Polityka społeczna
W prawie wspólnotowym nie wypracowano
jednolitego pojęcia polityki społecznej
W porządkach prawnych państw
członkowskich pojęcie to jest
interpretowane bardzo szeroko. Zalicza się
do niej kwestie związane z edukacja,
zatrudnieniem, systemem opieki
zdrowotnej, kultura etc.
W prawie wspólnotowym dotyczy głównie
polityki zatrudnienia
Podstawy prawne
Art. 2 TWE: celem Wspólnoty jest m.in.
przyczynianie się do wysokiego poziomu
zatrudnienia i ochrony socjalnej w całej
Wspólnocie.
Art. 3 TWE cel ten ma być realizowany
poprzez wykonywanie zadań określonych
w ramach polityki dotyczącej spraw
społecznych.
Wzrost gospodarczy i
zatrudnienie
Strategia UE na rzecz zrównoważonego
wzrostu gospodarczego i zatrudnienia,
znana pod nazwą strategii lizbońskiej,
dąży do tworzenia społeczeństwa opartego
na wiedzy poprzez wspieranie innowacji w
przedsiębiorstwach i inwestowanie w ludzi.
Wiele uwagi poświęca również uczeniu się
przez całe życie oraz promowaniu badań i
rozwoju.
Założenia strategii
skuteczniejsze zachęcanie obywateli do
podejmowania zatrudnienia oraz
wobec zwiększającej się średniej długości życia –
wydłużenie wieku aktywności zawodowej,
poprawę zdolności adaptacyjnych pracowników i
pracodawców,
zwiększenie nakładów na edukację i rozwój
umiejętności,
dostosowanie systemów ochrony socjalnej do
wyzwań wynikających z innowacji, globalizacji i
mobilności.
Zakres polityki społecznej-
zatrudnienie
1.
Koordynacja strategii zatrudnienia w skali
Wspólnoty
2.
Utrzymywanie wysokiego poziomu zatrudnienia
3.
Ochrona bezpieczeństwa i zdrowia pracowników
4.
Zapewnienie odpowiednich warunków pracy
5.
Informowanie i porozumiewanie się z
pracownikami
6.
Integrowanie osób wyłączonych z rynku pracy ,
zwłaszcza pozostających bez pracy przez długi
okres
7.
Zapewnienie równości między mężczyznami i
kobietami w zakresie możliwości na rynku pracy
i traktowania w pracy.
Ochrona pracowników i
rynku pracy
Art. 125-130 TWE.
Wspólnota przywiązuje dużą wagę do
problematyki zatrudnienia, jednak są to
raczej postanowienia polityczne
Szczegółowe postanowienia pozostawiono
państwom członkowskim
Organy wspólnotowe nie mają kompetencji
by wydawać w tej materii wiążące akty
prawne
Art. 128- Rada będzie opracowywała
wytyczne… wraz Z KE będzie
opracowywała coroczny raport…
Art. 129 Rada może przyjmować środki
zachęcające państwa członkowskie do
współpracy w dziedzinie zatrudnienia.
Art. 136- 145 TWE
Stanowią podstawę do prawotwórczej
aktywności organów wspólnotowych w
dziedzinach takich jak: ochrona
bezpieczeństwa i zdrowia pracowników,
zapewnienie odpowiednich warunków
pracy, informowanie i porozumiewanie się
z pracownikami, integrowanie osób
wyłączonych z rynku pracy- szczególnie
osób pozostających bez pracy przez długi
okres czasu.
Rada może w powyższym zakresie nałożyć
na państwa minimum wymagań, np.
dyrektywa dot. zwolnień grupowych, dot.
ochrony pracowników przed ryzykiem
związanym z narażeniem na działanie
czynników chemicznych, fizycznych i
biologicznych, dot. wymagań bhp w
miejscu pracy, dot. ochrony młodocianych
w pracy.
Równość kobiet i mężczyzn
Eliminowanie nierówności pomiędzy kobietami, a
mężczyznami należy do głównych celów
Wspólnoty.
ETS wielokrotnie potwierdził, że zasada zakazu
wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć należy
do podstawowych zasad prawa wspólnotowego.
Art. 141 TWE precyzuje te zasadę do zapewniania
równych szans oraz jednakowego traktowania w
sprawach zatrudnienia oraz świadczenia pracy, w
tym wynagrodzenia.
