ZAKA

ZAKA

ś

ś

ś

ś

ś

ś

ś

ś

ENIA

ENIA

UK

UK

Ł

Ł

Ł

Ł

Ł

Ł

Ł

Ł

ADU MOCZOWEGO

ADU MOCZOWEGO

Klinika Chorób Wewn

ę

trznych, Nefrologii i Dializoterapii

Uniwersytet Medyczny w

Ł

odzi

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Zaka

ż

enie uk

ł

adu moczowego to

obecno

ść

drobnoustrojów w drogach

moczowych powy

ż

ej zwieracza

p

ę

cherza moczowego, które w

warunkach prawid

ł

owych s

ą

ja

ł

owe.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Bakteriomocz znamienny

Bakteriomocz znamienny

5

Obecno

ść ≥

10

ż

ywych bakterii ( tzw

jednostek tworz

ą

cych kolonie - CFU) w

mililitrze moczu pobranego ze

ś

rodkowego

strumienia.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Bakteriomocz znamienny

Bakteriomocz znamienny

Obecno

ść ≥

10³

ż

ywych bakterii/ml moczu

u kobiety z objawami zapalenia p

ę

cherza

moczowego.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Bakteriomocz znamienny

Bakteriomocz znamienny

4

Obecno

ść ≥

10

ż

ywych bakterii/ ml moczu

u

kobiety

z

objawami

ostrego

odmiedniczkowego zapalenia nerek.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Bakteriomocz znamienny

Bakteriomocz znamienny

Obecno

ść ≥

10³

ż

ywych bakterii/ml moczu

u m

ęż

czyzny z objawami zapalenia układu

moczowego.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Bakteriomocz znamienny

Bakteriomocz znamienny

Ka

ż

da ilo

ść ż

ywych bakterii w moczu

pobranym poprzez nak

ł

ucie nad

ł

onowe

p

ę

cherza moczowego.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Bakteriomocz bezobjawowy

Bakteriomocz bezobjawowy

►

To bakteriomocz znamienny u osoby bez

podmiotowych i przedmiotowych objawów
zaka

ż

enia uk

ł

adu moczowego.

U kobiety w 2 kolejnych próbkach moczu ten sam

drobnoustrój chorobotwórczy wyst

ę

puje w mianie

≥

10/5/ml.

U m

ęż

czyzny w 1 próbce moczu 1 drobnoustrój

chorobotwórczy wyst

ę

puje w mianie 10/5/ml.

U kobiety lub m

ęż

czyzny w próbce moczu uzyskanej z

jednorazowego cewnikowania p

ę

cherza moczowwego 1

drobnoustrój chorobotówórczy wyst

ę

puje w mianie

≥

10/2

ml.
( stwierdzenie leukocyturii nie ma wp

ł

ywu na to czy

rozpoznaje

si

ę

bakteriomocz

objawowy,

czy

bezobjawowy )

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Klasyfikacja ZUM ( 1 )

Klasyfikacja ZUM ( 1 )

Niepowik

ł

ane

zaka

ż

enie uk

ł

adu

moczowego

●

Powik

ł

ane zaka

ż

enie

uk

ł

adu moczowego

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Niepowik

Niepowik

łłłł

łłłł

ane ZUM

ane ZUM

►

Jest to zaka

ż

enie wyst

ę

puj

ą

ce u kobiety z

prawid

ł

owym uk

ł

adem moczowo – p

ł

ciowym, bez

zaburze

ń

miejscowych

i

ogólnoustrojowych

mechanizmów obronnych i jest zawsze wywo

ł

ane

przez drobnoustroje typowe dla ZUM.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Powik

Powik

łłłł

łłłł

ane ZUM

ane ZUM

ka

ż

de ZUM u m

ęż

czyzny;

ZUM

u

kobiety

z

anatomicznym

lub

czynno

ś

ciowym

zaburzeniem

powoduj

ą

cym

utrudnienie odpływu moczu, z zaburzeniem
miejscowych

lub

ogólnoustrojowych

mechanizmów obronnych;

ZUM wywołane nietypowymi drobnoustrojami.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Nawr

Nawr

ó

ó

t ZUM

t ZUM

►

Jest to kolejne ZUM wyst

ę

puj

ą

ce po leczeniu

przeciwdrobnoustrojowym, spowodowane
prze

ż

yciem w drogach moczowych patogenu

powoduj

ą

cego poprzednie ZUM.

