Promotor 5/05

www.elamed.com.pl/promotor

53

W przebiegu oceny ryzyka zawodowego najważniejsze to:

– zebranie informacji i identyfikacja zagrożeń,
– poinformowanie zatrudnionych o występujących zagrożeniach,
– oszacowanie ryzyka zawodowego,
– ocena dopuszczalności ryzyka,
– zaplanowanie działań korygujących lub zapobiegawczych,
– realizacja zaplanowanych działań,
– okresowa kontrola ryzyka i bieżące informowanie o nim zatrudnionych

w zakładzie pracowników.
Oceny tej dokonamy tutaj w sposób zgodny z Polską Normą PN-N-

-18002/2000. W normie tej szacowanie ryzyka zawodowego odbywa się
w skali trójstopniowej – R (1, 2, 3), zgodnie z zasadami przedstawionymi
w tabeli I. Według Polskiej Normy ryzyko zawodowe zawiera w sobie dwa
najważniejsze elementy:
1. Stopień prawdopodobieństwa wystąpienia niebezpiecznego zdarzenia

(oznaczmy przez „P”).

2. Ciężkość przewidywanych następstw tego niebezpiecznego zdarzenia

(oznaczmy przez „C”).

Ryzyko określane jako duże jest niedopuszczalne i należy natychmiast

go zmniejszyć, przez zastosowanie odpowiednich działań i środków.
Ryzyko określone jako małe lub średnie jest dopuszczalne (akcepto-
walne). W pierwszym przypadku należy dążyć do tego, by pozostało
ono przynajmniej na tym samym poziomie. W przypadku drugim zaleca
się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie
ryzyka zawodowego.

Charakterystyka stanowiska

Kierowca zatrudniony jest w przedsiębiorstwie produkcyjno-handlowo-

-usługowym. Posiada prawo jazdy kategorii B oraz C. Przedsiębiorstwo,
w którym jest zatrudniony kierowca, ma filię i magazyny w różnych
punktach miasta. Kierowca przewozi samochodem osobowym lub oso-
bowo-ciężarowym przedstawicieli kierownictwa zakładu, pracowników
administracyjno-biurowych, dokumenty i niewielkie partie towaru do
poszczególnych filii, a także do zakładów i instytucji znajdujących się
zarówno w obrębie miasta, jak i poza nim. W razie konieczności trans-
portuje samochodem ciężarowym większe ładunki. Do jego obowiązków
należy odbiór towaru, transport do miejsca przeznaczenia i przekazanie
ładunku odbiorcy. Kierowca, zgodnie z przydzielonym zakresem obo-
wiązków, uczestniczy jednocześnie w załadunku i rozładunku towaru.
Dokonuje także przeglądu codziennego, drobnych napraw i potrzebnej
konserwacji używanego przez siebie aktualnie pojazdu.

W ocenie ryzyka, przedstawionej tutaj, podaliśmy tylko najważniejsze,

według nas, zagrożenia występujące w pracy kierowcy. Każdy zakład
posiada inną specyfikę, dlatego też podaną tutaj ocenę ryzyka zawodo-
wego należy traktować jako przykładową.

‰

Ocena ryzyka
zawodowego

Ryszard Bryła

Stopień

prawdopodobieństwa (P)

Ciężkość następstw (C)

1. Mała (M)

2. Średnia (S)

3. Duża (D)

1. Mało prawdopodobne (M)

Małe (1)

Małe (1)

Średnie (2)

2. Prawdopodobne (S)

Małe (1)

Średnie (2)

Duże (3)

3.Wysoce prawdopodobne (D)

Średnie (2)

Duże (3)

Duże (3)

Tabela I. Szacowanie ryzyka w skali trójstopniowej

Na stanowisku kierowcy

Promotor 5/05

54

www.elamed.com.pl/promotor

Lp.

Zagrożenie

Źródło zagrożenia

Możliwe skutki

zagrożenia

Przed oceną

Środki profilaktyczne

Po realizacji

zadań

Uwagi

o reali-

zacji

zadań

Cię
żk

ość (C)

Pra
wdopod. (P)

R

yzyk
o

(R)

Cię
żk

ość (C)

Pra
wdopod. (P)

R

yzyk
o

(R)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

1

Upadek na

tym samym

poziomie.

Śliskie i nierówne po-

wierzchnie na terenie doj-

ścia do pojazdu i w miejscu

wykonywania prac.

Potłuczenia,

złamania koń-

czyn, zwich-

nięcia, urazy
wewnętrzne.

S

S

S

Stosowanie przez pracownika właściwe-

go obuwia. Zapewnienie porządku na

stanowisku pracy i w przejściach. Usuwanie

z podłoża wszelkich plam oleju.

S

M

M

2

Upadek na

niższy poziom.

Nieostrożne wchodzenie

i schodzenie z kabiny

samochodu ciężarowego.

Wpadnięcie do kanału

naprawczego.

Potłuczenia,

złamania

kończyn, urazy

wewnętrzne.

S

S

S

Stosowanie przez pracownika odpowiednie-

go obuwia i przestrzeganie ogólnych zasad

bezpieczeństwa. Zapewnienie prawidłowych

zejść do kanału naprawczego oraz odpo-

wiedniego przykrycia tego kanału. Właściwe

oświetlenie.

S

M

M

3

Uderzenie

przez ruchome

obiekty.

