci uwag, e efektywne czenie rónych rodków

transportu (kolej, samochody, statki, samoloty) w przemylany sposób, optymalne ich
wykorzystanie i czenie pozwala na oszczdzanie posiadanych zasobów ich bardziej
efektywne wykorzystanie, co ma olbrzymie znaczenie w obecnej kryzysowej sytuacji

14 Andrzej

Bujak,

Zdzisaw

liwa

gospodarki wiatowej. Takie dziaanie pozwala równie na lepsz ochron rodowiska
naturalnego, która w wielu krajach ma coraz bardziej istotne znaczenie.

Koncepcji i strategii pozwalajcych na ksztatowanie podanych kierunków przemian

w zakresie dystrybucji jest wiele. Wród nich naley wskaza takie jak: zarzdzanie
zapasami przez dostawc/sprzedawc (Vendor–Managed–Inventories - WMI), codzienie
nisze ceny (Everyday Low Pricing - EDLP), cige uzupenianie zapasów (Continuous
Replenishment - CR), zarzdzanie acuchem dostaw (Supply Chain Management - SCM),
koncepcj wspólnego prognozowania, planowania i uzupeniania zapasów (Collaborative
Planning, Forecasting and Replenishment – CPFR) oraz wiele innych. Stanowi one
istotne narzdzia, których zastosowanie pozwala na pynne przystosowanie si do nowych
uwarunkowa wewntrznych i zewntrznych. Decyzja, co do ich zastosowania jak i sam
wybór jest obarczona ryzykiem, ale te wymogiem dogbnej analizy uwarunkowa, tak
aby zastosowa to narzdzie, które wychodzi naprzeciw realnym potrzebom.

Nowoczesn koncepcj, która podlega cigym przemianom i ju udowodnia swoj

przydatno i skuteczno , jest strategia funkcjonowania acuchów dostaw produktów
czstego zakupu - ECR (Efficient Consumer Response) [4]. Jest ona przykadem acucha
dostaw zorientowanego na potrzeby klienta i pozwala na pen integracj producentów,
dystrybutorów i handlowców w acuchu dostaw, co zwiksza efektywno finansow
caego systemu, gdy reaguje on w peni na bezporednie potrzeby konsumenta i realny
popyt na dan klas towarów [2]. Takie podejcie wpywa na obnienie kosztów
funkcjonowania systemu i poziomu zapasów przy równoczesnym zwikszeniu jakoci
usug i spenieniu oczekiwa klienta. Ocenia si, e stosowanie ECR stwarza moliwoci
obnienia rednio cen produktów finalnych o 6%. Wanym elementem tej strategii jest
moliwo i opacalno wspópracy partnerów handlowych, a nie rywalizacja, co moe
przynie okoo 30 procentow obnik kosztów operacyjnych w caym systemie ECR.
Strategia ta ma szereg zalet, które wspóczenie s niezwykle istotne. W odniesieniu do
konsumenta pozwala na zwikszony wybór i komfort zakupów, ograniczanie sytuacji
niedoborów towarów oraz moliwo zapewnienia dostaw wieszych i taszych
produktów. Z kolei porednik korzysta ze zwikszonej lojalnoci konsumentów, posiada
lepsz orientacj rynkow i korzysta z poprawy stosunków handlowych z dostawcami.
Ci ostatni maj moliwo usprawnienia synchronizacji produkcji, ograniczenie braków w
towarach, jak te wzmocnienie pozycji marki i nawizanie trwaych stosunków
handlowych. Ponadto, wszyscy uczestnicy ECR uzyskuj wymierne korzyci w efekcie
zapewnienia szybkiej reakcji na potrzeby konsumenta, redukcji kosztów, wzrostu poziomu
obsugi klienta, moliwoci strategicznego i operacyjnego planowania w caym acuchu,
lepszego wykorzystania aktywów i inne [3].

