Lektury – materiały dydaktyczne
Pinokio Carlo Collodi
1. Opisywanie sytuacji, postaci, przedmiotu.
Grupa I „Co zrobił?”
Wypisz z tekstu pierwszego rozdziału słownictwo określające następstwo czasu i słownictwo określa-
•
jące działania, stany, według wzoru:
Słownictwo określające
Następstwo czasu
Działania, stany
Przykłady z tekstu
po chwili,
wziąć się do pracy,
Opowiedz, w jaki sposób majster Wisienka znalazł kawałek drewna, stosując narrację w 3. osobie,
•
a następnie powtórz ćwiczenie, stosując narrację w 1. osobie. Opowiadanie można poprowadzić meto-
dą kłębka – każda osoba relacjonuje jedno zdanie, kolejna osoba ciąg dalszy opowiadania. Pamiętajcie
o zachowaniu związku przyczynowo-skutkowego między zdarzeniami. Wykorzystaj zgromadzone
w tabeli słownictwo.
Grupa II „Kto znalazł?”
Zgromadź słownictwo na temat postaci, następnie przedstaw majstra.
•
Opisz zachowanie majstra Wisienki od momentu, kiedy kawałek zwykłego drewna przemówił ludzkim
•
głosem do chwili, kiedy majster padł przerażony na podłogę. Wykorzystaj podane związki wyrazowe:
stanąć jak wryty; wodzić oczami; ochłonąć
z przerażenia.
Grupa III „Co znalazł?”
Opisz właściwości drewna, odwołując się do zmysłów: dotyku, węchu, wzroku, słuchu.
•
Przedmiot opisu
kawałek drewna,
Zmysł
Właściwości
dotyku
twarde,
węchu
pachnie lasem,
wzroku
mała różnorodność kolorystyczna,
słuchu
2. Uzupełnij trzecią kolumnę cytatami opisującymi i oceniającymi zachowanie pajaca. Pierwszą kolumnę
zagnij pod spód, abyś w trakcie czytania tylko słuchał, nie śledził wzrokiem tekstu.
Cytaty opisujące kolejne czynności
majstra Dżeppetto
Tworzę razem z mistrzem
postać Pinokia
Cytaty opisujące i oceniające
zachowanie pajaca
Wyrzeźbił włosy, czoło i oczy.
…wystrugał nos pajaca
…wyrzeźbił usta
…kolej na szyję, barki, tułów i ręce
…wyrzeźbił dłonie
Miał jeszcze wystrugać nogi
i stopy
[Dżeppetto] zrobił więc pajacykowi
ubranko
z papieru w kwiatki, buty
z kory drzewa i czapeczkę ze skórki
od chleba.
3. Obejrzyj ilustrację do pierwszego wydania książki Pinokio.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Pinocchio.jpg
•
4. Uporządkuj chaotyczną relację pajaca:
Podkreśl fragmenty wypowiedzi, w których pajac mija się z prawdą.
•
Uzupełnij informacje o faktycznych motywach działania Pinokia.
•
Ponumeruj chronologicznie zdarzenia.
•
Wpisz kolejność zdarzeń zgodnie z relacją Pinokia oraz plan zgodny z prawdą.
•
Chaotyczna relacja Pinokia – cytat
Próba
uporządkowania
zdarzeń – plan
Plan zdarzeń zgodny
z prawdą
– Mój kochany Pinokio, jak straciłeś obie stopy?
– Nie mam pojęcia. Wiem tylko, że przeżyłem
najgorszą noc w swoim życiu. Szalała burza,
a ja umierałem z głodu. Wtedy usłyszałem głos
Gadającego Świerszcza: „Napytałeś sobie biedy,
to teraz masz za swoje”. „Uważaj Świerszczu”
– ostrzegłem go. Ale on niezrażony ciągnął
dalej: „Jesteś tylko pajacem i masz drewniany
rozum”. Tej zniewagi nie zniosłem i rzuciłem
w niego trzonkiem drewnianego młotka. A wtedy
Świerszcz umarł, ale był sam sobie winien, bo
ja nie zamierzałem go zabić. Potem postawiłem
na kuchennej płycie patelnię, aby usmażyć
jajecznicę, ale gdy rozbiłem jajko, wyfrunęło
z niego pisklę i życząc mi wiele dobrego, poleciało
w świat. Staruszek w nocnym stroju polecił, abym
nadstawił czapkę i wylał na mnie wodę z miednicy,
a przecież prosić o kawałek chleba to nic złego,
czyż nie tak? Powlokłem się do domu mokry,
zmęczony i ciągle głodny. Położyłem nogi na
kuchennej płycie, aby się nieco ogrzać i osuszyć.
A teraz ty tatusiu wróciłeś, a moje stopy się spaliły
i w brzuchu mi ciągle burczy i nie mam już nóg.
1. Burza.
…
1. Zabicie świerszcza.
…
5. Z podanego słownictwa wybierz wyrazy związane z teatrem. Wpisz je na schemat.
Słowa klucze: informacje są na afi szu; kurtyna w górę; przedstawienie właśnie się zaczęło; widzowie
•
bawili się doskonale; scena kłótni; przerwał swoją kwestię; pierwszy rząd; dyrygent; zeskoczył na
scenę; zwrócił się w stronę widzów; widzowie zniecierpliwili się i zaczęli skandować; grajcie dalej,
kukiełki, marionetki, dyrektor
6. Uporządkowane wydarzenia wpisz na schemat rozwoju akcji.
ekspozycja
zawiązanie akcji
rozwinięcie akcji
punt kulminacyjny
perypetia
rozwiązanie akcji
Wędrówka Pinokia do szkoły
Usłyszenie dźwięków muzyki
Sprzedaż elementarza
io kupienie biletów
Rozpoznanie Pinokia przez marionetki
Harmider na scenie
Zdenerwowanie dyrektora
Decyzja o spaleniu Pinokia
Bohaterska postawa Pinokia wobec
Arlekina
Podarowanie pięciu złotych monet
Opowieści z Narnii C.S. Lewis
1. Jakie podobieństwa i różnice dostrzegasz między baśnią a książką Opowieści z Narnii? Wypełnij tabelę.
Niektóre odpowiedzi możesz wybrać z ramki.
Baśń
Opowieści z Narnii
Czas akcji
Miejsce akcji
Bohaterowie
Długość utworu
Zakończenie utworu
Wydarzenia fantastyczne
(podaj po jednym przykładzie)
Zaznacz kolorem cechy wspólne baśni i
•
Opowieści z Narnii.
2. W kontur szafy wpisz:
nazwy pór roku,
•
przymiotniki określające każde z miejsc, np
•
.: zimno, ciepło, przytulnie, bezpiecznie, niebezpiecznie,
tajemniczo.
dom Profesora
KONTRAST
Narnia
Przygody Tomka Sawyera Mark Twain
1. Uzupełnij notatkę o Tomku Sawyerze:
Tomek Sawyer, bohater powieści „................................................................................................................”
autorstwa .......................................................................................................................................................
