1.Przyczyny powstania polityki społecznej jako działalności praktycznej

Rozwój gospodarczy i społeczny, wzrost liczby niepełnosprawnych, bezrobocie, wzrost alkoholizmu,

narkotyków temu ma sprostać polityka społeczna. Ubóstwo, za niskie dochody, minimum egzystencji

to zjawiska, którymi musiał ktoś się zająć.

Polityka społeczna jako działalność praktyczna jest także różnie definiowana

"działalność państwa i organizacji społecznych w dziedzinie kształtowania l warunków bytu i pracy,

zmierzająca do optymalnego zaspokajania indywidualnych i społecznych potrzeb ludności" - J.Rosner.

" część ogólnej społeczno-gospodarczej polityki w dziedzinie kształtowania warunków życia

społeczeństwa, stosunków międzyludzkich oraz przemian struktury społecznej” – A. Rajkiewicz.

"celowe oddziaływanie państwa, związków zawodowych i innych organizacji na istniejący układ

stosunków społecznych, zmierzające do poprawy warunków bytu i i pracy ludności - usuwania

nierówności społecznych oraz podnoszenia kultury życia" – W. Szubert.

2.Prekursorzy polityki społecznej

Prekursorem polityki społecznej w Niemczech był Otton von Bismarck.

Prekursorzy polskiej polityki społecznej:

Konstanty Krzeczkowski1879 -1939r.uważał,że tak należy mówić że ta dyscyplina stała się faktem.

Wstępna definicja – w nauce o polityce społecznej chodzi o zmiany zachodzące w strukturze

społecznej pod wpływem celowej działalności grup społecznych i ciał publicznych i szuka ona

sposobów najbardziej celowego przeprowadzania tych zmian.

Ludwik Krzywicki ur.1859- 1939r.był rektorem Wolnej Wszechnicy z nauką i działalnością praktyczną,

był dyrektorem Instytutu Gospodarstwa Społecznego. Stanisław Rychliński 1903-1944 określał naukę

jako dyscyplinę u podstaw, usystematyzowania wskazówek w polityce społecznej.

Helena Radlińska, twórczyni pedagogiki społecznej i teorii pracy socjalnej.

3.Cele i nurty działania polityki społecznej

Cele polityki społecznej:

1.

Kształtowanie odpowiednich, tj. na miarę możliwości gospodarczych, warunków pracy i bytu

ludności;

2.

Kształtowanie prorozwojowych struktur społecznych (struktury rodziny zapewniającej

zastępowalność pokoleń, odpowiedniej struktury wykształcenia ludności i struktury

zawodowej ludności tzn. kształtowanie kapitału ludzkiego;

3.

Kształtowanie sprawiedliwych stosunków międzyludzkich opartych na zasadzie

sprawiedliwości społecznej i równości szans na starcie życia zawodowego. Państwo tworzy

odpowiednie prawa zapewniając wszystkim obywatelom odpowiednie możliwości.

1

NURTY:

1) socjologiczno –strukturalny: przedmiotem badań jest struktura społeczna czyli każdorazowy

udział stosunków społecznych, uwarstwienie społeczne i jego budowa. Interesują ją zmiany struktury

społecznej oraz usuwanie nierówności i sprzeczności społecznych będącymi podstawowymi

problemami.

2) ekonomiczno – społeczny: oparty na powiązaniu polityki społecznej z polityką gospodarczą. Głosi

koncepcje powiązania rozwoju społecznego z rozwojem gospodarczym. Im wyższy rozwój

gospodarczy tym wyższy standard życia.

3) socjalno – bytowy głoszący poprawę warunków pracy i bytu. Naczelnym zadanie p.s. jest dostęp

ogólnego dobrobytu za pośrednictwem reform społecznych obejmujących kolejno poszczególne grupy

społeczne.

4) społeczno – bytowy: p.s. powinna zaspokajać potrzeby ludności w przekroju demograficznym.

5) makro – społeczny- kształtowanie świadome postępu społecznego.

4.Definicje polityki społecznej

Definicje polityki społecznej określają ją jako:

- sumę działań na rzecz postępu społecznego (def. wg. Konstantego Krzeczkowskiego)

- działalność państwa, samorządów i organizacji pozarządowych na istniejący układ stosunków

społecznych, zmierzająca do poprawy warunków życia i pracy, ograniczenia nierówności społecznych

oraz podniesienia ogólnego poziomu kultury życia (Antoni Rajkrewicz)

- to działalność państwa, samorządów i organizacji pozapaństwowych, której celem jest poprawa

sytuacji materialnej, asekuracja przed ryzykami życiowymi, wyrównanie szans życiowych

ekonomicznie i socjalnie najsłabszych (William Ajlejter).

Polityka społeczna jako nauka bada historię ludzkości, problemy i sposoby ich rozwiązywania w

przeszłości, opisuje i ocenia zachowania jednostek w trudnych sytuacjach oraz szuka rozwiązań na

przyszłość.

5.Zasady polityki społecznej
Zasady w polityce społecznej są to ogólne dyrektywy i normy działania jakimi powinny kierować się

podmioty polityki społecznej w realizacji podstawowych celów. Zasady polityki społecznej wynikają z

charakterystycznych orientacji wartości oraz przyjmowanych przez realizatorów koncepcji człowieka,

jego motywacji, mocnych i słabych stron. Zasady te to:

1)

zasada przezorności

, oznaczająca, że bezpieczeństwo socjalne jednostki nie może być tylko

efektem świadczeń ze strony społeczeństwa, ale powinno wynikać także z odpowiedzialności

człowieka za własną przeszłość i przyszłość, ale też przeszłość i przyszłość rodziny. Istotna jest tu

zdolność do rezygnacji z bieżących korzyści na rzecz zaspokojenia przyszłych potrzeb oraz zdolność

do prowadzenia trybu życia, który minimalizuje ryzyko wystąpienia zagrożeń realizacji tej zasady służą

2

zachowania indywidualne np. dbałość o zdrowie czy zdolność do oszczędzania oraz zachowania

zbiorowe związane z organizacją ubezpieczeń wzajemnych.

2)

zasada samopomocy

przejawiająca się w istnieniu i rozwoju pomocy wzajemnej ludzi

zmagających się z podobnymi problemami życiowymi oraz pomocy silniejszych dla słabszych

zazwyczaj w ramach małych grup nieformalnych.

3)

zasada solidarności społeczne

j najczęściej rozumiana jako przenoszenie różnego rodzaju

konsekwencji i ryzyk socjalnych z jednostek na społeczeństwo. Zasada ta odnosi się wprost ze

społecznej nauki kościoła, która utożsamiana jest z solidaryzmem społecznym oznaczającym

wyższość wspólnych interesów członków społeczeństwa nad interesami poszczególnych klas czy

warstw.

