P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
Dział "Projekty Czytelników" zawiera opisy projektów nadesłanych do redakcji EP przez Czytelników. Redakcja nie bierze
odpowiedzialności za prawidłowe działanie opisywanych układów, gdyż nie testujemy ich laboratoryjnie, chociaż
sprawdzamy poprawność konstrukcji.
Prosimy o nadsyłanie własnych projektów z modelami (do zwrotu). Do artykułu należy dołączyć podpisane oświadczenie,
że artykuł jest własnym opracowaniem autora i nie był dotychczas nigdzie publikowany. Honorarium za publikację
w tym dziale wynosi 250,- zł (brutto) za 1 stronę w EP. Przysyłanych tekstów nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie
prawo do dokonywania skrótów.
Licznik czasu pracy
Prezentowany
w artykule licznik nie
zaskoczy Å‚adnego
Projekt
z naszych CzytelnikÛw
nowatorskimi
rozwiÄ…zaniami,
086
postanowiliśmy go jednak
opublikowaĘ, aby pokazaĘ
jeden z wielu
interesujÄ…cych projektÛw
przygotowanych za pomocÄ…
ST6-Realizera. Jest to
bardzo wygodne narzÍdzie,
mogÄ…ce w wielu
przypadkach konkurowaĘ
Układy zegarowe
ze słynnym Bascomem.
były wielokrotnie opisywa-
ne w rÛÅ‚nych pismach dla
elektronikÛw i nie jest Å‚atwo
pokazaĘcoś nowego. Pomimo
to postanowiłem przedstawiĘ
ukÅ‚ad licznika czasu, ktÛry
moÅ‚e znaleüĘ wiele zastoso- sieciÄ… takich salonÛw i zwiÄ…- Jak wspomniaÅ‚em, ukÅ‚ady
waÒ. Na przykÅ‚ad zatrudnia- zane z ich prowadzeniem licznikowe nie sÄ… czymÅ› no-
my pracownika w salonie sprawy organizacyjne, urzÍdo- wym. Zliczamy sekundy, mi-
gier, ktÛry pobiera od graczy we czy teÅ‚ inne nie pozwalajÄ… nuty i godziny, obserwujemy
opÅ‚aty za czas gry na danej na ciÄ…gÅ‚Ä… kontrolÍ utargÛw. wskazania na wyÅ›wietlaczu.
maszynie grającej. Sami nie Stosując sumacyjny licznik Co zrobiĘ gdy te dane chce-
mamy ani czasu, ani moÅ‚li- czasu pracy, moÅ‚emy spraw- my przechowaĘ na dzieÒ na-
woÅ›ci kontroli utargu po ca- dzaĘ stan utargu np. raz na stÍpny albo miesiÄ…c ? Oczy-
Å‚ym dniu, gdyÅ‚ wÅ‚adamy caÅ‚Ä… tydzieÒ. wiÅ›cie musimy stosowaĘ
Rys. 1.
Elektronika Praktyczna 7/2001
79
P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
Rys. 2.
Elektronika Praktyczna 7/2001
Elektronika Praktyczna 2/98
80
P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
pierwszego wyświetlacza, na- dowolnie przez nas wybrane. uruchomieniowe. Sprawdza-
WYKAZ ELEMENTÓW
stÍpnie proces ten jest powta- OczywiÅ›cie, wÅ‚aÅ›ciwa zawar- my tylko pracÍ licznika, za-
Rezystory
rzany dla kolejno wyświetla- tośĘ INDEX TABLE warunku- łączając przycisk START, na-
R1..R8: 220&!
nych cyfr. Takie ìprzemiata- je poprawnÄ… pracÍ ukÅ‚adu stÍpnie sprawdzamy zerowa-
R9..R14: 10k&! nieî powinno odbywaĘ siÍ wyÅ›wietlajÄ…cego. Wskaüni- nielicznikÛw przyciskiem RE-
dośĘ szybko, aby ułytkownik kiem aktywnego wyświetla- SET, po czym sprawdzamy
R15: 4,7k&!
nie widziaÅ‚ dokuczliwego mi- cza jest pÍtla elementÛw czy po wyÅ‚Ä…czeniu i wÅ‚Ä…cze-
R16, R17: 2,2k&!
gotania wyÅ›wietlanych zna- STATE C1..C6, ktÛra jest tak- niu urzÄ…dzenia pamiÍtanyjest
Kondensatory
kÛw. W prezentowanym ukÅ‚a- towana z czÍstotliwoÅ›ciÄ… stan poprzedni.
C1, C2: 27 pF
dzie czÍstotliwośĘ ìodÅ›wieÅ‚a- 125Hz. Druga tablica INDEX W tym projekcie przypisa-
C3: 4,7µF/16V
niaî informacji na wyÅ›wietla- TABLE - WYåWIETL konwer- nie portom odpowiednich
C4: 100µF/16V
czu wynosi 40Hz. tuje informacjÍ oÅ›miobitowÄ… funkcji wejśĘ/wyjśĘ nie jest
Półprzewodniki
Na rys. 2 pokazano sche- na kod wskaünika siedmio- niczym uwarunkowane. Kry-
T1..T6: BC618
mat programusterującego pra- segmentowego. terium wyboru były jedynie
US1: ST62T65
cą mikrokontrolera, opracowa- załołenia projektu płytki dru-
W1..3: wyświetlacz LED 3x nego za pomocą ST6-Realize- Montał i uruchomienie kowanej i rozmieszczenie ele-
DB56-11GWA
ra. Na ìwejÅ›ciuî mamy gene- JeÅ‚eli montaÅ‚ zostaÅ‚ prze- mentÛw.