Nawrót ZUM rozpoznajemy je

ż

eli objawy choroby

pojawiły si

ę

do 2 tygodni od zako

ń

czenia leczenia

poprzedniego ZUM.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Ponowne ZUM ( reinfekcja )

Ponowne ZUM ( reinfekcja )

►

Jest to ZUM spowodowane drobnoustrojem

pochodz

ą

cym spoza układu moczowego, który

jest nowym czynnikiem etiologicznym albo
drobnoustrojem uropatogennym wyizolowanym
podczas poprzedniego ZUM.
Ponowne ZUM rozpoznaje si

ę

wówczas, gdy

objawy chorobowe wyst

ą

piły po upływie 2 tygodni

od zako

ń

czenia leczenia poprzedniego ZUM,

nawet je

ż

eli wywołane jest tym samym czynnikiem

etiologicznym co poprzednie ZUM.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Klasyfikacja ZUM (2)

Klasyfikacja ZUM (2)

Kryterium: objawy chorobowe

Objawowe ZUM Bakteriomocz

bezobjawowy

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Klasyfikacja ZUM (3)

Klasyfikacja ZUM (3)

Kryterium: lokalizacja

Zaka

Zaka

ż

ż

enie dolnego

enie dolnego

odcinka dr

odcinka dr

ó

ó

g

g

moczowych

moczowych

Zapalenie p

ę

cherza

moczowego,

Zapalenie p

ę

cherza

moczowego i cewki
moczowej

٭

Zaka

Zaka

ż

ż

enie g

enie g

ó

ó

rnego

rnego

odcinka dr

odcinka dr

ó

ó

g

g

moczowych

moczowych

Ostre odmiedniczkowe
zapalenie nerek

Powik

ł

ania ostrego

odmiedniczkowego
zapalenia nerek

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Klasyfikacja ZUM ( 4)

Klasyfikacja ZUM ( 4)

Kryterium: przebieg naturalny

Niepowik

ł

ane zapalenie p

ę

cherz moczowego u

kobiety.

Nawracaj

ą

ce zapalenie p

ę

cherza moczowego u

kobiety.

Niepowik

ł

ane ostre odmiedniczkowe zapalenie

nerek u kobiety.

Powik

ł

ane ZUM.

Bakteriomocz bezobjawowy.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

٭

U m

ęż

czyzn z ZUM mo

ż

e wspó

ł

wyst

ę

powa

ć

ostre zapalenie gruczo

ł

u krokowego lub naj

ą

drza.

Zapalenie cewki moczowej bez zaka

ż

enia dróg

moczowych

powy

ż

ej

zwieracza

p

ę

cherza

moczowego nie zalicza si

ę

do ZUM.

W wi

ę

kszo

ś

ci przypadków jest zaka

ż

eniem

wywo

ł

anym przez inne patogeny ni

ż

ZUM,

przenoszonym drog

ą

p

ł

ciow

ą

.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Epidemiologia ZUM

Epidemiologia ZUM

Okres niemowl

ę

cy – cz

ęś

ciej choruj

ą

ch

ł

opcy

( wady uk

ł

adu moczowego);

Po 1 roku

ż

ycia – cz

ęś

ciej choruj

ą

dziewczynki;

Okres aktywno

ś

ci seksualnej – kobiety choruj

ą

50 x cz

ęś

ciej ni

ż

m

ęż

czy

ź

ni;

Po 60 roku

ż

ycia – wzrasta cz

ę

sto

ść

zachorowa

ń

u m

ęż

czyzn ( rozrost gruczo

ł

u

krokowego, retencja moczu ), ale i tak kobiety
choruj

ą

2 x cz

ęś

ciej.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Etiologia ZUM

Etiologia ZUM

Bakterie:

Escherichia coli, Staphylococcus

saprophyticus, Proteus mirabilis, Klebsiella sp.,
Enterococcus sp., Pseudomonas sp.