4)

zasada pomocniczości ( subsydiarności

) - oznacza przyjęcie określonego porządku w jakim

różne instytucje społeczne dostarczają jednostce wsparcia, gdy nie jest ona w stanie samodzielnie

zaspokoić swoich potrzeb. Interpretacja tej zasady wskazuje, że w pierwszej kolejności pomoc

powinna pochodzić od rodziny w następnej kolejności od społeczności lokalnej i dopiero na końcu od

państwa.

5)

zasada partycypacji (uczestnictwa)

wyraża się ona w takiej organizacji życia społecznego, aby

poszczególni ludzie mieli możliwość pełnej realizacji swoich ról społecznych, a poszczególne grupy

mogły zajmować równoprawne miejsce w społeczeństwie. Oznacza to przede wszystkim prawo do

bycia członkiem określonych grup społecznych i zbiorowości oraz do aktywnego ich działania.

6.Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania polityki społecznej

Uwarunkowania wewnętrzne:

- uwarunkowania polityczne, ustrojowe, relacje między polityką społeczną a gospodarczą,

eksperckie przedstawiane opracowania o polityce społecznej mogą się różnić.

- uwarunkowania materialne- stopa i struktura wzrostu gospodarczego, sytuacja mieszkaniowa

społeczeństwa

- uwarunkowania związane z czynnikiem ludzkim, stan i struktura społeczna, wykształcenie,

przedsiębiorczość i aktywność obywatelska, uwarunkowania związane z płcią

- uwarunkowania wynikające z realizacji polityki społecznej

Uwarunkowania zewnętrzne polityki społecznej:

- uczestniczenie w światowym systemie ekonomicznym

-możliwość zwiększania własnych zasobów

- transfery międzynarodowe

3

7.Demograficzne uwarunkowania polityki społecznej
Demografia to nauka o prawidłowościach rozwoju ludności w konkretnych warunkach społecznych i

gospodarczych, zajmująca się statystyczno-analitycznym opisem stanu i struktury ludności oraz

badaniem i oceną zmian tej struktury pod wpływem zjawisk zachodzących w społecznościach

ludzkich.

Polityka ludnościowa to oddziaływanie państwa za pomocą odpowiednich bodźców na kształtowanie

się stosunków ludnościowych celu osiągnięcia założonej liczby oraz (lub) struktury ludności według

płci i wieku, a także (lub) założonego tempa wzrostu (dodatniego lub ujemnego) ujemnego

rozmieszczenia terytorialnego.

Polityka ludnościowa jest w zasadzie polityką społeczno-ekonomiczną wymuszaną przez procesy i

struktury demograficzne.

Strategiczne cele polityki ludnościowej dla Polski:

1. Stwarzanie warunków do zagwarantowania co najmniej prostej zastępowalności pokoleń, do

osiągnięcia ustabilizowanej struktury ludności według płci i wieku.

2. Stałe podnoszenie stanu jakościowego ludności w rozumieniu kondycji zdrowotnej, poziomu

bytowego i kulturowego.

3. Stymulowanie wewnętrznego i zewnętrznego napływu odpływu migracyjnego ludności w taki

sposób, aby nie dopuścić do terytorialnego zniekształcenia struktury ludności według płci i wieku.

8. Podmioty polityki społecznej i ich rodzaje

Podmioty polityki społecznej wyróżnia się pod względem:

1. obszaru działania (międzynarodowe, krajowe, regionalne, lokalne);

2. charakteru podmiotów krajowych (organizacje publiczne, organizacje pozarządowe);

3.rodzajów działania (ustawodawcze, wykonawcze, kontrolne, sądownicze, inspirujące).

Podmioty polityki społecznej - globalne, europejskie, państwowe. Głównym i podstawowym

podmiotem polityki społecznej jest tzw. publiczna władza, a więc przede wszystkim państwo.

Podmioty polityki społecznej:

a) organizacje międzynarodowe

- ONZ - Organizacja Narodów Zjednoczonych założona 26.VI.1945r., ma charakter uniwersalny.

Głównym celem jest utrzymania porządku, pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego. Podstawą jej

działania jest Powszechna Karta Praw Człowieka.

- FAO - Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa

- ILO (MOP) – Międzynarodowa Organizacja Pracy

- UNESCO

4

- WHO – Światowa Organizacja Zdrowia

- UNHCR- pomoc uchodźcom

b)europejskie podmioty:

- Rada Europy - autonomiczna organizacja państw Europejskich w Londynie.. Polska jest członkiem

od 1991r.

- Unia Europejska od 5 lat należy do niej Polska, obecnie należy do niej 27 państw członkowskich,

utworzono ją na podwalinach Wspólnoty Europejskiej Węgla i Stali. Głównymi organami są: Trybunał

Obrachunkowy, Komitet Społeczno – Ekonomiczny, Komitet Regionów, Trybunał Sprawiedliwości.

c) organizacje państwowe i pozarządowe

- Sejm

- Ministerstwo Zdrowia

- Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

- Ministerstwo Edukacji Narodowej

- Ministerstwo Sprawiedliwości

- Zakład Ubezpieczeń Społecznych

- policja

- związki zawodowe

- kościół

- urzędy pracy

- pomoc społeczna

9. Związki polityki społecznej z innymi dyscyplinami

Polityka społeczna ma związek z innymi dyscyplinami:

•

z ekonomia. Polityka społeczna wyłoniła z ekonomii jako dyscyplina badająca społeczne

skutki rozwoju gospodarczego. Zajmuje się takimi zagadnieniami jak: pełne zatrudnienie,

system ubezpieczeń społecznych, gwarancje urlopów, ochrona zdrowia, poprawa

wykształcenia, kwalifikacji zawodowych itd.

•

Ze statystyka, ponieważ opiera się na danych statystycznych

•

z historią, porównujemy stare i nowe kwestie socjalne uwzględniając czynniki czasu

•

z etyką określa stany pożądane w oparciu o przyjęty system wartości np. problem realizacji

idei sprawiedliwości równości solidarności,

•

z prawem, sprawy socjalne wymagają uregulowań prawnych

•

z socjologią, przedmiotem nauki o polityce społecznej jest wpływ różnych rozwiązań na

przemiany społeczne

5

•

z psychologia, związek bezpośredni bo zarówno psychologia jak i polityka społeczna jest

teorią i praktyką pomagania ludziom w osiągnięciu określonego poziomu i jakości życia. Obie

dyscypliny odpowiadają na pytanie: jak społeczeństwa powinny się bronić przed różnymi

zagrożeniami tj. bieda choroby rozpad rodziny.

