26

Kultura Hip – hop’u.

Hip - Hop nie jest tylko muzyką , lecz również kulturą i stylem życia. Narodził się w
najbiedniejszych blokowiskach nowojorskich gett dla ,,czarnych,,. Był stworzony przez
młodych ludzi , którzy dzięki niemu zyskiwali siłę i dumę.
Hip – Hop możemy nazwać twardą rzeczywistością dużego miasta. Ma wiele stylów i
rodzajów. Słowa ewaluowały wiele razy w okresie istnienia hip – hop’u; od zabawnych
improwizacji wygłaszanych na dyskotekach , przez teksty wychwalające
nieprawdopodobne umiejętności rymotwórcze lub seksualne , aż do tekstów
opowiadających o brutalności ulicznych gangów , pochodzeniu czarnych Amerykanów i
niewłaściwej polityce wobec Murzynów.
Lecz zawsze występuje wspólna cecha - przywiązanie do miasta i przyjaciół.

W naszym kraju nadal niestety spotyka się ludzi , którzy nie znając zagadnień , oraz
celów tej kultury , kreują wizerunek człowieka śmiesznie nazwanego hip – hop’owcem.
Z powodu niewiedzy przekształcają kulturę w młodzieżową modę. Codzienny staje się
( zarówno na wsi i w mieście ) widok człowieka przebranego w dżinsy , bluzę z
kapturem , Vansami i desko rolką pod pachą lub sprayem w ręku. Najgorsze w tym
wszystkim jest to że ten sam człowiek nie wie skąd wywodzi się ,,jego,, kultura , na
czym ona polega ? Jakie są podstawowe elementy wchodzące w skład
hip – hop’u ?
Niektórzy myślą ,iż główną rolę odgrywają rolki czy desko rolka. Niestety, jednak
jedyną rzeczą , która łączy desko rolkę lub rolki z kulturą hip – hop’u to ulica. Poza
tym nie mają te rzeczy ze sobą nic wspólnego , gdyż desko rolka związana jest z
muzyką punk rockową o czym wspomniałam przedstawiając subkultury młodzieżowe.
Kultura hip – hop’u narodziła się w getcie murzyńskim Nowego Jorku. Tam zaczęła się
rozwijać.
________________________________________________________________

Podstawowymi filarami są;

- graffiti,
-

rap,

-

break – danse.

Wszystkie te elementy mają wspólną cechę , dotyczącą biednej warstwy społecznej ,
zamieszkującej ,, ulice ,, wielkich aglomeracji miejskich.
To, co dzisiaj możemy dostrzegać prawie już na całym świecie i określamy mianem
graffiti zaczęło się w na przełomie lat 60 – tych i 70 – tych w Nowym Jorku.
Wraz z pojawieniem się na rynku flamastrów wodoodpornych ( flowmasters )
Młodzi ludzie zaczęli pisać na ścianach domów , skrzynkach pocztowych , budkach
telefonicznych. Przejściach podziemnych, czy wreszcie w metrze swoje imiona lub

27

ksywki. Nazywało się to ,,single hitting ,, .a później ,,tagging,,Z czasem podpisów było
coraz więcej i tworzyła się swoista konkurencja między ,,writterami ,,
Najwięcej miał ich wówczas TAKI z którym The New York Temes przeprowadził w
1971 roku wywiad. TAKI , na imię miał Demetrius
I z pochodzenia był Grekiem. Ponieważ pracował jako ,, chłopiec na posyłki,, jeździł
metrem po całym Nowym Yorku, przy okazji pisząc swoje imię. Takich jak on
zaczynało być coraz więcej. Już w tamtych czasach tylko władze Nowojorskiego metra
wydawały około 300 000 dolarów ( 80 000 godzin pracy ) na usuwanie graffiti.
Lecz ,, pisarzami ,, nie były wyłącznie przypadkowe dzieciaki. Tą formę przekazu
wykorzystywały również gangi dla oznaczenia swojego terytorium i później
zdobywania sławy. Ten element w graffiti stał się jednym z decydujących. Po
opublikowaniu wywiadu z TAK’IM dzieciaki po całym mieście zaczęły pisać ,
dokładnie wszędzie gdzie się tylko dało.
Imiona , których było najwięcej i w najtrudniej osiągalnych w tzw., ( hardcore’owych )
miejscach stały się sławne , a ich właściciele nieomal bohaterami lokalnych
społeczności. Wraz z pojawieniem się w sklepach farby w spray’u graffiti stawało się
coraz popularniejsze i przede wszystkim , coraz widoczniejsze.

Po pewnym czasie na ścianach zaczęło brakować miejsca i nowe tagi były już
niezauważalne wśród setek innych. Potrzebą stało się rozwinięcie stylu, który zwróciłby
na siebie uwagę. Z czasem tagi stały się swoistymi formami graficznymi , czy wręcz
logami , charakterystycznymi dla danych writerów. Litery stawały się coraz większe ,
dodawano im kontur

________________________________________________________________

( ,, out line ,,) wypełniano.
Narodziła się nowa forma w graffiti - ,, Piece ,, ( wrzut ) co jest skrótem od słowa ,,
Masterpiece ,, ( dzieło ) Wtedy najpopularniejszym medium
graffiti było metro. W 1973 roku gazeta New York Magazine prowadziła na swych
łamach konkurs na najlepsze graffiti na metrze i przyznawała
,, Nagrody TAKI’ego ,,
Stle były coraz większe, dodawano im trzeci wymiar, wypełniano na coraz to nowe
sposoby, tak, że w 1975 roku namalowany został pierwszy Whole Car.
Już w 1976 roku namalowano dwa Whole Trainy, pierwszy zrobił CAINE 1, a drugi
słynna grupa Fabulous Five. Równocześnie pracowano nad rozwojem stylów. Dla
zamknięcia kompozycji z liter , dodawano kropki , przecinki , łączono litery w
niekonwencjonalny sposób i deformowano je. Wówczas pojawił się także jeden z
kultowych elementów w Graffiti - strzałka , wymyślona przez Phase 2 , (twórcę bublle
style )
Kompozycje graficzne tworzone z liter przestały być czytelne , to co powstało
nazwano ,, Wild style ,, .

