Dwiczenia 1 – Typy reakcji, systematyka, redox.

1. Ułożyd równania reakcji:

a. spalanie magnezu w tlenie prowadzące do powstania tlenku magnezu
b. powstanie siarczku glinu z glinu i siarki
c. łączenie się sodu z chlorem na chlorek sodu
d. redukcja tlenku ołowiu (IV) wodorem
e. synteza wody z pierwiastków
f. synteza amoniaku z pierwiastków
g. spalanie etanu na dwutlenek węgla i wodę
h. redukcja tlenku chromu(III) węglem do tlenku węgla

2. Dobrad współczynniki w podanych przykładach:

NH

3

+O

2



N

2

+ H

2

O

NH

3

+O

2



NO+ H

2

O

NH

3

+O

2



NO

2

+ H

2

O

NO

2

+ NH

3



N

2

+ H

2

O

H

2

S+O

2



SO

2

+ H

2

O

NO

2

+ H

2



N

2

+ H

2

O

3. Ułożyd równania reakcji, a następnie podad jaki to typ reakcji(jeśli są to równania redox,

napisad bilans elektronowy):

i. KClO

3



KCl + O

2

ii. Al + S



…

iii. Cu

2

O + …



Cu + H

2

O

iv. … + CO

2

+ H

2

O



NH

4

HCO

3

v. Fe

?

O

3

+ C



Fe + CO

2

vi. NaCl

+ AgNO

3



AgCl + NaNO

3

vii. FeO + C



Fe + CO

viii. NaHCO

3



Na

2

CO

3

+ H

2

O + …

4. Ułożyd równanie reakcji (jeśli są to równania redox, napisad bilans elektronowy):

a. termicznego rozkładu manganianu (VII) potasu. Produktami reakcji są: manganian

(VI) potasu, dwutlenek manganu i tlen

b. termicznego rozkładu soli Bertholleta, czyli chloranu (V) potasu. Produkty: chlorek

potasu i tlen

c. węglik glinu rozkłada się pod działaniem wody na metan i wodorotlenek glinu
d. powstania boraksu, czyli czteroboranu sodu Na

2

B

4

O

7

z kwasu ort oborowego i sody

(węglan sodu) z jednoczesnym wydzieleniem dwutlenku węgla

5. Odnaleźd w układzie okresowym, na którym stopniu utlenienia podane pierwiastki wykazują

charakter amfoteryczny: glin, ren, antymon, beryl, cyna, ołów. Wykazad odpowiednimi
równaniami, że tlenki tych pierwiastków wykazują właściwości amfoteryczne. Podad nazwy
produktów.

6. Jakim wzorom odpowiadają związki następujących pierwiastków:

a. Al, O
b. Cl (VII), O

c. Sb (V), S (II)
d. Cr (III), O
e. Cr (VI), O
f. Sn (IV) i Cl (I)
g. Al, C (IV)

Podad nazwy tych związków oraz narysowad wzory kreskowe (strukturalne)

7. Uzupełnid chemograf, zapisad każdą zachodzącą przemianę równaniem reakcji

Na+O

2



A

+

H

2

O



M

+

E



Na

2

SO

4

+

H

2

O





O

2

E

+

A

+

+

D



H

+

O

2

H

2

O



G

8. Następujące związków przedstawid za pomocą wzorów sumarycznych i strukturalnych

a. chlorowodór i chlorek miedzi (II)
b. kwas azotowy (V) i azotan (V) baru
c. kwas siarkowy (VI)
d. wodorosiarczan (VI) sodu i siarczan (VI) wapnia
e. worodotlenek sodu i hydroksochlorek baru

9. Mając do dyspozycji magnez, tlen, wodę i siarkę, podad pied sposobów otrzymywania MgSO

3

.

Ułożyd równania rekacji

10. Jak z tlenku miedzi (II) otrzymad:

a. siarczan (VI) miedzi (II)
b. azotan (V) miedzi (II)
c. chlorek miedzi (II)

11. Mając do dyspozycji: tlen, sód, siarkę, magnez, wodę i kwas solny, otrzymad:

i. chlorek magnezu

ii. wodorotlenek magnezu

iii. wodorotlenek sodu
iv. siarczan (IV) sodu

Ułożyd równania odpowiednich reakcji

12. Nazwad związki lub podad wzór sumaryczny:

a. NaHCO

3

b. KHS
c. Mg(HSO

4

)

2

d. MgOHBr
e. (CuOH)

2

SO

4

f. (CaOH)

3

PO

4

g. wodorosiarczan (VI) potasu
h. hydroksochlorek wapnia

i. wodorosiarczan (VI) magnezu
j. hydroksowęglan miedzi (II)
k. hydroksosiarczan (IV) wapnia,
l. dihydroksoortofosforan (V) cynku
m. NaHSO

4

n. KH

2

PO

4

o. K

2

HPO

4

p. CaOHCl
q. (MgOH)

2

SO

3

)

r. [Al(OH)

2

]

2

SO

4

s. AlOHCO

3

13. Obliczyd stopnie utlenienia pierwiastków w związkach: H

2

SO

3,

H

2

SO

4

, H

2

S, H

3

PO

4

, HPO

3

,

H

4

P

2

O

7

, HCl, HClO, HClO

3

, Na

2

SO

4

, K

2

SO

3

, P

2

O

5

, Na

2

S, KCl, HClO

4

, NaClO

3

, NH

3

, N

2

O, NO, SO

2

,

SO

3

, P

2

O

3

NH

4

Cl, NaAlO

2

, Al

2

O

3

, NaOH, H

2

O, HIO

3

, Na

2

HPO

4

, MnO

2

, KMnO

4

, K

2

CrO

4

, K

2

CrO

4

,

K

2

Cr

2

O

7

, K

2

MnO

4

, Cr

2

O

3

SO

4

2-

, MnO

4

-

, PO

4

3-

, ClO

4

3-

, ClO

4

-

, CO

3

2-

, AsO

2

-

, AsO

3

3-

, AsO

4

3-

, MnO

3

2-

, H

2

PO

4

-

Podad nazwy związków/jonów.

