Style i preferencje
dotycz
ą
ce uczenia si
ę
.
Czynniki sukcesu
i pora
ż
ki
Motywacja
To poziom gotowo
ś
ci człowieka do podejmowania konkretnych działa
ń
.
To równie
ż
proces wewn
ę
trzny warunkuj
ą
cy d
ąż
enie ku okre
ś
lonym celom.
Wewn
ę
trzna:
• Potrzeby psychologiczne
• Zainteresowania
• System warto
ś
ci
Zewn
ę
trzna:
• Procedury, zasady, wymogi
• Nagrody i kary
Cel – rezultat podejmowanej czynno
ś
ci
Dodatni, czyli taki,
który chcemy osi
ą
gn
ąć
Ujemny, czyli taki,
którego staramy si
ę
unikn
ąć
Motywacja dodatnia
Motywacja ujemna
Proces motywacyjny wyst
ę
puje wtedy, gdy zrealizowane
zostan
ą
dwie przesłanki:
1. cel, który osi
ą
gniemy, musi by
ć
dla
nas po
ż
yteczny oraz po
żą
dany;
2. mo
ż
liwo
ść
zrealizowania przez dan
ą
jednostk
ę
wyznaczonego celu musi by
ć
wi
ę
ksza od zera.
Teoria potrzeb według A. Maslowa
Samorealizacji
(rozwoju)
Uznania
(sukcesów, szacunku)
Przynale
ż
no
ś
ci
(miło
ś
ci, przyja
ź
ni)
Bezpiecze
ń
stwa
(ochrony, zatrudnienia)
Fizjologiczne
(po
ż
ywienia, mieszkania, prokreacji)
Potrzeby
ni
ż
szego rz
ę
du
Potrzeby
wy
ż
szego rz
ę
du
Teoria potrzeb ERG C. Alderfera
E (existance needs)
potrzeby egzystencji
(bezpiecze
ń
stwa i fizjologiczne)
R (relatedness needs)
potrzeby kontaktu ze
społecze
ń
stwem
(przynale
ż
no
ś
ci oraz uznania)
G (growth needs)
potrzeby dotycz
ą
ce samorealizacji
(osobistego rozwoju)
Teoria potrzeb D. McClellanda
Kontroli
i nadzorowania
zachowania innych
osób oraz
wpływania na nie
Przynale
ż
no
ś
ci do
społecze
ń
stwa,
ludzkiego
towarzystwa
Osi
ą
gania sukcesów
w sposób bardziej
skuteczny od tego,
jaki miał miejsce
w przeszło
ś
ci
Potrzeba władzy
Potrzeba afiliacji
Potrzeba osi
ą
gni
ęć
Dwuczynnikowa teoria potrzeb
F. Herzberga
Odnosz
ą
si
ę
do warunków pracy, t.j.
polityka firmy, wynagrodzenie,
sprawowany nadzór nad
pracownikami, warunki bhp. Dzi
ę
ki
czynnikom higieny mo
ż
liwe jest
zminimalizowanie poziomu
niezadowolenia z pracy.
Zwi
ą
zane s
ą
z satysfakcj
ą
, któr
ą
daje
wykonywana praca, odnosz
ą
si
ę
do jej
tre
ś
ci. Zaliczy
ć
si
ę
tu mo
ż
liwo
ść
rozwoju,
awansu zawodowego, poczucia
samorealizacji. Motywatory maj
ą
wpływ na
zadowolenie jednostki z wykonywanej
pracy.