ECR znalaza uznanie w wiecie biznesu zwaszcza, dlatego e wymierne korzyci

finansowe s szybko odczuwalne dla wszystkich uczestników procesów logistycznych.
Wydaje si, e strategia ta w istotnym stopniu zdominuje zwaszcza kanay dystrybucje
ywnoci, ale te innych produktów bdcych przedmiotem czstego zakupu. Sytuacji tej
sprzyja powstawanie organizacji producentów i handlowców zajmujcych si promocj
i wdraaniem strategii ECR; w Polsce istnieje od 1998 roku Klub ECR Polska, który
powsta z inicjatywy Instytutu Logistyki i Magazynowania w Poznaniu [4]. Obecnie
skupia on 42 producentów, 12 detalistów, 28 dostawców usug, danych i rozwiza oraz
organizacj zaoycielsk i Elektroniczn Platform Obsug Klienta GS1 Polska. Jest to

Nowe wyzwania i kierunki przemian w logistyce dystrybucji w ujciu midzynarodowym

15

zatem platforma czca wszystkich uczestników procesów dystrybucji w acuchu
dostaw, co sprzyja wymianie dowiadcze i wdraaniu innowacyjnych strategii. Naley
przy tym zauway , e warunkiem skutecznoci tej strategii jest wysoki poziom jakoci
przepywu informacji (czstoci transferu oraz poprawnoci i trafnoci przekazywanej
informacji)
z punktu sprzeday (konsumenta) w caym acuchu logistycznym, przy wykorzystaniu
standaryzowanych form tego transferu [5]. Strategia ECR dostarcza innowacyjnych metod
postpowa pozwalajcych na eliminowanie sabych punktów stosowanych rozwiza,
w

efekcie za pen zintegrowan kooperacj w

obrbie caego acucha dostaw,

a zwaszcza spenienie wymaga stawianych przez przedsibiorstwa w stosunku do
przepywu informacji.

Przykadów skutecznoci ECR jest wiele np. wspópraca pomidzy Colgate Palmolive

i Carrefour we Woszech. W efekcie poczenia dostaw, wspólnego planowania

i optymalizacji przewoonych przez ciarówki adunków wypracowano rozwizania
korzystne dla wszystkich uczestników acucha dostaw. Uzyskano to zwaszcza poprzez
efektywne wykorzystanie przestrzeni adunkowej i zwikszenie iloci przewoonych palet
rednio z 11.9 do 17.4. W skali roku (porównujc 2008 i 2007) ilo dostaw zmalaa z 336
do 188, ograniczono liczb ciarówek z 305 do 171 i oszczdzono okoo 36500
kilometrów przebiegu przez trzy miesice. Obok oszczdnoci dla firm wzroso
zadowolenie klientów poprzez ograniczenie liczby dostaw, ale równie zmniejszono
potrzeby magazynowe [6].

Rys. 3. Koncepcja projektu ISSSTE

ródo: ECR Sustainable Transport Project. Case Studies, ECR Europe& Boxwood 2008, s. 31.

www.ecrnet.org z dn.15.04.2009.

ECR umoliwia równie tworzenie wspólnych konsolidujcych platform pozwalajcych

na synergi pomidzy dostawcami a klientami, jak miao to miejsce w odniesienie do firmy
transportowej Zimag i sieci sklepów ISSSTE w Meksyku [6]. Celem projektu byo
umoliwienie dostaw towarów do trudno dostpnych w terenie sklepów tej sieci. ISSSTE

16 Andrzej

Bujak,

Zdzisaw

liwa

nie posiada typowych magazynów i bazuje na bezporedniej dostawie towarów, tak wic
aby obniy koszty, przeprowadzono badania w zakresie sposobów efektywnej
dystrybucji. Wspópraca Council of Supply Chain Management Professionals, Grupy
Management Bacardi, ISSSTE oraz Zimag (Third Party Logistics), jak te wczenie si
firm Colgate, Nestle, Unilever, Jumex i innych pozwolio na wypracowanie skutecznego
systemu dostaw. Konsekwencj bya m.in. redukcja kosztów dystrybucji, zapewnienie
cigoci dostaw, mniejszy ruch pojazdów i ochrona rodowiska naturalnego, konsolidacja
dostaw
w jednym cyklu, lepsza wspópraca pomidzy partnerami handlowymi, szybsze
otrzymanie potwierdzenia dostaw i inne korzyci. Generalnie strategia ECR jest wanym
narzdziem
w logistyce dystrybucji pozwalajc na wspóprac w skali regionu oraz globu, gdy wie
si ona z wymian dowiadcze i wspólnym poszukiwaniem rozwiza przez podmioty
z rónych pastw. Jest ona równie bardzo wanym elementem inspirujcym
poszukiwania skutecznych rozwiza w odpowiedzi na przemiany w zakresie logistyki
dystrybucji, zwaszcza e ulega on umidzynarodowieniu. W poczeniu z innymi
trendami przemian stanowi istotne wyzwanie wymuszajce wspóprac transgraniczn, tak
aby skutecznie stawi czoa wyzwaniom globalizacji.

