M A T E R I A Ł Y 1 T E C H N O L O G I E

Kominek

czy kotłownia

Bardzo cz

ę

sto słyszy si

ę

od klientów firm

kominkowych,

ż

e buduj

ą

i chc

ą

kominkiem

ogrzewa

ć

dom. W wielu przypadkach ma to

by

ć

kominek z tak zwanym wkładem

wodnym. Niestety, cały problem polega na
tym,

ż

e wi

ę

kszo

ść

klientów nie ma pełnego

wyobra

ż

enia o u

ż

ywaniu kominka. Aby lepiej

zobrazowa

ć

cał

ą

sytuacje., przedstawimy to

na przykładach.

Przykład l

Pa

ń

stwo X maj

ą

dom o powierzchni 140m' i

chc

ą

ogrzewa

ć

go tylko kominkiem z sekcj

ą

wodn

ą

(spraw

ę

, ciepłej wody u

ż

ytkowej

pomijamy). Do ich domu potrzebny jest
kominek, który dostarczy około 12 kW na
godzin

ę

(zawsze b

ę

dziemy tu mówili o mocy

nominalnej, a nie maksymalnej, gdy

ż

moc

nominalna mo

ż

e by

ć

równa połowie mocy

maksymalnej, ponadto moc maksymalna w
kominku wyst

ę

puje tylko przez krótk

ą

chwil

ę

w czasie palenia drewna, a my mamy
Ogrzewa

ć

dom cały czas!). Dodatkowo

pojawia si

ę

jeszcze jeden problem — 12 kW

energii musi zosta

ć

dostarczone do

centralnego ogrzewania, wi

ę

c wymiennik

kominka powinien mie

ć

100% sprawno

ść

. a

tak nigdy nie b

ę

dzie. Konieczna jest korekta

mocy nominalnej kominka i przyjmuj

ą

c,

ż

e

sprawno

ść

wymiennika wynosi 75-- 80%,

otrzymujemy moc nominaln

ą

wynosz

ą

c

ą

15

kW.

Załó

ż

my skrajny przypadek, czyli

ż

e mamy

zim

ę

, gdy

ż

zapotrzebowanie na ciepło jest

wówczas du

ż

e. Aby uzyska

ć

w ci

ą

gu godziny

15 kW energii, nale

ż

y spali

ć

około 5 kg

drewna (przyj

ę

li

ś

my,

ż

e sprawno

ść

kominka

wynosi 75%, a Ikg drewna dostarcza 4kW
energii). Pa

ń

stwo X pracuj

ą

i wychodz

ą

do

pracy przeci

ę

tnie na 8-HO godzin dziennie.

Aby zapewni

ć

utrzymanie stałej temperatury

w czasie ich nieobecno

ś

ci, kominek powinien

pomie

ś

ci

ć

40kg drewna! To drewno trzeba

wnie

ść

do czy

ś

ciutkiego salonu, trzeba je

załadowa

ć

do paleniska, w którym jest ju

ż

popiół.,, Aby było ciepło przez cały dzie

ń

,

trzeba to zrobi

ć

rano i wieczorem, tatwo

sobie wyobrazi

ć

dwie taczki drewna

przeje

ż

d

ż

aj

ą

ce przez salon

ka

ż

dego dnia w szczycie sezonu grzewczego.

Pa

ń

stwo X spalaj

ą

rocznie 10m

3

drewna o

wadze około 6 ton, które przez ten czas
zostanie przeniesione przez ich salon do
kominka, a z kominka zostanie wyniesione
około 100kg popiołu. Pa

ń

stwo X godz

ą

si

ę

z

tymi niedogodno

ś

ciami — w zamian rocznie

wydaj

ą

na ogrzewanie domu tylko 1200

złotych.

Przykład 2

Pa

ń

stwo Y maj

ą

dom o powierzchni I40m'.

