ELEMENTY

Z£¥CZNE

Poradnik Wykonawcy

Klasyfikacje, definicje, parametry

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

STAN SUROWY ZAMKNIĘTY

GwoŸdzie to ³¹czniki, które wbija siê w ³¹czone elementy. Podstawowe parametry charakteryzuj¹ce gwóŸdŸ
to œrednica i d³ugoœæ, wyra¿one w milimetrach. Najbardziej popularne s¹ gwoŸdzie stalowe, ale mog¹ byæ
wykonane tak¿e z innych metali: aluminiowe, miedziane, mosiê¿ne. Zale¿nie od przeznaczenia maj¹ ró¿ne
œrednice, d³ugoœæ, wykoñczenie trzpienia (g³adki albo walcowany: pierœcieniowy, œrubowy, œrubowo– pier-
œcieniowy, o sta³ej œrednicy na d³ugoœci lub lokalnie poszerzony) i g³ówki (p³aska lub wypuk³a).

Oznaczenie 4/ 125 oznacza gwóŸdŸ o œrednicy 4 mm i d³ugoœci 125 mm

n GwoŸdzie zwyk³e (czarne)– s¹ wykonane ze stali nie zabezpieczonej antykorozyjnie

n GwoŸdzie cynkowane galwanicznie– pokryte cienk¹ warstw¹ cynku (ok. 8 mikronów), która w nie-
wielkim stopniu zabezpiecza przed korozj¹; s¹ b³yszcz¹ce i maj¹ kolor srebrny albo z³oty
n GwoŸdzie cynkowane ogniowo– pokryte warstw¹ cynku o gruboœci 40– 80 mikronów, która dobrze za-
bezpiecza przed korozj¹; maj¹ kolor szary
n GwoŸdzie hartowane– wykonane ze stali o podwy¿szonej jakoœci; charakteryzuj¹ siê du¿¹ twardoœci¹

n GwoŸdzie mosiê¿ne i miedziane– s¹ odporne na korozjê, dlatego nadaj¹ siê do stosowania w œrodo-
wisku wilgotnym
Wybór gwoŸdzi zale¿y od rodzaju, gruboœci i materia³u ³¹czonych elementów. Na rynku dostêpny jest sze-
roki asortyment gwoŸdzi o specjalnym przeznaczeniu, ró¿ni¹cych siê kszta³tem, wymiarami, typem g³ów-
ki, materia³em wykonania: budowlane, stolarskie, papowe (z podk³adkami), blacharskie (cynkowane
ogniowo i malowane, z podk³adk¹ uszczelniaj¹c¹), dekarskie (cynkowane ogniowo z podk³adk¹ uszczel-
niaj¹c¹), murarskie, do betonu (utwardzone lub utwardzone typu Confix), do gazobetonu (typu Hema– z tu-
lej¹ i otworem, w który wbija siê gwóŸdŸ), ciesielskie, tapicerskie.

Œruby to elementy ³¹cz¹ce, które wkrêca siê (kluczami: francuskim, p³askim, oczkowym itp.) w nawiercone
uprzednio otwory. Zale¿nie od dok³adnoœci dopasowania trzpienia œruby do otworu rozró¿niamy œruby: zgrub-
ne (z luzem pomiêdzy trzpieniem i wywierconym otworem 1– 3 mm), œrednio dok³adne (0,2 – 1 mm) i do-
k³adne (dopasowane do otworu). Podstawowe parametry charakteryzuj¹ce œrubê to: klasa (zale¿na od wy-
trzyma³oœci) oraz œrednica wyra¿ona w milimetrach.
Œruby produkuje siê ze stali. Mog¹ byæ wykonane ze stali zwyk³ej, nierdzewnej, ocynkowane galwanicznie lub
ogniowo, kwasoodporne. S¹ gwintowane na ca³ej d³ugoœci lub tylko na pewnym odcinku. Maj¹ najczêœciej ³by
szeœciok¹tne, ale spotyka siê te¿ grzybkowe, sto¿kowe, walcowe, czasami z fabrycznie wtopion¹ podk³adk¹.
Podk³adki maj¹ najczêœciej kszta³t pierœcieniowy. Spotyka siê te¿ podk³adki sprê¿yste i z¹bkowane zewnêtrz-
nie lub wewnêtrznie– zapobiegaj¹ce odkrêceniu siê œruby. Nakrêtki s¹ najczêœciej szeœciok¹tne, ale spotyka
siê te¿ ko³pakowe, wa³eczkowe, skrzyde³kowe (motylkowe), pazurkowe, ko³nierzowe.