Miejsce akcji:
Wiek:
Wygląd:
Na co dzień:
Od święta:
Rodzina:
Inne osoby mieszkające w domu Tomka:
Przyjaciel: Huck Finn
Edukacja:
2. Oznacz N – skutki negatywne, P – skutki pozytywne ucieczki Tomka i Joego z domu.
rozpacz ciotki Polly z powodu utraty Tomka
tęsknota Tomka i Joego za domem
strach Joego na wyspie
sława wśród chłopców w miasteczku
wyrzuty sumienia ciotki Polly
urządzenie pogrzebu
wyrzuty sumienia mieszkańców miasteczka, że widzieli w chłopcach same wady
palenie tytoniu na wyspie
samodzielne przygotowywanie sobie posiłków
oszustwa Tomka po powrocie z wyspy
wzbudzenie uczuć Becky
3. Dlaczego Tomek nie chciał się uczyć i pracować? Zaznacz P – prawda, F – fałsz.
naukę traktował jak przykry obowiązek
nie był zdolny
miał duży temperament i nie mógł usiedzieć spokojnie na lekcjach
wolał się bawić
gardził pracą
uważał pracę za zajęcie niegodne pirata
inni chłopcy przeszkadzali mu na lekcjach
nudził się w szkole
nauczyciele nie doceniali go
praca kojarzyła mu się z karą
Ania z Zielonego Wzgórza Lucy Maud Montgomery
1. W roli bohaterki wypełnij kwestionariusz osobowy.
KWESTIONARIUSZ OSOBOWY
Imię i nazwisko
Miejsce, data urodzenia
Wiek
Stan cywilny
Imiona rodziców/Opiekunów prawnych,
ich zawód
Miejsca zamieszkania
Wykształcenie
Doświadczenie zawodowe
Opieka nad dziećmi
Szczególne osiągnięcia
Plany zawodowe
Zainteresowania
2. Zapisz określenia dotyczące wyglądu Ani oraz nazwy charakterystycznych rekwizytów.
Wygląd
W wieku 11 lat
W wieku 16 lat
Oczy
Usta
Włosy
Nos
Twarz
Podbródek
Czoło
Ubiór
Sylwetka
Rekwizyty
3. Na podstawie podanych cytatów nazwij cechy charakteru i umysłu Ani.
Cytat
Cechy charakteru
i umysłu Ani
„– Czyż to nie cudne? Co pan myśli, widząc takie drzewa, osypane
śnieżnobiałym kwieciem?”.
„– Oto lista przyjętych została ogłoszona! (…) – Aniu, zdałaś. (…)
Zdałaś najlepiej!…”.
„Niech żyje panna Shirley, stypendystka Avery’ego”.
„Lecz o ile nienawidziła Gilberta, o tyle gorąco kochała Dianę
całym przywiązaniem swego namiętnego serduszka”.
„– Każdy poranek jest zajmujący, prawda? Nigdy nie wiemy, co nas
spotka w ciągu dnia”. „Mamy więc tyle pola do wyobraźni”.
„– Owszem, ja lubię dawać pieszczotliwe nazwy wszystkiemu,
nawet kwiatom”.
„Ma ona co prawda niezwykły sposób wyrażania się... używa
jakichś mocnych zwrotów”.
„Już po kilku godzinach przekonała się dostatecznie, że Ania była
zręczna i posłuszna, chętna do pracy i pojętna. Główną jej wadę
stanowiła pewna słabość do wpadania w zadumę”.
„...to była moja wina, iż wskoczyłyśmy tej nocy do pani łóżka.”
„...niechże pani będzie tak dobra i wybaczy Dianie oraz pozwoli
jej brać lekcje muzyki. Diana cieszyła się tak bardzo myślą o tych
lekcjach...”.
„Słuchaj Diano. Ty i ja założymy nasz własny klub powieściowy
i będziemy pisywały powieści dla wprawy…”
„Ależ my się staramy, aby każdy utwór zawierał jakiś morał,
Marylo – broniła się Ania. – Ja tego nawet wymagam. Wszyscy
szlachetni bywają wynagradzani, wszyscy zaś źli – odpowiednio
karani”.
Rekwizyty: książka, zeszyt, pióro
4. Na podstawie podanych cytatów nazwij cechy usposobienia oraz umiejętności i pragnienia Ani.
Cytat
Cechy usposobienia
Umiejętności
Pragnienia
„– Nienawidzę pani! – zawołała zdławionym głosem, tupiąc nogą
w podłogę”.
„Już po kilku godzinach przekonała się dostatecznie, że Ania była
zręczna i posłuszna, chętna do pracy i pojętna. Główną jej wadę
stanowiła pewna słabość do wpadania w zadumę”.
„– W istocie oryginalne, lecz miłe stworzenie (...) Być może,
iż wyrośnie z niej coś dobrego”.
„Ta mała czerwonowłosa dziewczynka, która Cuthbertowie
wychowują, to dzielny człowiek. Zapewniam was, że ona ocaliła
życie waszej małej, bo ja przybyłem za późno. Posiada zręczność
i przytomność umysłu wprost zdumiewającą u dziecka w tym
wieku”.
„W szkole przyjęto Anię ze szczerą radością. Brak było
towarzyszom podczas urządzania zabaw jej bujnej wyobraźni,
jej jasnego głosu podczas śpiewu i patetycznej intonacji przy
głośnym czytaniu książek”.
„– Co za szczęście! Zawsze marzyłam, że będę mieszkać kiedyś
nad strumykiem”.
„– Ależ mogłaby sobie pani wyobrazić, że jest moją ciocią!”.
Zeszyt w kratkę Ks. Jan Twardowski
1. Rozpoznaj w tekście środki artystycznego wyrazu.
Grupa I Kontrast
Wypisz z tekstu O księżach i o słonecznikach według wzoru:
zestawienia oparte na zasadzie kontrastu,
•
przykład humoru – śmiesznej sytuacji,
•
wniosek – przesłanie – najważniejsze zdanie, które autor tekstu chciał przekazać.
•
KONTRAST
Księża:
drągale, wysokiego wzrostu
mali
HUMOR
komizm sytuacji
PRZESŁANIE
Wszyscy jednak księża – i wysokiego wzrostu, i mali, i szczupli, i grubi – zakochali się w Panu Jezusie.
Grupa II Porównanie
Wypisz z tekstu O księżach i o słonecznikach według wzoru:
porównania,
•
przykład humoru – śmiesznego porównania,
•
wniosek – przesłanie – najważniejsze zdanie, które autor tekstu chciał przekazać.
