WYKŁAD V
(by katja``)
Polityka rynku pracy w UE i w Polsce:
Programy pasywne: Programy aktywne:
UE (63%)
Zasiłki dla bezrobotnych
Wcześniejsze emerytury
Polska (84%)
Zasiłki dla bezrobotnych
Wcześniejsze emerytury (finansowane przez ZUS)
UE (37%)
Publiczne służby zatrudnienia i administracji
Szkolenie i przekwalifikowanie bezrob.
Subsydiowanie regularnego zatrudnienia w sektorze prywatnym
Pomoc dla bezrobotnych tworzących własne firmy
Programy dla bezrob. niepełnosprawnych
Polska (16%)
Urzędy Pracy (pośrednictwo i doradztwo)
Szkolenia i przekwalifikowania bezrob.
Prace interwencyjne
Roboty publiczne
Pożyczki na tworzenie małych przedsiębiorstw
Aktywizacja zawodowa absolwentów
Programy specjalne (długookresowe bezrob. młodzieży i kobiet)
Polityka rynku pracy zmierza do:
Ograniczenia rozmiarów bezrobocia (cel zatrudnieniowy)
Zmniejszenie niedopasowań strukturalnych na rynku pracy (cel strukturalny)
Podniesienie produktywności siły roboczej (cel produkcyjny)
Socjalnego zabezpieczenie osób dotkniętych zwolnieniami i integracji zawodowej bezrobotnych mających szczególne trudności na rynku pracy (cel socjalny)
Koszty związane z bezrobociem
Bezpośrednie ekonomiczne:
Wydatki z funduszu pracy
Wydatki z funduszu pomocy społecznej
Wydatki na utrzymanie instytucji
Wydatki na wcześniejsze emerytury i świadczenia przedemerytalne
Pośrednie
Ulgi i zwolnienia finansowe w regionach o szczególnym zagrożeniu bezrobociem
Luka podatkowa - ubezpieczeniowa spowodowana wystąpieniem osób bezrobotnych
Luka czynników wytwórczych
Koszty bezrobocia w szarej strefie gospodarki
Straty związane z czasową i stałą emigracją ludności
Spadek popytu ludności na skutek zmniejszenia się dochodów osób i rodzin bezrobotnych
Skutki społeczno - psychologiczne i moralne
Psychospołeczne skutki bezrobocia:
Wzrost napięć i konfliktów
Wzrost patologii społecznej
Zakłócenie życia rodzinnego
Poczucie krzywdy i izolacji społecznej
Pogorszenie stanu zdrowia
Zmiany w psychice
Poczucie frustracji i degradacji społecznej
Pogorszenie standardu życia
Niemożność realizacji poprzez pracę aspiracji
Pozytywne aspekty:
Zmiana postaw wobec pracy
Racjonalizacja zatrudnienia
Wspomaganie procesów restrukcji
Racjonalizacja wyboru zawodu
Polityka ochrony zdrowia to dające się wyodrębnić działania podmiotów szeroko rozumianej polityki społeczno - ekonomicznej wpływające w sposób celowy lub niezamierzony na stan zdrowia społeczeństwa (…) obejmując równego typu poczynania tak jak zróżnicowane są czynniki wpływające na stan zdrowia populacji.
Zdrowie publiczne jest to nauka i sztuka zapobiegania chorobom, przedłużanie życia i promowania zdrowia poprzez organizację zbiorowych wysiłków.
Formowanie polityki zdrowia to proces tworzenia zasad wg, których:
Ma być organizowany system zaspokajania potrzeb zdrowotnych
Ma odbywać się podział środków służących zaspokajaniu potrzeb zdrowotnych
Mają być kształtowane zachowania i działania podmiotów, których aktywność ma służyć zaspokajaniu potrzeb zdrowotnych
Mają być również podjęte rozstrzygnięcia otwierające drogę promocji zdrowia
Uniwersalne zasady ochrony zdrowia:
Dążenie do osiągnięcia najlepszego stanu zdrowia
Nietykalność fizyczna i psychiczna osób
Samostanowienie
Poszanowanie godności
Cele:
Niwelowanie nierówności zdrowotnych z zapewnieniem wszystkim równych szans i ochrony zdrowia
Umocnienie zdrowia, zapobieganie chorobom, zgonom i niepełnosprawności
Taka organizacja procesu leczenia, by zapewnione były zarówno troska o chorego jak i zachowanie jego godności osobistej
Uwarunkowania polityki zdrowotnej:
Polityczne - układ sił partyjnych w organie władzy ustawodawczej, pozycja władzy wykonawczej, programy i orientacje różnych partii politycznych i miejsce w nich problemów zdrowotnych
Ekonomiczne - ogólna sytuacja gospodarcza, trendy wzrostowe lub recesyjne, stan zamożności społeczeństwa, inflacja, poziom bezrobocia
Demograficzne i zdrowotne - będące następstwem dotychczasowych trendów dotychczasowych i realizowanej wcześniej polityki zdrowotnej
Choroba to stan ograniczający lub uniemożliwiający pełnienie przez jednostkę zwykłych codziennych ról społecznych z racji uczestnictwa w życiu społecznym i przynależności do różnych grup (rodziny, grupy zawodowej i wielu innych).
Zdrowie stwarza jednostce możliwość jak najpełniejszego rozwijania aktywności społecznej na różnych płaszczyznach życia.