Oznaczenie M10 oznacza œrubê o œrednicy 10 mm

Wkrêty to elementy ³¹cz¹ce, które wkrêca siê przy pomocy wkrêtaków (mo¿na te¿ wykorzystaæ wiertarkê
lub wkrêtarkê) w nawiercone uprzednio otwory; tak zwane wkrêty samonawiercaj¹ce nie wymagaj¹ wcze-
œniejszego przygotowania otworów. Wkrêty produkuje siê ze stali: zwyk³ej, nierdzewnej, cynkowanej, fos-
foranowanej. Maj¹ ³by: sto¿kowe, soczewkowe, walcowe, szeœciok¹tne, czasami z podk³adk¹. Zakoñcze-
nie wkrêta mo¿e byæ ostre lub œciête. Zale¿nie od przeznaczenia wkrêty mo¿na podzieliæ na kilka grup:
wkrêty do drewna, do blach (blachowkrêty), do metalu, do PVC, do p³yt gipsowo– kartonowych.

Kolki rozporowe to elementy, które po osadzeniu w materiale (np. w œcianie betonowej lub murowanej) i
umieszczeniu w nich elementu rozpieraj¹cego powoduj¹ jego trwa³e zakotwienie. Ko³ki s¹: plastikowe, stalo-
we, mosiê¿ne. Powierzchnie boczne ko³ków maj¹ wypustki lub skrzyde³ka zabezpieczaj¹ce przed obracaniem

Elementy złączne

n

Gwoździe

n

Śruby

n

Wkręty

n

Kołki rozporowe

DOMY

POD

KL

UCZ

Prefabrykowane elementy ¿elbetowe stosuje siê przede wszystkim do budowy budynków mieszkalnych wie-
lorodzinnych. Dostêpne na rynku systemy sk³adaj¹ siê z wielkowymiarowych elementów, opartych na pod-
stawowej siatce modularnej, co oznacza, ¿e wszystkie rozpiêtoœci mierzone w osiach œcian i stropów s¹ wie-
lokrotnoœci¹ jednej liczby, zwanej modu³em podstawowym. W sk³ad systemu wchodz¹ prefabrykaty œcienne,
prefabrykaty stropowe, elementy klatek schodowych, balkonów, loggi i obudowy szybów windowych oraz
p³yty dachowe. Elementy stropowe s¹ to p³yty ¿elbetowe pe³ne lub kana³owe (z kana³ami o przekroju ko³o-
wym biegn¹cymi równolegle do kierunku rozpiêtoœci p³yty). Elementy œcian zewnêtrznych i wewnêtrznych
maj¹ postaæ betonowych p³yt pe³nych (zbrojonych obustronnie siatkami) o wysokoœci zale¿nej od wysoko-
œci kondygnacji, gruboœci stropu i sposobu po³¹czenia œcian ze stropami. Prefabrykowane elementy œcienne
s¹ wyposa¿one w otwory okienne i drzwiowe. Prefabrykowane biegi schodowe maj¹ postaæ ¿elbetowych p³yt
z betonowymi stopniami; dostêpne s¹ w wersjach odpowiadaj¹cych wysokoœci kondygnacji i po³owie wy-
sokoœci kondygnacji. Elementy podestowe i spocznikowe maj¹ postaæ ¿elbetowych p³yt, kana³owych lub pe³-
nych. Betonowe œciany ociepla siê metod¹ lekk¹ mokr¹ (czasami prefabrykaty maj¹ wk³adki izolacyjne).

Podstawowym materia³em budowlanym w tej technologii jest drewno, które powinno byæ dobrej jakoœci,
odpowiednio sezonowane, o wilgotnoœci nie wiêkszej ni¿ 10%.
Konstrukcjê noœn¹ œcian i stropów budynku stanowi szkielet drewniany, sk³adaj¹cy siê z elementów po-
ziomych (belek) i pionowych (s³upów).
n Stropy miêdzypiêtrowe wykonuje siê z drewnianych belek (desek), o rozstawie 30 – 60 cm, opartych na
œcianach zewnêtrznych i wewnêtrznych budynku. Czêsto rozstaw œcian jest na tyle du¿y, ¿e oparte na nich
belki mia³yby zbyt du¿¹ rozpiêtoœæ, co mog³oby doprowadziæ do nadmiernych ugiêæ stropu. Dlatego stosuje
siê podparcie poœrednie, na belkach zwanych podci¹gami. Wymiary i rozstaw podci¹gów zale¿¹ od obci¹¿e-
nia stropu. Podci¹gi opieraj¹ siê na œcianach budynku i s³upach. Podci¹gi mog¹ byæ: stalowe (np. z dwute-
owników), drewniane o przekroju z jednej lub kilku zbitych desek, drewniane z dwuteowników. Na belkach
stropowych uk³ada siê poszycie pod pod³ogê z desek, sklejki, p³yt wiórowych lub p³yt OSB. Stropy miêdzy-