Wtedy podstawowe ramy określające graffiti zostały już stworzone , a nowi artyści
szybko je adoptowali rozwijając istniejące już style.
Wszyscy jednak pamiętali o ludziach , którzy eksperymentując z farbą w spray’u na
wagonach metra tak naprawdę stworzyli Graffiti.

-

Hondo - pierwszy top to bottom,

-

Dead Leg – pierwszy t2b z chmurkami,

28

-

Phase 2 – strzałki , bubble style itd.

Przez cały ten czas, twórczość tysięcy writerów, kosztowała MTA ( Metropolitan Transit
Authorities ) , czyli firmę zarządzającą nowojorskim metrem dziesiątki milionów
dolarów ( dokładnie od 1970 do 1985 roku wydano między 100 a 150 milionów
dolarów na usuwanie graffiti, budowę zabezpieczeń , pasy itd. ) które wydawane były na
z reguły nieudane próby usuwania graffiti .
Malowanie na świeżo wymytych wrzutach było dla writerów kompletnie nowym
doświadczeniem , lecz mimo ciągłego malowania nowych rzeczy , system usuwania
działał coraz to lepiej. Budowano nowe zabezpieczenia , podwójne pięcio metrowe płoty
z drutem kolczastym , psy , strażnicy.

W związku z zaistniałą sytuacją w roku 1978 writer Lee Quinones znany
________________________________________________________________

jako Lee , niezadowolony z zaistniałej sytuacji , zaczął zmieniać swoje sąsiedztwo w
okolicy mostu brooklinskiego w spektakularną publiczną galerię graffiti. Malując
nocami ściany przy pobliskich boiskach do
beaseball’u ( rozmiary około 5 na 7 metrów ) rozpoczął największy chyba przełom w
graffiti , mianowicie przeniesienie go z metra na ściany.
Zainteresowany tym Fab 5 Freddy , napisał na ten temat artykuł do Village Voice ,
opatrzony zdjęciami z murów.
Zbiegło się to z wizytą w Nowym Yorku Claudio Bruniego , właściciela galerii
,,Medusa ,, w Rzymie. Przyleciał on specjalnie aby odnaleźć ludzi zajmujących się
malowaniem graffiti , w ten sposób Lee i Fred stali się pierwszymi writerami
prezentującymi swoją sztukę w europie.

W 1983 roku Yaki Kornbilt , handlarz dziełami sztuki z Amsterdamu , pojawił się w
Nowym Yorku w poszukiwaniu writerów. Chciał on zaprezentować sztukę graffiti na
europejskim rynku dzieł sztuki , kierując się ku tym samym ludziom ., którzy
dwadzieścia lat wcześniej wypromowali sztukę Pop – Artu. Yaki zebrał grupę
doświadczonych writerów, którzy poza wieloma pociągami na swoim koncie mieli
również za sobą uczestnictwo w ważnych pokazach w Nowym Yorku takich jak;

-

Fashion Moda

-

The Muud Club

-

The Fun Gallery

Wystawienie ich dzieł w Muzeum Buymas van Beuningen spotkało się z bardzo
pozytywnym przyjęciem zarówno z strony krytyków jak i kolekcjonerów dzieł sztuki.
Te niewątpliwie wzniosłe wydarzenia miały jednak dużo głębsze znaczenie dla rozwoju
i promocji graffiti , niż tylko promocja poszczególnych artystów.
Młodzież Holandii była wówczas ( i jest chyba nadal ) bardzo buntownicza i już
wtedy na ulicach widać było widać nie ukierunkowane próby tagowania.
Kiedy podczas jednego z pokazów doszło do spotkania legendarnych writerów z
Nowego Yorku z zapalonymi dzieciakami z Amsterdamu , dało to początek rozwoju
sceny graffiti w Holandii i Europie.
Wtedy writerzy zaczęli dzielić się na dwie grupy , jedna zaczęła przenikać do świata
sztuki i poddana wpływom rozwijać się jako artyści , a także odkrywać nowe motywy

