Kierowca autocysterny

(833201)

Operatorzy i monterzy maszyn i urz

ą

dze

ń

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Kierowca autocysterny (833201)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-293-5 (293)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach.................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

4

2. Opis zawodu................................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

8

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

9

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

9

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Organizowanie przewozu materiałów z wykorzystaniem

autocysterny Kz1 ............................................................. 10

3.2. Przewo

ż

enie materiałów autocystern

ą

zgodnie z doku-

mentacj

ą

przewozow

ą

i przepisami drogowymi Kz2 ....... 11

3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13

5. Słownik ........................................................................................ 14

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

833201 Kierowca autocysterny

Grupa wielka 8 – Operatorzy i monterzy maszyn i urz

ą

dze

ń

(w Mi

ę

-

dzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 –
poziom 3).

Grupa elementarna 8332 – Kierowcy samochodów ci

ęż

arowych

(w Mi

ę

dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 od-

powiada grupie 8332 Heavy truck and lorry drivers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja H. Transport i gospodarka magazynowa, Dział 49. Trans-
port l

ą

dowy oraz transport ruroci

ą

gowy, Grupa 49.4. Transport

drogowy towarów oraz działalno

ść

usługowa zwi

ą

zana z przepro-

wadzkami.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

ń

analitycznych na 15 stanowiskach pracy

w 12 przedsi

ę

biorstwach (du

ż

e – 1,

ś

rednie – 6, małe − 2, mikro − 3,

w tym produkcyjne − 1, usługowe − 11), przeprowadzonych w marcu
2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Sławomir Celebias − Air Liquide sp. z o. o. w Gliwicach,

•

Andrzej Miodek − PPHU OKTAN Sp. J. Towary Niebezpieczne

Doradztwo DG SA w Łodzi,

•

Piotr Celebias − EDUTIR sp. z o.o. w Cz

ę

stochowie,

•

Maciej Szyndler − Zespół Szkół Samochodowych i Licealnych

nr 3 w Warszawie.

5

Ewaluatorzy:

•

Danuta Urbaniak – Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli

i Kształcenia Praktycznego w Łodzi,

•

Robert Sobczyk – AutoRob TIR w Gliwicach.

Recenzenci:

•

Marek Szadkowski – Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicz-

nych w Łodzi,

•

Grzegorz Hejnar – Szkolenia ADR APRIORI w Krakowie.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Andrzej Majewski (przewodnicz

ą

cy) – Łódzkie Stowarzyszenia

Przewo

ź

ników Mi

ę

dzynarodowych i Spedytorów w Łodzi,

•

Tomasz Limon – Pracodawcy Pomorza w Gda

ń

sku,

•

Mirosław Odolecki – Zwi

ą

zek Zawodowy Kierowców RP w War-

szawie.

Data zatwierdzenia:

•

11.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Kierowca autocysterny dokonuje załadunku produktów do autocy-

sterny, ich przewozu i rozładunku.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Kierowca autocysterny jest zawodem o charakterze usługowym. Ce-

lem pracy kierowcy autocysterny jest fizyczne przemieszczanie produk-
tów w ła

ń

cuchu dostaw. Jest odpowiedzialny za załadunek i rozładunek

prowadzony odpowiedni

ą

metod

ą

, w zale

ż

no

ś

ci od rodzaju przewo

ż

o-

nej substancji (z wykorzystaniem wahadła gazowego, metod

ą

grawita-

cyjn

ą

, pomp spalinowych, pomp elektrycznych, zaworów, nalewaków)

oraz jest odpowiedzialny za stosowanie wła

ś

ciwych

ś

rodków ochrony,

uziemienia, zabezpieczenia. Podczas przewozu kontroluje wła

ś

ciwo

ś

ci

fizyko-chemiczne transportowanych substancji np. mleko – wła

ś

ciwa

temperatura; parafina, gazy techniczne – ci

ś

nienie – z wykorzystaniem

specjalistycznych przyrz

ą

dów pomiarowych. Jego obowi

ą

zkiem jest

weryfikacja dokumentów przewozowych (listy przewozowe, faktury,
WZ). W przypadku przewozu towarów niebezpiecznych – oznakowuje
pojazd zgodne z ADR (tablice wyró

ż

niaj

ą

ce i nalepki ostrzegawcze)

oraz sporz

ą

dza odpowiedni dokument przewozowy. Prowadzi pojazd

zgodnie z przepisami ruchu drogowego i rozporz

ą

dzeniem dotycz

ą

cym

czasu pracy kierowcy. Sprawuje kontrol

ę

nad stanem technicznym

pojazdu: o

ś

wietleniem, stanem ogumienia, poziomami płynów eksplo-

atacyjnych, kontroluje wycieki.