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

STAN SUROWY ZAMKNIĘTY

siê w œcianie. Elementem rozpieraj¹cym jest wkrêt, hak (kupowane oddzielnie lub w komplecie z ko³kiem) al-
bo œruba. W tulejach rozprê¿nych (stalowych lub miedzianych) metalowy element rozpieraj¹cy jest trwale po-
³¹czony z metalowym ko³kiem. Podstawowe parametry charakteryzuj¹ce ko³ek to d³ugoœæ oraz œrednica (li-
czona bez wypustek) wyra¿one w milimetrach (œrednica ko³ka odpowiada œrednicy wiert³a, którego trzeba u¿yæ
do wywiercenia otworu). Oprócz ko³ków zwyk³ych na rynku dostêpne s¹ ko³ki specjalne: do pustych prze-
strzeni, do szybkiego monta¿u, do ciê¿kich zamocowañ w betonie komórkowym, do mocowania oœcie¿nic itp.

n Z³¹cza ciesielskie, chocia¿ bardzo pracoch³onne, znajduj¹ jeszcze zastosowanie (szczególnie do ³¹czenia
elementów wi¹zarów dachowych). Stosunkowo rzadko wykonuje siê po³¹czenia na czopy i gniazda (w jednym
elemencie ³¹czonym wyrabia siê otwór, tzw. gniazdo, a w drugim elemencie formuje siê wystaj¹cy czop, któ-
ry wprowadza siê w gniazdo). Czêœciej stosuje siê wrêby (bez czopów) pojedyncze i podwójne.
n P³ytki kolczaste z cienkiej, ocynkowanej blachy stalowej (1– 2 mm) maj¹ jednostronnie wyt³oczone kol-
ce o ró¿nych kszta³tach i wymiarach. Stosuje siê je przede wszystkim do ³¹czenia prêtów wi¹zarów da-
chowych. Elementy o tej samej gruboœci ³¹czy siê przy pomocy p³ytek na styk.
n Pierœcienie zêbate (np. Geka) s¹ to ¿eliwne p³ytki o kszta³cie pierœcienia i gruboœci 3– 5 mm z obu-
stronnie rozmieszczonymi kolcami. Podczas ³¹czenia elementów wciska siê je lub wbija w drewno. Pier-
œcienie musz¹ byæ œci¹gniête œrubami o œrednicy zale¿nej od wielkoœci pierœcienia. Do po³¹czeñ drewna
ze stal¹ u¿ywa siê te¿ pierœcieni jednostronnych.
n Uchwyty stalowe s³u¿¹ do ³¹czenia miêdzy sob¹ drewnianych elementów noœnych konstrukcji. Ich
kszta³t zale¿y od rodzaju elementów, do ³¹czenia których s¹ przeznaczone. Ka¿dy z elementów ³¹czy siê z
uchwytem œrubami, gwoŸdziami itp. Dostêpne s¹ np. uchwyty ³¹cz¹ce: ¿ebra z podci¹gami, belki (le¿¹ce
na tym samym poziomie) miêdzy sob¹ pod katem prostym, belki ze s³upami itp.

n

Złącza konstrukcji drewnianych

Domy pod klucz

n

Budynki z prefabrykatów żelbetowych

W budownictwie jed−

norodzinnym prefa−

brykaty żelbetowe

stosuje się bardzo

rzadko

n

Budynki drewniane szkieletowe

Stropy

Wróæ

DOMY

POD

KL

UCZ

Poradnik Wykonawcy

Klasyfikacje, definicje, parametry

piêtrowe nie wymagaj¹ izolacji cieplnej. Czêsto konieczna jest jednak izolacja akustyczna (miêdzy belkami
stropowymi umieszcza siê p³yty z we³ny mineralnej lub szklanej). Doln¹ powierzchniê stropu wykañcza siê
najczêœciej p³ytami gipsowo– kartonowymi.
n Strop nad piwnic¹ mo¿e byæ tradycyjny, np. gêsto¿ebrowy typu Teriva lub Fert.

