III CZP 121/13
Skład 3 sędziów
Data orzeczenia: 14 marca 2014 r.

Czy jest legitymowanym do wytoczenia powództwa o ustalenie nieważności umowy będącej
podstawą ustanowienia hipoteki wpisanej do księgi wieczystej na rzecz pozwanego (art. 189
k.p.c. w związku z art. 58 § 2 k.c.), jest podmiot będący beneficjentem tego samego
rodzajowo ograniczonego prawa rzeczowego ujawnionego w tej księdze z niższym
pierwszeństwem wówczas, gdy twierdzona w podstawie faktycznej powództwa niezgodność z
rzeczywistym stanem prawnym wpisów decydujących o powstaniu praw obu wierzycieli,
może być usunięta, w zakresie uprawnienia tego podmiotu przez skutek następujący z mocy
prawa?

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2014 r.

Możliwość wytoczenia powództwa o stwierdzenie niezgodności między stanem prawnym
nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym (art.
10 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece) w zakresie dotyczącym
pierwszeństwa hipotek nie wyłącza interesu prawnego wierzyciela, któremu przysługuje
hipoteka wpisana na niższym miejscu, w dochodzeniu ustalenia nieważności czynności
prawnej ustanowienia hipoteki wpisanej z wyższym pierwszeństwem na rzecz osoby
trzeciej (art. 189 k.p.c.). Orzeczenia sądu, wydane w takich postępowaniach, mogą
stanowić podstawę dokonania wpisu wykreślenia hipoteki.