Pytania egzaminacyjne - Polityka Bezpieczeństwa (stacjonarne)

1. Przedstaw założenia pesymistycznej koncepcji porządku społecznego.

WIZJA PESYMISTYCZNA - T.HOBBES:

Stan przedpaństwowy - stan haosu, nieustanna walka oczłowieka o przetrwanie, społeczeństwo żyło w strachu, z założenia wychodzi, że ludzie są z natury źli, brak podstawy o tego, aby mżna było dojść do porozumienia. Umowa społeczna - daje poczatek państwa, Tutaj w tej wizji trzeba było wprowadzić porządek, ład, harmonię, według Hobbesa właściwmy ustrojem (modelem) będzie monarchia absolutna, Hobbes był prekursorem myśłi konserwatywnych.

2. Przedstaw założenia optymistycznej koncepcji porządku społecznego.

WIZJA OPTYMISTYCZNA - T. LOCKE:

Jego wizja ma charakter umiarkowanie - optymistyczny. Jest on zadania, ze ludzie są w stanie współpracować. Stan przedpaństwowy - stan kooperacji, egoizm jako motywacja do działania.

CELE ZAWIĄZANIA UMOWY SPOŁECZNEJ:

- państwo ma chronić życie;

- państwo ma chronić wolność;

- państwo ma chronć własność.

Wg Locka odpowiednim ustrojem politycznym będzie monarchia konstytucyjna. Lock był prekursorem liberalnym.

3. Przedstaw zmiany w neoliberalizmie w stosunku do koncepcji liberalnej.

4. Przedstaw obszary szkoły realistycznej krytykowane przez założenia transnarodowej wizji rzeczywistości międzynarodowej.

5. Przedstaw założenia modelu rządu światowego w koncepcjach bezpieczeństwa międzynarodowego.

ZAŁOŻENIA;

1. konieczność likwidacji suwerenności państwowej;

2. Utworzenie międzynarodowych sił zbrojnych;

3. Ustanowienie prawa światowego jako nadbudowy istniejącego prawa międzynarodowego;

4. Ustanowienie obligatoryjnej kompetencji trybunałowi międzynarodowemu

2. Scharakteryzuj unilateralne formy umacniania bezpieczeństwa wg kryterium sposobu.

a) bezpieczeństwo indywidualne - (unilateralne) - zapewniane przez działania jednostronne (hegemonizm mocarstwowy, izolacjonizm, neutralność, niezaangażowanie);

b) system równowagi sił - określa stan, w którym żadne państwo nie góruje nad innymi i nie posiada możliwości poporządkowania sobie państw słavszych

c) system blokowy (bezp.sojusznicze) -

d) system bezp. Kooperatywnego - postulat bezp.kooperatywnego - pokój światowy oparty na współpracy wszystkich państw; zasada równowagi i powściągliwości powinna zastąpić zasadę odstraszania;

e) bezpieczeństwo zbiorowe - akcentowanie potrzeby budowy bezp.w interesie wszystkich członków społecznośic międzynarodowej, a nie przeciwko komukolwiek z nich. Wspołne zapobieganie zagrożeniom, respektowanie racji drugiej strony, poszukiwanie rozwiązań komromisowych, wspólne uzgadnianie ograniczenia zbrojeń oraz rozbudowy środków budowy wzjamenego zaufania.

3. Wyjaśnij znaczenie pozytywne i negatywne środków kulturowo-ideologicznych w polityce bezpieczeństwa państwa.

POZYTYWNE - kształtują się nowe podstawy współpracy międzynarodowej, a także próbuje się łafodzić napięcia i konflikty między narodami, mamy do czynienia z współpracą kulturową, ugrupowania ekologiczne, do pozytywnego znaczenia środków kulturowo ideologicznych mozemy też zaliczyć ruchy pokojowe.

NEGATYWNE - dywersja ideologiczna - , totalna propaganda (stosowanie kłamstw, półprawd, manipulacji, narzucanie lub zmuszanie odbiorców do przyjęcia określonych treści, perswazja intelektualna i emocjonalna), instrumentalne wykorzystanie zasas religijnych.

4. Zdefiniuj politykę zagraniczną i przedstaw zbiorcze cele polityki zagranicznej wszystkich państw.

POLITYKA ZAGRANICZNA - integralna częśc polityki państwowej -zorganizowany i skierowany na zewnątrz wysiłek państwa podporządkowany osiąganiu jego żywotnych interesów, który wyraża się w kształtowaniu jego zewnętrznego otoczenia.

