PORAŻENIE NERWU ŁOKCIOWEGO

1. A. Bochenek „Aantomia

człowieka tom V“

2. R. Mazur i wsp. „Podstwy

kliniczne neurologii“

EPIDEMIOLOGIA:

•

ETIOLOGIA:

•

złamania nadkłykcia, lub kłykcia

przyśrodkowego kości ramiennej :

•

pęknięcie ścięgna m. dwugłowego :

•

ucisk przez arkady Struthersa :

•

ucisk w kanale n. łokciowego :

-

przez przerosła tkankę łączną

-

przez przerosłą głowę przyśrodkową m.
trójgłowego

-

przez ściegno m. trójgłowego (zespół
strzelającego ścięgna)

-

dodatkowy mięsień : nadkłykciowo –
łokciowy (występuje u 30% ludzi)

-

zapalenie stawu łokciowego

-

torbiele galaretowate pochewek
ścięgnistych

-

przewlekły ucisk zewnętrzny :

→

praca biórowa

→

nawykowe opieranie łokcia o
brzeg otwartego okna
podczas jazdy samochodem

→

ułożenie w czasie znieczulenia
ogólnego

•

ucisk między głowami m. flexor carpi ulnaris :

-

przez pasmo powięziowe Osborne’a

•

ucisk w okolicy nadgarstka (na ramus

palmaris) :

-

przez t. łokciową (położoną bocznie do
nerwu)

-

przez dodatkowy mięsień (dłoniowy
krótki)

-

przez tkankę łączną

-

przez torbiele galaretowate pochewek
ścięgnistych

-

PATOGENEZA:

•

przebieg nerwu łokciowego :

-

powstaje z pęczka przyśrodkowego (C

8

–

Th

1

)

-

w jamie pachowej leży między tętnicą i
żyłą pachową

-

przechodzi na ramię z t. ramienną i
biegnie w bruździe przyśrodkowej m.
dwugłowego

-

następnie oddala się od tętnicy ku tyłowi

-

w połowie długości ramienia przeszywa
przegrodę międzymięśniową
przyśrodkową

-

pozostaje w ścisłym związku z pasmem
łącznotkankowym rozpiętym między
przegrodą międzymięśniową
przyśrodkową, a głową przyśrodkową
mięśnia trójgłowego (arkady Struthersa)

-

biegnie w bruzdzie nerwu łokciowego
zawijając się wokół nadkłykcia
przyśrodkowego (w tej okolicy pokryty
jest jedynie skórą i pasmem ścięgnistym
powięzi)

-

między głowami m. flexor carpi ulnaris
przechodzi na przedramię

-

biegnie między m. flexor carpi ulnaris, a
m. flexor digitorum profundus

-

w dolnej częsci przedramienia dzieli się
na ramus dorsalis manus i ramus
palmaris manus

-

ramus dorsalis manus przechodzi na
grzbiet ręki zawijając się dookoła k.
łokciowej

-

ramus palmaris manus przechodzi pod
powierzchowną warstwą troczka
zginaczy (więzadłem dłoniowym
nadgarstka uworzonym przez dystalną
część powięzi przedramienia) na
dłoniową powierzchnię ręki i dzieli się
na ramus profundus i superficialis

•

zakres zaopatrzenia :

1

-

m. flexor carpi ulnaris i część łokciowa
m. flexor digitorum profundus (dla 3, 4 i
5 palca)

-

mm. kłębika

-

mm. międzykostne

-

mm. glistowate III i IV

-

niektóre m. kłębu :

→

m. przywodziciel kciuka

→

głowa głęboka m. zginacza
krótkiego kciuka

-

czuciowo :

→

na powierzchni dłoniowej 1,5
palca od strony łokciowej

→

na powierzchni grzbietowej
ręki 2,5 palca po stronie
łokciowej

OBRAZ KLINICZNY:

•

utrudnienie przywodzenia i zginania w

nadgarstku :

-

niewiekliego stopnia

-

wynika z porażenia zginacza łokciowego
nadgarstka

•

niemożność przywodzenia i odwodzenia palców

:

-

wynika z porażenia mm. międzykostnych
i glistowatych III i IV

-

szczególnie osłabione przywodzenie
palca małego, który pod wpływem
działania prostownika (n. radialis)
oddala się od palca IV

-

test :

→

między palce wkładamy kartkę
i pociągamy

→

chory nie może jej utrzymać

•

ręka szponiasta :

-

czynność mięśni międzykostnych i
glistowatych polega m.in. na zginaniu w
stawach śródręcznopaliczkowych i
prostowaniu w stawach
międzypaliczkowych

-

przy porażeniu tych mięśni wskutek
przewagi mm. prostowników i długich
zginaczy powstaje charakterystyczne

ułożenie palców (zgięte w stawach
międzypaliczkowych i wyprostowane w
stawach śródręczno – paliczkowych)

-

szponiastość najbardziej wyrażona jest w
palcu IV i V

•

upośledzone zginanie palców IV i V :

-

szczególnie zginanie palca V jest prawie
całkowicie niemożliwe

-

wynika z porażenia cześci
przyśrodkowej mieśnia zginacza
głębokiego

-

uwidacznia się przy próbie zacisnięcia
ręki w pięść

•

uposledzone przywodzenie kciuka :

-

na skutek porażenia m. przywodziciela

-

objaw Fromenta :

→

chory nie może utrzymać
pociaganej kartki między
kciukiem a wskazicielem bez
zginania kciuka w stawie
międzypaliczkowym (zginacz
długi kciuka unerwiony przez
n. pośrodkowy)

•

zaniki mięśniowe :

-

pojawiają się pewien czas po
uszkodzeniu

-

wygładza się kłąb V palca

-

pogłębiają się przesztrzenie między
palcami zwł. przestrzeń między
kciukiem, a wskazicielem

•

zaburzenie czucia :

-

zwykle czucie jest całkowicie zniesione
na niewielkiej części palca V

-

w pozostałym obszarze zaopatrywanym
przez n. łokciowy stwierdza się
przeczulicę, lub niedoczulicę

•

zaburzenia wegetatywne :

-

dotyczą skóry palca małego i jego
kłębika

-

skóra staje się sucha, sina, nadmiernie
rogowaciała

-

mogą wystąpić zmiany troficzne
paznokcia

2

ZESPOŁY UCISKOWE :

•

zespół strzelającego ścięgna :

-

ucisk na n. ulnaris w jego kanale przez
ścięgno m. trójgłowego

-

zginaniu łokcia towarzyszy głośny trzask
ścięgna uderzającego o kość

•

zespół cieśni kanału łokciowego :

-

postepujące uszkodzenie nerwu
spowodowane przewlekłym uciśnięciem
go w okolicy łokcia

-

vide

zespół cieśni kanału nerwu

łokciowego

•

zespół kanału Guyona :

-

ucisk na ramus palmaris nerwu
łokciowego w okolicy nadgarstka

-

vide

zespół kanału Guyona

ROZPOZNANIE:

•

RÓŻNICOWANIE:

•

LECZENIE:

•

POWIKŁANIA:

•

ROKOWANIE:

•

PROFILAKTYKA:

•

PATRZ TEŻ:

•

zespół cieśni kanału nerwu łokciowego

•

zespół kanału Guyona

3