Ogrzewaj

ą

go kotłem gazowym, ale chc

ą

mie

ć

kominek z sekcj

ą

wodn

ą

(spraw

ę

ciepłej wody

u

ż

ytkowej pomijamy). Do ich domu potrzebny

jest kominek, który dostarczałby równie

ż

około !2kW na godzin

ę

, ale Pa

ń

stwo y b

ę

d

ą

tylko dogrzewa

ć

dom, wi

ę

c w ich przypadku

precyzyjne wyliczenie zapotrzebowania na
energi

ę

nie ma wi

ę

kszego znaczenia.

Przyjmijmy jednak, podobnie jak dla Pa

ń

stwa

X, taki sam kominek 15 kW. Załó

ż

my równie

ż

skrajny przypadek: zima i du

ż

e

zapotrzebowanie na energi

ę

. Pa

ń

stwo y

równie

ż

pracuj

ą

i wychodz

ą

do pracy

przeci

ę

tnie na 8^ 10 godzin dziennie. W

czasie ich nieobecno

ś

ci ogrzewanie domu

zapewnia kocioł gazowy sterowany
automatycznie. Po powrocie do domu
regularnie przez 3 ^ 5 godzin dziennie
u

ż

ywany jest kominek, aby zaoszcz

ę

dzi

ć

na

ogrzewaniu. Aby zapewni

ć

utrzymanie

po

żą

danej temperatury, zu

ż

ywaj

ą

około 20kg

drewna dziennie. Pa

ń

stwo y spalaj

ą

rocznie

okoto 3m

!

drewna o wadze okoto 2 ton, które

daje 25kg popiołu.
Pa

ń

stwo Y rocznie wydaj

ą

na dogrzewanie domu
drewnem około 360
złotych, ale oszcz

ę

dzaj

ą

około 25% na rachunku
za gaz.

Przykład 3

Pa

ń

stwo 2 maj

ą

dom o

powierzchni

I40m

!

. Ogrzewaj

ą

go kotłem gazowym, ale

chc

ą

mie

ć

kominek z sekcj

ą

wodn

ą

. Do ich

domu potrzebny jest kominek, który
dostarczałby równie

ż

około 12 kW na

godzin

ę

, ale Pa

ń

stwo Z b

ę

d

ą

tylko dogrzewa

ć

dom, wi

ę

c w ich przypadku precyzyjne

wyliczenie zapotrzebowania na energi

ę

nie

ma wi

ę

kszego znaczenia, podobnie jak w

przypadku Pa

ń

stwa Y. Przyjmijmy jednak,

podobnie jak dla Pa

ń

stwa X i Pa

ń

stwa y. taki

sam kominek 15 kW.

Załó

ż

my równie

ż

skrajny przypadek' zima i

du

ż

e zapotrzebowanie na eneigi

ę

. Pa

ń

stwo

Z równie

ż

pracuj

ą

i wychodz

ą

do pracy

przeci

ę

tnie na 8^ 10 godzin dziennie. W

czasie ich nieobecno

ś

ci ogrzewanie domu

zapewnia kocioł gazowy sterowany
automatycznie. Po powrocie do domu
rozpalaj

ą

w kominku 2O razy w tygodniu i

zu

ż

ywaj

ą

wówczas okoto 10kg drewna

dziennie. Pa

ń

stwo Z spalaj

ą

rocznie około

Im"

1

drewna o wadze około 600kg. które daje

10kg popiołu.

Pa

ń

stwo Z rocznie wydaj

ą

na dogrzewanie

domu drewnem około 120 złotych, ale dla nich
kominek jest miejscem, przy którym mog

ą

usi

ąść

, porozmawia

ć

i odpocz

ąć

.

Jak wida

ć

na powy

ż

szych przykładach,

mamy tutaj trzy ró

ż

ne sposoby u

ż

ytkowania

kominka (oczywi

ś

cie mog

ą

by

ć

jeszcze inne

mo

ż

liwo

ś

ci, ale nie b

ę

dziemy o nich pisa

ć

, bo

trzeba by po

ś

wi

ę

ci

ć

na

M A T E R I A Ł Y l T E C H N O L O G I E

to kilkadziesi

ą

t stron). Postarajmy si

ę

te

przykłady porówna

ć

.