•
PORÓWNANIE
Księża:
Są tak silni, że potrafi ą na wsi byka złapać za rogi i zatrzymać
Konfesjonał porównany do skorupy żółwia
HUMOR
komizm słowny
PRZESŁANIE
Tak jak słonecznik wskazuje, z której strony świeci słońce – tak ksiądz chce pokazać nam Pana Jezusa.
2. Uzupełnij tabelę. Posłuż się cytatami.
Rozmaici są księża
Jak wyglądają?
Co zrobili?
Co robią?
Kiedy?
Wspomnienia niebieskiego mundurka Wiktor Gomulicki
1. Wypełnij kartę informacyjną powieściowej szkoły.
Uwzględnij:
nazwę szkoły – sprawdź w rozdziale
•
Wspomnienia czułego serca na końcu książki
płeć uczniów (gimnazjum męskie/żeńskie)
•
miasto i rzekę, nad którą leży
•
liczbę uczniów
•
wykładane przedmioty
•
nazwiska nauczycieli
•
osoby na stanowisku dyrektora
•
stróżów.
•
........................................................................ w ..................................... nad ............................
(nazwa szkoły)
(miejscowość)
(rzeka)
........................................................
(płeć uczniów)
budynek klasztoru ............................................................
(miejsce)
około ..........................
................................
.................................
(liczba uczniów)
(liczba klas)
(godzina rozpoczęcia lekcji)
WYKŁADANE PRZEDMIOTY
NAUCZYCIELE
język
polski
Skowroński,
później
.........................................
język ....................................
Izdebski
język ....................................
Effenberger
język
francuski ..........................................................................
język
rosyjski
...........................................................................
.....................................
Żebrowski, później ...........................................
historia powszechna
matematyka
...........................................................................
fi zyka
kaligrafi
a
Łypaczewski
religia
ksiądz
...............................................................
inspektor (rektor)
.......................... (przezwisko), później Wiśnicki
stróż
kulawy
Szymon,
później
..................................
2. Podaj przykłady podobnych zachowań chłopców z progimnazjum, np.:
Tomek Sawyer
Chłopcy z progimnazjum
Wypuszczenie chrząszcza w kościele.
Urządzanie gonitwy kleszczy na ławce.
Włóczęga z Huckiem Finnem.
Nocna wycieczka na cmentarz.
Pływanie na wyspie piratów.
Przysięga dochowania tajemnicy morderstwa.
3. Na podstawie opisu ostrzenia pióra uzupełnij instrukcję.
Przygotuj pióro...................................... i trzy ................................................
Największym ostrzem nadaj ...........................................................................
Średnim, ostrym ostrzem, ...............................................................................
Najmniejszym i .............................................ostrzem przytnij ....................................... ........................ pióra.
Sposób na Alcybiadesa Edmund Niziurski
1. Rozważ problem obniżenia kultury języka we współczesnej szkole.
Jak jest? – scharakteryzujcie język uczniowski, określcie go przymiotnikami.
Jak powinno być? – określcie stan pożądany, idealny.
Dlaczego nie jest tak, jak powinno być? – podajcie przyczyny takiego stanu rzeczy.
Wnioski – sformułujcie wnioski z dyskusji.
Jak jest? Jak powinno być?
Dlaczego nie jest tak,
jak powinno być?
WNIOSKI
2. Porównajcie obyczaje własnej klasy z obyczajami bohaterów lektury.
I. Stosunek do nauki, przyczyny tego stanu rzeczy. Zachowanie uczniów.
Sposób na Alcybiadesa
Moja klasa
Nauka
Uczniowie klasy siódmej nie przykładali się do
nauki, ale prawie wszyscy zdali egzaminy do klasy
ósmej. Na egzaminie z matematyki ściągali,
na języku polskim wybrali tzw. temat wolny, który
odpowiadał ich zainteresowaniom (kosmos). Zostali
nawet zwolnieni z egzaminów ustnych.
Przyczyny:
1. Szkoła cieszyła się dobrą opinią, chodziło do niej
wielu znanych ludzi, więc nikt nie przypuszczał, że
mogą być uczniowie, którzy nie szanują jej tradycji
i nie uczą się.
2. Nauczyciele współczuli klasie, że została bez
wychowawcy i stosowali wobec niej taryfę ulgową.
Nikt nie spodziewał się, że uczniowie nic nie
umieją.
Zachowanie
Ciamciara odkręcił kurek z gazem w pracowni
chemicznej, co spowodowało ulotnienie się gazu.
Wychowawczyni klasy siódmej, pani Lilkowska,
była młodą nauczycielką bez doświadczenia,
co uczniowie wykorzystywali. Doprowadzili ją
do choroby nerwowej, którą musiała leczyć
w sanatorium.
Grupa uczniów porwała starszego kolegę, Szekspira,
w celu zmuszenia go do zdradzenia informacji
na temat sposobów na nauczycieli. W tym samym
celu oszukiwali i przekupywali innych starszych
uczniów.
II. Relacje między uczniami, nadawanie przezwisk, wyjaśnienie pochodzenia przezwisk.
Barwne postacie uczniów.
Sposób na Alcybiadesa
Moja klasa/szkoła
Relacje między uczniami
Uczniowie klasy ósmej są zgrani, mają wspólny
cel – mało się uczyć i przejść do następnej klasy.
Nigdy nie donoszą na kolegów, używają różnych
sposobów, aby wzajemnie bronić się przed
konsekwencjami wykroczeń przeciw dyscyplinie.
Udają niewiniątka, kłamią jak z nut, strzegą swoich
tajemnic przed innymi. Świetnie się rozumieją.
Odnoszą się do siebie dość szorstko, kpią
z siebie, ale bardzo się lubią. Zawsze są razem, po
szkole dużo czasu spędzają ze sobą. Znają sytuację
rodzinną kolegów.
Nadawanie przezwisk
Uczniowie zwracają się do siebie, używając
przezwisk, np.:
Ciamciara – Ciamcia
Pędzelkiewicz – Pędzel
Słabiński – Słaby
Wyjaśnienie pochodzenia przezwisk
Przezwiska to zniekształcone, skrócone nazwiska.
Barwne postacie uczniów
Szekspir, uczeń starszej klasy, mądry, humanista,
interesuje się teatrem. W teatrze szkolnym jest
reżyserem i aktorem. Gardzi nieukami, dumny,
honorowy – nie donosi.
Alibaba – uczeń klasy jedenastej, cieszy się dużym
poważaniem wśród uczniów. Mądry, odnosi się
z pogardą do uczniów klasy ósmej z powodu psucia
przez nią wizerunku szkoły.
Bracia Wątłusz – bokserzy. Mają opinię
ograniczonych umysłowo, ale Wątłusz pierwszy
porzucił boks dla sztuki. Męczy się z układaniem
wierszy.