n Dach jest drewniany, p³aski lub pochy³y.

n Œciany s¹ szkieletowe, sk³adaj¹ce siê ze s³upków i poziomych belek oczepowych (na górze œciany) i pod-
walinowych (na dole œciany). Szkielet noœny obija siê poszyciem, który stanowi jego usztywnienie i jednocze-
œnie podk³ad pod elewacjê budynku. Na poszycie stosuje siê: deski, sklejkê, p³yty wiórowe, p³yty OSB, twarde
p³yty pilœniowe. P³yty musz¹ byæ wodoodporne lub impregnowane. Wewn¹trz szkieletu drewnianego umieszcza
siê izolacjê ciepln¹ z we³ny mineralnej lub szklanej (p³yty lub maty). Gruboœæ izolacji jest równa wysokoœci prze-
kroju s³upka drewnianego. Poniewa¿ taka gruboœæ jest najczêœciej zbyt ma³a, aby spe³niæ wymagania cieplne dla
œcian w polskich warunkach klimatycznych, stosuje siê dodatkowe warstwy izolacji, przymocowane do poszy-
cia od zewn¹trz. Od wewn¹trz œciany wykañcza siê najczêœciej p³ytami gipsowo– kartonowymi. Pomiêdzy p³y-
tami i izolacj¹ ciepln¹ umieszcza siê paroizolacjê, która zabezpiecza izolacjê ciepln¹ oraz konstrukcjê drewnian¹
przed zawilgoceniem wskutek skraplania siê wydostaj¹cej siê z pomieszczenia pary wodnej.
n Œcianki dzia³owe s¹ tak¿e szkieletowe, wykonane ze s³upków i belek, których przekroje mog¹ byæ
mniejsze ni¿ dla œcian zewnêtrznych.
n Fundamenty i œciany fundamentowe (lub œciany piwnic) wykonuje siê tradycyjnie, z betonu wylewa-
nego lub prefabrykowanych bloczków betonowych
n Elewacja mo¿e byæ typu lekkiego lub ciê¿kiego. Na elewacje typu lekkiego stosuje siê: siding winylowy (z
PVC), stalowy lub aluminiowy albo tynk cienkowarstwowy. Elewacjê typu lekkiego przymocowuje siê do po-
szycia œciany. Elewacjê typu ciê¿kiego wykonuje siê z ceg³y pe³nej, silikatowej lub klinkierowej albo z blocz-
ków z betonu komórkowego (opiera siê j¹ na œcianie fundamentowej lub œcianie piwnicy).
n Prefabrykacja elementów; w wytwórni mog¹ byæ montowane panele œcienne, wi¹zary dachowe i ele-
menty stropowe.

n

Zalety domów szkieletowych z drewna:

n niewielka pracoch³onnoœæ (dom mo¿na postawiæ w ci¹gu kilku miesiêcy),

n lekkoœæ elementów (³atwy transport i monta¿),

n niski koszt postawienia budynku,

n niskie koszty ogrzewania (przy odpowiedniej izolacji),

n mo¿liwoœæ czêœciowej prefabrykacji.

n

Wady domów szkieletowych z drewna:

n koniecznoœæ stosowania dobrego jakoœciowo drewna, o odpowiedniej wilgotnoœci,

n brak doœwiadczenia polskich wykonawców.

n

Najczęstsze błędy wykonawcze:

n zbyt du¿a wilgotnoœæ drewna (nawet powy¿ej 20%); zawilgocenie szkieletu prowadzi do rozwoju grzy-
bów i pleœni, zawilgocenia izolacji termicznej, odkszta³cenia i wypaczenia szkieletu (wilgotne drewno wy-
sychaj¹c zmniejsza swoj¹ objêtoœæ), czego objawem jest pêkanie p³yt gipsowo– kartonowych na œcianach
n nieumiejêtne stosowanie wiatroizolacji, paroizolacji i izolacji termicznej (nieodpowiednie materia³y, nie-
w³aœciwe u³o¿enie warstw, brak ci¹g³oœci izolacji); prowadzi to do zaburzeñ w wydostawaniu siê pary wod-
nej na zewn¹trz, skraplania i zawilgocenia izolacji, tworzenia siê mostków termicznych
n rezygnacja z poszycia œcian, które zapewnia odpowiedni¹ sztywnoœæ szkieletu; sztywnoœci tej nie s¹ w
stanie zapewniæ wewnêtrzne p³yty gipsowo– kartonowe.
n b³êdy przy uk³adaniu instalacji, polegaj¹ce na naruszeniu (przez wykonanie otworów w nieodpowiednich
miejscach) pracuj¹cych czêœci przekroju belek lub s³upków, co powoduje obni¿enie ich noœnoœci, a cza-
sami mo¿e nawet doprowadziæ do awarii.
Uwaga! Przy budowie domu w technologii szkieletu drewnianego regu³¹ powinno byæ stosowanie dobrych
jakoœciowo materia³ów (nie powinno siê stosowaæ materia³ów zastêpczych o rzekomo tych samych w³a-
snoœciach), staranne wykonawstwo (przez sprawdzone firmy lub pod wykwalifikowanym nadzorem).

n Œciany wykonane s¹ z bali drewnianych o przekroju prostok¹tnym, pó³okr¹g³ym lub okr¹g³ym. Bale uk³a-
da siê poziomo jeden na drugim, ³¹cz¹c je miêdzy sob¹ na pióra i wpusty lub na ko³ki drewniane. Tak u³o-
¿one bale biegn¹ przez ca³¹ szerokoœæ œciany, maj¹ wiêc znaczn¹ d³ugoœæ. Styki poziome pomiêdzy bala-
mi uszczelnia siê. Bale s¹siednich œcian s¹ po³¹czone w naro¿ach. Innym rozwi¹zaniem jest zastosowanie
krótszych bali u³o¿onych pomiêdzy pionowymi s³upami drewnianymi. Rozstaw s³upów wynosi oko³o 2 m,
dodatkowo umieszcza siê je w s¹siedztwie otworów okiennych i drzwiowych. Je¿eli œciana z bali nie spe³-

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

STAN SUROWY ZAMKNIĘTY

Ściany

Zalety

Wady

Błędy

n

Budynki drewniane z bali

Ściany

DOMY

POD

KL

UCZ

nia wymagañ cieplnych dla œcian (zale¿y to od gruboœci bali), od wewn¹trz stosuje siê izolacjê termiczn¹
z we³ny mineralnej. Œciany od wewn¹trz pokrywa siê boazeri¹ lub p³ytami gipsowo– kartonowymi. W bu-
dynkach nieocieplonych bale od wewn¹trz maluje siê lakierem bezbarwnym lub woskuje.
n Stropy s¹ wykonane z belek drewnianych, do których od spodu przybija siê podbitkê (uk³adaj¹c na niej
izolacjê akustyczn¹), a na wierzchu deski pod³ogowe.
n Dach ma konstrukcjê drewnian¹ p³atwiowo– kleszczow¹ lub jêtkow¹ (pokrycie dachu dowolne).

n Prefabrykacja elementów; oprócz bali wykonanych w ca³oœci z drewna spotyka siê bale prefabryko-
wane, z rdzeniem z pianki poliuretanowej i warstw¹ zewnêtrzn¹ z drewna (w sk³ad systemu wchodz¹ ele-
menty naro¿ne i elementy przeznaczone do ³¹czenia œcian wzajemnie prostopad³ych)– bale prefabrykowa-
ne s¹ o wiele l¿ejsze od drewnianych i maj¹ lepsz¹ izolacyjnoœæ ciepln¹.

Konstrukcjê noœn¹ œcian, stropów i dachu budynku stanowi szkielet stalowy, sk³adaj¹cy siê z elementów
poziomych i pochy³ych (belek) oraz pionowych (s³upów). Wszystkie elementy noœne szkieletu wykonuje
siê z cienkoœciennych profili podstawowych typu C lub typu U (o ró¿nych wymiarach). W sk³ad systemu
wchodz¹ te¿ profile uzupe³niaj¹ce typu omega i typu Z, które s³u¿¹ do mocowania p³yt œciennych oraz wy-
konywania stê¿eñ. Wszystkie profile s¹ wykonane z ocynkowanej blachy walcowanej na zimno.
n Dach jest oparty na dŸwigarach dachowych montowanych z profili typu C i typu U.

