Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
1
EFEKTY ZARZĄDZANIA LOGISTYCZNEGO
1. Uwagi wstępne.
2. Definicja logistyki.
3. Podstawowe fazy i kierunki rozwoju logistyki.
4. Procesy logistyczne.
4.1. Przepływy rzeczowe.
4.2. Procesy informacyjne.
4.3. Infrastruktura procesów logistycznych.
4.4. Koszty procesów logistycznych.
5. Logistyczne koncepcje zarządzania przedsiębiorstwem.
5.1. Koncepcja Lean Management.
5.2. Koncepcja Just-in-Time.
6. Efektywność logistyki.
7. Wpływ stosowania logistyki na funkcjonowanie rynku.
8. Wal-Mart —przykład wykorzystania logistyki w strategii firmy.
Bibliografia
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
2
1. Uwagi wstępne.
Logistyka należy do najbardziej dynamicznie rozwijających się nauk
zarządzania w USA, Europie Zachodniej i Japonii. Przedmiotem jej
zainteresowania są procesy sprawnego i efektywnego zarządzania przepływami
surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych oraz związanej z nimi
informacji.
Do lat pięćdziesiątych naszego stulecia nie można było wyodrębnić żadnej
dominującej filozofii dotyczącej przepływów towarowych w gospodarce, zaś
poszczególne przedsiębiorstwa podzieliły strefy zarządzania czynnościami
związanymi z przepływami towarowymi między różne piony funkcjonalne
przedsiębiorstwa. I tak np. transport można było często znaleźć pod
menadżerską kontrolą działu produkcji, zapasy znajdowały się w sferze
odpowiedzialności działu marketingu, zaś realizacja zamówienia należała do
pionów księgowości lub sprzedaży. Podziały te prowadziły do wielu konfliktów i
podejmowania decyzji suboptymalnych.
Od lat pięćdziesiątych zaczęły pojawiać się koncepcje menadżerskie
postulujące pogrupowanie razem działań związanych z przepływami produktów,
w celu umożliwienia kompleksowego zarządzania nimi. Tej stopniowo rodz¹cej siê
nauce przypisywano wiele nazw, wœród których by³y m.in.: Physical
Distribution, Physical Distribution System, Physical Distribution Management,
Distribution
Engineering,
Materials
Management,
Marketing
Logistics,
Rhochrematics, Distribution, Bussines Logistics, Bussines Logistics Management,
Distribution Logistics, Logistics, Logistical Management czy Industrial Logistics. Z
rywalizacji pojęciowej wyszedł ostatecznie zwycięsko termin logistyka.
2. Definicja logistyki.
Termin logistyka nie jest pojęciem nowym. Jego historia sięga dalekiej
przeszłości , a jego źródłosłowu poszukuje się bądź w greckich słowach logos lub
logicos (liczenie, sztuka liczenia; prawidłowo myślący), względnie francuskich
loger lub logis (zakwaterowanie, kwatera). Do pierwszego z tych słów nawiązał
cesarz bizantyjski Leontos VI, który na początku X w.n.e. napisał dzieło pt.
„Sumaryczne wyłożenie sztuki wojennej”. Natomiast ze źródłosłowem francuskim
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
3
zaczęto wiązać termin logistyka po opublikowaniu przez barona de Jomini w
1837r. w Paryżu dzieła „Zarys sztuki wojennej”. Przetłumaczona na język
angielski praca barona de Jomini stała się wkrótce potem standardową lekturą
amerykańskich oficerów, zaś sama logistyka jako nazwa przedmiotu znalazła się
w 1885r. w programie nauczania nowo otwartej Szkoły Marynarki Wojennej USA.
Przez logistykę rozumie się z reguły pojęcie oznaczające zarządzanie
działaniami przemieszczenia i składowania, które mają ułatwić przepływ
produktów z miejsc pochodzenia do miejsc finalnej konsumpcji, jak również
związaną z nimi informacją.
Dla lepszego zrozumienia misji logistyki warto jest przytoczyć jej chyba
najpopularniejszą definicję opracowana w USA przez Council of Logistics
Management.