Czynniki higieny
Motywatory
Rozwoju
Samorealizacji
Motywatory
W
ł
adzy
Rozwoju
Uznania
Przynale
ż
no
ś
ci
Kontaktu
Przynale
ż
no
ś
ci
Bezpiecze
ń
stwa
Czynniki higieny
Egzystencji
Fizjologiczne
Potrzeby
Dwuczynnikowa
teoria potrzeb
F. Herzberga
Teoria trzech
potrzeb
D. McClellanda
Teoria
potrzeb ERG
C. Alderfera
Teoria potrzeb
A. Maslowa
Teoria
TEORIE POTRZEB – PORÓWNANIE
Według Malcolma Knowlesa motywowanie osób dorosłych do
uczenia si
ę
jest uzale
ż
nione od czterech czynników:
Woli – ch
ę
ci wpływu na swoje kształcenie
Sukcesu – mo
ż
liwo
ś
ci odnoszenia sukcesów
w swojej edukacji
Przyjemno
ś
ci – płyn
ą
cej z uczenia si
ę
i rozwijania umiej
ę
tno
ś
ci
Warto
ś
ci -
ś
wiadomo
ś
ci,
ż
e nauka
i wykształcenie stanowi
ą
cenny kapitał jednostki
PROKRASTYNACJA
odwlekanie wykonania zada
ń
pomimo dysponowania
mo
ż
liwo
ś
ciami ich realizacji
Ch
ęć
/potrzeba
podj
ę
cia działania
Decyzja o podj
ę
ciu
działania
Refleksja
nad
skutkami
Usprawiedliwianie,
wymówki
Dalsze odwlekanie
Wykonanie zadania
w ostatniej chwili
Odło
ż
enie czynno
ś
ci
Silne
postanowienie
poprawy
Prokrastynacja -
ź
ródła
• Do
ś
wiadczenia dzieci
ń
stwa (surowi lub wymagaj
ą
cy
rodzice, perfekcjonistyczni rodzice)
• Problem z ustalaniem priorytetów
• Problem z zarz
ą
dzaniem czasem
• Niskie poczucie skuteczno
ś
ci (oczekiwania własnego
sukcesu)
• Niska atrakcyjno
ść
zadania
• L
ę
k przed pora
ż
k
ą
Walka z
prokrastynacj
ą
•
dziel prac
ę
na małe, prostsze czynno
ś
ci
•
sporz
ą
dzaj listy zada
ń
do wykonania
•
uwzgl
ę
dniaj w planowaniu po
ś
lizgi i
imponderabilia
•
ustalaj konkretny termin rozpocz
ę
cia
czynno
ś
ci
•
zacznij od
ś
rodka, je
ś
li nie wychodzi ci
pocz
ą
tek,
•
stosuj „przypominajki”
•
zacznij prac
ę
od zada
ń
najtrudniejszych
•
szukaj inspiracji u innych ludzi
•
naucz si
ę
prosi
ć
o pomoc
•
pro
ś
o informacje zwrotne
•
uporz
ą
dkuj miejsce pracy – wyeliminuj
dystraktory
•
dbaj o siebie
•
postaraj si
ę
aby praca była dla Ciebie
atrakcyjna i przyjemna
•
opracuj system samonagradzania
Cykl Kolba
DO
Ś
WIADCZENIE
EKSPERYMENTOWANIE
KONCEPTUALIZACJA
REFLEKSYJNA
OBSERWACJA
Zdaniem D. Kolba uczenie
si
ę
to proces, w którym
główn
ą
funkcj
ę
pełni
do
ś
wiadczenie
jednostki i jego analiza.
Cykl Kolba a style uczenia si
ę
Styl konwergencyjny
Preferowany przez empiryków
ucz
ą
cych si
ę
przez do
ś
wiadczenie
Styl dywergencyjny
Preferowany przez teoretyków,
ucz
ą
cych si
ę
przez szukanie
zwi
ą
zków i zale
ż
no
ś
ci,
osadzaj
ą
cych obserwacje
w zło
ż
onej logicznie cało
ś
ci.
Styl akomodacyjny
Preferowany przez pragmatyków,
ucz
ą
cych si
ę
przez zastosowanie
wiedzy w praktyce
Styl asymilacyjny
Preferowany przez kontemplatorów,
osoby refleksyjne
ucz
ą
ce si
ę
przez gromadzenie
informacji, wyci
ą
ganie wniosków
EMPIRYCY
Lubi
ą
by
ć
stawiani wobec nowych do
ś
wiadcze
ń
i problemów, które musz
ą
rozwi
ą
za
ć
. Kolejne
pojawiaj
ą
ce si
ę
przed nimi zadania traktuj
ą
jak wyzwania.