29

i inspiracje twórcze. Ich sztuka stawała się coraz bardziej złożona , wyrafinowana , a
także dobrze się sprzedawała. Writerzy ci często stracili kontakt ze swoją pierwotną
publicznością , a spray
pozostał dla nich już tylko jednym z narzędzi malarskich.
________________________________________________________________
Druga grupa to writerzy , którzy pozostali wierni malowaniu na ulicy. Przybywało ich
coraz więcej i byli coraz bardziej związani z kulturą writerów, breakerów , raperów i Dj-
ów.
W latach 80 – tych kultura Hip - Hop , staje się coraz bardziej popularna i zaczyna
docierać do Europy. Niebagatelną rolę w jej rozpowszechnianiu miały media. To dzięki
legendarnym filmom, książkom i teledyskom , które opisywały i promowały HIP - HOP
wielu młodych artystów z Nowego Yorku , który stworzyli tą kulturę stało się znanymi
na całym świecie bohaterami – Africa Bombata , The Rock Steady Crew , Phase.
W Hiszpanii jednym marzeniem B-Bojów było stać się członkiem słynnego crew
Africa Bambaata - Zulu Nation;
W Anglii writerzy malowali znak ZULU , wzniesioną rękę ze znakiem pokoju. W
wielu miastach graffiti zaczęło rozwijać się po koncercie Rock Steady Crew, którego
jednym z członków był Doze , znany writer z Nowego Yorku. Najwięcej jednak zrobił
film ,, Beat Street,, , który co prawda jako duża produkcja Hollywoodzka , niewiele
miał wspólnego z prawdziwą istotą graffiti , a same wrzuty malowane były przez
scenografów. Film pokazywany w kinach na całym świecie zainspirował wielu ludzi
do malowania , tańczenia , dj’owania.

Pierwsze pociągi zaczęły być malowane w Wiedniu , Dusseldorfie , Monachium ,
Koponhadze , Paryżu ,Londynie i Sydney , ale rzadko kiedy były widziane przez ludzi ,
gdyż writer…ów było zaledwie kilku i ich prace były zmywane w ciągu kilku godzin.
[ zob. foto nr. 1,2,3,4,] Tak więc writerzy europejscy skoncentrowali się na malowaniu
ś

cian .

Europejczycy i writerzy z innych miast w USA przyjęli Nowojorskie style
i rozwijali je na swój sposób.




Foto nr.1





Foto.nr.2



Fotonr.3

30

Romeo to jeden z takich właśnie Europejczyków – jeden z najbardziej znanych writerów
ze wschodniej europy. Maluje od 1993 roku , głównie na ścianach i panelach. Na swoim
koncie ma sporo wyjazdów ,w tym tegoroczny spektakularny wyjazd do Nowego
Jorku , którego owoce zapewne jeszcze przez jakiś czas będzie można oglądać w
magazynach graffiti w całej Europy.
, Uczyłem się w liceum plastycznym , a teraz kontynuuję naukę na studiach , także jeśli
chodzi o sztukę ogólnie , to pozostaję cały czas w kontakcie. Czasami nie można tego
oddzielić od graffiti . Tak więc robiłem już rzeczy nawiązujące do graffiti –wielkie ,
abstrakcyjne ściany w wolnej przestrzeni , bez pisma. W tym kierunku będę się
prawdopodobnie kierował , bo studiuję multimedia i koncept , czyli w zasadzie pracę w
przestrzeni publicznej. Ograniczenie się do pisma , powtarzalnego pisania własnego
imienia jest ciasne ,egoistyczne – dlatego uważam że można iść dalej,,.

35

Romeo pochodzi z Pragi , gdzie graffiti nie jest nowością maluje się tam już długo i
dużo.
Graffiti jest absolutną codziennością dla każdego mieszkańca Pragi, więc ci wszyscy
ludzie ,chcąc nie chcąc są zmuszeni do ułożenia sobie takiej rzeczywistości w głowie.
Ze strony miasta pojawiały się już dawno różne inicjatywy m.in. Zalegalizowano wiele
ś

cian i sporadycznych kampanii informacyjnych. Miasto działa dosyć aktywnie i

przeznacza na te cele dość duże kwoty. Praga jest specyficznie wrażliwym
ukierunkowanym na sztukę i historię miastem ,poza tym władze tej metropolii wiedzą
ż

e graffiti istnieje i będzie istnieć , dlatego też można zyskać szybciej - legalne ściany

i darmową farbę.


- Drugim ważnym elementem jest Break - Danse to specyficznego rodzaju taniec. W
którym każdy z tańczących ( jeżeli jest na tyle twórczy i sprawny fizycznie ) może
wprowadzić jakiś nowy element , nowy ruch czy też w nowatorski sposób połączyć
znane już składniki.
Jednym z powodów dla jakiego B-boye pojawili się na ulicach Nowego Yorku to
potrzeba zdobycia pieniędzy.
Tak jak obecnie w Polsce . Rumuni jeżdżący tramwajami i grającymi na akordeonach
tak break - dancerzy zarabiali na życie tańcząc na ulicy. Pokazywali oni wręcz
niemożliwe do wykonania freezy ( ang. Zamarznąć),różnego rodzaju obroty , a także
dziwne nawet wieloosobowe sekwencje.
Break – Danse był nierozłącznie związany z ulicą gdyż pozwalał on na niektórym (
maksymalnie zdolnym i pracowitym ) przeżyć.
B- boying jest najmniej reprezentowaną gałęzią hip – hop’u , jest to spowodowane
najwyższym stopniem trudności, wymagającym ogromnej
sprawności fizycznej , dlatego też BREAKERZY cieszą się ogromnym szacunkiem.
,,Królem ,, - końca lat siedemdziesiątych w muzyce mieszkańców Ameryki był James
Brown. Jego koncerty przypominały wspaniałe widowiska , popisy wokalne przeplatały
się z karkołomnymi popisami tancerzy scenicznych tak jak i samego ,,króla,,.

36

Układy

przypominały chaotyczne bieganie po scenie wtem i spowrotem , połączone z nie
uporządkowanym machaniem kończynami. Publiczność tych widowisk zachwycała się
nowymi bardzo ekscentrycznymi sposobami ekspresji scenicznej, część młodych ludzi
zafascynowana tańcem uczyła się skomplikowanych figur i wymyślała nowe ruchy. Nie
był to jednak taniec jaki teraz wszyscy znamy i podziwiamy , ale jego wczesny
protoplasta...