Logistyka jest terminem opisującym proces planowania, realizowania i
kontrolowania sprawnego i efektywnego ekonomicznie przepływu
surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych oraz
odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w
celu zaspokojenia wymagań klienta. Działania logistyczne mogą
obejmować: obsługę klienta, prognozowanie popytu, przepływ
informacji, kontrolę zapasów, czynności manipulacyjne, realizowanie
zamówień, czynności reparacyjne i zaopatrywanie w części, lokalizację
zakładów produkcyjnych i składów, procesy zaopatrzeniowe, pakowanie,
obsługę zwrotów, gospodarowanie odpadami, czynności transportowe i
składowanie.
Nawet pobieżna analiza tej definicji pozwala wyróżnić w niej trzy podstawowe
zadania stawiane logistyce, a mianowicie:
koordynację przepływu surowców, materiałów do produkcji i wyrobów gotowych
do konsumentów
minimalizację kosztów tego przepływu
podporządkowanie działalności logistycznej wymogom obsługi klienta.
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
4
3. Podstawowe fazy i kierunki rozwoju logistyki.
Fazy rozwoju logistyki Rok ( lata ) Kierunki rozwoju logistyki
1
2
3
Faza startu i budzenia się
„logistyki” w USA
Faza
definiowania
i
konceptualizacji
teorii
logistyki oraz pierwsze
próby jej zastosowania w
praktyce
II połowa lat
50
1960/61
1964
1970
1972
i następne
Logistyka (dystrybucja fizyczna) jako funkcja
pomocnicza i podrzędna wobec produkcji
Identyfikacja cząstkowych i rozproszonych w
przedsiębiorstwie operacyjnych czynności
dystrybucji fizycznej
Pierwsza monografia w USA poświęcona
logistyce
(E.Smykay,
D.Bowersox,
F.Mossman)
Zdefiniowanie i zastosowanie w USA
koncepcji „Bussines Logistics”, obejmującej
szerokie spektrum logistyki przedsiębiorstwa
(J.Heskett, D.Bowersox)
Pierwsze monografie w RFN i Anglii z zakresu
logistyki przedsiębiorstwa (L.Poth, W.Kirsch,
R.Wentworth)
Zdefiniowanie założeń i struktury logistyki
marketingowej oraz próby jej systemowej
identyfikacji (RFN: H.Pfohl, P.Traumann,
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
5
Faza zmian priorytetów i
kreowania podstawowych
wymiarów zintegrowanej
logistyki (rozszerzenie roli
logistyki)
Faza
dynamicznego
rozwoju logistyki jako
zintegrowanej koncepcji
zarządzania
przedsiębiorstwem
i
układu
powiązań
rynkowych (powszechne
wykorzystanie
walorów
logistyki w praktyce)
1977
i następne
1978
i następne
1984
i następne
1987
i następne
1989
i następne
1990
i następne
1993
i następne
Szwajcaria: J.Krulis-Randa)
Logistyka jako systemowa determinanta
sprawności i efektywności (J.Krulis-Randa,
G.Ihde)
Logistyka
jako
koncepcja
i
metoda
zarządzania (D.Bowersox, M.Maus, Council
of Logistics Management)
Logistyka jako instrument planowania i
działania
strategicznego
na
rynku
(R.Shapiro, J.Heskett, W.Drechsler)
Logistyka
jako
funkcja
organizacji
przedsiębiorstwa (W.Kirsch, H.Pfohl)
Koncepcja zintegrowanej logistyki w skali
przedsiębiorstwa oraz całego łańcucha
dostaw i rynku: łańcuchy logistyczne,
integracja systemów logistycznych (H.Pfohl,
M.Kleer)
Logistyka jako potencjał wzrostu wydajności
i
korzyści
ekonomiczno-rynkowych
w
aspekcie
strategicznym
(F.Gerstenberg,
M.Duerler, W.Delfmann, H.Klöpper)
Logistyka jako orientacja i komponent
zintegrowanego
zarządzania
przedsiębiorstwem
(P.Fey,
J.Weber,
M.Duerler, H.Klöpper, W.Darr)
Rozwój
zintegrowanych
strategii
logistycznych - strategie poziome i pionowe
powiązań logistycznych (H.Baumgarten)
Internacjonalizacja (globalizacja) struktur i
działań
logistycznych:
Euro-Logistyka;
kooperacja z partnerami rynku w łańcuchu
logistycznym (wzrost możliwości i zdolności
czerpania korzyści rynkowych - efektów
synergicznych); integracja poprzez systemy
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
6
informatyczne
(B.Tietz,
O.Hirschach,
M.Duerler, D.Bowersox)