Ruchome środki transportu

poziomego i pionowego

(m.in. wózki widłowe,

podnośniki i inne) oraz

transportowane materiały.

Śmierć, kalec-

two, urazy.

D

S

D

Przestrzeganie wymaganych szkoleń w zakre-

sie bhp. Zapewnienie właściwej kwalifikacji

osób obsługujących sprzęt oraz pełnej

sprawności środków transportu wewnętrz-

nego. Zapewnienie dobrej widoczności,

właściwe oznakowanie dróg transportowych,

prawidłowe rozmieszczenie transportowa-

nych towarów.

D

M

S

4

Wypadek

drogowy.

Zderzenie z przemieszcza-

jącymi się pojazdami lub

nieruchomymi obiektami.

Śmierć,

kalectwo.

D

S

D

Przestrzeganie podstawowych zasad

obowiązujących w ruchu drogowym, m.in.

zasady ograniczonego zaufania oraz zasady

zachowania szczególnej ostrożności. Zapew-

nienie pełnej sprawności pojazdu poprzez

terminowe przeglądy, właściwą konserwację

i bieżące naprawy.

D

M

S

5

Hałas

i wibracje.

Używanie pojazdu nadmier-

nie wyeksploatowanego,
słabe wyciszenie kabiny,

niewłaściwy fotel kierowcy.

Przekroczenie dozwolonego

czasu pracy.

Choroby

narządu słu-
chu i układu

mięśniowo-

-kostnego.

S

S

S

Zapewnienie pełnej sprawności używanego

pojazdu. Przestrzeganie normatywów czasu

pracy kierowcy.

M

M

M

6

Porażenie

prądem.

Przetarte przewody

elektryczne, uszkodzony

osprzęt (gniazdka, wtyczki),

przebicie el. do obudowy

urządzeń.

Śmierć,

kalectwo.

D

M

S

Okresowe sprawdzanie skuteczności ochrony
przeciwporażeniowej. Bieżąca kontrola stanu

instalacji elektrycznej. Stosowanie zabezpie-

czeń różnicowo-prądowych i ich systematycz-

ny przegląd.

M

M

M

7.

Pożar

i wybuch.

Niesprawna instalacja

elektryczna pojazdu.

Nieostrożne obchodzenie

się z materiałami łatwo-

palnymi i wybuchowymi.

Pożar magazynu, w którym

składowane są towary prze-

znaczone do transportu.
Elektryczność statyczna.

Śmierć, opa-

rzenia ciała.

D

S

D

Przeprowadzanie okresowej kontroli instalacji

elektrycznej pojazdu. Zachowanie środków

ostrożności podczas załadunku, transportu

i wyładunku substancji łatwopalnych. Wypo-

sażenie pojazdu oraz obiektów budowlanych

we właściwy sprzęt ppoż. oraz przygotowanie

przez pracodawcę instrukcji postępowania

na wypadek zaistnienia pożaru. Znajomość

zasad postępowania w czasie zaistnienia

pożaru lub wybuchu.

S

M

M

8

Nadmierny

wysiłek

fizyczny.

Podnoszenie i przenoszenie

zbyt dużych ciężarów.

Wystąpienie

przepukliny, za-

wału serca lub

uszkodzenie

układu kostno-

-stawowego.

D

S

D

Przestrzeganie norm obowiązujących podczas

transportu indywidualnego. Przeprowadzanie

wymaganych lekarskich badań profilaktycz-

nych. Stosowanie sprzętu pomocniczego

(m.in. wózków ręcznych) oraz przestrzeganie

podstawowych zasad ergonomii.

S

M

M

9

Zmienne

warunki

atmosferyczne.

Występowanie, w zależno-

ści od pory roku, niskich

lub wysokich temperatur.

Opady deszczu lub śniegu.

Przezię-

bienie lub

przegrzanie

organizmu.

S

S

S

Zapewnienie sprawnego systemu ogrzewania

kabiny kierowcy. Stosowanie przez pracow-

nika odzieży przystosowanej do warunków

zewnętrznych (mikroklimatu). Zapewnienie

posiłków profilaktycznych i napojów, zgodnie

z obowiązującymi przepisami w tym zakresie.

S

M

M

10

Narażenie

na szkodliwe

substancje

chemiczne.

Spaliny, benzyna, olej

napędowy, smary.

Śmiertelne

zatrucie, cho-

roby układu

oddechowego,

alergie.

D

S

D

Zapewnienie dobrej izolacji kabiny kierowcy

od otoczenia. Unikanie włączania silnika

w zamkniętym pomieszczeniu. Stosowanie

środków ochrony indywidualnej (rękawice

ochronne).

D

M

S

11

Stres

zawodowy.

Praca w nocy i w godzinach

nadliczbowych. Konflikty

międzyludzkie.

Choroby ner-

wowe, układu

krążenia,

pokarmowego

i inne.

S

S

S

Przestrzeganie norm dotyczących czasu pracy

i przewidzianego odpoczynku. Doskonalenie
metod instruktażu i szkoleń. Ustalenie przej-

rzystych zasad wynagradzania, premiowania

i kar regulaminowych. Ustalenie jasnego

przydziału obowiązków. Dbanie o poprawne

stosunki międzyludzkie, m.in. poprzez częste

spotkania kierownictwa z pracownikami i wyja-

śnianie zaistniałych nieporozumień.

S

M

M

Karta oceny ryzyka zawodowego na stanowisku kierowcy