•

Z geografią ( rozwiązywanie w układzie przestrzennym)

•

Z demoskopią – badanie nastrojów społecznych

•

Z demografia- informacje o rozwoju ludności, strukturach społecznych, opis ludności.

10. Międzynarodowe podmioty polityki społecznej i ich znaczenie

Podmioty międzynarodowej polityki społecznej:

a) Narody Zjednoczone

- Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ)

- Organizacja Wyspecjalizowana Narodów Zjednoczonych (OWNZ)

b) Związki Zawodowe

- Międzynarodowe Centrum Związków Zawodowych

c) Międzynarodowe Organizacje Pozarządowe

d) Międzynarodowe Organizacje Integrujące

3. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych

- Rada Bezpieczeństwa

- Rada Powiernicza

- Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości

- Rada Ekonomiczno-Społeczna

- Sekretariat

a) Narody Zjednoczone

ü Uchwala akty prawne, stanowi prawa

Deklaracja praw człowieka

1969 r. Deklaracja w sprawie postępu i rozwoju społecznego

1959 r. Deklaracja praw dziecka (do 1985 r.)

1989 r. Konwencja praw dziecka

b) Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych

1994 r. I światowy szczyt rozwoju społecznego, na którym tematami było ubóstwo, bezrobocie i

integracja społeczna (odbywają się co 10 lat)

ü 1974 r. szczyt ludności (odbywa się co 10 lat), trzy pierwsze odbyły się w Kairze, Bukareszcie i

Nairobi, tematyką był zbyt wysoki wyż demograficzny w tych krajach, 4 odbył się w Rzymie, gdzie

poruszono temat starzenia się społeczeństwa w Europie

ü 1975 r. I konferencja zajmująca się niwelowaniem różnic praw między kobietami a mężczyznami; w

1995 r. odbył się w Pekinie, stolicy państwa, gdzie są łamane prawa człowieka

c) Rada Ekonomiczno-Społeczna

6

- Komisja Sprawiedliwości Społecznej

- Komisja do Spraw Walki z Bezrobociem

- Komisja do Spraw Walki z Praca Przymusową

- Komisja Praw Człowieka

- Komisja Praw Kobiety

Koordynacja organizacji wyspecjalizowanych (międzynarodowych)

1) FAO - Organizacje Narodów Zjednoczonych do Praw Wyżywienia i Rolnictwa

2) WHO - Światowa Organizacja Zdrowia

3) UNESCO - Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury

4) UNICEF - Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci

5) ILO - Międzynarodowa Organizacja Pracy

6) UNEP (GCEP) - Fundusz Narodów Zjednoczonych Ochrony Środowiska

11.Międzynarodowa Organizacja Pracy- metody i środki jej oddziaływania
Międzynarodowa Organizacja Pracy - MOP (ang. International Labour Organization ILO) to

organizacja zajmująca się problemami pracowniczymi - ograniczaniem pracy dzieci (szczególnie w

niebezpiecznych branżach), ochroną praw pracowników, polepszaniem warunków do pracy i życia,

tworzeniem miejsc pracy i szkoleń. Została utworzona 28 czerwca 1919 r. na paryskiej konferencji

pokojowej jako autonomiczna organizacja stowarzyszona z Ligą Narodów. Po drugiej wojnie światowej

stała się organizacją afiliowaną przy ONZ. Siedziba tej organizacji znajduje się w Genewie. W 1969

roku otrzymała pokojową Nagrodę Nobla. Cztery cele strategiczne organizacji to:

o

promocja Fundamentalnych Zasad i Praw w Pracy,

o

zwiększanie szans na zatrudnienie,

o

zwiększanie efektywności zabezpieczenia społecznego

o

wzmocnienie dialogu społecznego.

MOP pomaga rządom oraz organizacjom pracowników i pracodawców ustanawiać poprawne relacje

pracownicze oraz reformować prawo pracy tak, by mogło sprostać zmianom gospodarczym i

potrzebom społecznym.

12.Krajowe podmioty polityki społecznej

Krajowe podmioty polityki społecznej:

1) ze względu na specyfikę:

- o zasięgu ogólno krajowym- Sejm, Ministerstwa, Agendy, Rząd, Senat

- o zasięgu regionalnym –Wojewódzkie Urzędy, organizacje pozarządowe, które na tym szczeblu
działają

- o zasięgu lokalnym – urzędy gminne i inne instytucje działające na terenie gmin oraz instytucje
poza samorządowe.

2)ze względu na funkcje

7

- podmioty ustalające prawo – Prezydent, Rada Ministrów, Sejm, Senat, Ministrowie

- podmioty realizujące z racji swych statutowych obowiązków cele polityki społecznej; Urzędy
Pracy, szkoły

-podmioty pozarządowe skupiające różne organizacje, grupy wzajemnego wsparcia np. MONAR

- zakłady pracy publiczne i prywatne, które zatrudniając pracowników kształtują warunki bytu ich i
ich rodzin

13. Rola organizacji pozarządowych w polityce społecznej
Organizacja pozarządowa (ang. Non-Governmental Organization - NGO) to organizacja obywatelska

(założona przez obywateli lub ich organizacje) i działająca z inicjatywy własnej na rzecz wybranego

przez siebie wycinka interesu publicznego. Rola organizacji pozarządowych jest ściśle związana z

rozwojem społecznym, politycznym i gospodarczym danego państwa. Organizacje pozarządowe to

np. Caritas Polska, Związek Młodzieży Chrześcijańskiej, Fundacja Brata Alberta – opieka i pomoc

rodzinom osób niepełnosprawnym, Fundacja im. Fryderyka Chopina, PCK, SOS, Wielka Orkiestra

Świątecznej Pomocy, Polska Akcja Humanitarna. Organizacje te zapobiegają narkomani,

alkoholizmowi, zajmują się tworzeniem szkół niepublicznych. W Polsce działają też stowarzyszenia na

rzecz pozyskiwania funduszy stypendialnych.

14. Zakłady pracy w polityce społecznej
Zakłady pracy rozwijają się pod wpływem warunków doraźnych np. lepiej trzymać starego pracownika
niż przyjąć nowego.