ZBIORCZE CELE POLITYKI ZAGRANICZNEJ WSZYSTKICH PAŃSTW:

1. Bezp.państwa w stosunkach międzynarodowych;

2. Wzrost jego siły materialnej i moralnej;

3. Wzrost pozycji międzynarodowej państwa;

4. Kształtowanie i optymalizacja reguł funkcjonowania środowiska międzynarodowego.

9. Zdefiniuj pojęcie procesu instytucjonalizacji i przedstaw go według zmian w trzech kategoriach.

PROCES INSTYTUCJONALIZACJI - instytucjonalizacja współpracy międzynarodowej - to proces utrwalany początkowo zwyczajowo przechodzenie w działania trwałe, sformalizowane i poddane kontroli, przechodzenie od „soft low” do „hard low” w wymiarze międzynarodowym.

KATEGORIE PROCESU INSTYTUCJONALIZACJI:

1. W kategorii zobowiązań: od norm niezobowiązujących do zobowiązujących;

2. W kategorii precyzji sformułowań: od zasad ogólnych o precyzyjnych szczegółowo określonych reguł;

3. W kategorii delegacji uprawnień: od dyplomacji do sądów międzynarodowych, organizacji międzynarodowych, aplikacji w kraju.

10. Wyjaśnij pojęcie i możliwość podejmowania współpracy międzynarodowej w świetle teorii realistycznej i liberalnej.

WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA - zobowiązanie państw do wyasygnowania zasobów i koncepcyjnej gotowości do zrealizowania wspólnych celów na podstawie uzgodnionych reguł i kosztów, takie dostosowanie polityki wewnętrznej i zagranicznej państwa, aby służyło kształtowaniu wspólnoty wartości i interesów nie odbywało się kosztem innych partnerów i nie narażało na straty.

11. Dlaczego demokracja sprzyja współpracy międzynarodowej? Uzasadnij.

CECHY DEMOKRACJI SPRZYJAJĄCE WSPÓŁPRACY MIĘDZYNARODOWEJ:

1. Państwa demokratyczne w większym stopniu podzielają wspólnotę interesów i wartości; zaufanie=współpraca, ustrojowa homogeniczność;

2. Ustrój demokratyczny w pierwszej kolejności sprzyja współpracy ekonomicznej;

3. Przejrzystość procesu politycznego zwiększa zaufanie i powiększa zakres wspólnych interesów i wartości;

4. Bardziej skłonne do współpracy ze względu na większą wiarygodność zobowiązań.

2. Na czym polega ustanawianie stosunków dyplomatycznych i na zasadzie jakiego prawa działa?

USTANAWIANIE STOSUNKÓW DYPLOMATYCZNYCH - prawo legacji ( prawo wysyłania własnych i przyjmownia obcych przedstawicieli dyplomatycznych. Prawo wysyłania nazywane jest czynnym prawem legacji a przyjmowania biernym ) - zdolność prawnomiędzynarodowa do podjęcia i utrzymania stosunków dyplomatycznych. Dyplomacja regulowana jest przez konwencję wiedeńską o stosunkach dyplomatycznych z 16 IV 1961 roku.

3. Scharakteryzuj koncepcje, które uzasadniają szczególną pozycję przedstawicielstw dyplomatycznych.

a) koncepcja elsterytorialności - wychodzi z fikcyjnego założenia, ze misja dyplomatyczna powinna być traktowana tak jak gdyby ambasada czy poselstwo, znajdujące się poza krajem pobytu, było cząstką państwa wysyłającego;

b) koncepcja reprezentacji - wychodzi z założenia, ż eprzedstawiciel dyplomatyczny reprezentuje naród i państwo, a skoro wszystkie państwa są równe, to organy jednego panstwa nie powinny podlegać organom drugiego;

c) koncepcja funkcjonalna - wychodzi z założenia, że warunkiem wykonywania przez personel misji powierzonych mu zadań, jest korzystanie z określonych przywilejów i immunitetów. Gdyby dyplomaci podlegali jurysdykcji państwa przyjmującego, nie mogliby funkcjonować niezależnie.

4. Przedstaw cechy dyplomacji pozarządowej.

1. szybkość, skuteczność z racji obecności bezpośredniej

2. długoterminowe zaangażowanie

3. wielopoziomowe działanie poprzez włączenie lokalnych urzędników średniego i niższego szczebla

4. sięganie do najgłębszych źródeł konfliktu w obszarze psychologicznym, emocjonalnym, duchowym

5. współdziałanie z dyplomacją rządową

6. poszukiwanie wspólnych cech różnych konfliktów

5. Zdefiniuj pojęcie międzynarodowych stosunków gospodarczych oraz wyjaśnij dlaczego pozycja czynnika ekonomicznego dominuje we współczesnym świecie.