Nowoczesne acuchy dostaw przyjy regionalny i globalny wymiar, dlatego te musz

by nieustannie doskonalone, za wiedza w tym zakresie musi by wci uaktualniana,
wraz z podnoszeniem kwalifikacji pracowników na wszystkich szczeblach
organizacyjnych. Zwizane jest to równie z aktywnym udziaem w rozwoju nowych
koncepcji, rozwiza i moliwych do zastosowania technologii, ale te odwag w
innowacyjnym ich wdraaniu. Naley zwaszcza zwróci uwag na zarzdzanie acuchem
dostaw, gdy w tym zakresie aktualizowanie wiedzy i monitorowanie nowych tendencji
wymagane jest praktycznie przez cay czas pracy na stanowisku. W tym zakresie
konieczne jest wdraanie nowych metod nauki oraz korzystanie z dorobku orodków
akademickich
i wymiana dowiadcze nie tylko w relacji wewntrzkrajowej, gdy przemiany logistyki
dystrybucji maj charakter transnarodowy. Wobec powstawania firm logistycznych
o zasigu regionalnym i globalnym naley w peni korzysta z rozwiza stosowanych
w innych regionach wiata, które mog okaza si przydatne w usprawnieniu logistyki
dystrybucji w obszarze dziaania danej firmy lub jej czci. Obok ksztacenia w zakresie
jzyków obcych wane jest równie korzystanie z metod nauczania na odlego przy
uyciu Internetu. Due znaczenie ma poszukiwanie i promowanie nowych rozwiza,
dlatego te wszelkie projekty w tym zakresie stwarzaj korzystne warunki do wspópracy
i rozwoju nowych koncepcji. Jednym z takich projektów jest europejski projekt badawczy
BestLog w ramach polityki transportowej DG TREN, pozwalajcy na zapoznanie si z
najlepszymi rozwizaniami i praktykami biznesowymi w rónych branach. Co wane
platforma internetowa www.bestlog.org w poczeniu z prowadzeniem midzynarodowych
warsztatów i konferencji stwarza moliwo prezentowania i promowania innowacyjnych
rozwiza.

Nowe wyzwania i kierunki przemian w logistyce dystrybucji w ujciu midzynarodowym

17

Jego istotn zalet jest zaangaowanie wielu znanych instytucji

1

oraz denie do

identyfikacji i promocji sprawdzonych praktyk biznesowych w logistyce i zarzdzaniu
acuchem dostaw w Unii Europejskiej. Wiele z nich jest bardzo wartociowymi
narzdziami logistycznymi pozwalajcymi na wiksz konkurencyjno firm europejskich
w kontekcie potrzeb klientów, wyzwa spoecznych i rodowiskowych.

W dziaalnoci logistyki dystrybucji dy naley zatem do promowania chci i odwagi

zarzdzajcych firmami w innowacyjnym wdraaniu i wypróbowywaniu nowych
rozwiza oraz technologii. Pozwoli to skutecznie wdraa nowe rozwizania jak ECR, co
pozwoli m.in. na przeamanie nieufno pracowników wobec innowacyjnych sposobów
organizacji i nowych technologii, które wpyn mog na budowanie korzystnych relacji
pomidzy wszystkimi uczestnikami acucha dostaw wpywajc pozytywnie na przepyw
produktów i informacji w sieci logistycznej kraju i kontynentu.