. Polityka społeczna przedsiębiorstw może realizować się w następujących obszarach:

•

prawa człowieka - poparcie i poszanowanie;

•

praca dzieci i osób młodocianych - zapewnienie ochrony i zwalczanie praktyki zatrudniania

osób niepełnoletnich (pomijając legalne programy praktyk);

•

swoboda zatrudnienia - zatrudnienie dobrowolne, bez form nacisku, zmuszania do pracy itd.;

•

zdrowie i bezpieczeństwo - zapewnienie zdrowych i bezpiecznych warunków pracy,

zapobieganie wypadkom, ograniczenie zagrożeń;

•

konsultacje z pracownikami i komunikacja z nimi w celu identyfikacji sytuacji problemowych;

respektowanie prawa do tworzenia związków zawodowych i zbiorowych negocjacji z

pracodawcą;

•

kodeks pracy - przestrzegania odpowiednich przepisów prawa i standardów branżowych

dotyczących długości czasu pracy, łącznie z przepisami i standardami dotyczącymi godzin

nadliczbowych;

•

wynagrodzenie - zgodne ze standardami i adekwatne do wysiłku ponoszonego przez

pracowników;

•

kontakty z dostawcami i kontrahentami - oparte na partnerstwie oraz polityce zapewnienia

jakości;

8

•

zaangażowanie w działalność społeczności lokalnych przez aktywne wspieranie rozwoju

ekonomicznego, społecznego i edukacyjnego oraz postępu w dziedzinie ochrony środowiska

naturalnego;

•

etyka biznesu - przestrzeganie najwyższych standardów etycznych i uczciwości w

prowadzonej działalności gospodarczej oraz wspieranie wysiłków władz państwowych i

międzynarodowych, mających na celu stworzenie i wprowadzenie w życie wysokich

standardów etycznych, obowiązujących we wszystkich sferach działalności gospodarczej.

Istotną rolę w polityce społecznej w zakładach pracy spełniają także związki zawodowe. W

przedsiębiorstwach uzyskały one poważny wpływ na zarządzanie nimi, na współzarządzanie i

zarządzanie urządzeniami socjalnymi (koloniami dla dzieci, stołówkami, kasami pożyczkowymi),

współdziałają w ustalaniu zasad polityki socjalnej, przy tworzeniu zbiorowych układów pracy.

15 Samorząd lokalny w polityce społecznej
Samorządy lokalne mają dużą rolę do spełnienia w polityce społecznej, mogą uczestniczyć w

problemach decyzyjnych.

Samorząd terytorialny jako lokalny podmiot polityki społecznej reguluje:

-

ustawa o samorządzie województwa

-

ustawa o samorządzie powiatowym

-

ustawa o samorządzie gminnym

Podstawowym organem samorządowym jest rada gminy (organ stanowiący i kontrolujący). Jej

organem wykonawczym jest zarząd gminy. Analogiczne rozwiązania wprowadzono dla powiatu,

którego organami są rada powiatu i zarząd powiatu. Jednostki samorządu terytorialnego są

wspólnotami mieszkańców danego terytorium i mają osobowość prawną. Własność samorządową

stanowi tzw. mienie komunalne. Poza tym samorząd otrzymuje subwencje i dotacje. Zadaniem

jednostek samorządowych jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb społeczności lokalnych, istotnym

zadaniem jest rozpoznanie potrzeb pojedynczych osób i ich rodzin.Czynią to w imieniu własnym i na

własną odpowiedzialność – za pomocą własnych organów stanowiących i wykonawczych. Samorząd

lokalny broni interesów społeczności lokalnej, która może uczestniczyć w procesie decyzyjnym.

16.Związki między polityką społeczną a polityki gospodarczą
Problemy gospodarcze dominują nad problemami społecznymi. Obecnie reemigracja czyli powrót

osób z zagranicy do Polski, występujący kryzys zagranicą staje się problemem społecznym.

Wysokość minimalnej płacy, wysokość składek ZUSowskich jest to problem społeczny jak i

gospodarczy.

17.Pomiar relacji między polityką społeczną a polityką gospodarczą
Pomiar relacji między polityką gospodarczą a polityką społeczną
Istnieje wiele sposobów na zmierzenie owej relacji, ale przede wszystkim bada się skuteczność i
efektywność obu polityk bądź zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego. Jednak o wiele
łatwiejszy okazuje się pomiar realizacji polityki gospodarczej, gdyż można od tego użyć powszechnie

9

stosowanych wskaźników, np. inflacja, bezrobocie czy wzrost PKB, a na efekty działań na
płaszczyźnie społecznej trzeba czasem czekać wiele lat, np. w przypadku oceny skuteczności
przeprowadzanych reform. Dlatego aby móc ocenić relacje między obiema politykami ważne jest aby
opracować skuteczne metody analizy i oceny polityki społecznej. Jednak we współczesnym świecie
jest to nie lada wyzwanie, gdyż obecnie brak jest metod analizy wykorzystujących np. dane
statystyczne, nie ma także systemu monitorowania opinii społecznej. Gdyby istniał można by w
łatwiejszy sposób dowiadywać się czy społeczeństwo jest zadowolone z prowadzonej polityki oraz
określać ewentualne zmiany.

18.Deformacje w relacjach między polityką społeczną a polityką gospodarcza
Naruszenie relacji między polityką społeczną a gospodarczą następuje:

•

kiedy jest prawo ułomne

•

kiedy podmioty nie przestrzegają tego prawa

•

zerwanie więzi społecznych i socjalnych między podmiotami centralnymi i lokalnymi a

podmiotami gospodarczymi

•

kiedy występuje przewaga celów prywatnych nad polityką społeczną

•

kiedy jest dominacja polityki społecznej nad celami gospodarczymi

19. Sytuacja demograficzna w Polsce współcześnie

W 1999r. Departament Głównego Urzędu Statystycznego wydał prognozę na 2019r.Zakładała ona

spadek narodzin w 2005r. a później miał nastąpić powolny wzrost. W I okresie mniejszy był przyrost

dzietności niż przypuszczano natomiast długość życia ludzkiego wydłużyła się niż przypuszczano.

Na sytuację demograficzną składa się:

-stan i struktura ludności,

-rozrodczość ,

-małżeństwa i rozwody,

-umieralność i migracje.

Polska na obszarze Europy zaliczana jest do krajów o stosunkowo dużym potencjale demograficznym

w porównaniu z innymi krajami . Do pierwszej połowy lat '90 zaliczana była do krajów o wysokiej

dynamice przyrostu ( było to około 0,9 % rocznie). Później nastąpił spadek do 0,66%, potem w latach

'90 do około 0,15%, by po roku 2000 osiągnąć d minus 0,02 do minus 0,03. W roku 1999 pierwszy raz

odnotowano ubytek ludności, przy czym tendencja ta według demografów wciąż się utrwala. Co za

tym idzie partycypacja Polaków pośród ludności globu to ok. 0,6% i wciąż spada. Sukcesywnie spada

liczba osób w wieku przedprodukcyjnym i wzrasta liczba osób starszych.

10

20. Główne zadania dla polityki społecznej wynikające z sytuacji demograficznej:

Sytuacja demograficzna jest złożona. Liczba ludności wzrasta w stosunkowo szybkim tempie, ale jej

wzrost jest nierównomierny na całym świecie. Najwyższy wzrost jest w krajach biednych, to powoduje

przemieszczanie się ludności do krajów bogatszych (USA, Kanada, Europa Zach.). NA POLIT. LUDN.