35

DosDeDos- Nr.18

36

Leksykon Tańca współczesnego . Warszawa 1997r.

31

Afrika Bombaataa, Kool Herc , Sugarhil gang , Grandmaster flesh i dziesiątki artystów
przyczynili się do stworzenia i spopularyzowania wśród młodych ludzi muzyki
nazwanej hip – hop’em. Setki młodych ludzi pamiętających wyczyny J. Browna
zorientowało się , że ich taniec doskonale pasuje do szybkich beatów tworzonych na
automatach perkusyjnych przez nowojorskich Dj-ów. Młodzi ludzie tańczyli już ale ich
taniec nie miał jeszcze nazwy, a oni siebie nie potrafili jeszcze nazwać..
Nazwa Break –dansc została po raz pierwszy wypowiedziana na koncercie Dj Kool Herc
i pozostała do czasów dzisiejszych.
Mając nazwę dla siebie i swojego tańca młodzież zajęła się rozwojem samego tańca. W
tym czasie ( lata siedemdziesiąt pięć – osiemdziesiąt ) nastąpił także największy rozwój
breakdancingu.
Duży wpływ na to miały organizowane koncerty i imprezy tzw. Roof& block parties. W
wielu nowojorskich parkach i osiedlach d’je organizowali otwarte imprezjam’y . Grano
na nich muzykę hip – hop’ową , popisywali się sowim kunsztem grafficiarze,
zamalowywując okoliczne mury .Natomiast
b-boye wyginali nieprawdopodobne figury. Najsłynniejszym parkiem gdzie
organizowane były takie imprezy , był 1520 Cedric Avenue Bronx;e z czasem
przemianowany na Rocksteady park.
Legendy breaka takie jak – Kid Freeze , Crazy Legz , zrewolucjonizowały taniec. Wiązać
z nimi należy powstanie takich figur jak windmill, headspin , backspin i wielu ,wielu
innych.
Natomiast dwie najlepsze grupy ( lat 80 – tych ) a mianowicie;

-

Rocksteady Crew ,

-

New York City Breakears,

Można zobaczyć w filmie ,,Beat Street,, , który najbardziej przyczynił się do
popularyzacji tego tańca w europie i na teledyskach grup hip – hopowych min;
- Break Machine z przebojem -,,Street Danse ,, czy Rock Steady Crew z kawałkiem
,,Uprock ,,


Ożywiali oni szarą rzeczywistość wielkomiejskich gett. Powstawały coraz to nowe
figury nowe style tańca .
Możemy mówić także modzie breakerów - dresy , adidasy z szerokimi sznurówkami ,
kapelusze , za duże okulary , to wszystko trwa do dziś dlatego b-boya na ulicy poznać
jest stosunkowo łatwo. Najważniejszą rzeczą dla tych tancerzy było przede wszystkim nie
dać skomercjalizować własnego tańca oraz mieć własny niepowtarzalny styl.
Nowy taniec rozprzestrzenił się błyskawicznie za pomocą takich filmów jak ,,Wild
styl,, , ,,Beat Street,, , ,,Breakin ,, swoista moda na break deansa dotarła do europy.
Rozwój breaka nastąpił w europie na taką skale ,że taniec ten dotarł do wyższych
sfer. Zaczęli się nim interesować profesjonalni choreografowie. To właśnie pozwoliło
mu wejść na drogę musicali , produkcji telewizyjnych jednym słowem zaistnieć w
wielkim świecie.

37

Około 1986 roku w europie następuje eksplozja tańca powstają tak słynne dzisiaj crews
jak ; Second to None( Anglia) Battle Squad (Niemcy), Actuaal force(Francja).

Badania naukowe wykazują , zanik zainteresowania zajęciami sprawnościowymi u
młodzieży , a przecież trzeba mieć jakieś hobby , zainteresowania , taniec wydaje się

37

Leksykon tańca współczesnego . W-wa1998r.

32

dobrym pomysłem na spędzenie wolnego czasu dla młodych ludzi. Hobby , jest bardzo
istotne w obecnych czasach , potrafi zająć czas , zainteresować dużo nauczyć .
Breake danse jak przekonują nas młodzi ludzie ma same zalety , kształtuje sprawność
fizyczną , przyzwyczaja do ciężkiej pracy , dostarcza zdrowego współzawodnictwa.,,
Prawie same zalety bo nie można mówić o stłuczkach czy innych obrażeniach ciała
nie mówiąc o poważnych kontuzjach,,.

38

Kontuzje zdarzyć mogą się wszędzie. Dobry break to przede wszystkim bardzo dużo
pracy , wszystko okupione ciężkimi treningami , poobijanymi plecami , posiniaczonymi
kończynami. A to wszystko po to aby napinać najpotrzebniejsze figury , wyrobić swój
styl albo odkryć swój elektro – niczną stronę swojej osobowości.
Ciało trzeba przygotować do takiej specyficznej gimnastyki , wiadomo w lepszej
sytuacji są osoby związane zawodowo z sportem wyczynowym od najmłodszych lat.

39

Odpowiednia koordynacja ruchowa i zdolności motoryczne są prawie całym sukcesem ,
siła jest mniej ważna ( tak przynajmniej twierdzą trenerzy) ,, Większość b-bojów to
przecież już nie młodzież ,,.
Ważna jest przede wszystkim praca. W break dansie nie ma trenerów rozpisujących
zajęcia i katujących brzuszkami i pompkami zawodników.
Rzadko można znaleźć sekcje lub kluby sportowe z prawdziwego zdarzenia
prowadzące zajęcia z break densa , raczej są to spontaniczne i organizowane przez
zapaleńców treningi , gdzie z kolegami można uczyć się i ,, szlifować,, swoje
umiejętności. Niektórzy zaczynają na powietrzu przy sprzyjającej aurze na posklejanych
kartonach , taką przeszłość ma podobno większość b-bojów.