14. Na którym stopniu utlenienia znajduje się atom azotu w następujących substancjach: NH

3

,

NH

4

+

, NH

2

OH, N

2

H

4

, N

2

H

5

+

, N

2

O, NO

2

-

, NaN

3

, NaNH

2

, Ag

2

N

2

O

2

, NOCl, NOHSO

4

, NO

2

+

, N

2

O

4

,

Th(NO

3

)

4

.

15. Które spośród następujących reakcji są równaniami utleniania i redukcji:

A. AgNO

3

+ NaCl



AgCl + NaNO

3

B. Fe + H

2

SO

4



FeSO

4

+ H

2

C. Ca(OH)

2

+ CO

2



CaCO

3

+ H

2

O

D. Al(OH)

3

+ 3 HCl



AlCl

3

+ H

2

O

E. SO

2

+ 2H

2

S



3S + 2H

2

O

F. 2Ag

+

+ S

2-



Ag

2

S

G. AsO

4

3-

+ Mg

2+

+ NH

4

+



MgNH

4

AsO

4

H. 3SnS + 6OH

-

+ 3H

2

O

2



SnS

3

2-

+ 2Sn(OH)

6

2-

16. Zbilansowad niezakooczone równanie reakcji erdoks:

a. Pb + H

3

PO

4



Pb

3

(PO

4

)

2

+ H

2

b. CaH

2

+ H

2

O



Ca(OH)

2

+ H

2

c. Si + NaOH +H

2

O



Na

2

SiO

3

+ H

2

d. FeS

2

+ O

2



Fe

2

O

3

+ SO

2

e. Sb

2

S

3

+ O

2



Sb

2

O

4

+ SO

2

f. Ag + H

2

SO

4



Ag

2

SO

4

+ SO

2

+ H

2

O

g. Cu + HNO

3



Cu(NO

3

)

2

+ NO + H

2

O

h. HNO

3

+ HCl



NOCl + Cl

2

+ H

2

O

i. MnSO

4

+ Na

2

CO

3

+ KNO

3



Na

2

MnO

4

+ KNO

2

+ Na

2

SO

4

+ CO

2

j. K

2

Cr

2

O

7

+ H

2

S + H

2

SO

4



K

2

SO

4

+ Cr

2

(SO

4

)

3

+ S + H

2

O

k. Ca(ClO)

2

+ H

2

O

2



CaCl

2

+ O

2

+ H

2

O

l. Fe(CrO

2

)

2

+ K

2

CO

3

+ O

2



Fe

2

O

3

+ K

2

CrO

4

+ CO

2

m. AsH

3

+ HNO

3



H

3

AsO

4

+ NO

2

+H

2

O

n. MoS

2

+ Na

2

CO

3

+ O

2



Na

2

MoO

4

+ Na

2

SO

4

+ CO

2

o. U

3

O

8

+ HNO

3



UO

2

(NO

3

)

2

+NO

2

+ H

2

O

p. Fe

3+

+ I

-



Fe

2+

+ I

2

q. KOH + Br

2



KBrO

3

+ KBr + H

2

O

r. Ca(OH)

2

+ Cl

2



Ca(ClO)

2

+ CaCl

2

+ H

2

O

s. NO

2

+ H

2

O



HNO

3

+ HNO

2

t. I

2

+ AgNO

3



AgI + I(NO

3

)

3

u. Te + KOH



K

2

Te + K

2

TeO

3

+ H

2

O

v. HClO

3



ClO

2

+ HClO

4

w. HNO

2



HNO

3

+ NO + H

2

O

x. MgI

2

+ KMnO

4

+ H

2

SO

4



MgSO

4

+ K

2

SO

4

+ MnSO

4

+ I

2

+ H

2

O

y. KI + K

2

Cr

2

O

7

+ H

2

SO

4



I

2

+ K

2

SO

4

+ Cr

2

(SO

4

)

3

+ H

2

O

Wskazad równania utleniania I redukcji.
Narysowad wzory strukturalne soli z pkt. a., g., j., l., x., y.

Zadania pochodzą ze Zbioru zadao z chemii – Krzysztof M. Pazdro, Oficyna Edukacyjna,
Warszawa 1992 oraz Obliczeo chemicznych – praca zbiorowa pod red. Alfreda Śliwy, PWN,
Warszawa 1987.

Na przyszłe zajęcia proszę przypomnied sobie wiadomości dotyczące masy atomowej, masy
cząsteczkowej, mola, liczby Avogadro, prawa zachowania masy, prawo stosunków stałych,
prawo stosunków stałych Guy-Lussaca, prawo Avogadro, warunki standardowe, warunki
normalne, stała gazowa, równanie Clapeyrona, prawo Daltona.