MAJĄ WPŁYW:

1)umieralność

2)czas przeciętnego wieku życia

3)warunki bytu ludności

4)zasoby terytorialne i żywnościowe

Świadome działania podejmuje państwo, których celem jest wywołanie pożądanych zmian w rozwoju i

ruchach ludności.

21.Określenie definicje potrzeb społecznych
Potrzeby społeczne to: - powszechne występowanie takich samych potrzeb, których zaspokojenie

wymaga istnienia lub powołania odpowiednich instytucji społecznych (szkoły, przychodnie lekarskie),

- niezaspokojenie potrzeb zbiorowości, które narastają do stopnia uzasadniającego zastosowanie

rozwiązań instytucjonalnych lub systemowych (zjawisko narkomanii),

Potrzeby w polityce społecznej:

A. Nadrzędny cel – powszechne zaspokojenie potrzeb podstawowych, przynajmniej na poziomie

uznawanym za warunek przyzwoitego i godnego życia człowieka.

B. Zaspokojenie potrzeby jest warunkiem funkcjonowania człowieka.

C. Rozpoznawanie stanu i dynamiki realizacji potrzeb podstawowych oraz identyfikacja

uwarunkowań wpływających na ich poprawę lub pogorszenie.

Drogi zaspokojenia potrzeb w zależności od typu realizacji polityki społecznej:

1. Świadczenia organizowane przez rodzinę i grupy nieformalne.

2. Świadczenia ze środków publicznych kierowane na zaspokojenie potrzeb społecznych.

3. Świadczenia i usługi kupowane na rynku.

22. Metody diagnozowania potrzeb

Podstawowe metody to:

•

Minimum socjalne- związane z poziomem życia ludności w Polsce. Zalicza się :wyżywienie,

odzież, ochrona zdrowia, leki, mieszkanie, obuwie, higiena osobista, oświata i wychowanie,

transport i łączność, kultura i wypoczynek. 1765zł rodzina 3osobowa – tyle wynosi minimum.

•

Minimum egzystencji – poniżej jego nie da się zejść, określa się go minimum biologicznym. W

Polsce poniżej minimum egzystencji żyje 9,5% osób.

11

1.

Metody wykorzystujące dane statystyczne, demograficzne, dotyczące poziomu zaspokojenia

potrzeb.

2.

Metody wykorzystujące dane z badań empirycznych socjologicznych i statystycznych.

3.

Mierniki potrzeb społecznych.

4.

Metody wykorzystujące scenariusze rozwoju sytuacji ekonomicznej i społecznej.

5.

Monitoring potrzeb społecznych.

6.

Badania przekrojowe.

23. Omów wybrane wskaźniki społeczne

Wskaźniki społeczne – mierniki, wyniki badań pozwalające na orzekanie na temat, może nim być

miara, która jak najlepiej odzwierciedla sytuacje jednostki (czy też gospodarstwa domowego). System

wskaźników społecznych określające:

•

Stan biologiczny – mieszkanie, zdrowie , wyżywienie, wypoczynek

•

Stan zawodowy – posiadanie pracy, godziny pracy, wysokość płac

•

Stan materialny

•

Stan edukacyjny- kultura, oświata dzieci, oświata dorosłych

24. Badania specjalne, ewolucja i monitoring

specjalne – Główny Urząd Statystyczny prowadzi takie badania

Ewaluacyjne – badanie stałych zjawisk w danym społeczeństwie (grupie)

Monitoring

25. Przemiany kwalifikacji zatrudnionych, trendy
26. Społeczne funkcje kształcenia

27.Główne elementy systemu kształcenia szkolnictwa polskiego

28.Kształcenie zawodowe a rynek pracy.

Istotnym celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie takiej liczby kadr w poszczególnych

zawodach i specjalnościach, która będzie mogła być wykorzystana przez gospodarkę i odpowiadać jej

potrzebom w celu ograniczenia bezrobocia .

Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie do wykonywania konkretnego zawodu.

Kształcenie zawodowe jest realizowane w systemie szkolnym w zasadniczych szkołach zawodowych,

technikach, technikach uzupełniających oraz szkołach policealnych. Zawody, w których mogą kształcić

szkoły zawodowe określone są w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Kształcenie

zawodowe realizują również pracodawcy będący rzemieślnikami. Kształcą oni w ponad 100

zawodach, z czego ponad 50 są zawodami ujętymi w klasyfikacji szkolnej.

12

29.Kierunki rozwoju szkolnictwa wyższego
Aby zwiększyć ilość osób z wykształceniem wyższym należy tworzyć internaty, domy studenckie,

tworzyć fundusze stypendialne. Rozwój i wspieranie nauczania oraz rozpowszechniania języków

państw członkowskich, wymianę studentów i nauczycieli, uznawanie dyplomów szkół zawodowych lub

wyższych (11 kwietnia 1997 r. państwa członkowskie Rady Europy pod egidą UNESCO podpisały

konwencje w sprawie uznawania dyplomów, która upraszcza procedury ich nostryfikacji) i okresów

studiów, współpracę pomiędzy instytucjami oświatowymi, wymianę informacji i doświadczeń, rozwój

wymiany młodzieży i instruktorów.

30.Bariery edukacyjne i ich przezwyciężanie
Bariery edukacyjne to inaczej ograniczenia utrudniające lub uniemożliwiające dostęp do wykształcenia

ludności oraz wszelakie problemy stojące przed polityka oświatową.

Do najważniejszych barier zaliczamy:

· barierę terytorialną – przeszło 1/3 populacji kraju w wieku powyżej 15 lat zamieszkuje na wsi gdzie

nie może kontynuować nauki z powodu braku placówek edukacyjnych; ponad 60% społeczności

wiejskiej nie ma nawet wykształcenia podstawowego,

· koszty – dostęp do studiów bezpłatnych ma coraz mniej uczących się (za studia wyższe płaci ponad

60% ogółu studiujących, nie zawsze ze środowisk zamożnych i przeważnie pochodzących z terenów,

gdzie nie ma uczelni),

· barierę płci – problem z powrotem na studia po przerwie związanej z okresem macierzyństwa bądź

całkowita decyzja o niepodejmowaniu studiów ,

· barierę niżu demograficznego – wraz z wejściem w życie reformy oświaty w dniu 1 września 1999r.

ponad 2 tys. szkół podstawowych zostało zamkniętych, ponieważ nie spełniały one ustawowego

wymogu liczby 150 uczniów przypadających na jedna szkołę; wraz z nadejściem niżu

demograficznego i wiążącym się z tym spadkiem liczby uczniów spora część kadry nauczycielskiej

stała się niepotrzebna,

· barierę wieku – w Polsce mało rozpowszechnione jest nauczanie dorosłych, bardzo niewielka liczba

placówek temu służących, co prowadzi do starzenia się wiedzy, a co za tym dalej idzie zmniejsza się

wydajność pracownika,

· barierę wzrostu gospodarczego i postępu społecznego – stanowi ją brak kadr wykwalifikowanych

pracowników w krajach rozwijających się,

· barierę postępu technicznego – kształcenie powinno być procesem przygotowania do pełnienia

określonych ról w społeczeństwie, jednak polskie szkolnictwo ma zbyt ogólny profil, a wiedza i pomoce

naukowe (np. komputery) dostarczane przez uczelnie są często przestarzałe.