40

Najpopularniejszym rozwiązaniem jest szkolna sala WF , lub inne pomieszczenia które
posiadają na podłodze powierzchnie do kręcenia tj. klepka , parkiet , PCV , oraz spełniają
podstawowe warunki bezpieczeństwa .

Co natomiast z figurami i sekwencjami ?
Nie należy daleko szukać , młodzi ludzie wystarczy , iż włączą polski kanał VIVY i tu
mogą , uczyć się a także podglądnąć prawdziwych profesjonalistów w tej dziedzinie. Nie
zaszkodzi także zajrzeć do wszechpanującego w dwudziestym pierwszym wieku internetu
, gdzie na polskich i zagranicznych stronach można zobaczyć fotografie i video
sekwencje prezentujące figury od najprostszych do najbardziej wymyślnych, krótkie
filmy z mistrzami ,, elektro ,, oraz relacje z największych imprez np. Battle of the
year.

41

Battle of the year to niewątpliwie jedna z największych regularnie organizowanych
imprez b-boyowych na świecie. Zawody te odbywają się co roku w Niemczech . Wraz z
upływem czasu rośnie nie tylko poziom i liczba uczestników ale i liczba sponsorów i
co za tym idzie rozmach z jakim jest organizowany. W zawodach tych biorą udział
grupy z całej europy min. Francji , Belgii , Szwecjii , Węgier ...
Największą niespodzianką były grupy kobiece , które cieszyły się największym
zainteresowaniem wśród publiczności .( zwłaszcza męskiej )
W czasie koncertów na hali głównej krytego stadionu , miejsca gdzie wszystko się
działo , tworzą się kółka b-boyów, a w każdym z nich trwały pokazy ich umiejętności.
Nie do rzadkości należą także grupy z Polski , i to nie wyłączne tylko widzów.
Pokazom towarzyszy muzyka rap ,oraz sklepy gdzie można nabyć odzież ,płyty oraz
akcesoria charakteryzujące ten rodzaj muzyki.

38

Wywiad z b-boyami. Gazeta - Ślizg.nr.2(65) 2001r.

39

Instytut tańca i gimnastyki. – Ślizg .nr.2 (65) 2001r.

40

Wywiad z b-bojami. Gazeta Ślizg nr. 5 (maj) 2001r.

41

Battle of the year. – zawody , pokazy break – deansa odbywające się co roku w Hanowerze.

33

W Polsce najpopularniejszą grupą tańczącą Break deans to Action Breakers Crew.
Występowali w Szczecinie i Gdyni , zajmując czołowe lokaty.
Break Deans nie skupia się na figurach , zakręceniu się na głowie, break to są ludzie
którzy starają się łączyć te rzeczy z muzyką , aby przypominało to taniec , a nie
pokazy gimnastyków.

42

Co odróżnia właśnie tą grupę od innych ?
,,Staramy się robić pokazy po których ludzie zastanawiają się czy nie urwaliśmy się z
wariatkowa. Generalnie przykładamy się do choreografii i staramy się aby pokazy
różniły się od innych i pozostawały pamięci,,.

Oto mały słowniczek opisujący style i techniki break densa.

- Smooth; styl polegający na płynnych przejściach pomiędzy poszczególnymi partiami
ciała. Głównym jego elementem jest fala.

- Fala (wave); ruchy różnymi częściami ciała które wyglądają jak ,, przejście fali ,,
Można robić to np.; od palców jednej z rąk , po przez ramiona , głowę aż do drugiej
części ręki. Można od głowy do kolan i odwrotniie. Wszystko zależy od inwencji ,
najważniejsze jest złudzenie falowania.

- Tick; styl polegający na ruchach z ,,zacinkami ,,( tzw.poping)
Ruchy wykonywane są pod kątem 90-ciu stopni.

- The Top ( zacinka ); Zatrzymanie się nagle w miejscu dające efekt ruchu
charakterystycznego dla mechanicznych urządzeń. Polega na natychmiastowym napięciu
mięśni tych części ciała , które są w ruchu.

Egiptian ; Poruszanie rękoma pod kątem 90-ciu stopni w stawach. Dodatkowo porusza
się w tym samym stylu nadgarstkami skierowanymi pod kątem 90-ciu stopni do
przedramienia. Bardzo ważny jest tu poping.

Moonwalk; płynne przesuwanie nóg dające efekt iluzji , jakbyśmy poruszali się w
kierunku przeciwnym do tego jaki wynika z ruchu nóg. Jest to bardzo trudne ,jako
przykład można tutaj podać taniec Michaela Jacksona.

Impuls; Zachowanie, odwzorowujące przejście prądu . Bardzo widowiskowe , efektowne.

Magnetik; Idea tego układu polega na zachowaniu się tak jakby jedna z kończyn była
bezwladna , zablokowana.

Foto nr.1

42

Wywiad; Action Breakers Crew dla magazynu Ślizg . nr.2 2001r.

34

Elektric Boogie jest to taniec który nieodzownie kojarzy się z Break Densem . Przez
niektórych nazywany jest tańcem robota . Taniec ten rozwijał się równolegle z Brekiem
, czyli koniec lat 70 –tych i lata 80- te.
[ Foto nr.1]

Jednakże ruchy w tym tańcu bardziej przypominają jednak pantonime.