Drobnoustroje niewykrywane standardowymi

metodami: Chlamydia trachomatis, Neisseria
gonorrhoeae, wirusy g

ł

ównie Herpes simplex.

Grzyby: Candida albicans i inne gatunki rodzaju

Candida, Cryptococcus neoformans, gatunki z
rodzaju Aspergillus.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Etiologia ZUM

Etiologia ZUM

1) niepowik

ł

ane i nawracaj

ą

ce zapalenie p

ę

cherza

moczowego

E. coli

→

70 – 95 % przypadków;

Staphylococcus saprophyticus

→

5 – 10 %

przypadków;

szczególnie

kobiety

aktywne

seksualnie;

P. mirabilis, Klebsiella sp., Enterococcus sp.

2) niepowik

ł

ane ostre odmiedniczkowe zapalenie

nerek –

znaczny udzia

ł

E. coli, brak S.

saprophyticus w

ś

ród czynników etiologicznych.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Etiologia ZUM

Etiologia ZUM

3) powik

ł

ane ZUM

E. coli

≤

50%;

Enterococcus do 20 %;
Klebsiella 10 – 15 %;
Pseudomonas 10 %
Zaka

ż

enia wi

ę

cej ni

ż

jednym drobnoustrojem.

4) bakteriomocz bezobjawowy –

najcz

ęś

ciej

E.coli, u chorych z cewnikiem w p

ę

cherzu

moczowym bardzo cz

ę

sto Pseudomonas sp. +

Proteus sp. ( ureazododatni ).

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Drogi szerzenia si

Drogi szerzenia si

ę

ę

ę

ę

ę

ę

ę

ę

ZUM

ZUM

droga wst

ę

puj

ą

ca;

droga krwiopochodna;

droga limfopochodna.

M

a

te

ri

a

ł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

Ł

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Mechanizmy ochronne

Mechanizmy ochronne

zapobiegaj

zapobiegaj

ą

ą

ą

ą

ą

ą

ą

ą

ce powstawaniu ZUM

ce powstawaniu ZUM

d

ł

ugo

ść

cewki moczowej;

perystaltyka moczowodów;
zastawki p

ę

cherzowo – moczowodowe;

zakwaszanie i zag

ę

szczanie moczu;

przeciwbakteryjne w

ł

a

ś

ciwo

ś

ci wydzieliny

gruczo

ł

u krokowego;

mechanizmy zapobiegaj

ą

ce przyleganiu bakterii

do nab

ł

onka b

ł

ony

ś

luzowej dróg moczowych.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Mechanizmy zapobiegaj

Mechanizmy zapobiegaj

ą

ą

ą

ą

ą

ą

ą

ą

ce

ce

przyleganiu bakterii do b

przyleganiu bakterii do b

łłłł

łłłł

ony

ony

ś

ś

ś

ś

ś

ś

ś

ś

luzowej dr

luzowej dr

ó

ó

g moczowych.

g moczowych.

mechaniczne dzia

ł

anie strumienia moczu

( obj

ę

to

ść

moczu, sprawne opró

ż

nianie

p

ę

cherza moczowego );

fizjologiczna flora bakteryjna okolicy uj

ś

cia cewki

moczowej i pochwy;

bia

ł

ko Tamma i Horsfalla ( uromodulina ) -

wi

ąż

e si

ę

z antygenami E.coli;

mukopolisacharydy powierzchniowe b

ł

ony

ś

luzowej p

ę

cherza moczowego;

przeciwcia

ł

a i oligosacharydy zawarte w moczu

(

łą

cz

ą

si

ę

z adhezynami komórek bakteryjnych).

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Czynniki ryzyka powik

Czynniki ryzyka powik

łłłł

łłłł

anego

anego

ZUM

ZUM

Fizjologiczne:

●

Starszy wiek;

●

Ci

ąż

a i po

ł

óg

.