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Miejscem pracy kierowcy autocysterny jest samochód ci

ęż

arowy

i jego otoczenie tj. strefy załadunku i rozładunku np. w mleczarniach,
fabrykach przetwórstwa, zakładach chemicznych, wytwórniach gazów.
We wszystkich tych lokalizacjach nara

ż

ony jest na wypadki drogowe,

urazy zwi

ą

zane z oddziaływaniem ładunku (poparzenie, odmro

ż

enie,

zatrucie, uduszenie), wybuch lub emisja gazu, b

ą

d

ź

upadek z wysoko-

ś

ci. Kierowca autocysterny wykorzystuje pompy, kompresory, armatur

ę

lub zawory, dlatego niezb

ę

dna jest znajomo

ść

ich obsługi zgodnie

z zasadami i przepisami BHP, ergonomii, przepisami ochrony przeciw-

7

po

ż

arowej, ochrony

ś

rodowiska oraz wymogami systemu HACCP. Kie-

rowca autocysterny pracuje poza miejscem zamieszkania, a jego czas
pracy jest regulowany. Organizuje prac

ę

uwzgl

ę

dniaj

ą

c godziny pracy

magazynów oraz wymagania klienta. Praca wymaga samodzielno

ś

ci

i samodyscypliny, gdy

ż

czynno

ś

ci które wykonuje kierowca autocyster-

ny, poza miejscami załadunku i rozładunku, nie s

ą

bezpo

ś

rednio nad-

zorowane.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Kierowca autocysterny musi spełnia

ć

wymogi zdrowotne okre

ś

lone

w Ustawie o transporcie drogowym dla kierowcy zawodowego m.in.:
posiada

ć

za

ś

wiadczenia o aktualnych badaniach lekarskich, w tym

badaniach psychotechnicznych. Powinien by

ć

opanowany, spokojny,

zrównowa

ż

ony. Przeciwwskazaniami do wykonywania zawodu kierow-

cy autocysterny s

ą

ograniczenia ruchowe, słaby wzrok, słaby słuch.

Kierowca autocysterny jest nara

ż

ony na stres wynikaj

ą

cy z uczestni-

czenia w ruchu drogowym oraz

ś

wiadomo

ś

ci zagro

ż

e

ń

zwi

ą

zanych

z transportem towarów niebezpiecznych. Obci

ąż

eniem jest równie

ż

długotrwała praca w wymuszonej, siedz

ą

cej pozycji. Prac

ę

charaktery-

zuj

ą

stałe powtarzaj

ą

ce si

ę

czynno

ś

ci i monotonia odczuwana zwłasz-

cza przez kierowców autocysterny pracuj

ą

cych na jednej trasie.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Kierowca autocysterny powinien posiada

ć

uprawnienia do wykony-

wania zawodu kierowcy, które mo

ż

na uzyska

ć

poprzez uko

ń

czenie szko-

le

ń

zako

ń

czonych egzaminami pa

ń

stwowymi. Nie jest okre

ś

lone mini-

malne wykształcenie do pracy w tym zawodzie. Po

żą

dany poziom wy-

kształcenia to zasadnicze zawodowe. Wymagane jest prawo jazdy od-
powiedniej kategorii (C, C+E). W przypadku pojazdów powy

ż

ej 3,5 t do-

puszczalnej masy całkowitej wymagane s

ą

dodatkowe kwalifikacje po-

twierdzane odr

ę

bnym egzaminem. W przypadku kierowców, którzy uzy-

skali prawo jazdy kategorii C do 2009 roku wymagane jest uko

ń

czenie

kursu, bez konieczno

ś

ci zdawania dodatkowego egzaminu. Kierowca

autocysterny musi posiada

ć

orzeczenie lekarskie i psychologiczne

o braku przeciwwskaza

ń

do wykonywania zawodu. Musi posiada

ć

uprawnienia do obsługi transportowych urz

ą

dze

ń

ci

ś

nieniowych (UNO).

W przypadku przewozu towarów niebezpiecznych musi posiada

ć

pod-

stawowe uprawnienia do przewozu materiałów niebezpiecznych (ADR)

8

za pomoc

ą

autocysterny. W przypadku przewozu artykułów spo

ż

yw-

czych musi posiada

ć

ksi

ąż

eczk

ę

zdrowia do celów sanitarno-epidemio-

logicznych. W przypadku transportu mi

ę

dzynarodowego powinien legi-

tymowa

ć

si

ę

znajomo

ś

ci

ą

j

ę

zyka obcego na poziomie podstawowym.