Jedne z ważniejszych i ciekawszych trików, zamieszczam poniżej , dodając opis oraz
zdjęcia.

1.

Haind Spin – Kręcenie na ręce. [ Fotofrafia nr. 1, 1a, 1b, 1c]

Fotofrafia nr.1

Fotografia nr.1a.

Fotografia nr.1b.

Fotografia nr.1c.

2.

1990 itp. – kręcenie się na rękach w pionie. [ fotografia nr.2]

Fotografia nr.2

3.

BackSpin – kręcenie się na plecach. [ Fotografia nr.3]

Fotografia nr.3

_______________________________________________________________

35

4. Head Spin – Kręcenie się na głowie. [Fotografia nr.4]

Fotografia nr.4

5. Windmill – tzw. Wiatrak. [ Fotografia nr.5]

Fotografia nr.5

6. Elbow Spine – kręcenie się na łokciu utrzymując ciało pionowo.
[ Fotografia nr.6]

Fotografia nr.6

Obecnie Break danse nie jest tylko modą czy tańcem subkultury. Zaliczany jest do
jednego ze stylów tańca nowoczesnego. Można go oglądać na profesjonalnym poziomie.
Jest jednym z najbardziej widowiskowych stylów, charakteryzującym się nietypowym
sposobem wykonywania figur akrobatycznych, adaptuje figury siłowe , salta , obroty na
różnych częściach ciała m.in. na głowie czy kłady wykonane w parterze tzw. Freezy.


Następna rzeczą wchodząca w skład kultury hip - hop’u z , którą ściśle związany był
B-boying to ,, czarna ,, murzyńska muzyka .
Muzyka getta ., stanowi trzeci , ale najważniejszy element kultury hip - hop’owej.
Niektórzy uważają ,iż bez tej muzyki , kultura ta nie wyszłaby poza granice Stanów
Zjednoczonych.
Słowo rap w potocznej mowie amerykańskiej oznacza gadkę. Taki jest Rap , jest to po
prostu opowiadanie o otaczającej rzeczywistości , o ulicy , kumplach , kobietach ,
pieniądzach czy polityce.
W Nowym Yorku zdolni raperzy popisywali się na ulicy swoimi zdolnościami
rymotwórczymi , zarabiając pieniądze , aby przetrwać kolejne dni w ,, betonowej
dżungli ,,.

Lata 1974-1977 należały głównie do mistrzów gramofonów , grali oni na
________________________________________________________________

36

małych imprezach w klubach Bronxu gdzie pod ich muzyką tańczył kwiat
ulicy.

43

Publiczność była coraz to większa, w 1977 roku jeden z muzyków Grandmaster

Flash zagrał w Harlemie przed ponad trzytysięczną publicznością. Jednak w tym
właśnie okresie obok d’jów zabłysnęli ludzie , którzy wkrótce podbili popularnością
serca Ameryki – mowa o MC.

MC to skrót od master ceremony ,mikrophone controller . Jednym słowem to osoba
,która trzymając w ręku mikrofon jest w stanie zapanować nad tłumem , namówić ludzi
do wspólnej zabawy i zdobyć ich przychylność.
Nie ma to nic wspólnego z rapowaniem swoich ,, kawałków ,, na scenie.
Mc współpracuje z d’jem , jest odpowiedzialny za stworzenie pozytywnych wibracji na
koncercie , jego zadaniem jest mówienie prozą , rymem tak aby przyciągnąć uwagę
zebranych.
Pierwsze party zaczął prowadzić legendarny Dj Kool Herc , wprowadzał on na grunt
nowojorski jamajskie zwyczaje min; wymieniał przez mikrofon imiona i pseudonimy
znanych w okolicy osoby które pokazywały się w klubie. Rzucał w tłum hasła , które
rytmicznie wykrzykiwane przez wszystkich podgrzewały atmosferę zabawy.

44

Amerykanie mają wiele zwrotów , które mimo że przeważnie nie za bardzo dają
przetłumaczyć się na język polski , brzmią bardzo dynamicznie. Dlatego w tekstach
rapowych , często w refrenach pojawiają się słowa;
Get down , get up , Yes, yes ,y,all,and you don t stop , Check it out czy Throw your
hands in the air and wave em like you just dont care.
Wielu ludzi zaczęło w towarzystwie DJ rapować w parkach Nowego Jorku. Każdy
szanujący się mistrz gramofonu , miał swoją ekipę MC , zwartych i zawsze gotowych
by w pojedynkach udowadniać opiekę nad grupą. Wiele młodych zespołów wyruszało
na trasę koncertową z swoimi raperami . Niedaleko , bo tylko w okolice Nowego Yorku.
Występy MCs były nierzadko rejestrowane na taśmach magnetofonowych i krążąc w
amatorskich kopiach promowały wczesne hip – hop’owe przeboje.
Jedna z tych właśnie kaset trafiła w ręce właścicieli niewielkiej wytwórni płytowej
Sugar Hill Recorrds. W niedługim czasie ukazała się pierwsza płyta grupy Sugarr Hill
Gang , w dwu milionowym nakładzie , przyczyniając się do popularyzacji hip – hop’u.
Wkrótce podpisano następne kontrakty i zaczęły się ukazywać się płyty z
undergrandowym hip – hop’em.