Kicki – zamiłowany pingpongista, cwaniak.
III. Stosunek uczniów do nauczycieli. Nadawanie im przezwisk, pochodzenie przezwisk.
Sposób na Alcybiadesa
Moja klasa
Stosunek do nauczycieli
Uczniowie klasy ósmej lubią swoich nauczycieli,
doceniają ich wiedzę. Nie znaczy to jednak, że są
wobec nich uczciwi. Doskonale orientują się
w charakterach
i słabostkach pedagogów, co skwapliwie
wykorzystują. Delikatna, wrażliwa wychowawczyni,
pani Lilkowska nie potrafi ła sobie z nimi
poradzić. Z kolei matematyk, któremu powierzono
wychowawstwo po pani Lilkowskiej, już na
pierwszej lekcji odkrył, że klasa nic nie umie
i zgłosił ten fakt dyrektorowi. Uczniowie byli
przerażeni. Nauczyciela historii, który był typem
naukowca, roztargnionym, zamyślonym
i dobrodusznym, łatwo było zagadać, wykorzystując
jego ogromną wiedzę historyczną.
Nadawanie przezwisk
Dziadzia (matematyk) prawdopodobnie dla
kontrastu, gdyż był surowym nauczycielem.
Alcybiades (historyk, prof. Misiak) imię postaci
historycznej.
IV. Działania dyrektora. Rozmowy uczniów z psychologiem/pedagogiem szkolnym. Reakcja uczniów
na zaostrzenie dyscypliny.
Sposób na Alcybiadesa
Moja klasa/szkoła
Działania dyrektora
Dyrektor jest częstym gościem w klasie ósmej.
Nauczyciele wzywają go na lekcje, gdy uczniowie
coś przeskrobią. Wygłasza wtedy mowę, której
słuchają skruszeni.
Mają wyrzuty sumienia, są przerażeni. Dyrektor
obejmuje klasę szczególnym nadzorem. Oddaje pod
opiekę surowego nauczyciela, znanego z żelaznej
ręki pana Żwaczka, przenosi klasę w pobliże pokoju
nauczycielskiego, wyłącza z życia towarzyskiego
i sportowego, wprowadza dodatkowe lekcje.
Rozmowy z psychologiem/pedagogiem
Psycholog szkolny bierze po czterech uczniów
i przeprowadza z nimi rozmowy. Pyta o zdrowie,
przebyte choroby, sny, ciężkie przeżycia
w dzieciństwie. Chłopcy ubarwiali swoje
odpowiedzi, starając się zadowolić psychologa.
Ten stwierdził, że są inteligentni, ale ich
zainteresowania idą w złym kierunku. Ponadto mają
wybujałą fantazję i są rozpuszczeni.
Reakcja uczniów na zaostrzenie dyscypliny
Wobec restrykcji dyrektora część klasy zabrała się
do nauki, natomiast paczka przyjaciół wymykała się
spod dozoru i obmyślała sposoby ratunku.
V. Życie kulturalne szkoły. Zainteresowania uczniów, upodobania kulinarne – jedzenie na
przerwach. Handel wymienny. Miejsca tajnych spotkań.
Sposób na Alcybiadesa
Moja klasa
Życie kulturalne
W szkole Ciamci odbywają się apele, występy teatru
szkolnego. Uczniowie uprawiają sport, np. boks,
grają w ping-ponga.
Szkoła współpracuje z Domem Młodzieży,
w którym wystawia przedstawienie.
Uczniowie klasy ósmej wystąpili w roli
przewodników po Warszawie.
Zainteresowania
teatr, poezja, sport, kosmos
Upodobania smakowe – jedzenie podczas przerw
Uczniowie dzielą się na tych, co łuskają (pestki)
i tych, co żują (betel, laur).
Betel – używka do żucia z Malajów, przyrządzana
z liści pieprzu betelowego, suszonych orzeszków
i odrobiny sproszkowanego wapienia.
Laur – przyprawa z suszonych liści wawrzynu.
Handel wymienny
Wymiana/handel etykietami i znaczkami.
Miejsca tajnych spotkań
Wędzarnia, Obserwatorium
3. Sprawdź, ile wysiłku kosztowało chłopców zdobycie sposobu na Alcybiadesa.
Uporządkuj punkty planu – wpisz w pierwszą kolumnę odpowiednie cyfry.
•
W kolumnie trzeciej wpisz przypuszczalny czas (w minutach) każdej akcji chłopców.
•
Oblicz czas poświęcony na poszukiwanie sposobu na gogów – przelicz na godziny i dni.
•
1. Punkty
planu
2. Działania chłopców
3. Czas
w minutach
Postanowienie szukania sposobu na gogów.
Ukrywanie się w Wędzarni.
Wypytywanie Tadka – starszego brata Pędzelkiewicza.
Rozmowa z emerytowanym woźnym sądowym.
Wykręty wobec dyrektora po wyjściu z Wędzarni.
Gromadzenie środków fi nansowych.
Rozmowa z Alibabą i wysłuchanie nieprzyjemnego komentarza.
Próba sprzedania motoru na bazarze.
Rymowanie i targowanie się z Wątłuszem Pierwszym.
Przekupienie Kickiego.
Udział w próbie sztuki na sali gimnastycznej.
Porwanie Szekspira.
Oczekiwanie aż Kicki skończy partię ping-ponga.
Pokazanie rakiety do tenisa w oknie rzekomego mieszkania Ciamci.
Spotkanie z Szekspirem w Wędzarni i jego wykład na temat sposobów
na gogów.
Łącznie minut ......................
Co stanowi .................... godzin
Co stanowi.................... dni
4. Jakiej wiedzy, jakich umiejętności wymagało opracowanie kartoteki gogów?
Podanym działaniom przyporządkuj nazwy cech i umiejętności wymienionych w ramce.
Praca nad powstaniem, sprawdzaniem w praktyce i ochroną kartoteki
Obserwacja obyczajów profesorów – ...............................................................................................................
Zgromadzenie danych personalnych – ..............................................................................................................
Notowanie spostrzeżeń – ..................................................................................................................................
Wyciąganie wniosków z obserwacji i notatek – ...............................................................................................
Porządkowanie wiedzy – ..................................................................................................................................
Opracowanie wzoru tablicy personalnej – ........................................................................................................
Wypełnianie tablic personalnych – ...................................................................................................................
Nazwanie sposobów – nadanie kryptonimów – ................................................................................................
Opracowanie różnych wariantów zgodnie z zapotrzebowaniem, np.: na dwójkę, trójkę – ..............................
............................................................................................................................................................................
Opracowanie zasad korzystania z kartoteki – ...................................................................................................
Przechowywanie kartoteki – .............................................................................................................................
Sprawdzanie w praktyce sposobów na gogów – ...............................................................................................