Stany chorobowe:

Zaka

ż

enia nabyte w szpitalu;

Zastój moczu;

Refluks p

ę

cherzowo – moczowodowy;

Kamica moczowa;

Cewnik w p

ę

cherzu moczowym;

Leczenie immunosupresyjne;

Cukrzyca;

Niedawna instrumentacja dróg
moczowych.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Objawy podmiotowe ZUM

Objawy podmiotowe ZUM

Miejscowe:

Dyzuria;

Cz

ę

stomocz;

Nykturia;

Ból ;

Mimowolne
oddawanie moczu;

Ogólne:

Gor

ą

czka;

Dreszcze;

Nudno

ś

ci i wymioty;

Ból brzucha;

Ból g

ł

owy.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Objawy przedmiotowe w ZUM

Objawy przedmiotowe w ZUM

Wyciek z cewki moczowej;

Cuchn

ą

cy zapach moczu;

Objaw Goldflama.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Badania dodatkowe w ZUM

Badania dodatkowe w ZUM

Badanie ogólne moczu – leukocyturia, wa

ł

eczki

leukocytarne, krwiomocz.

Badania krwi – markery zapalenia CRP, OB,

leukocytoza, wska

ź

niki upo

ś

ledzenia czynno

ś

ci

nerek.

Badania bakteriologiczne: moczu, wydzieliny z

cewki moczowej, posiewy krwi.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Badania obrazowe w ZUM

Badania obrazowe w ZUM

USG

→

pozwala wykry

ć

nieprawid

ł

owo

ś

ci

uk

ł

adu moczowego oraz powik

ł

ania

oko

ł

onerkowe ZUM.

Urografia

→

wskazana w przypadku podejrzenia

nieprawidłowo

ś

ci górnego odcinka dróg

moczowych.

Tomografia komputerowa

Scyntygrafia nerek

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Leczenie ZUM

Leczenie ZUM

1) post

ę

powanie nieswoiste

odpoczynek w

ł

ó

ż

ku w przypadku zaka

ż

e

ń

górnego odcinka dróg moczowych o

ś

rednio

ci

ęż

kim i ci

ęż

kim przebiegu;

poda

ż

p

ł

ynów p.o. lub i.v. w celu odpowiedniego

nawodnienia;

leki przeciwgor

ą

czkowe i przeciwbólowe;

leki przeciwwymiotne;
w razie nasilonych dolegliwo

ś

ci dyzurycznych –

fenazopirydyna 200 mg 3 x dz przez

≤

3 dni.

2) leczenie przeciwdrobnoustrojowe

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Niepowik

Niepowik

łłłł

łłłł

ane zapalenie p

ane zapalenie p

ę

ę

ę

ę

ę

ę

ę

ę

cherza

cherza

moczowego

moczowego

–

–

leki pierwszego

leki pierwszego

wyboru przez 3 dni

wyboru przez 3 dni

Trimetoprym 100 mg 2 x dz.

Kotrimoksazol 960 mg 2 x dz,

Fluorochinolon – cyprofloksacyna 250 mg 2 x dz,

norfloksacyna 400mg 2 x dz, ofloksacyna 200 mg
2 x dz.

( stosowany jest jeden z wymienionych leków )

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Niepowik

Niepowik

łłłł

łłłł

ane zapalenie p

ane zapalenie p

ę

ę

ę

ę

ę

ę

ę

ę

cherza

cherza

moczowego

moczowego

–

–

leki drugiego

leki drugiego

wyboru

wyboru

Amoksycylina z klawulanianem 375 mg 3 x dz

przez 7 dni.

Nitrofurantoina 100 mg 4 x dz przez 7 dni.

Amoksycylina 500 mg 3 x dz. przez 7 – 10 dni

gdy przyczyn

ą

jest Enterococcus.

Fosfomycyna 3.0 g jednorazowo.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Nawracaj

Nawracaj

ą

ą

ą

ą

ą

ą

ą

ą

ce zapalenie p

ce zapalenie p

ę

ę

ę

ę

ę

ę

ę

ę

cherza

cherza

moczowego

moczowego

-

-

leczenie

leczenie

Nawracaj

ą

ce zapalenie p

ę

cherza moczowego jest

spowodowane ponownym, zewn

ą

trzpochodnym

zaka

ż

eniem, dlatego te

ż

stosuje si

ę

te same leki

co w ostrym zapaleniu p

ę

cherza moczowego, ale

d

ł

u

ż

ej 7 – 14 dni.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Niepowik

Niepowik

łłłł

łłłł

ane ostre

ane ostre

odmiedniczkowe zapalenie nerek

odmiedniczkowe zapalenie nerek

–

–

leki pierwszego wyboru przez

leki pierwszego wyboru przez

10

10

–

–

14 dni.