Threacherous Three , The Cold Crush Brothers , Funky Four , Grandmaster Flash and the
Forious Five , czy solowi raperzy Spoonie Gee , Kurtis Blow to tylko najbardziej znani
z tych , którym jako pierwszym udało zdobyć się uznanie. Większość z nich
rozpoczynała jako grupa zaprzyjaźniona ze sobą dzieciaków wspólnie rymujących po
lekcjach.

45

Założony w harlemie zespół Crash Crew zaczynał wspólnie występy w Lincoln Park
na 135 ulicy. Kasety ze swoimi nagraniami sprzedawali prosto ze samochodowego
bagażnika. Ich najlepszy utwór dotarł do rąk właścicieli wytwórni Sugar Hill Records ,
którzy wykorzystali ich pomysł wydając identyczną piosenkę , nagraną przez znany już
wtedy zespół Forius Five.Ich wersja stała się hitem , a tylko nieliczni pamiętali kto był
prawdziwym autorem. Crash Crew był pierwszym zespołem , który nawiązał swoim

43

Hiphopowa odyseja 2001. Miesięcznik nr.18

44

Hiphopowa odyseja 2001 . Miesięcznik nr.18

45

DosDeDos magazyn skatebordingu nr.19

37

image do wschodnich sztuk walki , rymowali o karatekach , których wyczyny widzieli
na kinowych ekranach.

Niezwykle ważną postacią tamtych lat był Kurtis Blow , który sam ogłosił się królem
rapu i dzięki komercjalnemu sukcesowi wydanych w 1979 roku singli ,,Christmas
Rappin,, i ,, The Breaks,, ( pierwszy hip – hop’owy złoty singiel) stał się pomostem
pomiędzy uliczną kulturą a amerykańskim show bussinesem. Otwierał on swoimi
koncertami występy takich gwiazd jak ; Bob Marley , Commodores. Był też pierwszym ,
którego płyty wydał światowy koncern.

W tym okresie wszystkie zespoły starały się wspólnie tak jak w chórze , rymować
niektóre części tekstu. Z jednej strony było to nawiązanie do wielogłosowych zespołów
soulowych , z drugiej dowód na zgranie ię wszystkich rapujących w zespole MCs.

Threacherous Three zrobili coś innego ; rozbijali niektóre zdania na poszczególne
wyrazy i rymowali je ,, rotacyjnie,, czyli po jednym wyrazie następowała zmiana
wokalisty na kolejnego i tak w kółko. Wszystko to odbywało się bez utraty tępa i
sensu wypowiedzianych słów. Był to pierwszy zespół z Manhattanu , za tym
szczególnie zależało im na tym aby występując na Bronxie pokazać coś co uznać
można za charakterystyczny dla ich dzielnicy styl. Ich hity takie jak ; ,, Body Rock,, ,
,,Yes We Can ,,, to absolutne klasyki rapowe.


Cold Crush Brothers zasłynęli złożonymi układami scenicznymi , błyszczącymi ubiorami
i zsynchronizowanymi tańcami w czasie koncertów. Tej grupie zawdzięczamy
wprowadzenie do muzyki rap pierwszych analogowych automatów perkusyjnych które
znacznie rozszerzyły możliwości kształtowania się muzyki rap.

Wspomnieć należy też o pionierach latynoskiego rapu – The Fearless Four. Zajmują oni
miejsce w historii jako pierwsi raperzy z granym w słynnej nowojorskiej radiostacji
WBLS regularnie promowanym przebojem - ,,Sunshine,,. Przebój ten przez 15 – cie
tygodni utrzymywał się na listach przebojów .

Muzyka rap dość intensywnie rozwija się w całej europie ,ukazują się gazety , płyty ,
kasety. Do tego wszystkiego najczęściej przyczyniają się ludzie którzy czują to całym
sercem.

46

Do takich ludzi na pewno należy Rock Zebster.

Rock Zebster jest d’jem , writerem , breakerem , producentem i organizatorem w jednym
a przede wszystkim wielkim wielbicielem hip – hop’u i robi bardzo dużo aby kultura
hip-hop’owa rozwijała się i podążała w odpowiednim kierunku. Jest on założycielem
pierwszego pisma
hip-hop’owego ,,Mzee,, ,a także magazynu graffiti.
Jego założeniem było reprezentowanie hip-hopu jako całości a nie tylko skupiać się
np., na breakowaniu.
Mzee to także label płytowy , w ramach którego wydawały i wydają swoje produkcje
znane Niemieckie zespoły np. Stieber Twins , Torch, Massive Tone , Mc Rene.
Sam Zebster był natomiast odpowiedzialny w latach 1995-1999 za największą imprezę
breakdeansową na świecie – Battle Of The Year. I między innymi dzięki niemu jest to

46

Magazyn graffiti – On the run . Nr. 46 marzec 2000r.

38

impreza , na którą co roku zjerzdza się kilka tysięcy ludzi z całego świata a jako
sędziowie pojawiają się najsłynniejsi i najlepsi breakerzy.


A jak rozwija się muzyka rap w Polsce?