Zdrowie - sześć wymiarów dobrostanu; wymiary zdrowia
Uwarunkowania stanu zdrowia:
Czynniki predysponujące (wiek, płeć, przebyte choroby)
Czynniki umożliwiające (dochody, sposób odżywiania, warunki mieszkaniowe, opieka zdrowotna)
Czynniki przyśpieszające (ekspozycja na czynniki szkodliwe dla zdrowia)
Czynniki wzmacniające (szkodliwa praca)
Wpływ na stan zdrowia:
- 50% styl życia
- 20% środowisko
- 20% genetyka
- 10% służba zdrowia
Mierniki stanu zdrowia:
Bezpośrednie:
Pozytywne opisujące: długość ciała i poszczególnych jego odcinków, objętość tkanki, budowę kości i mięśni, przeciętne trwanie życia
Negatywne opisujące: umieralność, śmiertelność, zachorowalność, chorobowość, inwalidztwo, absencję chorobową
Pośrednie:
Mierniki charakteryzujące środowisko życia człowieka opisujące: spożycia dóbr i usług, poziom dochodu narodowego i uprzemysłowienia, gęstość zaludnienia, wykształcenie, zatrudnienie, ruch migracyjny, warunki mieszkaniowe, spożycie leków, alkoholu, papierosów
Mierniki charakteryzujące służbę zdrowia opisujące: liczbę porad, zabiegów, wizyt lekarskich, wykorzystanych porad, łóżek szpitalnych, sprzętu medycznego, itp.
Mierniki wyposażenia służby zdrowia opisujące: wielkość, rodzaj, wartość majątku trwałego i nakładów inwestycyjnych w ochronie zdrowia, personel służby zdrowia, środki transportu, zużycie leków
Zachorowalność: stosunek liczby nowych przypadków zachorowań do liczby ludności w danym roku.
Chorobowość: stosunek liczby chorych, (którzy zachorowali w danym roku jak i chorych od dłuższego czasu) do ludności ogółem
Śmiertelność: stosunek liczby zgonów na daną jednostkę chorobową w danym roku w stosunku do liczby osób chorujących na tę jednostkę chorobową.
Umieralność: liczba zgonów w danym roku na 10 lub 100 tys.
Umieralność niemowląt: liczba zmarłych niemowląt w danym roku na 1000 urodzeń żywych.
Absencja chorobowa: odsetek dni niezdolności do pracy z powodu choroby w stosunku do ogólnej liczby dni roboczych w danym okresie sprawozdawczym.
Środki finansowania służby zdrowia:
- podatek
- dobrowolna składka
- obligatoryjna składka
Systematyczna charakterystyka systemów zdrowotnych:
Kraj |
Model |
Uprawnienia |
Finanse |
Kontrola |
Status |
Szwecja, |
Beveriga |
Uniwersalne |
Podatki |
Publiczna |
Świadczenia |
Niemcy, |
Bismarck |
Uniwersalne |
Społeczne |
Mieszana |
Uprawnienia |
USA |
Rynek |
Cząstkowe |
Prywatne |
Indywidualna |
Ryzyko |
Cele współczesnego systemu ochrony zdrowia:
Poprawa stanu zdrowia populacji i promowanie społecznego dobrostanu
Zapewnienie powszechności i równości w dostępie do opieki zdrowotnej
Zapewnienie mikro i makroekonomicznej efektywności wykorzystania zasobów (zakładów opieki zdrowotnej, pracowników, aparatury)
Dbałość o skuteczność kliniczną dostarczanej opieki
Poprawa jakości opieki zdrowotnej i satysfakcji pacjentów
Zapewnienie długookresowej stabilności systemu
Cechy charakterystyczne systemu ochrony zdrowia:
Społeczny charakter
Hierarchiczna organizacja
Dynamika
Wykorzystanie wskaźników ilościowych i jakościowych do oceny głównego celu, czyli poprawy lub utrzymania stanu zdrowia ludności
Jednymi z podstawowych warunków funkcjonowania opieki zdrowotnej są:
Pozyskanie odpowiednich zasobów ludzkich tak w sensie ilości jak i o właściwych kwalifikacjach
Zasoby kadrowe i rzeczowe, poziom i wzory konsumpcji świadczeń zdrowotnych, wiążące się z wielkością dostępnych zasobów finansowych
Zasoby rzeczowe tj. wielkość. Rozmieszczenie i odpowiedniość celów infrastruktury
Kryteria efektywności funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej:
Dostępność opieki zdrowotnej
Brak związany z dwoma grupami czynników:
- z charakterystyką systemu
- z charakterystyką użytkowników systemu
Kompleksowość (globalność) opieki
Ciągłość opieki
Skuteczność i jakość opieki
Produktywność systemu
Akceptacja i satysfakcja pacjentów i personelu medycznego
Dynamika systemu i jego zdolność do adaptacji
Formy finansowania opieki zdrowotnej:
Budżet
Budżet globalny (nie ma zastrzeżenia ile, na jaki dział)
Kapitacja (finansowanie głowy)
Opłaty za usługi
ZAWODOWY
Kariera zawodowa
DUCHOWY
System wartości
Etyka
SPOŁECZNY
Rodzina
Społeczeństwo
Środowisko
FIZYCZNY
Doskonalenie ciała
Odżywianie się
Samoopieka
INTELEKTUALNY
Kreatywność
Zdolność komunikacji
EMOCJONALNY
Seksualność
Relacja społeczna