14 dni.

Fluorochinolony

Cyprofloksacyna 500 mg 2 x dz.;

Ofloksacyna 200 mg 2 x dz.;

Norfloksacyna 400 mg 2 x dz.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Niepowik

Niepowik

łłłł

łłłł

ane ostre

ane ostre

odmiedniczkowe zapalenie nerek

odmiedniczkowe zapalenie nerek

–

–

leki drugiego wyboru przez

leki drugiego wyboru przez

10

10

–

–

14 dni.

14 dni.

Kotrimoksazol 960 mg 2 x dz.;

Amoksycylina z klawulanianem 1.0 g 2 x dz.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek
wymaga leczenia w warunkach szpitalnych i
podawania antybiotyków paraenteralnie gdy
wyst

ę

puj

ą

:

uporczywe wymioty,
nasilenie objawów pomimo leczenia,
w

ą

tpliwo

ś

ci co do rozpoznania,

ci

ąż

a.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Zaleca si

ę

empiryczne zastosowanie jednego z

antybiotyków:

Cyprofloksacyna 200 – 400 mg i.v. co 12 godz.

Aminoglikozydy

→

gentamycyna 5 – 7 mg/kg i.v.

co 8 godz. lub tobramycyna 1 mg/kg i.v. co 8
godz. w monoterapii albo z ampicylin

ą

1.0 g i.v. co

6 godz.

Cefalosporyna III generacji

→

np. Ceftriakson 1

– 2 g i.v. 1 x dz.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Powik

Powik

łłłł

łłłł

ane ZUM

ane ZUM

-

-

leczenie

leczenie

W leczeniu empirycznym powik

ł

anego ZUM

obowi

ą

zuj

ą

takie same zasady jak w leczeniu

niepowik

ł

anego

OOZN.

Je

ż

eli

leczenie

empiryczne jest nieskuteczne, a nie s

ą

dost

ę

pne

wyniki

badania

bakteriologicznego,

nale

ż

y

zastosowa

ć

antybiotyk o szerszym spektrum

dzia

ł

ania i aktywno

ś

ci wobec Pseudomonas sp.

Najcz

ęś

ciej stosuje si

ę

ceftazydym, cefepim,

piperacylin

ę

z

tazobaktamem,

karbapenem.

Nale

ż

y rozwa

ż

y

ć

do

łą

czenie aminoglikozydu –

najlepiej amikacyny.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Bakteriomocz bezobjawowy

Bakteriomocz bezobjawowy

-

-

leczenie

leczenie

kobiety w ci

ąż

y;

m

ęż

czy

ź

ni przed planowan

ą

przezcewkow

ą

resekcj

ą

gruczo

ł

u

krokowego

–

leczenie

przeciwbakteryjne rozpoczyna si

ę

wieczorem w

przeddzie

ń

zabiegu antybiotykiem zgodnym z

wynikiem posiewu, i kontynuuje si

ę

tylko w

przypadku pozostawienia cewnika w p

ę

cherzu

moczowym;

osoby przed zabiegami urologicznymi, gdy mo

ż

e

doj

ść

do krwawienia z b

ł

ony

ś

luzowej –

post

ę

powanie jak wy

ż

ej.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Powik

Powik

łłłł

łłłł

ania ZUM

ania ZUM

ropie

ń

korowo – rdzeniowy nerki;

mnogie ropnie kory nerek;
ropie

ń

oko

ł

onerkowy;

zgorzelinowe odmiedniczkowe zapalenie nerki;
martwica brodawek nerkowych;
roponercze;
przewlek

ł

e odmiedniczkowe zapalenie nerek;

ż

ó

ł

toziarniniakowe odmiedniczkowe zapalenie

nerek;

niewydolno

ść

nerek;

urosepsa.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Sytuacje szczeg

Sytuacje szczeg

ó

ó

lne w ZUM

lne w ZUM

-

-

cewnik w p

cewnik w p

ę

ę

ę

ę

ę

ę

ę

ę

cherzu moczowym

cherzu moczowym

Ryzyko bakteriomoczu:

- 1-3 %

→

cewnikowanie jednorazowe;

- około 100 %

→

cewnikowanie trwaj

ą

ce 30 dni.