31.Cechy ubezpieczenia społecznego
Cechami charakterystycznymi są: przymus oraz cel społeczny. Cel społeczny polega zapewnieniu

świadczeń w wypadkach, w których człowiek nie może zapewnić sobie i swojej rodzinie środków

utrzymania. Ubezpieczenie społeczne nie jest nastawione na osiągnięcie zysku, prowadzone jest

przez odrębne instytucje publiczne pod nadzorem państwa.

13

Istotną cechą ubezpieczeń społecznych jest zasada solidaryzmu. Solidaryzm oznacza

urzeczywistnienie idei samopomocy społecznej poprzez udzielanie świadczeń osobom znajdującym

się w potrzebie, z funduszu wypracowanego wspólnym wysiłkiem ubezpieczonych. Oznacza to, że

płacą wszyscy, a korzystają tylko ci którzy zostali dotknięci ryzykiem socjalnym.

32. Tytuł obowiązkowego ubezpieczenia społecznego.

Obowiązkowe - ubezpieczenia, które powstają z mocy prawa; w Polsce są to: ubezpieczenie od

odpowiedzialności cyw. posiadaczy pojazdów mech. za szkody powstałe w związku z ruchem tych

pojazdów oraz ubezpieczenia obowiązkowe rolników i ubezpieczenie budynków wchodzących w

skład gospodarstwa rolnego od ognia i in. zdarzeń losowych, np. ubezpieczenie środków transportu,

zdrowotne pracowników. Obowiązek ubezpieczenia społecznego w zakresie wszystkich

rodzajów ubezpieczeń społecznych obejmuje:

1- pracowników

2- członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i kółek rolniczych,

3- osoby odbywające zastępczą służbę wojskową.

Obowiązkowe ubezpieczenia to:

ubezpieczenia emerytalne

ubezpieczenia rentowe

33.Rodzaje ryzyka ubezpieczeniowego i rodzaje ubezpieczenia społecznego
Podziały ryzyka ubezpieczeniowego:

ze względu na charakter strat

finansowe np. majątkowe straty

niefinansowe np. ryzyko osobiste

ze względu na wpływ czasu na dane ryzyko

statyczne – niezależne od czasu

dynamiczne –występujące permanentnie na rynku np. cykl koniunkturalny

ze względu na źródło ryzyka

o charakterze ilościowym, masowym

o charakterze jakościowym, bezosobowe w skali interesów indywidualnych

ze względu na konsekwencje

czyste – gdzie można jasno ocenić skutki i je oszacować

spekulatywne – którego realizacja uzależniona jest od oczekiwanych korzyści lub poniesionej straty

z punktu widzenia ilościowego

probalistyczne – dające się obliczyć z dużą dokładnością

estymacyjne – występuje duża możliwość błędu

ze względu na źródło niebezpieczeństwa

14

przyrodnicze

społeczne

ze względu na charakter przedmiotu ubezpieczenia

osobiste

majątkowe

Ubezpieczenia społeczne obejmują:

• Ubezpieczenie emerytalne polegające na dożywotniej miesięcznej wypłacie pieniężnej dla osób,

które osiągnęły wiek emerytalny ( dla kobiet 60 lat, dla mężczyzn 65 lat)

• Ubezpieczenie rentowe polegające na wypłacie pieniężnej dla osób z tytułu niezdolności do pracy

ich szkolenia i pielęgnacji oraz rodzin zmarłych osób ubezpieczonych.

• Ubezpieczenia chorobowe polegające na wypłacie zasiłków w razie chorób wynagrodzeń za urlopy

macierzyńskie

• Ubezpieczenia wypadkowe polegające na wypłacie odszkodowań i zasiłków z tytułu wypadków przy

pracy i chorób zawodowych

34.Zabezpieczenie emerytalne – konstrukcja systemu
Zabezpieczenie emerytalne –

Ogół rozwiązań instytucjonalnych zmierzających do zapewnienia uczestnikom systemu na okres

starości odpowiednich dochodów w postaci pieniężnych świadczeń emerytalnych.

Zasady powstawania zabezpieczenia emerytalnego:

1. gromadzenie środków emerytalnych

2. powstawanie uprawnień i kapitałów emerytalnych wypłaty świadczeń emerytalnych

Konstrukcja systemu emerytalnego:

1. zasady przystąpienia

– przystąpienie obowiązkowe

- przystąpienie dobrowolne

2. zasady finansowania

- finansowanie repartycyjne

- finansowanie kapitałowego

35.Ubezpieczenia emerytalne w ZUS

Ubezpieczenie emerytalne jest to ubezpieczenie na wypadek niezdolności do pracy z powodu

starości. Osoby, które opłacają składkę, zapewniają sobie w ten sposób dochód w momencie

zaprzestania pracy zawodowej po osiągnięciu wieku emerytalnego. Na ubezpieczenie emerytalne

odprowadzana jest składka w wysokości 19,52 proc. podstawy wymiaru składki. Ubezpieczenie

15

emerytalne, polegające na dożywotniej miesięcznej wypłacie pieniędzy dla osób, które osiągnęły wiek

emerytalny (dla kobiet 60 lat, dla mężczyzn 65 lat). ZUS wypłaca emerytury minimalne dotychczas

finansowana z kapitału minimalnego. Jest generalnie obowiązkowe. Prawo dobrowolnego

ubezpieczenia dotyczy podmiotów zagranicznych działających w kraju, obywateli polskich pracujących

za granicą, studentów.

36.Drugi filar ubezpieczenia emerytalnego i jego konstrukcja
Drugi filar – to emerytura z otwartych prywatnych funduszy emerytalnych, które powstają z części

składek na ubezpieczenie emerytalne, gromadzone na indywidualnych kontach ubezpieczonych,

korzystnie i bezpiecznie lokowane w różnych funduszach inwestycyjnych. Cześć składki wynosząca

7,3 % podstawy wymiaru odprowadzana jest przez ZUS do wybranego przez ubezpieczonego

otwartego funduszu emerytalnego prowadzonego przez różne powszechne lub pracownicze

towarzystwa emerytalne organizowane w formie spółek akcyjnych. Jest to obowiązkowe

ubezpieczenie dla osób urodzonych po 1.01.1969r.