4. Procesy logistyczne.
W warunkach współczesnej gospodarki przepływy fizyczne są szczególnie
złożone, a sterowanie tymi procesami wymaga odpowiednich informacji i ich
przetwarzania w celu decyzyjnego wspomagania menadżerów. Można więc
powiedzieć, że współczesne rozumienie procesów logistycznych to integracja
strumieni realnych i informacyjnych, to patrzenie na procesy gospodarcze przez
pryzmat przepływu tych strumieni, ich płynności i kosztów im towarzyszących.
Do podstawowych składników procesów logistycznych należy zaliczyć:
procesy przepływu dóbr rzeczowych
procesy informacyjno-decyzyjne
zapasy
infrastrukturę strumieni logistycznych
koszty procesów logistycznych.
4.1 Przepływy rzeczowe.
Procesy gospodarcze to nieustanny przepływ produktów, zapoczątkowany
pozyskiwaniem dóbr materialnych z przyrody i przebiegający przez kolejne fazy
przetwarzania, transportu, manipulacji itd., aż do finalnych odbiorców
(konsumentów bądź inwestorów). Przepływ ten tylko wyjątkowo bywa ciągły.
Regułą bowiem są przerwy w przepływie, zachodzące w zarówno w skali całej
gospodarki, jak i pojedynczego przedsiębiorstwa. W rezultacie, na styku
poszczególnych strumieni powstają zapasy. Są one wynikiem niepokrywania się
czasu i intensywności strumieni dostaw i sprzedaży. Obok tej podstawowej
funkcji zapasów występują jeszcze inne, jak np.: kompletacja asortymentowa,
stała gotowość zaspokajania potrzeb klientów, sezonowość sprzedaży, względy
technologiczne.
Niekiedy za integralny składnik procesów logistycznych uważa się także
strumienie pieniężne (cash flow). W strumieniach pieniężnych, z punktu widzenia
procesów logistycznych, istotne są następujące elementy: negocjacje dot. cen
zakupu i sprzedaży, kontrola zgodności płaconych i uzyskanych cen z
wcześniejszymi ustaleniami, terminowość zapłaty za dostarczone produkty,
ewentualne obliczenia i wyegzekwowanie skutków nieterminowej zapłaty.
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
7
Tak więc jako składnik procesów logistycznych należy traktować tylko te
elementy przepływów pieniężnych, które w sposób bezpośredni łączą się z
przepływem fizycznym, a więc zapłatą za dostawy.
4.2 Procesy informacyjne.
Ważnym składnikiem procesów logistycznych są strumienie i zasoby
informacji. Odzwierciedlają one przepływ i stan zasobów rzeczowych i
jednocześnie są wykorzystywane w sterowaniu procesami przepływu.
Informacje muszą być gromadzone, odpowiednio klasyfikowane,
kodowane i wykorzystywane w procesach decyzyjnych.
Podstawowe składniki procesów informacyjnych logistyki stanowią:
systemy kodowania i identyfikacji produktów oraz surowców, materiałów,
wyrobów gotowych , towarów,
dokumentacja przepływu: dowody przyjęcia i wydania, faktury, dyspozycje, listy
przewozowe, specyfikacje itp.,
systemy kodowania dokumentów, kontrahentów, wewnętrznych komórek
organizacyjnych, stanowisk pracy itp.,
systemy obiegu dokumentów i instrukcje ich wypełniania,
przetwarzanie informacji oraz ich grupowanie i agregowanie w różnych
przekrojach czasu, odpowiednio do potrzeb realizacji różnych funkcji
decyzyjnych,
środki techniczne i programy komputerowe emisji, gromadzenia, przetwarzania i
przesyłania informacji.
W omawianych przepływach mamy do czynienia z informacjami
sterującymi i regulującymi przepływy rzeczowe, a także - sprawozdawczo-
kontrolnymi.
Pierwsze z nich przebiegają w kierunku przeciwnym do przepływów
rzeczowych. Biorą one swój początek na rynku i mają postać prognoz popytu
bądź zamówień odbiorców.