Czy wobec tego monta

ż

kominka z sekcj

ą

wodn

ą

byt uzasadniony w przypadku

Pa

ń

stwa Z? Na pewno nie. W przypadku

Pa

ń

stwa X sprawa jest dyskusyjna, ale te

ż

wydaje si

ę

nie mie

ć

uzasadnienia. W ich

przypadku lepiej byto zamontowa

ć

rekuperator powietrza. Przypadek Pa

ń

stwa X

nie pozostawia w

ą

tpliwo

ś

ci — im si

ę

opłaca. Cało

ść

naszych dotychczasowych

rozwa

ż

a

ń

prowadzona jest przy bardzo

sztywnych zało

ż

eniach,

ż

e kominek musi

dostarcza

ć

du

ż

o energii. Czy s

ą

one

słuszne, postaramy si

ę

wyja

ś

ni

ć

poni

ż

ej.

Jak ju

ż

pisali

ś

my, IkW energii potrzebny jest

do ogrzania około 12 m' powierzchni. W
domu o powierzchni około H0m

!

przeci

ę

tny

salon ma powierzchni

ę

40m

2

, do tego

dochodzi kuchnia 12 m' i hol I0m

!

. co daje

razem około 60-70m* otwartej przestrzeni,
flby zapewni

ć

dostateczn

ą

ilo

ść

energii z

samego kominka, na ogrzanie takiej
powierzchni potrzebujemy w skrajnym
przypadku zim

ą

około 6kW. Wyobra

ź

my

sobie teraz kominek, który pracuje petn

ą

par

ą

w pomieszczeniu o powierzchni 40m' Ufff...
gor

ą

co, nawet przy kominku, który ma

„tylko" 6kW! Łatwo sobie wyobrazi

ć

, co si

ę

dzieje, gdy pracuje kominek o rnocy 2-3 razy
wi

ę

kszej — zamiast salonu mamy saun

ę

.

Powstaje wi

ę

c pytanie: o co w takim razie

chodzi? Otó

ż

chodzi o to, aby w ko

ń

cu

zrozumie

ć

sens kominka i aby byt on

przyjemno

ś

ci

ą

, a nie utrapieniem. Zapytacie

pewnie Pa

ń

stwo czemu utrapieniem

7

Przecie

ż

zarówno w kominku o du

ż

ej mocy, jak i o malej

mocy pali si

ę

tak samo drewnem, l tu jest

wielkie nieporozumienie, poniewa

ż

w ka

ż

dym

kominku pali si

ę

drewnem, ale nie tak samo.

Postawmy sobie kilka pyta

ń

odno

ś

nie tego.

czego oczekujemy od kominka:

•

milej atmosfery?

•

dogrzania domu w chłodne dni?

•

czystej szyby?

•

matej ilo

ś

ci popiołu?

•

ta twej regulacji?

•

przyjemnej obsługi?

•

niezawodno

ś

ci?

i je

ż

eli dodamy ekologicznego paliwa do

ogrzania

domu, to b

ę

dziemy mieli

komplet.

Spełnienie tych wszystkich kryteriów wydaje
si

ę

by

ć

prawie niemo

ż

liwe. Wła

ś

nie, prawie

niemo

ż

liwe! Otó

ż

, aby mie

ć

czyst

ą

szyb

ę

,,

dzi

ę

ki której b

ę

dziemy mieli mił

ą

atmosfer

ę

fbo b

ę

dzie wida

ć

promienie), mało popiołu i

ekologiczne spalanie, trzeba uzyska

ć

w

komorze spalania odpowiednio wysok

ą

temperatur

ę

, która wynosi ponad 350 °C.