37. Ubezpieczenia rentowe

Ubezpieczenie rentowe gwarantuje świadczenia pieniężne, w przypadku utraty dochodów pieniężnych

związanej z wystąpieniem ryzyka inwalidztwa (niezdolność do pracy lub śmierć żywiciela). W takiej

sytuacji osoby opłacające składki na ubezpieczenie rentowe otrzymują rentę, która zastępuje im

utracone wynagrodzenie lub dochód a w przypadku śmierci ubezpieczonego żywiciela wypłacane są

renty rodzinne. Składka na ubezpieczenie rentowe wynosi 6 proc. podstawy wymiaru składki.

Składka opłacana jest w części przez pracodawcę (4,5 proc. podstawy wymiaru), a w części

przez pracownika (1,5 proc. podstawy wymiaru). Jest obowiązkowe, celem jest wypłata pieniężna

osobom z tytułu niezdolności do pracy ich szkolenie, pielęgnacja, wypłata dla rodzin zmarłych

ubezpieczeń.

38. Świadczenia z tytułu ubezpieczeń społecznych

•

świadczenia z tytułu choroby i macierzyństwa;

•

świadczenia z tytułu inwalidztwa, w tym również zmierzające do zachowania lub zwiększenia

zdolności zarobkowania;

•

świadczenia emerytalne;

•

świadczenia dla osób pozostałych przy życiu;

•

świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych;

•

zasiłki pogrzebowe;

•

świadczenia w razie bezrobocia;

•

świadczenia rodzinne

16

39.Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13.X.1998r.- główne regulacje

Wysokość pobieranych składek na ubezpieczenia społeczne. Pobór i zasady naliczania składek
reguluje Ustawa z dnia 13.X.1998 „O systemie ubezpieczeń społecznych” obowiązuje od 30.XII.1999
r.

Ubezpieczenia emerytalne 19,52% - Pracownik 9,76% Pracodawca 9,76%

Ubezpieczenia rentowe 13% -Pracownik 6,5% Pracodawca 6,5%

Ubezpieczenia chorobowe 2,45% maja na celu wypłatę zasiłków w ramie chorób i wynagrodzeń za
urlopy macierzyńskie, obowiązkowo temu ubezpieczeniu podlegają pracownicy zatrudnieni na umowę
o pracę i członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych, pozostałe osoby płacą składkę dobrowolnie
- Pracownik 2,45%

Wypadkowe 0,4 – 8,12% celem jest wypłata odszkodowań i zasiłków z tytułu wypadków przy pracy i
chorób zawodowych, jest ono obowiązkowe dla wszystkich ubezpieczonych (z wyjątkiem
funkcjonariuszy, żołnierzy, bezrobotnych) Pracodawca 0,4 – 8,12%
Ustawa ta określa kto finansuje składki:
składki na ubezpieczenia rentowe i emerytalne finansują z własnych środków w równych częściach
ubezpieczeń i płatnicy składek (pracodawcy)
składki na ubezpieczenia chorobowe finansują z własnych środków ubezpieczeń (pracownicy)
składki na ubezpieczenia wypadkowe finansują ją z własnych środków pracodawcy

40.System ochrony zdrowia w Polsce

Na system ochrony zdrowia składa się:

1. systemu opieki lekarskiej,
2. systemu ochrony człowieka przed szkodliwym działaniem środowiska naturalnego,
3. systemu oddziaływania na ogólną i zdrowotną kulturę człowieka.

Ochrona zdrowia powinna być kompetentna- fachowo przygotowana do działalności. Od Ochrony
zdrowia oczekuje się:
-powszechności i dostępności (obejmuje wszystkie dziedziny ochrony zdrowia i wszystkich obywateli)
-że będzie dostosowana do wszystkich obywateli (bezpłatna, prywatna- dostosowana do warunków
życia, zarobków)
-żeby była osiągalna – dostosowana do liczby i rozmieszczenia ludności, by była dobrze
zorganizowana i wyposażona.
Uważa się, że jest to dział, w którym powinna być aktywna rola państwa. Ochrona zdrowia polega na
realizacji zadań :

1.Profilaktyka

-postępowanie higieniczne umacniające zdrowie,

-działanie zapobiegawcze, zmniejszenie skutków choroby,

-przywracanie utraconych funkcji,

2.Leczenie

-zapobiegające rozwojowi choroby,

17

-ograniczające chorobę,

-rehabilitację,

3.Opieka medyczno społeczna

-nad upośledzonymi fizycznie,

-nad upośledzonymi psychicznie,

-nad nieuleczalnie chorymi.

41.Metody pomiaru i oceny stanu zdrowia

Wskaźniki wykorzystania placówek służby zdrowia (łóżek szpitalnych):

1 średni czas hospitalizacji: iloraz wszystkich tzw. osobodni i liczby hospitalizowanych.

2 średnie wykorzystanie łóżek szpitalnych (rzy odnośniki do obliczania procentowego 3wskaźnika

wykorzystania łóżek: na 300, 330 i najpopularniejszy - 365 dni w roku)

4 wskaźnik przelotowości - określa, ilu chorych korzystało kolejno z jednego łóżka szpitalnego:

iloraz liczby hospitalizowanych i liczby posiadanych łóżek.

Te trzy wskaźniki - rozpatrywane łącznie - pozwalają oszacować wykorzystanie bazy szpitalnej,
opracowywać plany strategiczne i diagnozować przyczyny wysokich kosztów funkcjonowania. Polityce
społecznej w zakresie ochrony zdrowia, a szczególnie dla identyfikowania i oceny zdrowotności, służy
stosowanie statystycznych mierników.

Wskaźniki negatywne:

-zapadalność na choroby stosunek liczby masowych zachorowań na daną do liczby osób narażonych
na ryzyko zachorowalności w przyjętym czasie,

-chorobowość stosunek liczby chorych na daną chorobę do liczby ludności na określonym obszarze w
przyjętym czasie,

-śmiertelność stosunek liczby do zgonów z powodu danej choroby do liczby chorych na tę chorobę w
przyjętym czasie, na określonym obszarze,

-umieralność stosunek liczby zgonów do liczby ludności na danym obszarze w określonym czasie.

