1

Nadwrażliwość

Od wykładowcy Eligii M. Szewczyk:

Na wykładzie została omówiona nadwrażliwość typu I i częściowo II
Przesyłam Państwu prezentację nieco wzbogaconą wobec tej, którą
zobaczylibyście, gdybym mogła skończyć wykład.

Niestety sama prezentacja nie wyczerpuje tematu. Trzeba zatem doczytać o
typie II, III i IV ze źródeł które wskazałam na początku + z innych dowolnych
źródeł o chorobach z autoagresji.

Nadwrażliwość typu II

Nadwrażliwość cytotoksyczna – niszczenie komórek lub
tkanek ( obcych, własnych) z udziałem przeciwciał klasy
IgG i IgM

Cytotoksyczność z udziałem dopełniacza
Wtórne reakcje z udziałem makrofagów i neutrofili

połóg

kolejna ciąża

NADWRAŻLIWOŚĆ TYPU II

1.Konflikt matczyno-

płodowy

Anemia
hemolityczna
noworodków

pierwszy poród

2.Reakcje po transfuzji krwi niezgodnej w zakresie AB0

3. REAKCJE PRZECIW ANTYGENOM TKANKOWYM zniesienie
tolerancji dla własnych tkanek (autoimmunizacja)

Powstawanie przeciwciał dla autoantygenów:

BŁONY PODSTAWNEJ

CZĄSTECZEK ŁĄCZĄCYCH KOMÓRKI NASKÓRKA
(desmosomów)

RECEPTORÓW DLA ACETYLOCHOLINY

RECEPTORÓW tarczycy dla hormonu tyreotropowego TSH

Doczytać nazwy i istota tych chorób!

4. Cytopenie polekowe

Niedokrwistości hemolityczne indukowane reakcjami na leki

-Na erytrocytach ulegają adsorpcji kompleksy immunologiczne

-Zaadsorbowane leki łamią tolerancję dla własnych tkanek

-Lek ulega adsorpcji na błonach, łączy się ze swoistymi przeciwciałami

Reakcje mogą dotyczyć nie tylko erytrocytów , ale także neutrofili
(granulocytopenia

), płytek krwi (trombocytopenia)

Leki które mogą wywołać takie reakcje: fenacetyna, sulfonamidy,
aminofenazon i in.

TYP III

NADWRAŻLIWOŚĆ WYWOŁANA PRZEZ

KOMPLEKSY IMMUNOLOGICZNE

Kompleksem immunologicznym jest antygen połączony ze swoistym
przeciwciałem, niekiedy dodatkowo połączone są one z dopełniaczem

Odkładające się w tkankach (z różnych przyczyn: wielkość, rodzaj
przeciwciał, specyfika tkanki) kompleksy inicjują procesy zapalne i
powodują reakcje nadwrażliwości

2

Postaci chorób wywoływanych przez kompleksy immunologiczne

Przyczyna Antygen Miejsce odkładania kompleksów

przetrwała infekcja bakterie narząd zakażony

autoagresja własne antygeny skóra, stawy, naczynia, nerki

aerozol antygen środowiskowy płuca

wdychany w postaci aerozolu

NADWRAŻLIWOŚĆ TYPU III - jednostki chorobowe

PRODUKTY PRZETRWAŁEJ INFEKCJI:

TRĄD

MALARIA

zapalenie wątroby typu B, C

GRONKOWCOWE ZAPALENIE WSIERDZIA

CHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE:

RZS (reumatoidalne zapalenie stawów)

SLE (toczeń układowy)

ZAPALENIE WIELOMIĘŚNIOWE

WIELOKROTNA INHALACJA NIEKTÓRYCH ANTYGENOW:

PŁUCO FARMERA

PŁUCO HODOWCY GOŁĘBI

Odczyn Arthusa

Reakcja miejscowa.

Reakcja (zaczerwienienie i obrzęk) w 4-10 godzin po wstrzyknięciu
śródskórnym rozpuszczalnego antygenu, w sytuacji wysokiego poziomu
przeciwciał dla tego antygenu.

Choroba posurowicza

Reakcja uogólniona.

Reakcja na powtórne wprowadzenie antygenu białkowego, dla którego
powstała w organizmie duża liczba przeciwciał (np. końskiej surowicy
odpornościowej w profilaktyce tężca), lub reakcja na niektóre
antybiotyki związane z wieloma tkankami organizmu.

CHOROBY AUTOIMMUNIZACYJNE

nadwrażliwość typu II i III

Choroba Graves-Basedowa

Choroba Hashimoto

Cukrzyca typu I

RZS

– reumatoidalne zapalenie stawów

SM

– stwardnienie rozsiane

SLE

– toczeń rumieniowaty układowy

Doczytać o tych chorobach!

CHOROBA ZIARNINIAKOWA –
przewlekła stymulacja limfocytów T

w przebiegu:

trądu (Mycobacterium leprae)

gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis)

schizostomozy (przywry)

sarkoidozy

choroby Crohna

etiologia nieznana

Typ IV

REAKCJA KOMÓRKOWA ( LIMFOCYTY T)

Nadwrażliwość kontaktowa – alergiczny wyprysk kontaktowy
(nikiel, chrom, neomycyna! i inne).

Kluczowa role odgrywają komórki Langerhansa

Nadwrażliwość typu tuberkulinowego

Nadwrażliwość ziarniniakowa

3

CHOROBA ZIARNINIAKOWA –
przewlekła stymulacja limfocytów T

w przebiegu:

trądu (Mycobacterium leprae)

gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis)

schizostomozy (przywry)

sarkoidozy

choroby Crohna

etiologia nieznana

TYP I

Czas reakcji: minuty

Reakcja humoralna:
IgE

-

pyłki roślin; antygeny grzybów i

pasożytów; jad owadów; orzechy; leki;
sierść

TYP II

Czas reakcji: godziny

Reakcja humoralna:
głównie IgM i IgG

-

własne antygeny: błona podstawna

płuca i nerki, erytrocyty, receptor dla
acetylocholiny

- leki

TYP III

Czas reakcji: godziny

Reakcja humoralna:
głównie kompleksy
tworzone przez IgG i
antygeny

- przetrwalniki bakterii, zarodniki
grzybów, pleśni
- drobnoustroje: gronkowce,
paciorkowce, WZW B, autoantygeny
(DNA), leki

TYP IV

Czas reakcji: dni
Reakcja komórkowa.

-

stale obecne antygeny: prątki, pasożyty

- alergia kontaktowa: Ni, terpentyna,
formaldehyd, kosmetyki, trucizna
bluszczu i dębu, leki!

Reakcje nadwrażliwości
wg Gella i Coombsa

Reakcje nadwrażliwości na antybiotyki beta-laktamowe

wstrząs

anafilaktyczny

pokrzywka
obrzęk naczyniowy
astma oskrzelowa

Ig E

rumień popenicylinowy
anemia hemolityczna

Typ II
godziny-dni

IgG, IgM

gorączka polekowa

Typ III i IV
3-5 dni

Kompleksy
immunologiczne

choroba posurowicza
niektóre pokrzywki

Typ III
3-10 dni

zapalenie nerek, toczeń,
kontaktowe zapalenie skóry

Typ IV
powyżej 7 dni

IgG, IgM

Kompleksy immunologiczne

Limfocyty CD4

Typ I

do 30 minut