Charakterystyka
Ucz
ą
si
ę
aktywnie,
stosuj
ą
c ch
ę
tnie symulacje,
ć
wiczenia,
gry i dyskusje
Metody
Ch
ę
tnie anga
ż
uj
ą
si
ę
w nowe działania, s
ą
otwarci na
nowe do
ś
wiadczenia, s
ą
inicjatorami zmian,
działaj
ą
szybko i skutecznie.
Zalety
Maj
ą
tendencj
ę
do ryzyka, szybciej działaj
ą
ni
ż
my
ś
l
ą
,
wykazuj
ą
niech
ęć
do samodzielnej pracy, nu
ż
y ich
wdra
ż
anie długoterminowych,
ż
mudnych projektów.
Wady
KONTEMPLATORZY
Ucz
ą
si
ę
w sposób przemy
ś
lany, analizuj
ą
c to, co obserwuj
ą
.
Potrzebuj
ą
czasu na przemy
ś
lenie problemu i rozwi
ą
zanie go.
Nie sprawdzaj
ą
si
ę
jako liderzy - nie lubi
ą
podejmowa
ć
decyzji na podstawie niepełnych informacji czy pod presj
ą
czasu
Charakterystyka
Ucz
ą
si
ę
wykorzystuj
ą
c metody nastawione na my
ś
lenie kreatywne.
Lubi
ą
techniki wspieraj
ą
ce analityczne my
ś
lenie
– analiza SWOT, Ishikawa, studia przypadków.
Metody
Maj
ą
bujn
ą
wyobra
ź
ni
ę
, łatwo generuj
ą
nowe pomysły.
S
ą
skrupulatni i systematyczni.
Działaj
ą
tylko po gruntownym przemy
ś
leniu sytuacji.
Zalety
Podejmuj
ą
decyzje bardzo wolno,
maj
ą
skłonno
ść
do nadmiernej ostro
ż
no
ś
ci i unikania ryzyka.
S
ą
skłonni do wycofania i obserwacji.
Wady
TEORETYCY
Lubi
ą
wyja
ś
nia
ć
zwi
ą
zki i zale
ż
no
ś
ci poszczególnych elementów.
W uczeniu si
ę
preferuj
ą
tre
ś
ci ustrukturalizowane, uporz
ą
dkowane.
Wł
ą
czani w działanie musz
ą
zna
ć
jego cel i kontekst.
Mog
ą
przejawia
ć
trudno
ść
we współpracy z empirykami.
Charakterystyka
Lubi
ą
zadawa
ć
pytania, analizowa
ć
przyczyny danych zdarze
ń
.
Sprawdzaj
ą
si
ę
w zadaniach wymagaj
ą
cych
opracowania teoretycznego modelu.
Metody
Logiczne my
ś
lenie, racjonalizm i obiektywizm,
poszukiwanie zwi
ą
zków przyczynowo-skutkowych,
skłonno
ść
do perfekcjonizmu i porz
ą
dkowania wszystkiego,
analityczne podej
ś
cie.
Zalety
Z trudem uczestnicz
ą
w sytuacjach mocno anga
ż
uj
ą
cych ich emocje,
ź
le znosz
ą
niepewno
ść
, nieuporz
ą
dkowanie, brak jasnych reguł.
Nie toleruj
ą
subiektywizmu i intuicji.
Odczuwaj
ą
siln
ą
presj
ę
wykonania pracy.
Wady
PRAGMATYCY
Ucz
ą
si
ę
poprzez praktyczne zastosowanie teoretycznych
zagadnie
ń
, lubi
ą
próbowa
ć
,
ć
wiczy
ć
i uzyskiwa
ć
informacj
ę
zwrotn
ą
od eksperta.
Charakterystyka
W nauce wykorzystuj
ą
metody i
ć
wiczenia praktyczne.
Lubi
ą
projekty, eksperymenty, symulacje.
Metody
Pragmatyzm, realizm, nastawienie na praktyczno
ść
,
nastawienie techniczne, przechodzenie wprost do sedna.