Temperatura, która, osi

ą

gamy w komorze

spalania, zale

ż

y od ilo

ś

ci spalanego drewna i

wielko

ś

ci paleniska. Im wi

ę

ksze palenisko,

tym wi

ę

cej drewna trzeba spali

ć

, aby

osi

ą

gn

ąć

temperatur

ę

wymagan

ą

dla

poprawnej pracy kominka, a im wi

ę

cej

drewna spalamy, to tym wi

ę

cej energii

otrzymujemy, a nie zawsze chcemy mie

ć

jej

a

ż

tak du

ż

o. Zbyt niska temperatura w

komorze spalania powoduje nadmierne
dymienie drewna w skutek jego
niecałkowitego spalania, a to powoduje
szybsze osadzanie si

ą

cz

ą

stek smolistych w

przewodzie kominowym i na szybie — a
przecie

ż

nie o to chodziło, bo szyba miała

by

ć

czysta!

Reasumuj

ą

c. Bardzo wa

ż

ne jest, aby wiel-

ko

ść

kominka (jego moc nominalna) była

dobrze dopasowana do pomieszczenia, w
którym jest on usytuowany. Zbyt du

ż

y

kominek w czasie eksploatacji mo

ż

e cz

ę

sto by

ć

powodem niezadowolenia u

ż

ytkownika.

Pami

ę

tajmy,

ż

e kominki wyposa

ż

one w

płaszcz wodny pracuj

ą

dobrze tylko wówczas,

gdy s

ą

u

ż

ywane praktycznie bez przerwy i pali

si

ę

w nich w granicach mocy nominalnej.

Wówczas spaliny s

ą

dopalane, a w kominie nie

osadza si

ę

zbyt du

ż

o cz

ą

stek smolistych. Je

ż

eli

kominka z płaszczem wodnym u

ż

ywa

ć

b

ę

dziemy sporadycznie i pali

ć

w nim b

ę

dziemy

przez 2-3 godziny dziennie w chłodniejsze dni
wiosny lub jesieni, to wówczas nie do

ść

,

ż

e

niszczymy sobie komin, to na dodatek
zatruwamy okolic

ę

(s

ą

siadów i siebie samych

— patrz artykuł w

Ś

K 2004/1), a przecie

ż

nie

tak ma wygl

ą

da

ć

ekologiczny aspekt palenia

drewnem! Szanowni Pa

ń

stwo, aby by

ć

zadowolonym z u

ż

ytkowania kominka, nale

ż

y

dobra

ć

go wła

ś

ciwie do wielko

ś

ci

pomieszczenia. w którym b

ę

dzie usytuowany,

oraz bardzo dokładnie przeanalizowa

ć

własny

styl

ż

ycia, poniewa

ż

od niego zale

ż

y, czy nie-

które inwestycje i wydatki s

ą

uzasadnione. Na

koniec przytocz? Pa

ń

stwu słowa pewnego

wła

ś

ciciela firmy zajmuj

ą

cej si

ę

budow

ą

kominków: „Je

ż

eli oczekuje si

ę

od kominka

tylko ogrzewania domu, to lepiej zamontowa

ć

sobie nowoczesny kocioł gazowy i nie róbmy
z salonu kotłowni. Je

ż

eli oczekujemy

wspanialej atmosfery. a przy okazji
naturalnego i ekologicznego ciepła w naszym
otoczeniu, to wówczas zamontujmy sobie w
salonie kominek i czerpmy z jego ciepła w
miejscu, w którym mo

ż

emy wykorzysta

ć

wszystkie jego zalety".

76

ś

wiat Kominków

Pa

ń

stwo

Zwrot nakładów

.Korzy

ś

ci z sekcji wpdnej

Uci

ąż

liwo

ś

ci

X

5 lat

Niskie koszty ogrzewania

Spory batijan w salonie

Y

15 lat

Nieznaczne owcz

ę

dito

ś

ci

Troch

ę

wi

ę

cej sprz

ą

tania

Z

30 lat

|

Ż

adne

Przykry rapach i komina

Ś

wiat Kominków 77