Strzeżenie tajemnicy – ......................................................................................................................................
cierpliwość, wyobraźnia, wnikliwość, znajomość psychologii, pracowitość, rzetelność,
logiczne myślenie, solidność, umiejętności organizacyjne, zaufanie, umiejętność pracy w zespole,
spostrzegawczość, dochowanie tajemnicy, konsekwencja, upór, mądrość, odpowiedzialność,
ostrożność, spryt, obiektywizm, pracowitość, zacięcie naukowe, znajomość nazewnictwa naukowego,
wnioskowanie, analizowanie, syntetyzowanie, dociekliwość
1. Wypełnij gwiazdę pytań.
W ramiona gwiazdy wpisz odpowiedzi na podane pytania w związku z cytatem: „Brat diabła i bliski
kuzyn czarownicy”. W środek gwiazdy wpisz wybrany z tematu lekcji rzeczownik.
1. Kto to powiedział?
5. Jaki pseudonim nosiła ta postać? 2. O kim?
4. Dlaczego? 3. W jakiej sytuacji?
2. Uzupełnij
tabelę.
Słownictwo do charakterystyki Adama Cisowskiego
wygląd
usposobienie (sposób bycia)
umysł
charakter
umiejętności
słabostki
rekwizyty (przedmioty niezbędne
w rozszyfrowywaniu zagadki
znikających drzwi)
Szatan z siódmej klasy Kornel Makuszynski
´
3. Wypełnijcie kolumnę tabeli dotyczącą wybranej przez was postaci.
Sławni detektywi w literaturze i fi lmie
Postać literacka/
fi lmowa
Grupa I
Hipolit Kwas
Grupa II
Sherlock Holmes
Grupa III
Columbo
wiek,
wygląd
sposób bycia
wiedza, zdolności,
umiejętności
nieodłączne rekwizyty
gatunek
1. Zredaguj zwięźle dzieje Mowgliego, odpowiadając na pytania.
W jaki sposób dziecko trafi ło do dżungli?
•
Kto i dlaczego zaopiekował się ludzkim szczenięciem?
•
Kto nadał mu imię i co ono oznacza?
•
Dlaczego wilki zabrały chłopca na Skałę Narady?
•
Dzięki komu uniknął śmierci na Skale Narady?
•
Kto czuwał nad edukacją i bezpieczeństwem chłopca?
•
Czym żywił się Mowgli?
•
Kto i dlaczego porwał chłopca?
•
Kto pomógł Mowgliemu wrócić do dżungli?
•
Dlaczego chłopiec poszedł do ludzi?
•
Jak mieszkańcy wioski przyjęli chłopca?
•
Czym zajmował się Mowgli w wiosce?
•
Jak chłopiec pokonał tygrysa?
•
Dlaczego Mowgli opuścił wioskę?
•
Jak zakończyła się historia Mowgliego?
•
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
Księga dżungli Rudyard Kipling
2. Uzupełnij
tabelę.
Zwierzęta
Cechy, postępowanie
Stosunek do Mowgliego
kulawy, podstępny, krwiożerczy, mściwy,
nie przestrzega prawa, żyje z dala
od Gromady, samotny, tchórzliwy
silna, czuła, kochająca, troskliwa, opiekuńcza,
przewidująca, mądra, rozsądna, odważna,
zdecydowana
traktuje Mowgliego jak
syna, broni go, daje dobre
rady
Szary Brat
wilk
odważny, lojalny, mądry, pojętny, sprytny
próżne, nierozsądne
lubią chłopca, podziwiają
go, opuszczają stado wraz
z nim
dowódca Gromady, wielki, stary, poczciwy,
wierny, lojalny
Tabaqui
szakal
nienawidzi chłopca, knuje
przeciw niemu, tropi go
honorowa, mądra, doświadczona, zna ludzi,
wierna, odważna, bezwzględna, przebiegła
Baloo
niedźwiedź
specjalista od prawa, mądry, przewidujący,
uczuciowy
chcą wykorzystać
umiejętności chłopca,
porywają go, nie pamiętają
o karmieniu Mowgliego
Kaa
pyton
stary, przebiegły, nieco głuchawy, próżny
Chil
myszołów
3. PRAWO
DŻUNGLI
Bez ostrzeżenia nie wolno zmieniać siedziby.
1.
Nie wolno zjadać Człowieka, chyba że uczy się dzieci polowania, ale tylko poza swoim terenem.
2.
Najpierw uderzaj, potem dobywaj głosu.
3.
Jeśli naczelnik Gromady poszkapi się na łowach, nosi miano Zdechłego Wilka. Może walczyć o życie
4.
w pojedynkę.
Wilkowi, który ma rodzinę, wolno mieszkać z daleka od gromady, ale gdy wilczęta podrosną, ma
5.
je przyprowadzić na wiec gromadzki na Skałę Narady w noc pełni księżyca, aby wszyscy mogli go
poznać. Zabójcę wilczka czeka kara śmierci.
Jeżeli zachodzi spór, czy młode przyjąć do gromady, musi za nim głosować przynajmniej 2 członków
6.
gromady, którzy nie są jego rodzicami.
a) W przypadkach spornych można za okup ocalić życie nowego szczenięcia.
b) Wykupionemu za bydło nie wolno zabijać bydła.
Prawo Dżungli
Przyczyna
Cel
Ocena
Bez ostrzeżenia nie wolno zmieniać
siedziby.
Zmiana terenu łowieckiego
może doprowadzić do braku
pożywienia.
Nie wolno zjadać Człowieka, chyba
że uczy się dzieci polowania, ale tylko
poza swoim terenem.
Obawa przed...
Bezpieczeństwo
zwierząt
Najpierw uderzaj, potem dobywaj
głosu.
Brak powodzenia
w polowaniu honorowych
wilków.
Pomyślność...
Jeśli Naczelnik Gromady poszkapi
się na łowach, nosi miano Zdechłego
Wilka. Może walczyć
o życie w pojedynkę.
Obawa, że słaby wilk...
Utrzymanie
hierarchii w stadzie
Wilkowi, który ma rodzinę, wolno
mieszkać z daleka od gromady,
ale gdy wilczęta podrosną, ma je
przyprowadzić na wiec gromadzki
na Skałę Narady w noc pełni księżyca,
aby wszyscy mogli go poznać.
Zabójcę wilczka czeka kara śmierci.
Utrata życia bezbronnych
wilczków
Jeżeli zachodzi spór, czy młode przyjąć
do gromady, musi za nim głosować
przynajmniej 2 członków gromady,
którzy nie są jego rodzicami.
Wyjaśnienie wątpliwości
Sprawiedliwość
dobry
W przypadkach spornych można za
okup ocalić życie nowego szczenięcia.