Z pewnoci rola i znaczenie outsourcing bdzie roso, gdy rola operatorów

logistycznych zwiksza si w caej Europie. Duy rozwój nastpi zwaszcza w Wielkiej
Brytanii, Niemczech i Francji, jednak w innych sabiej rozwinitych gospodarczo krajach,
wci podlega szybkiemu rozwojowi i doskonaleniu. Ma to odniesienie do konsolidacji
operatorów logistycznych w obrbie sektora transportu logistycznego w cigu ostatnich
kilku lat.

yjemy w gospodarce globalnej, której jestemy czstk. Wielkie firmy globalne

uwaaj dzisiaj kady kraj wiata, kady jego zaktek za potencjalne miejsce lokalizacji
swojej dystrybucji, a ewentualne rozwizania znajduj si na wszystkich rynkach wiata.
Globalne korporacje zajmuj nawet najmniejsze i dotd chronione zakamarki lokalnego
rynku w Polsce. Powstaje pytanie, jak odnale si w nowej gospodarce. Odpowiedzi jest
nowe innowacyjne podejcie do wielu obszarów dziaa logistycznych i pena ich
integracja.

Szybko dokonujcych si zmian technologicznych wymusza zmiany w logistyce

i acuchu dostaw czy te dystrybucji. Konieczna jest nowa jako procesów logistycznych
zwizana z wyszym poziomem obsugi klienta, niszymi kosztami zakupów, skróconym
czasem obsugi itd. Wspóczesny klient wymaga szybkiego reagowania na swoje sygnay,
zrónicowanych produktów dostosowanych w zindywidualizowany sposób do jego
potrzeb.

Zastosowanie nowoczesnej logistyki jest warunkiem przetrwania i rozwoju dla

wspóczesnych przedsibiorstw. Te firmy, które nie bd w stanie zaoferowa usug
poprawiajcych jako obsugi klienta, nie bd mogy obniy kosztów, czy nie bd
w stanie lepiej wykorzysta posiadanych rodków trwaych, nie bd miay szans
przetrwania na obecnym rynku, nie mówic ju o rozwoju.

Szans dla polskich przedsibiorstw jest sprawne posugiwanie si instrumentami

nowoczesnej logistyki i wchodzenie do acuchów dystrybucji firm globalnych. Polskie
firmy nie maj raczej moliwoci przeksztacenia si w firmy globalne, maj natomiast
wszelkie przesanki po temu, by sta si istotnymi elementami acuchów dostaw
istniejcych firm globalnych. Aby sta si elementem globalnych acuchów dostaw trzeba

1

Partnerami BestLog s: Technische Universität Berlin (Niemcy), European Logistics Association (Belgia),

Mettle Consulting (Francja), Instituto Tecnologico del Embalaje, Transporte y Logistica (Hiszpania),
University of Oxford (Wielka Brytania), University of St. Gallen (Szwajcaria), Reliant s.r.o. (Republika
Czeska) oraz Katedra Logistyki Szkoy Gównej Handlowej (Polska).

18 Andrzej

Bujak,

Zdzisaw

liwa

jednak najpierw zrozumie na czym polega ich istota i wiedzie , jakie s logistyczne
strategie firm globalnych.

O sukcesie w biznesie decyduje wspóczenie cay szereg procesów ksztatowanych

przez wiele ogniw rynkowych. Raz jeszcze naley jednak podkreli , i w ostatnich latach
du rol zaczy odgrywa te kanay dystrybucji, które s wybitnie ukierunkowane na
klienta i które wykorzystuj najnowsze zdobycze techniki implementujc jednoczenie
najlepsze praktyki z tego obszaru.

Szybki rozwój logistyki dystrybucji wymusza potrzeb sprawnej i bezkolizyjnej obsugi