Różne ratorimpulsÛwsekundowych, prowadzony prawidÅ‚owo, nie Krzysztof Karlikowski
dostarczajÄ…cyimpulsÛw wzor- sÄ… potrzebne Å‚adne czynnoÅ›ci [e-mail]
X1: 8MHz
cowychzliczanych przezlicz-
P1, P2: mikroprzełączniki
niki sekund, minut i godzin.
Kałdylicznik obsługujejedną
ukÅ‚ady pamiÍci nieulotnej. cyfrÍ wyÅ›wietlaczai jestzero-
PociÄ…ga to za sobÄ… komplika- wany przez wspÛÅ‚pracujÄ…cy
cjÍ ukÅ‚adowÄ…, bowiem musi- komparator po osiÄ…gniÍciu
my sterowaĘ zapisem co stanu 6 lub 10 (w zalełności
okreÅ›lonÄ… jednostkÍ czasu od tego pozycji cyfry). Jest to
i odczytem stanu pamiÍci po rozwiÄ…zanie moÅ‚e maÅ‚o ele-
załączeniuzasilania. Prototyp ganckie, ale najprostsze. Pod-
urzÄ…dzenia, ktÛry obsÅ‚ugiwaÅ‚ czas analizy i symulacji pro-
4-cyfrowy wyświetlacz wyko- gramu za pomocą symulatora
nałem na układach TTL, wbudowanego w ST6-Realizer
w zwiÄ…zku z tym pobieraÅ‚ pojawiÄ… siÍ ostrzeÅ‚enia
prÄ…d o natÍÅ‚eniu ok. 300mA. o moÅ‚liwoÅ›ci bÅ‚Ídnej pracy
Zamiana licznika czasu pra- licznikÛw, ktÛre eliminujemy
cy na stoper wymagała juł dopisując do linii wyjścia
przerÛbek,zmiany pÅ‚ytki dru- z licznika komendÍ INIT=10.
kowanej itp. Tych wad moÅ‚- ModuÅ‚y licznikÛw sÄ… progra-
na uniknąĘ, wykorzystujÄ…c mowo ìsprzÍgniÍteî z pamiÍ-
mikrokontroler - w moim ciÄ… EEPROM wbudowanÄ…
układzie ST6265. Procesor w mikrokontroler (oznaczone
ten zawiera w swojej struktu- dyrektywÄ… ìMî), co oznacza,
rze pamiÍĘ nieulotnÄ… EEP- Å‚e po wyÅ‚Ä…czeniu zasilania
ROM, dziÍki ktÛrej nie mu- ich stany sÄ… przechowane
simy stosowaĘ dodatkowych w pamiÍci nieulotnej, a po
ukÅ‚adÛw. CaÅ‚y licznik moÅ‚e- wÅ‚Ä…czeniu zasilania sÄ… auto-
my zamknąĘ w jednej kostce matycznie odtwarzane. Jed-
i sterowaĘsześciomacyframi. nym słowem, jest to licznik
Przy wyświetlaczu LED śred- sumujący kolejne zdarzenia
ni pobÛr prÄ…du to 40mA, czasowe.
a przy LCD około 10mA. Je- Liczniki wyposałono we
Å‚eli zamiast zegara chcemy wspÛlne wejÅ›cie zerujÄ…ce, za
mieĘ stoper, wystarczy nie- pomocÄ… ktÛrego moÅ‚na usta-
wielka modyfikacja progra- wiĘ ich stan (i odpowiadają-
mu, bez koniecznoÅ›ci doty- ce poszczegÛlnym pozycjom
kania lutownicy. licznikÛw rejestry EEPROM)
na ì0î.
Opis ukÅ‚adu Nieco problemÛw sprawi-
Schemat elektryczny licz- Å‚o multipleksowe sterowanie
nika pokazano na rys. 1. Nie- wyświetlaczami. Było to
wiele mÛwi o wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ciach zwiÄ…zane z koniecznoÅ›ciÄ… za-
urzÄ…dzenia, poniewaÅ‚ jest to stosowania dwÛch poÅ‚Ä…czo-
standardowa aplikacja mikro- nych kaskadowo multiplekse-
kontrolera sterujÄ…cego wy- rÛw czterowejÅ›ciowych, ktÛ-
świetlaczem. Ze schematu ja- re zastąpiły jeden multiplek-
sno wynika, łe sterowanie ser sześciowejściowy. Wyni-
wyświetlaczem jest sekwen- ka to z faktu, łe biblioteka
cyjne(multipleksowe),tzn. na MAINLIB nie zawiera multi-
wyjÅ›cia portu PB1..7 podawa- plekserÛw szeÅ›ciowejÅ›cio-
nesÄ…stanylogiczne odpowia- wych. Komplikuje to nieco
dające kształtowi znaku pier- sterowanie, ale tu pomocne
wszej cyfry i zaÅ‚Ä…czane jest okazaÅ‚y siÍ tablice INDEX
napiÍcie zasilajÄ…ce (poprzez TABLE, ktÛre zamieniajÄ… da-
bufor tranzystorowy) anodÍ ne stany logiczne UBYTE na
Elektronika Praktyczna 7/2001
81