Bardzo podobnie jak i w całe Europie. Jest wiele grup , które wydają swoje
debiutanckie płyty. Wystarczy tylko podjechać do Olsztyna , Warszawy czy nawet
Chorzowa gdzie raz w miesiącu odbywają się koncerty lokalnych grup.
Warto przybliżyć tu postać nowej grupy o nazwie ,,Zip,, ,na jej czele stoi Fun.
Kim jest Fun?
Fun... To jest normalny przeciętny człowiek , który żył już w Xx wieku i musi żyć w
XXI wieku. To człowiek który jest młody i ma za sobą dużo ciężkich jak i radosnych
przeżyć. ,,Ja jestem człowiekiem takim samym jak ty po drugiej stronie - ty który
mnie słuchasz , ty który czytasz mój wywiad. Słucham muzyki hip – hop , poddałem się
jej muzyce, jest to moja muzyka życia. Chcę tworzyć dalej tą muzykę , staram się robić
to jak najlepiej. Nie wiem czy ją dobrze robię ale się rozwijam, myślę iż z czasem
będzie coraz lepiej. Razem z Zip kładem się rozwijamy , już od trzech lat działamy na
tej scenie. Jestem normalnym człowiekiem . który chce żyć skromnie, spokojnie , nie
potrzebuje w życiu bogactwa , nie chce zarabiać na tej muzyce. Ta muzyka jest moją
pasją , moim życiem , traktuję to jako swoje życiowe hobby , swój sposób na stres,,.

47

Płyta , którą wydał Fun nosi tytuł ,,N.O.C. ,,. Płyta skierowana jest do ludzi którzy
lubią posłuchać ulicznej prawdy. Głównie porusza tematy dotyczące polityki ,
problemów ludzi biednych , kontrastu jaki istnieje między ludźmi bogatymi a biednymi.
,, W płycie tej zawarte są elementy mojej wyobraźni ,moja wizja, gdy nad miastem
pojawi się czarna chmura ,robi się wszędzie szaro. U mnie dzieje się to w nocy.
Nikomu nie chce się wyjść z domu, wszyscy ludzie zaczynają się denerwować ,
wzrasta ciśnienie , wszystkich boli głowa . Jest zimno , wieje porywisty wiatr , wszystko
to doprowadza do szału
. To o to właśnie chodzi.
Teledysk jest czarno – biały – miał pokazać klimaty undergroundowe.
Chciałem oddać klimat , jaki panuje w zimie na Śródmieściu. Jest szaro czarno – biało
zimno. Chodzi tam wiele ludzi ale nikt o nikogo się nie uśmiechnie. Taki jest właśnie
klimat Warszawy. Wszyscy gdzieś zmierzają , każdy w swoim kierunku , nikt na
nikogo nie zważa. To jest dwu kierunkowa ulica , jeden idzie prosto , drugi do tyłu
,wszyscy się przepychają .Wszyscy są nakręceni jak zabawki dla dzieci . A ja sobie
pomykam i robię swoje.
Mówię o tym co widzę gdy idę przez ulicę. Ktoś się śmieje , inny płacze , inny skarży
się że go okradli , ktoś się patrzy ,dziecko płacze. Patrzę i obserwuję jak kamery – a
potem przelewam na papier.

Inną grupą ,którą chciałabym przedstawić to ,,Salpel ,,. Zespół z Wrocławia. Tworzą go
Marin Cichy i Igor Pudło. Istnieją już na rynku muzycznym około dwóch lat. Ich
muzyka jest bardzo spontaniczna. Nie posiadają ściśle określonych ram. Obaj pracują
nad strukturą utworów. Nie narzucając sobie jakiegokolwiek stylu ,tworzą instrumentalne
utwory minimal hip-hop’owe .
,,Chodzi nam o niwelowanie granicy pomiędzy odtwarzaniem a tworzeniem, czyli
między miksowaniem cudzych płyt a kreowaniem własnej muzyki.

47

Magazyn skatebordingowy. Nr.19 ,, Wywiad z Zipem,,

39

Inspiruje ich polski jazz , spacery po Wrocławiu , przyjaciele , alkohol , prasa
,książka,David Lynch , Paul Delvaux , Stanisław Lem.
Pracują na gramofonach ,komputerze i samplerze.

48

Inny raper - Fisz potwierdza że polski rap jest odbiciem przede wszystkim szarej ulicy,
a każdy raper opowiada o tym co go otacza.
,, Teksty które mówię to moje autentyczne przeżycia. Opisuje to co przeżyłem i
widziałem w polskich knajpach. To wynik różnych obserwacji i obaw przed różnymi
typami w Polsce. Chyba nietrudno sobie wyobrazić życie w takich pubach i
dyskotekach.

Jestem za tym , aby hip – hop’owcy rymowali o autentycznych wydarzeniach. Wielkim
plusem tej muzyki jest właśnie to, że stawia się przede wszystkim na ,to o się
przeżyło. To jest taka muzyka , że każdy powinien pisać swoje teksty ,to co czuje. Jest
to wielkim plusem i dlatego właśnie każdy może rymować , jeśli ma coś ciekawego
do powiedzenia. Jeśli ktoś jest studentem czy tak jak ja spokojnym człowiekiem ,
trudno żeby rymował o ulicy i zadymach. A gdy jest się cały czas na ulicy , to pisze
się inne teksty. Jeśli ktoś jest hydraulikiem, to pisze o rurach,,.

49

Jest wiele rzeczy które można zarzucić polskiemu hip-hop’owi .
Między innymi tłumaczenie , Amerykańskich tekstów a co za tym idzie kopiowanie.
Druga rzecz to na pewno fakt ,iż wielu młodych Polaków słucha muzyki ,,zza wielkiej
wody,,, przy kompletnej nieznajomości danego języka obcego. Jak , wiadomo dla
przeciętnego odbiorcy muzyki hip-hop’owej najważniejszy jest tekst , rym .

48

Miesięcznik DosDeDos nr.18

49

Magazyn Ślizg Nr. 2/ 2001 - wywiad z Fiszem ,, Raz tak , raz tak ,,.