Danie szansy życia
...
bardzo
dobry
W 80 dni dookoła świata Juliusz Verne
1. Co wpłynęło na powodzenie przedsięwzięcia pana Fogga?
Podane słownictwo wpisz do odpowiednich ramek.
Wiedza, umiejętności, cechy Fogga
Cechy Obieżyświata
Inne czynniki
siła, opanowanie, zrównoważenie, uprzejmość, doświadczenie, hojność,
dyscyplina, doskonała znajomość geografi i świata, zamożność pana Fogga,
spryt, odwaga, uczciwość, bystrość, pomysłowość
2. Jakie korzyści przyniosła Foggowi podróż dookoła świata?
Podane korzyści ustaw (zapisz) na piramidzie wartości.
wygrał zakład
zaprzyjaźnił się z Obieżyświatem
zakochał się i poślubił Audę
poznał wielu ludzi
zobaczył egzotyczne kraje
sprawdził się w trudnych sytuacjach
3. Zagraj w państwa-miasta na podstawie podróży pana Fogga – uzupełnij tabelę.
Do ostatniej kolumny wpisz tytuły przygód, które spotkały Fogga na kolejnych etapach podróży.
Kontynent
Mieszkańcy
kontynentu
Państwo
Mieszkańcy
państwa
Miasto
Niezwykłe
przygody
Europejczycy
Londyn
Afryka
Egipt
Suez
Azjaci
Chiny
Hindusi
Stany
Zjednoczone
Salt Lake City
4. Zredaguj opowiadanie na temat wybranej przygody. Postaraj się napisać 8–10 zdań.
Porwanie Audy z płonącego stosu
Pomocne
słownictwo
Kompozycja opowiadania
gdy
tymczasem
kiedy
Kiedy, gdzie miała miejsce
przygoda?
(od akapitu)
nagle
wtedy
następnie
momentalnie
wreszcie
Co się wydarzyło?
(od akapitu)
niesamowite
przerażające
groźne
dzikie
nieoczekiwane
na szczęście
gdyż
ponieważ
Jak zakończyła się
przygoda?
(od akapitu)
5. Porównaj postacie Fileasa Fogga i Obieżyświata – podane cechy przyporządkuj postaciom.
Fileas Fogg
Obieżyświat
zrównoważony, przewidywalny, opanowany, sprytny, bystry, pomysłowy, obrotny,
hazardzista, małomówny, zamknięty w sobie, oddany, kostyczny, wierny, skrupulatny,
honorowy, pedantyczny, uporządkowany, dokładny, silny, uczciwy, doświadczony,
krzepki, ryzykant, samotnik, odludek, powściągliwy, mądry, elegancki, dystyngowany,
schludny, grzeczny, uprzejmy, dobry, szlachetny, hojny, zamożny
6.
Jesteś obserwatorem sensacyjnego wydarzenia. Oto pan Fogg wyrusza w podróż dookoła świata. Uzupełnij
zdania.
Pan Fogg wraz ze swoim służącym właśnie wysiadł z ........................................................................................
W porcie zgromadziły się ....................................................................................................................................
Wszyscy dyskutują o ............................................................................................................................................
Jedni machają chusteczkami ...............................................................................................................................
Inni z powątpiewaniem kiwają ............................................................................................................................
Ale oto podróżni już wsiadają .............................................................................................................................
Podniecony tłum ..................................................................................................................................................
Parowiec powoli .................................................................................................................................................
Stara baśń Józef Ignacy Kraszewski
1. Uzupełnij drzewko decyzyjne, dobierając argumenty podane w ramce.
CELE I WARTOŚCI
wolność, godność,
Czy warto wszczynać wojnę
z kneziem?
TAK
SKUTKI POZYTYWNE
Zniszczymy wroga
NIE
SKUTKI POZYTYWNE
Jakoś przetrwamy, może następny kneź będzie
lepszy
TAK
SKUTKI NEGATYWNE
Stracimy wielu bliskich
Jeśli przegramy, Chwostek będzie nas gnębił
jeszcze bardziej
NIE
SKUTKI NEGATYWNE
Popiel poczuje się jeszcze silniejszy
Niemcy nie wejdą do naszego kraju
Nasi synowie i córki będą bezpieczni
Przestaniemy się bać
Wierność obyczajom, solidarność plemienna
Popiel będzie nami gardził i szydził z nas
Nasz dobytek zostanie zniszczony
Odzyskamy godność
Staniemy się niewolnikami
Chwostek zburzy nasze chramy
Stracimy godność
Jeżeli nie będziemy wchodzić mu w drogę, może jakoś przetrwamy
Ocalimy życie i dobytek
Stracimy wielu bliskich
Nikt nie będzie drwił z naszych bogów
Będziemy musieli ukrywać przed kneziem synów i córki
Będziemy się wzajemnie obwiniać
Wybierzemy sprawiedliwego knezia
Niemcy będą nami rządzić
Bajki robotów Stanisław Lem
1. Opowiadanie Lema jest baśnią. Zapisz w dwóch polach argumenty za i przeciw tej tezie, korzystając
z rozsypanki.
Cechy baśni
Cechy różniące utwór Lema od baśni
Królewnę zdobywa spryciarz, a nie człowiek odważny i pełen poświęcenia
Szczęśliwe zakończenie
Motywy wędrowne
Brak wyraźnego podziału na dobro i zło
Brak magii, czarów
Brak określenia czasu wydarzeń
Czas wydarzeń to nieokreślona przyszłość
W świecie przedstawionym króluje wysoka technologia
Fantastyczne miejsce wydarzeń
2. Czym zajmują się uczeni w Bajkach robotów? Uzupełnij tabelę.
Tytuł utworu
Imię/nazwisko
uczonego
Planeta, na
której
działa
Dzieło/dzieła, nad
którymi pracował
Motywacja
(dlaczego to
robił, co nim
kierowało?)
Rezultat
pracy
„Trzej
elektrycerze”
wielki
konstruktor-
-wynalazca
powstanie istot
pięknych
i mądrych
„Uranowe
uszy”
inżynier
Kosmogonik
planety: gazowa,
węglowa,
Aktynuria
„Dwa potwory” Wielki
Cybernator
Koronny,
Rtęciogłów
Elektycerz
Antymat
unicestwienie
państwa
robotów przez
ich twórców,
poczucie
zagrożenia
„Jak Mikromił
i Gigacyan
ucieczkę
mgławic
wszczęli”
Wszechświat
stworzenie
myślącej materii
chaos
„Jak ocalał
świat”
nie wiadomo
zabawa
3. Czym różni się baśń od science fi ction? Podane cechy oznacz: B – baśń, SF – science fi ction.
typowe początki i typowe zakończenia
przyroda jest upersonifi kowana, pełni ważną rolę
akcja umieszczona w nieokreślonej przeszłości
zawiera ludową mądrość
akcja umieszczona w odległej przyszłości
ukazuje wpływ techniki na życie człowieka
fabuła oparta na przewidywanych osiągnięciach nauki i techniki
miejsce wydarzeń nie jest dokładnie określone
dobro zostaje nagrodzone, a zło ukarane
W pustyni i w puszczy Henryk Sienkiewicz
Instrukcja dla grupy zadaniowej nr I
Temat projektu: .....................................................................................................
