Krąg Instruktorów Kształceniowców „Warta”

Warsztat repertuarowo – metodyczny „Piosenki i pląsy w gromadzie zuchowej”

14-16.12.2007r. Opole

___________________________________________________________________________

PLĄSY

Dawni Słowianie zabawiali się w kole, najczęściej przy ognisku sobótkowym

lub w czasie uroczystości rodzinnych czy też poświęconych swoim bożkom.

Harcerstwo nawiązując do staropolskich tradycji powróciło do dawnych określeń

rycerskich przyjmując nazewnictwo sarmackie np. harce, hufiec, chorągiew, druh… itp.
Zuchy specyficzną dla siebie zabawę ze śpiewem z powyższych względów nazywają pląsem.

Siła motoryczna dziecka w wieku zuchowym dąży nieustannie do ekspresji, przeto

drużynowy tworzy na zbiórkach sytuacje, w których dziecko może wyładować własny
nadmiar energii ruchowej. Będą to gry, zabawy, turnieje, a przede wszystkim – pląsy.

Pląs jest pewną wypadkową poszczególnych zabaw i gier ze śpiewem:

- ilustracji ruchowej, w której gest i mimika twarzy podkreśla tekst słowny piosenki, ruchy
ilustracyjne wykonują zuchy równocześnie;
- zabawy rytmicznej, ruch jest w niej całkowicie oderwany od sensu słownego piosenki,
podkreślony jest natomiast rytm, pewne rytmiczne schematy ruchowe;
- inscenizacji, do której nadaje się wyłącznie piosenka o żywej akcji i musi być również
w niej możliwość rozdzielenia pomiędzy zuchów odpowiednich ról;
- korowodów marszowych:
- tańców ludowych, narodowych czy towarzyskich.

Pląs zuchowy integruje (ściśle łączy ze sobą) zabawy i gry ze śpiewem.

Najwartościowszy pląs to ów, który gromada ułoży sobie wspólnie sama.

Spontaniczność ruchów w pląsie ma głębokie walory wychowawcze, stymuluje rozwój
dziecka, szczególnie jego sferę fizyczną i emocjonalną, pobudza inwencję twórczą zucha.

Drużynowy winien zdawać sobie sprawę z tego, że dziecko w okresie zuchowania

szybko męczy się i dlatego należy unikać na spotkaniach zuchowych w zabawach zbyt
wyczerpujących fizycznie pląsów (bieganie, przysiadanie, w trakcie którego się śpiewa). Nie
używamy w pląsach także ruchów nieestetycznych, trywialnych. Aleksander Kamiński stale
przypominał że zabawa przeznaczona dla dzieci, ma odzwierciedlać ich zainteresowania,
a nie dorosłego instruktora. Śpiewajmy i pląsajmy więc to, co właśnie zuchom sprawia radość
i przyjemność.

[Źródło: „Zuchowe Wieści” sierpień – wrzesień 1993; strona 24]

Zadanie dla drużynowych: ułóż z szóstką własny pląs

WYLICZANKI

Od najdawniejszych czasów prawie przed każdą dziecięcą zabawą zespołową dzieci

w celu wyznaczenia jednej osoby stosowały tak zwane wyliczanki. Prawdopodobnie
większość tych wyliczanek była kiedyś śpiewana. (…)Wspólną cechą wszystkich rodzajów
wyliczanek stanowi skandowanie tekstów rymowanych, przeważnie humorystycznych
lub wręcz niedorzecznych, przy czym pierwsza sylaba wyliczanki jest prawie zawsze
akcentowana najsilniej. Wybór tekstu wyliczanki jest na ogół przypadkowy i zależy
najczęściej od chwilowego przywódcy, który wypowie tę, a nie inną „magiczną” formułkę.
Wyliczanki mogą bardzo pomóc w wyznaczeniu jednej osoby, wszyscy bowiem respektują
wynik losu.

[Źródło: „Zuchowe Wieści”, maj 1993; strona 12]

Zadanie dla drużynowych: wymyśl melodię do znanej wyliczanki, ułóż zuchową wyliczankę

Krąg Instruktorów Kształceniowców „Warta”

Warsztat repertuarowo – metodyczny „Piosenki i pląsy w gromadzie zuchowej”

14-16.12.2007r. Opole

___________________________________________________________________________

KANONY

Kanon to utwór, w którym linię melodyczną głosu rozpoczynającego powtarzają

kolejno wszystkie występujące głosy. Pracę nad rozwijaniem umiejętności śpiewania
w dwugłosie rozpoczynamy z zuchami starszymi. Niestety, nie zawsze nasze starania zostają
uwieńczone sukcesem, lecz mimo to należy kształcić tą umiejętność. Stałe uwrażliwienie na
słyszenie i śpiewanie w dwugłosie jest warunkiem późniejszego rozwoju słuchu
harmonicznego.

Jak nauczyć kanonu? Gdy znajdziemy już kanon, który tematycznie będzie związany

ze zbiórką, uczymy go jak normalnej piosenki i śpiewamy tak długo, aż zuchy go
zapamiętają. Na następnej zbiórce, gdy okaże się, że zuchy dobrze zapamiętały kanon
i pewnie śpiewają, dzielimy gromadę na dwa zespoły. Dobrze, jeśli z jedną grupą może
śpiewać drużynowy, a z drugą przyboczny. Tłumaczymy, w którym momencie rozpoczyna
śpiew druga grupa i próbujemy. Należy wytłumaczyć zuchom, że śpiewanie kanonu nie
polega na wzajemnym przekrzykiwaniu się grup.

[Źródło: „Zuchowe Wieści”, luty 1994, nr 2 (42), strona 10]

Wesołe nutki

Słowa i muzyka: Grażyna Kowara, Ewa Piasecka

F

C

7

F C

7

Siądź z nami przy kominku,

F

C

7

F

rozjaśnij serce swe.

F

C

7

F C

7

Zaśpiewaj wraz zuchami

F

C

7

F

wesołe nutki te.

Powitalny kanon

Słowa: Jan Szczepańczyk
Muzyka: autor nieznany

Chcemy piosenką przywitać tu Was.
Byście się dobrze czuli wśród nas.

Zadanie dla drużynowych: ułóż i naucz innych prosty kanon