Administracja
– wszelka zorganizowana działalność zmierzająca do
osiągnięcia określonych celów. (etymologia – administracja – służenie,
czynność , podporządkowanie się rozkazom; synonim słowa „pomoc”,
służba ale i przewodzenie zarządzanie.
•
To co nie jest ustawodawstwem i sądownictwem – to negatywne
określenie administracji
•
Co to jest działalność państwa i na czym to administrowanie ma
polegać; a jest ona bardzo różnorodna – określenie pozytywne
•
Zadania, obszary i formy działania
– ma zapewnić bezpieczeństwo i
porządek publiczny; pobierać podatki, świadczyć pomoc społeczną,
utrzymywać szkoły i wyższe uczelnie, wspomagać górników, budować
drogi, zajmować się ubezpieczeniami społecznymi.
•
Nie można jej zdefiniować – można ją opisać
Administracja publiczna
– administracja sprawowana przez organy
państwa i instytucje publiczno prawne – samorządy terytorialne; oraz
samorządy zawodowe – Polski Związek Łowiectwa; Rada Adwokacka) Nie
tylko państwo wykonuje administrację publiczną, samorząd terytorialny
też.
Podmioty administracji swoją funkcję i powstanie opierają na woli
państwowej
Aspekty ujęcia administracji publicznej
1.
organizacyjne
- podmiotowe – ogół podmiotów administracji
wykonujących określone funkcje z zakresu administracji publicznej
2.
materialne
– przedmiotowe – taka działalność państwa, której
przedmiotem są sprawy administracyjne; inaczej zadania i kompetencje w
zakresie władzy wykonawczej.
3.
formalne
– cała działalność wykonywana przez podmioty administracji,
bez względu na to, czy działalność administracyjne ma charakter
administracyjny czy też nie.
Zasada podziału władz
(wg Monteskiusza )
władza wykonawcza
– wykonywanie ustaw ( mieści się w administracji
władza ustawodawcza
– stanowienie norm o charakterze ogólnym
władza sądownicza
– karanie i rozsądzanie sporów
Cechy
administracji publicznej.
•
Jest to zjawisko społeczne – współżycie społeczne ukierunkowane na
realizację interesu publicznego
•
Administrację cechuje aktywność, inicjatywa i działalność
ukierunkowana na przyszłość.
•
Wiele zadań, które muszą być zrealizowane przez administrację na
podstawie ustaw ale i na podstawie i jej własnych decyzji; rozwija
inicjatywę i wyobrażenie
•
Musi realizować cele państwowe ale i własne
•
Musi realizować sprawy jednostek i grup ludzkich
Władztwo administracyjne
– prawo użycia przymusu bezpośredniego
przez organy administracji publicznej dla zrealizowania ich jednostronnych
zarządzeń.
Działania tych organów podlegają domniemaniu ważności.
Administracja
publiczna
może działać przy pomocy środkom dostępnym osobom
fizycznym – np. wykup ziemi pod budowę autostrady.
Działalność jednostek albo grup ludzkich uważana jest za działalność
państwa tylko wówczas, gdy norma prawna nakazuje traktować ją jako
działalność państwa. Może wymusić określone zachowanie.
Organy państwa mają władztwo mogąc korzystać z przymusu
bezpośredniego albo pośredniego. Państwo może swego władztwa
udzielać innym organom (np. samorządowi terytorialnemu) w określonym
przez prawo zakresie. Rozstrzygnięcia innych podmiotów też korzystają z
przymusu państwowego.
Postacie administracji publicznej.
•
Z
administracją władczą
mamy do czynienia wówczas, gdy wydaje
akty obowiązujące adresatów i w razie potrzeby może użyć przymusu dla
realizacji aktów; może wydawać akty jednostronne – decyzje.
•
Gdy administracja działa przy pomocy środków dostępnych osobom
fizycznym, regulowanych prawem cywilnym, albo działań faktycznych -
zawiera umowy cywilno-prawne (występuje wtedy gdy przepisy prawa na
to pozwalają) mówimy o
administracji niewładczej.
O wyborze środków
decyduje przepis prawa.
♥
Administracja świadcząca
działa przy pomocy
określonych środków. Jej celem jest zapewnienie jednostce określonych
świadczeń; pomoc społeczna; subwencje i dotacje; urządzenia komunalne
dla ludności; drogi, place, kąpieliska. Przyznanie stypendium
występuje wtedy, gdy ingeruje w sferę prawną
obywatela, ogranicza wolność lub własność lub nakłada obowiązek na
obywatela; nakazuje jakieś świadczenia. Może wymusić jakieś określone
zachowanie (prawo drogowe, podatkowe, świadczenia rzeczowe
Działania te mogą się łączyć i przeplatać, np.: uzależnienie przyznania
stypendium(a. świadcząca) od wyników egzaminu.
Działanie
władcze i niewłaczne
mogą się uzupełniać (ograniczenia
budowlane w części zabytkowej miasta - na utrzymanie obiektów
zabytkowych są środki finansowe) Stosowane są różne i dla różnych celów.
Funkcje administracji publicznej
1.
Klasyczna administracja porządkowo – reglamentacyjna czyli władcza.
2.
Administracja świadcząca
3.
Administracja wykonująca – uprawnienia właścicielskie i zarządzające,
np. decydowanie o wprowadzeniu przedsiębiorstwa lub banku na giełdę.
Ustrój administracji publicznej - Ustrój urządzeń społecznych
spełniających funkcję administracji, prawnie unormowanych, także cały
system administracji określonych przez prawo (za PRL była to tzw. aparat
państwowy), czyli różne jednostki organizacyjne wykonujące funkcje
administracji publicznej:
Organy administracji publicznej (rządowej i samorządowej)
Zakłady publiczne
Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej
Organizacje społeczne,
*
korporacje
*
agencje
Agencje Przyczyny podziału na zróżnicowane jednostki
organizacyjne
Funkcjonalne
– różne dziedziny administracji wymagają zróżnicowanych
specjalnych kwalifikacji (służba zdrowia)