zamówie, transportu, magazynowania, zaopatrzenia, dystrybucji, utrzymywania zapasów,
obsugi klienta, dyslokacji zasobów, prognozowania popytu, gospodarowania odpadami
itp. Wspóczenie wszystkie te dziaania obarczone s presj czasu. W logistyce nie
moemy odkada do jutra decyzji (przeksztace), które naley podj dzi. Jednak trzeba
mie wiadomo , e ze wzgldu na zoono problemów, ich du liczb, rozlegy
obszar i zakres wystpowania, ale przede wszystkim ze wzgldu na potrzeb cznego
rozpatrywania tych problemów, znalezienie waciwego rozwizania nie naley w tym
przypadku do zada prostych. Priorytetowe znaczenie ma pene zrozumienie zoonych
problemów przed jakimi stoi wspóczesna logistyka dystrybucji. Kluczem do
konstruowania i wraania nowoczesnych rozwiza w tym obszarze jest umiejtno
pozyskania informacji i jej efektywne wykorzystanie. Naley przy tym pamita , e
nadmiar informacji i jej niewaciwe wykorzystanie moe by szkodliwe dla caego
funkcjonujcego systemu logistycznego, powodujc zatory informacyjne oraz blokad
oprogramowa. Dotyczy to szczególnie sytuacji, gdy system zapychany jest
wiadomociami nieistotnymi z punktu widzenia logistyki, tak wic selekcji i dystrybucji
danych naley powici wiele uwagi, zwaszcza e wspóczesne technologie umoliwiaj
gromadzenie olbrzymich iloci informacji przekazywanych w

globalnej sieci.

Wspóczenie rozwana, ale i te kreatywna logistyka jest po prostu koniecznoci i
wymogiem by przetrwa na rynku usug logistycznych. Wynika to z faktu, e konsumenci
i partnerzy handlowi poszukuj takich dostawców usug, którzy s wiarygodni i efektywni,
mogc speni ich oczekiwania. Tak wic zdolno firm logistycznych we wdraaniu
nowoczesnych rozwiza i staemu podnoszeniu jakoci usug ma kluczowe znaczenie w
znalezieniu miejsca na rynku usug.

Reasumujc prowadzone rozwaania jeszcze raz naley podkreli , e globalizacja

rynku usug spowodowaa znaczne zwikszenie zainteresowania dystrybucj usug
logistycznych. Wspóczenie rynek ten pozbawiony zosta wielu barier, co w sposób cigy
podnosi poziom konkurencji w tym zakresie, wskazujc na potrzeb realizacji coraz
bardziej efektywnych procesów logistycznych, a zwaszcza w ramach acucha dostaw,
poniewa te warunkuj zyski i konkurencyjno firmom na odlegych geograficznie
rynkach. Zasadnicze wyzwania, przed jakimi stoi logistyka dystrybucji to: integracja
i optymalizacja caej sieci logistycznej, problemy zwizane z konfiguracj sieci
logistycznej i jej lokalizacj, planowanie transportu w wymiarze taktycznym i
operacyjnym, oraz zarzdzanie zapasami [7]. Wynika to ze zoonoci problemów i
ogromu zada, przed jakimi stoi logistyka dystrybucji, co w poczeniu z globalnym
charakterem powoduje, e jest ona obecnie najtrudniejszym i najwaniejszym elementem
wspóczesnej logistyki. Zoono systemów dystrybucji jest dodatkowo komplikowana
przez globalizacj i przemieszczanie si producentów w poszukiwaniu korzystnych

Nowe wyzwania i kierunki przemian w logistyce dystrybucji w ujciu midzynarodowym

19

warunków stwarzanych przez pastwa; znacznie rosnce wymagania usugobiorców
wynikajce z duej konkurencji na rynku usug, logistyka zwrotna w ramach systemów
zamknitej ptli (closed-loop systems). Powoduje to wzrost potrzeby powstawania nowych
metod zaawansowanego planowania w oparciu o optymalizacj ilociow. Przykadem
poszukiwania tego typu rozwiza s regularne spotkania ekspertów w ramach IWDL
(International Workshop on Distribution Logistics) pozwalajce na wymian dowiadcze
i poszukiwanie nowych rozwiza [8]. Nowoczesne koncepcje wdraane w ramach
acuchach NGSC prowadzi powinny do „rozbicia“ murów przedsibiorstwa, zarówno
wewntrznych, oddzielajcych do sztucznie wyodrbniane jednostki organizacyjne
(dziay), jak i

zewntrznych – dla efektywnej integracji technologii firmy z jej

biznesowym, technicznym czy spoecznym otoczeniem.