Zalety
Odrzucanie rozwi
ą
za
ń
nie maj
ą
cych zastosowania w praktyce,
ignorowanie teorii i modeli, orientacja na zadania,
a nie na osob
ę
, brak niecierpliwo
ś
ci.
Wady
Modalno
ś
ci sensoryczne
Styl wizualny (Visual)
Preferencje dla obrazów
i rozumienia przestrzennego
Styl D
ź
wi
ę
kowy (Aural)
Preferencje dla d
ź
wi
ę
ku,
muzyki.
Styl Słowny (Verbal)
Preferencje dla słowa
mówionego i pisanego
Styl Fizyczny (Physical)
Przeferencje dla
wykorzystania,
ciała, dotyku.
Styl
interpersonalny
/
intrapersonalny
Styl wizualny (Visual)
Korzystaj z:
map, tabel, wykresów,
schematów, podkre
ś
le
ń
,
ró
ż
nych kolorów,
obrazów, posterów,
slajdów
Ucz si
ę
:
Robi
ą
c graficzne notatki,
zapisuj
ą
c dane do zapami
ę
tania
na wykresach, w tabelach,
rysuj obrazki dla przedstawiania
swoich pomysłów
Na egzaminach:
Przypominaj sobie swoje rysunki, schematy, plakaty, nie konkretne słowa czy definicje
Spokojnie udzielaj odpowiedzi na pytania egzaminacyjne.
Rysuj w czasie udzielania odpowiedzi – przedstawiaj odpowiedzi graficznie
Styl D
ź
wi
ę
kowy (Aural)
Zbieraj informacje:
wyja
ś
niaj
ą
c innym nowe pomysły,
dyskutuj
ą
c ze studentami
i wykładowcami, korzystaj
ą
c z dyktafonu
do nagrywania wykładów, zapami
ę
tuj
ą
c
przykłady, historie i dowcipy.
Ucz si
ę
:
czytaj
ą
c na głos, wyja
ś
niaj
ą
c
swoje notatki innym lub rozmawiaj
ą
c
z samym sob
ą
, nagrywaj
ą
c
notatki na dyktafon i odsłuchuj
ą
c je.
Na egzaminach:
Je
ż
eli system na to pozwala wybieraj egzaminy ustne.
Wypowiadaj swoje odpowiedzi słuchaj
ą
c własnego głosu,
dostrajaj si
ę
do swoich nauczycieli mówi
ą
cych o temacie.
Przygotowuj si
ę
do egzaminu w cichym i spokojnym miejscu.
Styl Słowny (Verbal)
Korzystaj z:
Notatek, esejów, podr
ę
czników,
słowników, definicji, cytatów,
encyklopedii, Internetu i stron WWW,
zbiorów zada
ń
i zestawów
ć
wicze
ń
.
Ucz si
ę
:
zapisuj
ą
c słowa, czytaj
ą
c cicho swoje
notatki, wyra
ż
aj
ą
c definicje
i opisy własnymi słowami,
opisuj
ą
c diagramy, wykresy, tabele.
Na egzaminach:
Zapisuj odpowiedzi na pytania egzaminacyjne.
Na pytania wielokrotnego wyboru staraj si
ę
wyszuka
ć
w głowie rozbudowan
ą
odpowied
ź
.
Styl Fizyczny (Physical)
Korzystaj z:
przykładów praktycznych, próbek,
fotografii, demonstratorów, tutoriali,
poprzednich prac egzaminacyjnych,
do zbierania informacji wykorzystuj
wszystkie zmysły.
Ucz si
ę
:
przypominaj
ą
c sobie wykonywane
na zaj
ę
ciach eksperymenty,
do
ś
wiadczenia, zapami
ę
tuj
ą
c przebieg
wydarze
ń
, posługuj
ą
c si
ę
modelami i symulatorami.
Na egzaminach:
Odgrywaj sytuacj
ę
egzaminacyjn
ą
w pokoju, w którym si
ę
uczysz.
Umieszczaj przykłady w swoich notatkach i w odpowiedziach, których udzielasz.
Pisz praktyczne odpowiedzi, streszczenia rozdziałów.