Bakteriomocz najcz

ęś

ciej ust

ę

puje samoistnie po

usuni

ę

ciu cewnika z p

ę

cherza moczowego, tylko < 1%

chorych rozwija si

ę

objawowe ZUM.

Leczenie tylko objawowego ZUM zgodnie z posiewem

moczu

→

7 – 10 dni u chorych bez bakteriemii,

→

10 –

14 dni u chorych z bakteriemi

ą

.

Zapobieganie ZUM:

- cewnikowanie tylko w razie bezwzgl

ę

dnej konieczno

ś

ci;

- utrzymywanie jałowo

ś

ci układu cewnik – dren –

zbiornik;

- nie zaleca si

ę

wymiany cewnika w

ś

ci

ś

le okre

ś

lonych

odst

ę

pach czasu.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Sytuacje szczeg

Sytuacje szczeg

ó

ó

lne w ZUM

lne w ZUM

-

-

ci

ci

ąż

ąż

ąż

ąż

ąż

ąż

ąż

ąż

a

a

Bakteriomocz bezobjawowy:

●

Zwi

ę

ksza ryzyko wyst

ą

pienia ostrego zapalenia

p

ę

cherza moczowego,OOZN, przedwczesnego porodu,

ma

ł

ej masy urodzeniowej.

●

Posiew moczu – przynajmniej 1 x we wczesnej ci

ąż

y (

pierwsza wizyta lub 12 – 16 tydz. Ci

ąż

y ).

●

1-

5 % przypadków bakteriomocz bezobjawowy

spowodowany

jest

paciorkowcem

grupy

B

–

Streptococcus agalactiae. Bezobjawowe nosicielstwo tej

bakterii stwarza ryzyko zagra

ż

aj

ą

cych

ż

yciu zaka

ż

e

ń

noworodków. Zaleca si

ę

wykonywanie przesiewowych

bada

ń

( wymazy z pochwy i odbytnicy ) 35 – 37 tyg.

ci

ąż

y. Dodatni wynik wymazów, obecno

ść

bakteriomoczu

wywo

ł

anego

przez

S.

agalactiae

jak

i

poród

przedwczesny

z

ujemnymi

wynikami

wymazów

wymagaj

ą

profilaktyki oko

ł

oporodowej.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Sytuacje szczeg

Sytuacje szczeg

ó

ó

lne w ZUM

lne w ZUM

-

-

ci

ci

ąż

ąż

ąż

ąż

ąż

ąż

ąż

ąż

a

a

Zapalenie p

ę

cherza moczowego – leczenie p.o.3

– 7 dni:

amoksycylina 500 mg 3 x dz.;

amoksycylina z klawulanianem 625 mg 2 x dz.;

cefaleksyna 250 – 500 mg 4 x dz.;

fosfomycyna 3g jednorazowo;

nitrofurantoina 100mg 4 x dz. ( nie stosowa

ć

w I

trymestrze ) - leczenie do 10 dni;

kotrimoksazol 960 mg 2 x dz. ( nie stosowa

ć

w I

trymestrze i przed rozwi

ą

zaniem ci

ąż

y )

FLUOROCHINOLONY S

Ą

PRZECIWWSKAZANE

ZE WZGL

Ę

DU NA TERATOGENNO

ŚĆ

!!!

OOZN – leczenie zawsze w szpitalu, antybiotyki

i.v. , zasady leczenia jak u innych chorych.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Zapalenie cewki moczowej

Zapalenie cewki moczowej

1) rze

żą

czkowe ZCM – wywo

ł

ane przez Neisseria

gonorrhoeae.