1. Zasada równej płacy za taką
samą pracę
Jest to wynagrodzenie za tę sama pracę lub za
pracę, której przypisywana jest ta sama wartość,
jeśli chodzi o jakiekolwiek warunki i aspekty
wynagrodzenia.
Zostanie zniesiona jakakolwiek dyskryminacja ze
względu na płeć.
Państwa członkowskie mają obowiązek
ustanowienia skutecznego mechanizmu
rozpatrywania zażaleń swoich obywateli, którzy
czuja się pokrzywdzeni.
2. Zasada równego
traktowania w dostępie do
pracy
Zas. Równego traktowania kobiet i mężczyzn w
równym dostępie do zatrudnienia, awansu,
kształcenia zawodowego
Eliminacja wszelkiej dyskryminacji opartej na płci,
czy status rodzinny, czy małżeński
Nakaz stosowania takich samych kryteriów w
dostępie do stanowisk pracy niezależnie od
sektora i hierarchii zawodowej.
Wyjątek stanowią zawody, gdzie płeć odgrywa
decydującą rolę wynikającą z samej natury
działalności.
2. Zasada równego
traktowania w dostępie do
pracy
Zas. równego traktowania K i M
prowadzących działalność gospodarczą,
rolniczą oraz w sprawie ochrony
macierzyństwa
Wyeliminowanie wszelkiej dyskryminacji
ze względu na płeć , stan cywilny lub
status rodzinny w kwestii zakładania i
prowadzenia przedsiębiorstw
2. Zasada równego
traktowania w dostępie do
pracy
Zas. dot. zatrudnienia osób w niepełnym
wymiarze czasu pracy
Nakaz stosowania reguł dotyczących
równości K i M na rynku pracy jednakowo
w stosunku do osób pracujących w
pełnym, jak i niepełnym wymiarze czasu
pracy.
3. Równe traktowanie w
zakresie zabezpieczenia
socjalnego
Stopniowa realizacja zasady równego
traktowania K i M w dziedzinie
zabezpieczenia społecznego
Zas. Równego traktowania obowiązuje w
zakresie systemów i warunków dostępu do
systemów zabezpieczenia społecznego,
obowiązku opłacania składek, kalkulacji
świadczeń
3. Równe traktowanie w
zakresie zabezpieczenia
socjalnego
Umowa ramowa dot. urlopu
rodzicielskiego.
Indywidualne prawo do 3- miesięcznego
urlopu rodzicielskiego w przypadku
narodzin lub adopcji dziecka
Gwarantuje ona powrót na to samo
stanowisko pracy lud stanowisko
równorzędne.
Prawo do mobilności
UE sprzyja mobilności pracowników, z uwagi na
korzyści, jakie ona przynosi pod względem
rozwoju osobistego i zawodowego oraz ze
względu na jej rolę jako jednego ze sposobów
lepszego dopasowywania kwalifikacji do
zapotrzebowania na rynku pracy.
W tym celu stworzono portal EURES (Europejski
Portal Mobilności Zawodowej), na którym
publiczne urzędy pracy ze wszystkich państw UE
mają możliwość zamieszczania ofert pracy. Liczba
takich ofert przekroczyła już milion.
EFS
Celem jest poprawa możliwości zatrudnienia
pracowników w obrębie rynku wewnętrznego i
zwiększenie ich mobilności geograficznej i
zawodowej
Ułatwienie pracownikom dostosowania się do
zmian w przemyśle oraz w systemach
produkcyjnych , zwłaszcza poprzez kształcenie
zawodowe i przekwalifikowywanie (np. jeśli na
rynku pracy jest zbyt wielu pracowników z sektora
włókienniczego, a przewiduje się, że za jakiś czas
braki kadrowe dotkną przemysł turystyczny,
pracownikom z sektora włókienniczego można
zaproponować przekwalifikowanie się).
EFS
Na okres 2007–2013 dysponuje on
środkami w wysokości 77 mld euro, które
zostaną przeznaczone na zwiększanie
dostępu do zatrudnienia oraz elastyczności
pracowników i przedsiębiorstw, a także na
tworzenie zdolności instytucjonalnych w
regionach znajdujących się w szczególnie
trudnej sytuacji.