Służby specjalne

1

Służby specjalne

Odznaka WSW

(1957-1990)

Służby specjalne – ogólna nazwa opisująca instytucje, które prowadzą działania

operacyjno-rozpoznawcze o charakterze niejawnym wewnątrz kraju. Służby działające

poza granicami są nazywane służbami tajnymi. Domeną służb specjalnych jest

pozyskiwanie i ochrona informacji kluczowych dla zapewnienia wewnętrznego

bezpieczeństwa państwa. W państwach demokratycznych działania służb specjalnych

wymykają się niekiedy spod kontroli organów nadzorczych. Służby tajne prowadzą

operacje poza swoim macierzystym krajem, łamiąc nieraz tamtejsze prawo. Służby

specjalne reżimów totalitarnych i państw niedemokratycznych stosują nieraz techniki

niedozwolone przez prawo ich państwa macierzystego, jak przekupstwo, szantaż,

skrytobójstwo oraz nielegalny handel bronią i narkotykami.

Podział służb specjalnych

Służby specjalne można podzielić na dwie zasadnicze grupy:

• służby informacyjno-wywiadowcze – których podstawowym zadaniem jest pozyskiwanie cennych informacji o

strategicznym znaczeniu oraz czasami dezinformowanie analogicznych służb wrogich państw. Służby

informacyjno-wywiadowcze prowadzą m.in.

• wywiad wojskowy – polegający na gromadzeniu i przetwarzaniu informacji wywiadowczych dotyczących

obcych sił zbrojnych przez służbę opartą na strukturze militarnej

• wywiad polityczny – gromadzenie przez daną agencję informacji dotyczących sytuacji politycznej,

poszczególnych państw lub ugrupowań

• wywiad wewnętrzny – działalność wywiadowcza prowadzona wobec przedmiotów krajowych, których

działalność stwarza sytuację zagrażającą bezpieczeństwu wewnętrznemu państwa

• wywiad techniczny – działalność wywiadowcza prowadząca do zdobycia materiałów z obcych źródeł,

dotyczących wyposażenia technicznego i możliwości technicznych danego państwa

• wywiad operacyjny – gromadzenie danych wywiadowczych następnie wykorzystywanych w planowaniu

operacyjnym na poziomie regionalnych teatrów działań wojennych

• wywiad parapsychologiczny – gromadzenie danych wywiadowczych za pośrednictwem (pomocą), osób

obdarzonych rzekomo zdolnościami percepcji pozazmysłowej

• służby policyjno-prewencyjne – których zadaniem jest ochrona bezpieczeństwa wewnętrznego – zarówno w

sensie bezpieczeństwa osobistego obywateli danego kraju, jak i zapewnianie bezpieczeństwa i stabilności władzy

W niektórych przypadkach funkcje te sprawuje w jednym państwie jedna służba specjalna. Tak było np. w Polsce do

2002 r., gdzie Urząd Ochrony Państwa (UOP) spełniał obie te funkcje na raz.

Służby specjalne

2

Agencje wywiadu, kontrwywiadu i służb bezpieczeństwa w Polsce i za granicą

Polskie służby specjalne

Służby specjalne III Rzeczypospolitej

• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego od 2002 r. (ABW),

• Agencja Wywiadu od 2002 r. (AW),

• Centralne Biuro Antykorupcyjne od 2006 r. (CBA),

• Służba Kontrwywiadu Wojskowego od 2006 r. (SKW),

• Służba Wywiadu Wojskowego od 2006 r. (SWW),

Obecnie zlikwidowane:

• Urząd Ochrony Państwa (UOP) istniał do 29 czerwca 2002, zastąpiony przez ABW i AW,

• Wojskowe Służby Informacyjne (WSI) istniały do 30 września 2006, zastąpione przez SKW i SWW

Służby specjalne Polski Ludowej (1944-1990)

• Resort Bezpieczeństwa Publicznego, RBP – (1944-1945)

• Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, MBP – (1945-1954)

• Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego, Kds.BP – (1954-1956) nazwa analogiczna do KGB

• Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

• Służba Bezpieczeństwa MSW

• Departament I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wywiad zagraniczny

• Departament II Ministerstwa Spraw Wewnętrznych kontrwywiad

• Biuro Studiów Służby Bezpieczeństwa MSW - (1982-1989) koordynacja działań przeciwko opozycji

• Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (1945-1951)

• Zarząd II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (1951-1990)

• Agenturalny Wywiad Operacyjny, AWO

• Główny Zarząd Informacji, GZI (WP/MON/Kds.BP) – (1945-1957)

• Wojskowa Służba Wewnętrzna MON, WSW MON (1957-1990)

Polskie służby specjalne podczas II wojny światowej

• Oddział II Sztabu Naczelnego Wodza PSZ

• Oddział II Komendy Głównej SZP/ZWZ/AK

Służby specjalne II Rzeczypospolitej (1918-1939)

• Biuro Wywiadowcze Ministerstwa Spraw Wewnętrznych

• Wydział Informacyjny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych

• Inspektorat Defensywy Politycznej przy Komendzie Głównej Policji Państwowej (IDP KGPP)

• Oddział II Sztabu Generalnego WP – wywiad i kontrwywiad wojskowy

• Biuro Szyfrów – Wywiad Radiowy i Kryptologia

Służby specjalne

3

Służby specjalne na świecie

• Lista służb specjalnych na świecie

• Lista służb kontrwywiadu na świecie

• Lista służb wywiadu wojskowego na świecie

Ciekawostki

Służby specjalne lubują się w ukrywaniu tematów swoich działań pod kryptonimami, wykazując przy tym często

poczucie humoru.

FBI wprowadziło do obiegu akronim MICE (ang. mice l.mn. od mouse – mysz). Oznacza on główne motywy, które

powodują, że ktoś decyduje się na podjęcie współpracy z wywiadem: money, ideology, compromise/coercion, ego

czyli pieniądze, ideologia, szantaż, ambicje (inne rozwinięcie tego skrótu podaje conscience – sumienie w miejsce

compromise).

Zobacz też

• Wywiad

• Wywiad wojskowy

• Kontrwywiad

• Kryptologia

• Szpiegostwo

• Rozpoznanie

• Rekonesans

• Dezinformacja

• Tajemnica wojskowa

• Wojna elektroniczna

• Przegląd zagadnień z zakresu wojskowości

• Policja polityczna

Linki zewnętrzne

• CBA: http:/

/

www.

cba.

gov.

pl/

• ABW: http:/

/

www.

abw.

gov.

pl/

• AW: http:/

/

www.

aw.

gov.

pl/

• SKW: http:/

/

www.

skw.

gov.

pl/

• SWW: http:/

/

www.

sww.

gov.

pl/

• Sejmowa Komisja do Spraw Służb Specjalnych: http:/

/

www.

sejm.

gov.

pl/

komisje/

www_kss.

htm

• Informacja NIK o wynikach kontroli organizacji służb specjalnych, nadzoru nad nimi oraz realizacji wybranych

zadań

[1]

(2005)

• A. Macierewicz, RAPORT o działaniach żołnierzy i pracowników WSI ...

[2]

, Warszawa 12 lutego 2007.

Przypisy

[1] http:/

/

bip.

nik.

gov.

pl/

pl/

bip/

wyniki_kontroli_wstep/

inform2005/

2005165

[2] http:/

/

www.

raport.

it.

pl/

Raport_jawny_16022007.

pdf

Źródła i autorzy artykułu

4

Źródła i autorzy artykułu

Służby specjalne  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=22969173  Autorzy: 4C, Abrowarek, Ahoerstemeier, Ataman, Beno, Bogi, Booyaka, Buldożer, C4, Dzwon44, Errarel, Foma,
Fraximus, Gregul, Grzegorz Dąbrowski, Jakozaur, Jonasz, Kkania, Kkic, Klejas, Lewaiatan, LukKot, M.balsamski, MK wars, Maikking, Makawity, Micga, Mik, Misitek, Mstachul, NLoriel,
Nolik, PawełS, Petros777, Piotrus, Polimerek, Radzinski, Reytan, Robertbranka, Roo72, Rozek19, Seba148, Selena von Eichendorf, Serdelll, Slawojar, Solaris U10, Taw, UżytkownikWiki, Zero,
Zu, 41 anonimowych edycji

Źródła, licencje i autorzy grafik

Plik:Oznaka WSW.png  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Oznaka_WSW.png  Licencja: nieznany  Autorzy: Original uploader was Kwz at pl.wikipedia

Licencja

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/

/

creativecommons.

org/

licenses/

by-sa/

3.

0/