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Kierowca autocysterny mo

ż

e uzyska

ć

dodatkowe kwalifikacje na

kursach bran

ż

owych potwierdzonych certyfikatem: jazda ekonomiczna

(Eko-driving) i bezpieczna jazda z cystern

ą

(roll-over), jazda defensyw-

na. Mo

ż

e równie

ż

uczestniczy

ć

w zawodowych kursach kwalifikacyj-

nych w zakresie kwalifikacji M.18. Diagnozowanie i naprawa podzespo-
łów i zespołów pojazdów samochodowych, zgodnie z podstaw

ą

pro-

gramow

ą

kształcenia w zawodach. Posiadaj

ą

c odpowiedni poziom

wykształcenia mo

ż

na potwierdzi

ć

osi

ą

gni

ę

te kwalifikacje zawodowe

w systemie egzaminów zewn

ę

trznych przeprowadzanych przez okr

ę

-

gowe komisje egzaminacyjne i uzyska

ć

zawód mechanika pojazdów

samochodowych. Kierowca autocysterny ma mo

ż

liwo

ść

pracowa

ć

jako

kierowca samochodu ci

ęż

arowego uniwersalnego lub specjalizowane-

go np. chłodni, betoniarki.

2.7. Zadania zawodowe

Z1. Sprawdzanie stanu technicznego autocysterny (niezb

ę

dne kom-

petencje: Kz2, KzS).

Z2. Planowanie przewozu autocystern

ą

na podstawie dokumentacji

przewozowej (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z3. Prowadzenie załadunku autocysterny (niezb

ę

dne kompetencje:

Kz2, KzS).

Z4. Przygotowywanie autocysterny do przewozu wraz z jego ozna-

kowaniem (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z5. Przewo

ż

enie powierzonych materiałów autocystern

ą

zgodnie

z przepisami ruchu drogowego (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2,

KzS).

Z6. Prowadzenie dokumentacji przewozowej autocysterny z wyko-

rzystaniem aparatury kontrolno-pomiarowej (niezb

ę

dne kompe-

tencje: Kz1, KzS).

Z7. Prowadzenie rozładunku autocysterny (niezb

ę

dne kompetencje:

Kz2, KzS).

Z8. Organizowanie pracy zgodnie z przepisami BHP, ochrony ppo

ż

.

ochrony

ś

rodowiska i ergonomii (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1,

Kz2, KzS).

9

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Organizowanie przewozu materiałów z wykorzystaniem autocy-

sterny (potrzebne do wykonywania zada

ń

: Z2, Z4, Z6, Z8).

Kz2 – Przewo

ż

enie materiałów autocystern

ą

zgodnie z dokumentacj

ą

przewozow

ą

i przepisami drogowymi (potrzebne do wykonywa-

nia zada

ń

: Z1, Z3, Z4 ,Z5, Z7, Z8).

KzS – Kompetencje społeczne (wymagane do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z8).

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w za-

wodzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu kwalifikacji na poziomie 3

wła

ś

ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-

skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (gru-

pa wielka 8 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ą

ca zawód kierowcy autocysterny:

1) w zakresie wiedzy: zna i rozumie podstawowe fakty, zasady, proce-

sy, poj

ę

cia ogólne, zale

ż

no

ś

ci i ryzyka zwi

ą

zane z załadunkiem, roz-

ładunkiem, przewozem ró

ż

nych materiałów i funkcjonowaniem au-

tocysterny; w szczególno

ś

ci zna specjalistyczne wymogi dotycz

ą

ce

ró

ż

nych grup towarów ze wzgl

ę

du na ich specyficzne wła

ś

ciwo

ś

ci,

budow

ę

cysterny i armatury załadowczej i wyładowczej, budow

ę

po-

jazdu; zna podstawy j

ę

zyka obcego;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: wykonuje zadania według okre

ś

lonej in-

strukcji w cz

ęś

ciowo zmiennych warunkach; wykorzystuje urz

ą

dze-

nia załadunkowe zgodnie z ich przeznaczeniem; potrafi przeprowa-
dzi

ć

badanie parametrów przewo

ż

onych towarów, odczytywa

ć

urz

ą

dzenia pomiarowe, poprawnie oznakowa

ć

autocystern

ę

; odbie-

ra

ć

i formułowa

ć

proste wypowiedzi w j

ę

zyku obcym.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z2, Z4, Z6, Z8 wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Organizowanie przewozu materiałów

z wykorzystaniem autocysterny Kz1

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy, po-
j

ę

cia ogólne, zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

zane

z organizowaniem przewozu ma-
teriałów z wykorzystaniem auto-
cysterny, w szczególno