Zadania
Tekst literacki
Podaj przykłady
1. Przeanalizuj
język opisu zjawiska
przyrody:
– wpisz znak
interpunkcyjny
oznaczający
cytowanie,
– podkreśl wyrazy
i związki wyrazowe
nadające opisowi
charakter dynamiczny.
2. Przygotuj piękne
czytanie opisu
przyrody – każdy
członek zespołu inny
fragment powieści.
........................................
(nadaj tytuł opisowi)
Nieprzebita ciemność ogarnęła chwilowo
obozowisko. Straszna podzwrotnikowa burza
rozszalała się na ziemi i niebie. Grzmot
następował po grzmocie, błyskawica po
błyskawicy. Krwawe zygzaki piorunów
rozdzierały czarne jak kir niebo. Na pobliskich
skałach pojawiła się dziwna błękitna kula, która
przez czas jakiś toczyła się wzdłuż wąwozu,
a następnie buchnęła oślepiającym światłem
i pękła z hukiem tak okropnym, iż zdawało się,
że skały rozsypią się w proch od wstrząśnięcia.
Potem znów nastała ciemność (...)
...A wicher to opadał, to zrywał się z wściekłą
siłą, niosąc fale dżdżu i całe chmary liści
i gałęzi nałamanych w pobliskim lesie.
Epitety określające:
kształty ...................................
barwy ......................................
inne .........................................
................................................
Powtórzenia ............................
................................................
Porównania .............................
................................................
Wyrazy dźwiękonaśladowcze
.................................................
.................................................
.................................................
Animizacja .............................
.................................................
.................................................
.................................................
3. Podaj przykłady
środków poetyckich
zastosowanych
w innych opisach
przyrody.
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
............................................................................
Nazwij środki poetyckie
................................................
................................................
................................................
................................................
................................................
................................................
................................................
................................................
4. Napisz na karteczkach przykłady różnych środków poetyckich. Rozdasz je w klasie po zakończeniu
prezentacji twojej grupy. Zadaniem uczniów będzie nazwanie środka poetyckiego.
Instrukcja dla grupy zadaniowej nr II
Temat projektu: .....................................................................................................
Tekst literacki
Zadania
.......................................................................
„Młody niewolnik zbliżał się do srogiego
pana zawsze z drżeniem i trwogą. Ale na
próżno obejmował jego nogi i całował
ręce, na próżno padał przed nim na twarz.
Kamiennego serca nie wzruszała ni pokora,
ni jęki, i korbacz rozdzierał z lada powodu,
a czasem i bez powodu, ciało
nieszczęśliwego chłopca. Na noc wkładano
mu nogi w drewnianą deskę z otworami,
by nie uciekł. W dzień szedł na powrozie
przy koniu Gebhra, co nadzwyczaj bawiło
Chamisa”
1. Nadaj tytuł fragmentowi literackiemu.
2. Odtwórz i zapisz w 3 punktach życie Kalego do chwili
spotkania ze Stasiem i Nel.
a) .........................................................................................
b) .........................................................................................
c) .........................................................................................
3. Nazwij cechy oprawców Kalego. .....................................
...........................................................................................
.............................................................................................
4. Nazwij uczucia Kalego. ....................................................
...........................................................................................
.............................................................................................
.......................................................................
„Wylało się jednak przy pożegnaniu
mnóstwo łez, których nie wstydził się i Staś,
albowiem i on, i Nel przeżyli przecież
z Kalim tyle złych i dobrych chwil i nie tylko
nauczyli się oboje cenić jego poczciwe serce,
ale pokochali go szczerze. Młody Murzyn
długo leżał u nóg swego bwana kubwa
i dobrego Mzimu. Dwukrotnie powracał,
by jeszcze popatrzeć na nich, ale wreszcie
chwila rozłączenia nadeszła”
5. Nadaj tytuł fragmentowi literackiemu.
6. Nazwij uczucia Kalego.
............................................................................................
7. Na podstawie powieści i wiedzy o niewolnictwie napisz,
co mogłoby się stać z Kalim, gdyby nie Staś.
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
8. Zapisz cytaty, które najtrafniej charakteryzują Kalego.
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................
9. Wyjaśnij, dlaczego wyraz Murzyn pisze się wielką literą.
......................................................................................................................................................................
10. Ułóż zagadki dotyczące Kalego. Zadasz je koleżankom i kolegom z klasy po zakończeniu prezentacji
twojej grupy zadaniowej.
Instrukcja dla grupy zadaniowej nr III
Temat projektu: .....................................................................................................
1. Zapisz cytaty, które najtrafniej opisują różne sposoby podróżowania Stasia i Nel.
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
2. Napisz, jaka wiedza i umiejętności były
przydatne podczas podróży po Afryce 100 lat
temu? Jakie zagrożenia czyhały na podróżników?
3. Zredaguj poradnik dla podróżników po Afryce.
Używaj czasowników w trybie rozkazującym, np.
zaplanuj zabierz, pamiętaj, uważaj.
a) wiedza
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
b) umiejętności
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
c) zagrożenia
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
d) niezbędny sprzęt
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
e) towarzysze
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
.....................................................................................
......................................................................................
.....................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
.....................................................................................
......................................................................................
......................................................................................
4. Ułóż rebusy dla kolegów i koleżanek dotyczące podróży Stasia i Nel. Zadasz je kolegom i koleżankom
z klasy po zakończeniu prezentacji twojej grupy.
Instrukcja dla grupy zadaniowej nr IV
Temat projektu: .....................................................................................................
Zadania
Tekst literacki
Skreśl niewłaściwe
1. Zrób zestawienie
osób towarzyszących
Stasiowi i Nel na
kolejnych etapach
podróży.
2. Przygotuj quiz dla
klasy – wypowiedzi
różnych postaci
powieści. Koledzy będą
odgadywać, o kogo
chodzi.
„Jakoż Staś był wyższy i silniejszy niż
bywają chłopcy w jego wieku, a dość mu
było spojrzeć w oczy, by odgadnąć,
że w razie jakiego wypadku prędzej
zgrzeszy zbytkiem zuchwałości niż
bojaźnią”
„Ale Staś, który miał w żyłach polską
i francuską krew, uczuł nagle, że za nic
w świecie nie zdoła strzelić do człowieka
odwróconego plecami”
charakterystyka bezpośrednia/
pośrednia
charakterystyka bezpośrednia/
pośrednia
3. Na podstawie cytatów
nazwij cechy Stasia. ....