6. Wyjaśnij pojęcie broni ekonomicznej oraz przedstaw jej przykłady.

7. Czym jest geoekonomika? Wyjaśnij zasady jej funkcjonowania.

GEOEKONOMIKA -

8. Jakie powody wpływają na zmianę pojęcia suwerenności we współczesnych stosunkach międzynarodowych?

- rozwój prawa międzynarodowego;

- kompetencja wewnętrzna państwa uległa i ulega zawężeniu - redefinicja pojęcia nieingerencji w sprawy wewnętrzne państwa w świetle międzynarodowej ochrony praw człowieka, praw mniejszości;

- dawniej prawo do wojny było kwintesencją suwerenności państwa dziś art.2 Karty NZ zakazuje nie tylko użycia sily, ale i groźby jej użycia;

- orgaznizacje narodowe zwłaszcza o charakterze integracyjnym;

- roznąca współzależność, wzajemne powiązania, poszerzenie i pogłębienie międzynarodowych stosunków handlu, finansów, czy inwestycji, rozwój zintegrowanego światowego rynku;

- neoliberalizm i globalizacja prowadzą do ograniczenia i bezpośredniego uczestnictwa i wpływu państwa na gospodarkę.

9. Przedstaw przesłanki braku kompleksowego rozwiązywania spraw społecznych w stosunkach międzynarodowych.

a) ich skala, znaczenie przekraczające możliwość jednolitej uniwersalnej legislacji międzynarodowej;

b) uznanie priorytetu praw podmiotowych jednostki;

c) nieprecyzyjność pojęcia i otwartości zbioru uzupełnianego zjawiskami pochodnymi rozwojowi cywilizacyjnemu państw i ich współpracy;

d) terminologiczna zbieżność z pojęciem polityki społecznej, rozumianej jako program działania panstw w zakresie bezpieczeństwa socjalnego zatrudnienia, ochrony zdrowia, gwarancji materialnych na starość i w wypadkach losowych.

10. Przedstaw wartości zawarte w Karcie Podstawowych Praw Obywateli UE

KARTA PAŃSTWOWYCH PRAW OBYWATELI UE - podpisana w Nicei przez Radę Europejską w dniu 07.12.2000 roku a zawiera 54 artykuły podzielone na 7 rozdziałów: godność człowieka, równość, solidarność, prawa obywatelskie, sprawiedliwość i ogólne postanowienia:

1. GODNOŚĆ CZŁOWIEKA - oznacza, że każda osoba charakteryzuje się posiadaniem siebie, przynależnością do samego siebie, dysponowaniem sobą, nieprzekazywalną odpowiedzialnością za samego siebie;

2. RÓWNOŚĆ - czyli jednakowy dla wszystkich ludzi dostęp do dóbr i wartości, które są nieodzowne do życia w pełni ludzkiego może być postrzegana w dwojaki sposób. Z jednej strony równość społ.oznacza równość w życiu politycznym wobec dóbr gospodarczych, a także równość kulturową lub stworzenie możliwie równych szans życiowych, z drugiej strony równość to aktywny udział we współrządzeniu i współodpowiedzialności w różnych dziedzinach życia.

3. SOLIDARNOŚĆ - jest szczególnym rodzajem więzi międzyludzkich oznaczającym wspólne działania na rzecz dobra wspólnego. Jest to współzależność międzyludzka i współodpowiedzialność za wszystkich co oznacza zaangażowanie się na rzecz dobra wspólnego.

4. SPRAWIEDLIWOŚĆ - zasada porządkująca życie społeczne. Obejmuje ona zespół dóbr i wartości, które mają być zabezpieczone każdej osobie ludzkiej i które świadczą o godnym życiu człowieka.

5. SUBSYDIARNOŚĆ - pomocniczość, wyraża przekonanie, że każda społeczność służy zaspokajaniu pewnej kategorii ludzkich potrzeb.

2. Jak regulowane są kwestie społeczne przez państwa?

3. Czym są stosunki międzyspołeczne i od jakich czynników zależy ich rozwój? Wyjaśnij

STOSUNKI MIĘDZYSPOŁECZNE - ponadgraniczne przemieszczanie się osób oraz bezpośrednie i pośrednie oddziaływania których przedmiotem są kultura informacja oświata i inne dziedziny życia społecznego, w tym koliujące z prawem i normami współżycia społecznego, pozostają one w różnym stopniu autonomiczności wobec państwa.

ICH ROZWÓJ ZALEŻY OD:

1. Wewnętrznych i międzynarodowych uwarunkowań politycznych;

2. Poziomu ekonomicznego państw i mechanizmów rządzących ich gospodarką.

---