Wspóczesna dystrybucja, waga tego problemu a zarazem jego zoony charakter oraz

fakt dziaania w coraz bardziej skomplikowanych uwarunkowaniach, wymaga szerokiego
zaangaowania naukowego w jej obszary. Nowoczesne rozwizania zwizane z
budowaniem acuchów dystrybucyjnych nowej generacji (NGSC) wymagaj powizania
z takimi koncepcjami jak chociaby projektowanie i eksploatacja skojarzona logistycznie
elastycznych systemów produkcyjnych ESP/FMS (Felexible Manufacturing System) [9].
Procesowo zorientowane projekty optymalizacyjne we wspóczesnej logistyce dystrybucji,
stale podlegaj dalszemu uszczegóowianiu i implementacji. W wytyczaniu kierunków
tych zmian, wiodc rol powinna spenia nauka. W obszarze naukowych rozwaa
powinny na pewno równie znale si problemy zwizane z dalsz implementacj i coraz
cilejszym powizaniem dystrybucji z informacj. Nie ulega bowiem wtpliwoci, i
coraz bardziej roso bdzie znaczenie informacji w systemie logistyczno-produkcyjnym,
podnoszc tych samym jego efektywno . Problem jednak zasadza si na innowacyjnym
podejciu do tego problemu, na cisym powizaniu logistyki dystrybucji z informacj, a
tym samym systemami informacyjnymi budowanymi zgodnie z megatrendami w obszarze
IT (Information Technology): miniaturyzacja, sieciowo (networking), mobilno ,
wirtualizacja. Takie podejcie pozwoli podnie poziom wiarygodnoci formuowanej
prognozy.

Innym niezwykle wanym obszarem prowadzonych bada powinny by systemy

transportowe i optymalizacja obsugi transportowej w dystrybucji. Konieczna jest dalsza
identyfikacja modelów systemów transportowych. Ksztatowanie systemu przewozowego
jest zoonym wieloaspektowym procesem decyzyjnym, zwaszcza zwizanym z
podejmowaniem decyzji w warunkach niepewnego popytu na rynku dóbr. Kolejnym
problemem jest waciwa ocena dostosowania elementów infrastruktury sieci
transportowej do realizacji wspóczesnych i prognozowanych zada transportowych.
Optymalizacji równie wymaga rozoenie potoku ruchu w aspekcie organizacji ruchu
rozumianego, jako sposób wykorzystania wyposaenia systemu transportowego w relacji
zgaszanego zapotrzebowania na przewóz [10]. Uwzgldniajc zmiany w systemach
logistycznych jak i nowe (wspóczesne i perspektywiczne) uwarunkowania ich dziaania,
dokonana powinna zosta ocena zdolnoci przewozowych wg rodzajów transportu, ocena
moliwoci wykorzystania rodzajów transportu w realizacji potrzeb przewozowych oraz
komodalno transportu oraz jego potrzeby inwestycyjne. W zakresie realizacji projektów
badawczych zwizanych z transportem równie due znaczenie ma obecnie

20 Andrzej

Bujak,

Zdzisaw

liwa

bezpieczestwo transportu na wszystkich etapach acucha dostaw, które zwaszcza
obecnie zagroone jest bezporednim oddziaywaniem ze strony rónych organizacji.

Przeprowadzone analizy i badania zarówno w sferze teorii jak i praktyki dystrybucji,

zwizanego z ni transportu w powizaniu z ocen infrastruktury powinny pozwoli na
zidentyfikowanie wymogów wobec obecnego i perspektywicznego docelowego systemu
dystrybucji w Polsce. Powinny pozwoli na wieloaspektow ocen rónych systemów
dystrybucji (studia przypadków), identyfikacja problemów w obecnych systemach
dystrybucji stanowicych bariery w osigniciu komodalnoci transportu, wskaza
potrzeby w zakresie zmian i rozbudowy infrastruktury szczególnie w odniesieniu do
budowy centrów logistycznych, wskazujc ich znaczenie dla racjonalizacji procesów
dystrybucyjnych. Uzyskane wyniki bada powinny zosta wykorzystane do zbudowania
caociowej koncepcji docelowego wariantu podsystemu dystrybucji w naszym kraju,
który odpowiadaby nie tylko wspóczesnym coraz bardziej skomplikowanym wymogom
globalnej gospodarki XXI wieku, ale równie by przygotowany na skuteczn realizacj
zada w perspektywicznych uwarunkowaniach.