........................................
........................................
„Idrys wziął gurdę i bez najmniejszego wahania poszedł umieścić ją na
wskazanych kamieniach. Ale zanim zrobił pierwsze sto kroków, Staś wysunął
puste gilzy, a wsunął na ich miejsce pełne ładunki.”
....................................
....................................
„Oto życie Idrysa jest w jego ręku. (...) Ale Staś, który miał w żyłach polską
i francuską krew, uczuł nagle, że za nic w świecie nie zdoła strzelić do
człowieka odwróconego tyłem”
....................................
....................................
„Proroku, twojej nauki nie znam, więc gdybym ją przyjął, uczyniłbym to tylko
ze strachu jak tchórz i człowiek podły. A czyż zależy ci na tym, aby wiarę
twoją wyznawali tchórze i ludzie podli?”
4. Zapisz cytaty na
poparcie podanych cech
Stasia:
- opiekuńczość
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
- patriotyzm
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
- brawura
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
5. Ułóż krzyżówkę dotyczącą Stasia. Koleżanki i koledzy z klasy rozwiążą ją po zakończeniu prezentacji
twojej grupy zadaniowej.
Ten obcy Irena Jurgielewiczowa
1. Przeczytaj wspomnienia i odpowiedz na pytania:
Co wspomina Julek i Marian, co Pestka, a co Ula i Zenek?
•
W jaki sposób rodzice okazują dzieciom miłość?
•
Co jest przedmiotem dumy członków rodziny?
•
Czego brakuje w rodzinie?
•
Co jest podstawą wzajemnej miłości?
•
Wspomnienie Pestki
Pestce staje przed oczami jej kącik w warszawskim pokoju, gdzie stoi stolik z dwiema szufl adami, przy którym
odrabia się lekcje. W szufl adach, oprócz zeszytów, są rozmaite rzeczy, do których jest się przywiązanym
i które miło wziąć w rękę, żeby oddalić pisanie ćwiczenia czy wypracowania choć na chwilę. Ojciec, wróciwszy
z biura, wkłada tu czasem czekoladę albo jabłko, albo pomarańczę. Robi to zawsze niepostrzeżenie. Pestka,
znajdując prezencik, udaje, że nie ma pojęcia, skąd się mógł wziąć, ojciec robi minę człowieka, który nie
rozumie, o co chodzi, i zwala wszystko na mamę, mama odrzuca podejrzenie w sposób kategoryczny –
i wszyscy troje śmieją się, że w domu muszą być duchy…
Wspomnienie Mariana
Marian widzi przed sobą ojca, który siedzi po drugiej stronie dużego stołu, w kręgu lampy… Rozłożył arkusz
milimetrowego papieru, rysuje i robi obliczenia, niedługo zacznie budowę nowego budynku. Przyjemnie jest
patrzeć na precyzyjne, cienkie linie, na małe i równo wypisane cyferki, toteż Marian często odrywa wzrok
od książki. W jakiejś chwili mama każe im się „z tym wszystkim” zabierać, będzie szykowała kolację. Ojciec
protestuje, mruczy, wreszcie jednak składa papiery i mówi: „Chodź, synu, my tu nie rządzimy. Tylko mama tu
rządzi, znaczymy tu tyle, co nic”. I od razu wie się doskonale, że te rządy bardzo się ojcu podobają…
Wspomnienie Julka
Julkowi przypomina się dotyk maminej ręki, która go zatrzymuje w progu. „A szalik? A czapka?” Bierze się
szalik i czapkę, przy sposobności mama wsuwa do teczki cukierek albo kawałek słodkiej bułki, jeżeli tylko
coś takiego jest w domu […] Co innego, jeżeli idzie się z ojcem. Ojciec, który w domu porządnie nieraz na
syna huknie, na ulicy rozmawia z nim jak z dorosłym, a z każdym ze spotkanych kolegów zagaja o ostatnich
meczach. Koledzy mówią: „Twój ojciec jest fajny, wiesz?” Więc może tego wszystkiego nie być? Może istnieć
taki ojciec, który zamiast osłaniać swoje dziecko jak tarcza i troszczyć się, żeby nie spotkało go nic złego,
mówi: „Idź sobie, wcale cię nie potrzebuję”?
Wspomnienie Uli
Zenek myśli, że ja nie mogłabym go zrozumieć, wydaje mu się, że jestem taka, jak inne szczęśliwe dzieci.
A ja właśnie zrozumiałabym go na pewno, bo mnie mój ojciec także wcale nie kocha. I Ciebie, mamo, też nie
kochał” […] Mamo, moje życie się odmieniło: kocham tatusia. I to chyba nie jest zdrada wobec Ciebie, to
przecież Ty kazałaś mi go kochać. Ja to pamiętam, nigdy o tym nie zapomniałam, tylko postanowiłam sobie, że
pod tym jednym względem nie będę Ciebie słuchać. Pragnęłam, żeby on mnie kochał, ale sama chciałam być
obojętna. Wiem teraz, że to głupio i źle. Tatuś też mnie kocha”.
Wyznanie Zenka
Uciekłem z domu, bo w domu miałem taką poniewierkę, że to trudno wyrazić. Dla mojego ojca tylko jedno
ma znaczenie: wódka. Syn mu niepotrzebny, bo syn kosztuje pieniądze. Dawniej, za życia mamy, także pił, ale
mama mnie pilnowała, żeby się nade mną nie znęcał...” W końcu to się stało nie do wytrzymania. Pomyślałem,
że dla mnie jest tylko jedno miejsce na świecie: u wujka, i że jeśli go nie znajdę, to ze mną koniec”.
2. Zapisz wnioski z dyskusji na drzewku decyzyjnym.
Wartości, cele
.......................................................................................................
.......................................................................................................
Dotrzymać
obietnicy
Nie
dotrzymać
obietnicy
Skutki pozytywne
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Skutki negatywne
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Dotrzymanie obietnicy
Tomek w krainie kangurów Alfred Szklarski
1. Podaj przykłady opisów w poznanych powieściach:
KRAJOBRAZY ZJAWISKA PRZYRODY
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
TUBYLCY FAUNA
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
........................................................ ...............................................................
2. Zaprojektuj powieść podróżniczą dla młodzieży. Opracuj, np. w formie mapy mentalnej:
bohater (wiek, rodzina, zainteresowania, uzdolnienia, umiejętności)
inne postacie (w tym postać będąca autorytetem dla bohatera)
podróż (okoliczności, skąd – dokąd, etapy podróży)
egzotyka miejsc (krajobrazy, mieszkańcy – ich wygląd i obyczaje, fl ora, fauna)
niezwykłe przygody, w tym niebezpieczne
język opisów
kompozycja (w kilku punktach).