Wskaźniki pozytywne :

-przeciętne dalsze trwanie życia,

-wyniki badań ciężaru ciała, wzrostu dzieci,

-liczba porad, zabiegów, wizyt lekarskich, stopień wyposażenia w sprzęt szpitali , przychodni,

-wyniki badań zanieczyszczeń środowiska,

-skala szczepień, badań diagnostycznych,

-spożycie dóbr i usług, wykształcenie.

18

42.Infrastruktura społeczna ochrony zdrowia

Podstawowym celem jest poprawa jakości usług medycznych świadczonych przez wysoko
specjalistyczne zakłady opieki zdrowotnej. Celami szczegółowymi są:

•

ograniczenie regionalnych dysproporcji w infrastrukturze zdrowotnej,

•

poprawa jakości i dostępności do systemu ratownictwa medycznego,

•

poprawa jakości lecznictwa specjalistycznego i wysoko specjalistycznego zarówno
stacjonarnego jak i ambulatoryjnego.

43. Podmioty polityki zdrowotnej
Państwo to nie jest tylko hipostaza, podmiot odpowiedzialności wobec obywatel; podmiot

odpowiedzialności w stosunkach

międzynarodowych; autor przepisów prawnych; gwarant uprawnień;

organizator procesów organizowania świadczeń;

Parlament ten, kto definiuje strategię polityki zdrowotnej;

Rząd realizacja strategii polityki zdrowotnej w sferze legislacyjnej, finansowej i personalnej;

podstawowe decyzje dotyczące zakresu

uprawnień i organizacji systemu; sprawowanie władzy wykonawczej;

Ministerstwo Zdrowia- przygotowywanie koncepcji Polityki zdrowotnej, programów zdrowia i

programów inwestycyjnych;

wdrażanie koncepcji reformy opieki zdrowotnej i zdrowia publicznego;

Ministerstwo Finansów/Płatnik

Oficjalne przedstawicielstwa profesjonalistów -odpowiedzialność korporacyjna wobec członków,

polityczna wobec otoczenia, żadna

wobec pacjentów

Administracja rządowa i samorządowa

44. Ubezpieczenia zdrowotne
Ubezpieczenie zdrowotne obejmuje świadczenia udzielone w razie choroby lub urazu, ciąży, porodu i

połogu, powszechnej akcji zapobiegania chorobom oraz konieczności i dokonania oceny stanu

zdrowia. Świadczenia te na terem RP są powszechne i obowiązkowe oraz gwarantowane przez

państwo. Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby objęte systemem ubezpieczeń

społecznych. Osoby te są objęte ubezpieczenie zdrowotnym z dniem zgłoszenia się. Dowodem

objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym jest karta identyfikacyjna ubezpieczenia zdrowotnego. Są

obowiązkowe i dobrowolne ubezpieczenia zdrowotne.

19

45.Ubezpieczenia chorobowe

Zgodnie z art. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązkowo ubezpieczeniu

chorobowemu podlegają następujące osoby:

•

pracownicy,

•

członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,

•

osoby odbywające służbę zastępczą.

Dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają, na swój wniosek, następujące osoby objęte

obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi:

o

wykonujące pracę nakładczą,

o

wykonujące pracę na podstawie umowy-zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy

o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy

dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące,

o

prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące,

o

wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania

kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

o

duchowni.

46.Kierunki reformy służby zdrowia
Na podstawie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu społecznym od dnia 01.01.1999 r. wprowadzana

jest w Polsce reforma służby zdrowia. Reforma ta polegaj na zastąpieniu dotychczasowego systemu

publicznej służby zdrowia systemem ubezpieczenia zdrowotnego, opartym o odrębną składkę.

47. Środki oddziaływania polityki centralnej na rzecz polityki lokalnej i regionalnej

Lokalna

polityka

zdrowotna

obejmuje

ona

działania

w zakresie profilaktyki, leczenia i rehabilitacji; podmioty lokalne mają tu zapewnione pod względem

organizacyjno-prawnym, finansowym i programowym pole do działań własnych w ramach centralnie

prowadzonej polityki. Wprawdzie rola gminy jako podmiotu polityki zdrowotnej została poważnie

ograniczona na skutek rozwoju systemu ubezpieczenia zdrowotnego, ale ważnymi zadaniami

pozostają nadal: planowanie potrzeb mieszkańców w zakresie ochrony zdrowia, kontrola sanitarna,

prewencja.

48. Źródła lokalnej polityki społecznej

Możemy wyróżnić następujące:

> Rola państwa jako głównego podmiotu polityki społecznej- polityka społeczna w ujęciu krajowy

m, jako zadania państwa jest z jednej strony najważniejszą jego

powinnością wobec obywateli, ale przy równoczesnym założeniu ich aktywnej współpracy przy tworze

niu warunków do zaspokojenia społ. I indyw. Potrzeb

20

> Rola i zakres lokalnej i regionalnej politki społecznej wspomagającej zaspokajanie potrzeb k

onkretnych środowiskowych czy rodzinnych – potrzeby SA źródłem

aktywizacji ekonomicznej i społ. Ludności. Niezbędne SA diagnozy potrzeb w środowiskach lokalnych

oraz programy działań i ich realizacji w zaspokajaniu potrzeb.

> Spójność regionalnej i lokalnej polityki społecznej z centralną na rzecz likwidacji

zagrożeń wynikających z rozwoju – w tym zbyt dużego zróżnicowania warunków bytu,

gosp. domowego, braku równości szans dostępie do wykształcenia min. Na poziome wyższym.

49.obszar lokalnej polityki społecznej
Terenem realizacji celów lokalnej polityki

społecznej są gmina i powiat

Obszary działań to:

1. rynek pracy,

2. ochrona zdrowia,

3. polityka socjalna (pomoc społeczna).

50.PROBLEMY DEFORMACJI W RELACJACH MIĘDZY POLITYKA CENTRALNĄ, REGIONALNĄ
I LOKALNĄ Wyróżniamy problemy wtedy gdy:
> Wyższy podmiot zwłaszcza prawa decydowania o sprawach podmiotów niższego
szczebla, co było typowe w systemie centralnym sterowanym,
> Podmioty wyższego szczebla , w tym centralne przekazują zadania i uprawnienia bez
wystarczających środków do ich realizacji,
> Podmioty szczebla centralnego nie realizują skutków politycznych przestrzennego
wyrównywania szans i warunków bytu ludności co prowadzi do powiększania się zróżnicowania
przestrzennego.
> Brak harmonijnej współpracy podmiotów wszystkich szczebli realizujących cele polityki społecznej u
niemożliwia racjonalizację wydatkowania środków i skuteczność działania
> Brak realizacji celów polityki lokalnej, regionalnej detsabiliuje centralną politykę
społeczną i może prowadzić do kryzysu społecznego i gospodarczego.

21