ś

ci zna:

−

przepisy BHP i ochrony ppo

ż

.,

ochrony

ś

rodowiska i ergono-

mii w zakresie prowadzenia za-
ładunku i rozładunku autocy-
sterny oraz wytyczne w tym
zakresie uj

ę

te w dokumentacji

technicznej autocysterny;

−

specjalistyczne wymogi doty-

cz

ą

ce ró

ż

nych grup towarów

ze wzgl

ę

du na ich specyficzne

wła

ś

ciwo

ś

ci;

−

budow

ę

i zasad

ę

działania

armatury załadowczej i wyła-
dowczej autocysterny;

−

rodzaje materiałów oraz wy-

magania dotycz

ą

ce załadunku

i rozładunku ró

ż

nych grup to-

warów z u

ż

yciem autocysterny;

−

metody załadunku autocyster-

ny;

−

klasyfikacj

ę

materiałów nie-

bezpiecznych

przewo

ż

onych

cystern

ą

i sposoby ich ozna-

czania;

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niebyt

proste zadania zwi

ą

zane z orga-

nizowaniem przewozu materiałów
z wykorzystaniem

autocysterny

według ogólnej instrukcji, w cz

ę

-

ś

ciowo

zmiennych

warunkach,

w szczególno

ś

ci potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

ż

., er-

gonomii, ochrony

ś

rodowiska

w zakresie załadunku i rozła-
dunku z uwzgl

ę

dnieniem wy-

tycznych zawartych w doku-
mentacji;

−

wykorzystywa

ć

urz

ą

dzenia za-

ładunku zgodnie z ich prze-
znaczeniem;

−

przygotowywa

ć

i wykonywa

ć

załadunek w zale

ż

no

ś

ci od ro-

dzaju przewo

ż

onych materia-

łów;

−

nadzorowa

ć

przebieg załadun-

ku zgodnie z wybran

ą

metod

ą

;

−

oznakowywa

ć

autocystern

ę

na

podstawie rozpoznania klas
towarów niebezpiecznych;

−

pobiera

ć

próbki do bada

ń

jako-

ś

ciowych przewo

ż

onych mate-

riałów zgodnie z zasadami;

11

−

normy jako

ś

ciowe przechowy-

wania i przewozu materiałów
oraz zasady prowadzenia ba-
da

ń

jako

ś

ciowych materiałów

transportowanych;

−

budow

ę

i przeznaczenie przy-

rz

ą

dów do prowadzenia bada

ń

jako

ś

ciowych.

−

odczytywa

ć

wskazania przy-

rz

ą

dów pomiarowych.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z3, Z4 ,Z5, Z7, Z8 wymaga po-

siadania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Przewo

ż

enie materiałów autocystern

ą

zgodnie

z dokumentacj

ą

przewozow

ą

i przepisami

drogowymi Kz2

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

ę

cia ogólne, zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z przewo

ż

eniem materiałów

autocystern

ą

, w szczególno

ś

ci zna:

−

przepisy BHP i ochrony ppo

ż

.

ergonomii oraz ochrony

ś

ro-

dowiska w zakresie przewozu
materiałów;

−

przepisy ruchu drogowego;

−

szczegółowe przepisy zwi

ą

za-

ne z przewozem materiałów;

−

zasady prowadzenia dokumen-

tacji przewozowej;

−

budow

ę

i zasad

ę

działania

tachografu.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania zwi

ą

zane z prze-

wo

ż

eniem materiałów autocyster-

n

ą

według

ogólnej

instrukcji

w cz

ęś

ciowo zmiennych warun-

kach, w szczególno

ś

ci potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

ż

., er-

gonomii, ochrony

ś

rodowiska

w zakresie przewozu materia-
łów;

−

eksploatowa

ć

autocystern

ę

;

−

ocenia

ć

i kontrolowa

ć

stan

techniczny autocysterny;

−

zapewnia

ć

bezpieczny prze-

wóz materiałów po drogach
publicznych;

−

prowadzi

ć

dokumentacje prze-

wozow

ą

;

−

stosowa

ć

tachograf do reje-

stracji czasu jazdy i odpoczyn-
ku.

12

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za przewóz materiałów z wykorzystaniem

autocysterny,

−

samodzielnie działa i podejmuje współprac

ę

w zorganizowanych

warunkach,

−

dostosowuje zachowanie do zmiennych okoliczno

ś

ci pracy,

−

ocenia swoje działania oraz ponosi odpowiedzialno

ść

za ich skutki

w zakresie przewozu materiałów.

13

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu kierowcy au-

tocysterny przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 833201 Kierowca

autocysterny

14

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.