2) nierze

żą

czkowe ZCM – wywo

ł

ane przez

Chlamydia trachomatis,Ureaplasma urealyticum,

Mycoplasma hominis, Trachomatis vaginalis.

Objawy:

ból cewki moczowej podczas oddawania moczu,

najsilniejszy rano;

cz

ę

stomocz lub nagl

ą

ce parcie na mocz przy

wspó

ł

istnieniu zapalenia p

ę

cherza moczowego

lub prostaty;

ropny wyciek z cewki moczowej, cz

ę

sto

podbarwiony krwi

ą

;

u kobiet zwi

ę

kszenie ilo

ś

ci wydzieliny z pochwy.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Zapalenie cewki moczowej

Zapalenie cewki moczowej

-

-

leczenie

leczenie

1) rze

żą

czkowe ZCM

cyprofloksacyna p.o. 500 mg jednorazowo;

ofloksacyna p.o. 400 mg jednarozowo;

ceftriakson i.m. 250 mg jednorazowo.

2) nierze

żą

czkowe ZCM

doksycyklina p.o. 100 mg 2 x dz. przez 7 dni;

azytromycyna p.o.1.0g jedorazowo;

erytromycyna p.o. 500 mg 2 x dz. przez 14 dni;

ofloksacyna p.o. 200 mg 2 x dz ( lub 400 mg 1 x

dz. ) przez 7 dni.

3) ZCM o nieustalonej etiologii

azytromycyna p.o. 2.0 g jednorazowo;

ofloksacyna - jak powy

ż

ej.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Gru

Gru

ź

ź

ź

ź

ź

ź

ź

ź

lica uk

lica uk

łłłł

łłłł

adu moczowego

adu moczowego

zaka

ż

enie krwiopochodne ujawniaj

ą

ce sie 5 – 15

lat od pierwotnego zaka

ż

enia;

przebieg sk

ą

poobjawowy;

w badaniu ogólnym moczu – leukocyturia,

rzadziej bia

ł

komocz i krwiomocz.

standardowe posiewy moczu – ja

ł

owe ( ja

ł

owy

ropomocz !!!);

w badaniach obrazowych –

zniekszta

ł

cenia

UKM, pogrubienie

ś

cian p

ę

cherza moczowego;

rozpoznanie – posiewy w kierunku BK;

leczenie – tuberkulostatyki przez 6 miesi

ę

cy.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Profilaktyka ZUM

Profilaktyka ZUM

1) niefarmakologiczna:

●

zwi

ę

kszona obj

ę

to

ść

wypijanych p

ł

ynów;

●

oddawanie moczu niezw

ł

ocznie po wyst

ą

pieniu

parcia lub regularnie co 2 – 3 godz., przed snem i

po stosunku p

ł

ciowym;

●

unikanie kapturków naszyjkowych,

ś

rodków

plemnikobójczych, dezodorantów intymnych.

●

unikanie k

ą

pieli b

ą

belkowych oraz

ś

rodków

chemicznych dodawanych do k

ą

pieli;

●

picie soku z

ż

urawin.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©

Profilaktyka ZUM

Profilaktyka ZUM

2) farmakologiczna:

dopochwowe stosowanie preparatów

zawieraj

ą

cych laseczki z rodzaju Lactobaillus;

dopochwowe stosowanie kremów z estrogenami

u kobiet po menopauzie;

profilaktyczne leczenie przeciwdrobnoustrojowe:

- leczenie ZUM gdy wyst

ę

puj

ą

objawy kliniczne –

samodzielna decyzja pacjenta;

- profilaktyka ci

ą

g

ł

a – jedna ma

ł

a dawka przed

snem lub 3 x w tygodniu;

- profilaktyka po stosunku p

ł

ciowym – pojedyncza

dawka leku.

M

a

te

ri

a

łłłł

e

d

u

k

a

c

y

jn

y

w

y

łąłąłąłą

c

z

n

ie

d

la

s

tu

d

e

n

tó

w

U

M

w

ŁŁŁŁ

o

d

z

i

–

2

0

0

7

/2

0

0

8

©