ZGINACZE STAWU KOLANOWEGO

(

Kapandji

, The physiology of the joints - Lower Limb ; tłumaczył: prezuro)

Zwane tylną grupą uda (ryc. 224) w którą wchodzą: grupa kulszowo-goleniowa – dwugłowy uda

(1), półścięgnisty (2), półbłoniasty (3); trzy mięśnie przyczepiające się dystalnie do bocznej

powierzchni piszczeli (mięśnie gęsiej stopki) – smukły (4), krawiecki (5) i półścięgnisty (który należy

także do grupy kulszowo-goleniowej); oraz podkolanowy. Mięsiń brzuchaty łydki (6,7) jest praktycznie

bezużyteczny jako zginacz kolana, lecz jest najsilniejszym zginaczem stawu skokowego.

Mięsień brzuchaty łydki jest niemniej jednak silnym stabilizatorem dynamicznym kolana.

Dzięki jego proksymalnemu przyczepowi na kłykciach udowych bierze udział w aktywnej fazie chodu,

czyli: poczas gdy kolano i kostka są równocześnie wyprostowane – kłykcie pociągane są do przodu,

m.brzuchaty łydki staje się prostownikiem stawu kolanowego co nazwane zostało mechanizmem ???.

A więc jest on antagonistą-synergistą m.czworogłowego uda.

Wszystkie te mięśnie są dwustawowe z dwoma wyjatkami: krótką głową m.dwugłowego uda i

m.podkolanowego. Te większości dwustawowe zginacze są jednocześnie prostownikami biodra, a ich

dynamiczny wpływ na kolano zależy od pozycji biodra.

Mięsień krawiecki (5) jest zginaczem, odwodzicielem i rotatorem zewnętrznym biodra, ale

także zginaczem i rotatorem wewnętrznym kolana.

Mięsień smukły (4) przede wszystkim przywodzicielem a dodatkowo zginaczm biodra; na

kolano działa jako zginacz i rotator wewnętrzny.

Mięśnie gęsiej stopki (2,4,5) – półścięgnisty, smukły i krawiecki - tworzą przyczep na

bocznej stronie piszczeli. Posiadają dwie składowe działające na staw kolanowy: zginającą i rotującą

wewnętrznie. Proporcje dwóch sił zależą od zgięcia kolana – ze wzrostem zgięcia zwiększa się udział

składowej rotującej.

Grupa kulszowo-goleniowa jest silnym prostownikiem uda i zginaczem stawu kolanowego,

lecz jej funkcja zginacza kolana zależy od ustawienia biodra (fig. 225). Podczas gdy biodro jest zgięte,

dystans między przyczepami tych mięśni (ab) zwiększa się aż do momentu kiedy środek biodra (O) nie

zrówna się z punktem (a), wokół którego grupa mięśniowa owinie się. Stąd czym bardziej zgięte jest

biodro, tym większy stopień relatywnego skrucenia mięśnii i większe ich rozciągnięcie. Kiedy biodro

osiągnie zgięcie 40° (II) relatywne skrócenie mięśni może być wynikiem biernego zgięcia kolana (ab =

ab’). Kiedy biodro osiągnie 90° zgięcia – nawet 90° zgięcie kolana nie może całkowicie wyrównać
rozciągnięcia grupy kulszowo-goleniowej (f – ‘pozostałe’ skrócenie). Kiedy biodro przekroczy 90°

zgięcia (IV) staje się prawie niemożliwe utrzymanie wyprostowanego kolana (ryc. 226): wielkość

relatywnego skrócenia mięśnia (g) jest absorbowana przez elastyczność grupy kulszowo-

goleniowej, która wzrasta dzieki systematycznym ćwiczeniom strechingowym. Kiedy grupa

kulszowo-goleniowa jest rozciągnieta poprzez zgięcie biodra, jej skutecznoiść jako
zginacza kolana wzrasta: dlatego podczas wspinaczki (ryc. 227) kiedy jedna kończyna dolna

porusza się w przód, zgięcie biodra zwiększa skutecznośc zginaczy kolana.

Jeżeli biodro jest maksymalnie wyprostowane (ryc. 225, V) grupa kulszowo-goleniowa

(pokazane jako relatywne wydłużanie (3)) traci swoją skutecznośc jako zginacz kolana (ryc. 13).

Obserwacje te podkreślają czynność mięśni jednostawowych (podkolanowy i gł.krótka

dwugłowego uda), których skutecznoc nie zależy od ustawienia biodra.

140

141