n Stropy wykonuje siê z belek stalowych z profili typu C, opartych na œcianach zewnêtrznych i we-
wnêtrznych budynku. Przekroje belek stropowych mog¹ byæ proste (z jednego profilu) lub z³o¿one (z
dwóch lub wiêcej profili). Poszycie dachu i stropów wykonuje siê ze sklejki, p³yt wiórowych, p³yt OSB.
n Strop nad piwnic¹ mo¿e byæ tradycyjny, np. gêsto¿ebrowy typu Teriva lub Fert.

n Œciany s¹ szkieletowe, sk³adaj¹ce siê ze s³upków wykonanych z profili typu C i poziomych belek oczepo-
wych i podwalinowych wykonanych z profili typu U. W niektórych systemach konstrukcjê œciany usztywnia
siê dodatkowo prêtami poziomymi lub ukoœnymi. Poszycie œcian mocuje siê do stalowej konstrukcji noœnej
za poœrednictwem rusztu stalowego z profili uzupe³niaj¹cych. Na poszycie stosuje siê: sklejkê, p³yty wióro-
we, p³yty OSB (wodoodporne lub impregnowane). Wewn¹trz szkieletu stalowego umieszcza siê izolacjê ciepl-
n¹ z we³ny mineralnej lub szklanej (p³yty lub maty). Ze wzglêdu na wymagan¹ normow¹ wartoœæ wspó³-
czynnika przenikania ciep³a dla œcian najczêœciej konieczna jest jeszcze dodatkowa warstwa izolacji cieplnej
(z we³ny mineralnej, styropianu, p³yt z pianki poliuretanowej), mocowana od zewn¹trz do poszycia. Od we-
wn¹trz œciany wykañcza siê p³ytami gipsowo– kartonowymi. Pomiêdzy p³ytami i izolacj¹ ciepln¹ umieszcza
siê paroizolacjê, a pomiêdzy œcian¹ i materia³em elewacyjnym– wiatroizolacjê.
n Œcianki dzia³owe wykonuje siê z p³yt gipsowo– kartonowych lub gipsowo– w³óknowych na ruszcie stalowym.

n Fundamenty i œciany fundamentowe (lub œciany piwnic) wykonuje siê tradycyjnie, z betonu wylewa-
nego lub prefabrykowanych bloczków betonowych
n Elewacja jest najczêœciej typu lekkiego: z paneli winylowych, stalowych lub aluminiowych albo p³ytek
elewacyjnych. Mo¿na te¿ pokryæ œcianê tynkiem.
n Prefabrykacja elementów; w wytwórni mog¹ byæ montowane panele œcienne, dŸwigary dachowe i ele-
menty stropowe.

n

Zalety domów szkieletowych ze stali:

n krótki czas wznoszenia budynku (jeden sezon budowlany),

n ³atwoœæ i dok³adnoœæ monta¿u,

n lekkoœæ elementów (³atwy transport, monta¿ bez u¿ycia ciê¿kiego sprzêtu, mo¿liwoœæ wykorzystania
szkieletu do nadbudowy),
n oszczêdnoœæ materia³ów (ze wzglêdu na wysokie parametry wytrzyma³oœciowe stali, umo¿liwiaj¹ce sto-
sowanie du¿ych rozpiêtoœci),
n jednorodnoœæ materia³u (nie istnieje niebezpieczeñstwo u¿ycia materia³ów z³ej jakoœci),

n niski koszt postawienia budynku,

n mo¿liwoœæ czêœciowej prefabrykacji.

Panele prefabrykowane powstaj¹ w wytwórni, sk¹d przewo¿one s¹ na budowê i tam montowane. Prefabry-
kacja dotyczy najczêœciej budynków wznoszonych w technologii szkieletu drewnianego lub stalowego. Spo-
tyka siê te¿ panele polimerowe. W wytwórni przygotowuje siê panele œcienne, wi¹zary dachowe i elementy
stropowe. W systemie domów modu³owych w wytwórni montuje siê ca³e segmenty z³o¿one ze œcian, pod-
³ogi i dachu oraz wyposa¿one w instalacje i czêœciowo wykoñczone. Osadza siê tak¿e okna i drzwi albo tyl-
ko oœcie¿nice. Dom z gotowych paneli lub modu³ów stawia siê na wykonanych wczeœniej fundamentach.

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

STAN SUROWY ZAMKNIĘTY

n

Budynki stalowe szkieletowe

Stropy

Prefabrykaty

Dach

Stropy

Ściany

Zalety

n

Budynki z paneli prefabrykowanych