Bibliografia

1.

http://www.dbschenker.com/site/logistics/dbschenker/com/en/about__dbschenker/best__practice/innov
ation/global__logistics__study2015.html post

2.

Ireneusz Fechner (red.).: ECR. Efektywna obsuga konsumenta, Instytut Logistyki i Magazynowania.
Pozna 1999.

3.

Korzyci, www.ecr.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=53&Itemid=50

4.

http://www.ecr.pl/

5.

Lewandowska J.: Efficient Consumer Response Concept as a Support for Supply Chain Development,
Institute of Logistics and Warehousing, LogForum vol. 2, Pozna 2006. http://logforum.net/

6.

ECR Sustainable Transport Project. Case Studies, ECR Europe& Boxwood 2008,
http://www.ecrnet.org/05_projects/transport/Combined%20Case%20studies%20_v1%208_220508_pro
.pdf

7.

Speranza M. G., Stähly P.: New Trends in Distribution Logistics (Lecture Notes in Economics and
Mathematical Systems), Springer-Verlag Berlin and Heidelberg GmbH & Co. K 2000.

8.

Fleischmann B., Klose A.: Distribution Logistics: Advanced Solutions to Practical Problems, Springer-
Verlag Berlin and Heidelberg GmbH & Co. K 2004.

9.

Paradygmat bioorganizacyjny w inteligentnych systemach produkcyjnych. Inynieria systemów
zarzdzania. Modelowanie systemów gospodarczych w przedsibiorstwach europejskich. Redakcja
naukowa Zawadzka L. Wydawnictwo PG, Gdask, 2005.

10. Jacyna M.: Wybrane zagadnienia modelowania systemów transportowych, Oficyna wydawnicza PW,

Warszawa 2009

11. Milewski B.: Do rozjedania dróg przez tiry - nasze stanowisko, Ogólnopolski Zwizek

Pracodawców Transportu Drogowego, Warszawa 07 sierpie 2007.

12. Atkinson W.: Logistics locations: distribution trends driving site location decisions, Plants Sites &

Parks Magazine, Greensboro 01 listopad 2004.

13. Gourdin K. N.: Global logistics management: a competitive advantage for the 21st century, Wiley-

Blackwell; 2 edycja 2006.

14. Dembiska-Cyran I.: 4 PL nowa generacja operatora logistycznego, Logistyka 2004, nr 4.
15. Yazdi T.: It’s Time to Consider Outsourcing! Why You Should Outsource Your Distribution and

Fulfillment, TAGG Logistics.

16. http://www.tagglogistics.com/distribution.htm.
17. Elements for European Logistics Policy - a Discussion Paper. Ministry of Transport and

Communications, Helsinki 2006.

Nowe wyzwania i kierunki przemian w logistyce dystrybucji w ujciu midzynarodowym

21

NEW CHALLENGES AND MAIN DIRECTIONS OF THE DISTRIBUTION LOGISTICS

TRANSITION IN THE INTERNATIONAL CONTEXT

Abstract: During last few years European distribution market has become more international as the result of
European Union enlargement and global dimension of the trade. The situation is still changing so the
logistics’ distribution challenges will be more complicated, especially as a result of geographical
polarization. Such the challenges are especially visible in the Central and Eastern Europe concerning
competition in the field of logistics services involving new laws, sophisticated technologies, new business
practices and others. They are outcomes on megatrends influencing logistics and its aims regarding
transportation policy. They are under strict supervision of world companies which are conducting studies e.g.
„Global Logistics 2015+” or implementing new and effective tools as Efficient Consumer Response. They
are fielded by many countries including Poland by introducing ECR Club Poland and other international
corporations. Modern logistics is facing new challenges, so only innovation and brave decisions will allow
continuous development, gaining new trade partners and building strong national and international relations.
Keywords: logistic distribution, transportation system, Efficient Consumer Response.

Recenzent: Jerzy Kwanikowski