Informacje te podlegają następnie odpowiedniej transformacji. Wynikiem
tej transformacji są plany, programy i harmonogramy produkcyjne. Informacje o
zamierzeniach produkcyjnych przepływają następnie do fazy zaopatrzenia,
umożliwiając opracowanie planów potrzeb materiałowych. Plany te stanowią
podstawę do sporządzania planów zakupu, przybierając w rezultacie formę
zamówień, umów itp. kierowanych na rynek.
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
8
Z kolei informacje sprawozdawczo-kontrolne, jako towarzyszące
przepływają
zgodnie
z
kierunkiem przebiegu procesów rzeczowych.
Odzwierciedlają one realizację wcześniejszych decyzji planistycznych.
4.3 Infrastruktura procesów logistycznych.
Procesy fizycznego przepływu produktów i utrzymywanie zapasów, a także
związane z nimi systemy informacyjno-decyzyjne wymagają zastosowania
szerokiej i różnorodnej gamy środków technicznych. Środki te i sposoby ich
wykorzystania tworzą infrastrukturę procesów logistycznych. Powinna ona
umożliwić efektywną realizację wszystkich podstawowych funkcji logistyki.
Na infrastrukturę procesów logistycznych składają się:
środki transportu i manipulacji, służące do przemieszczania produktów między
przedsiębiorstwami, a także wewnątrz nich,
budynki i budowle magazynowe, umożliwiające składowanie i ochronę zapasów
oraz niezbędne wyposażenie magazynów,
opakowania produktów, stanowiące nie tylko ochronę, ale częstokroć
warunkujące ich przemieszczanie, transport i manipulacje,
środki przetwarzania informacji, na które składa się wiele urządzeń i ich
systemów oraz odpowiednich programów.
4.4 Koszty procesów logistycznych.
Traktowane
kompleksowo
koszty
logistyki
w
przedsiębiorstwie
produkcyjnym składają się z następujących elementów:
kosztów fizycznego transferu dóbr, czyli kosztów transportu zewnętrznego i
wewnętrznego, obejmujących koszty wynikające ze zużycia sprzętu
(amortyzacja) lub z opłat za usługi zewnętrzne oraz kosztów robocizny,
kosztów magazynowania dóbr (zapasów) objętych analizowanym systemem
logistycznym we wszystkich ogniwach ich „postoju”,
pozostałych kosztów utrzymania zapasów, zwłaszcza wynikających z zamrożenia
środków finansowych i uzyskiwanego na ten cel kredytu.
kosztów organizacji i funkcjonowania transferu informacji związanych z
funkcjonowaniem systemu,
kosztów organizacji systemu i kontroli jego działania.
5.Logistyczne koncepcje zarządzania przedsiębiorstwem.
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
9
Nowe koncepcje logistyczne tworzą nową jakość zarządzania. Przebieg
realnych procesów, podporządkowany jest naczelnej strategii przedsiębiorstwa,
umocnieniu jego pozycji na rynku i maksymalizacji zysku w długim okresie czasu.
5.1 Koncepcja Lean Management.
Koncentruje się ona przede wszystkim na przyspieszeniu przepływów
materiałów, redukcji zbędnych funkcji i przechodzeniu do tzw. szczupłego
przedsiębiorstwa.
Wiele elementów różni koncepcję lean, tj. przedsiębiorstwo szczupłe od
rozwiązań tradycyjnych. Dotyczą one technologii, organizacji produkcji,
zarządzania, personelu oraz funkcji kierowniczych.
Cechy przedsiębiorstwa
tradycyjnego i „odchudzonego”
Przedsiębiorstwo tradycyjne
Przedsiębiorstwo „szczupłe”
zakłady wyspecjalizowane
zakłady
o
elastycznych
procesach
wytwórczych
skomplikowane, drogie i wysokodajne
maszyny
tanie maszyny z prostą obsługą
duże straty czasu z racji zmiany
oprzyrządowania
małe
straty
czasu
na
zmianę
oprzyrządowania
zamrożenie kapitałów w drogich seriach
produkcyjnych
krótkie serie zgodne z potrzebami
odbiorców
sztywna organizacja
elastyczna
organizacja
produkcji
dostosowana do potrzeb
duża ilość informacji i długie drogi ich
przebiegu
informacja selektywna, zorientowana na
konkretne cele, krótkie drogi jej przebiegu
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
10
Założenia koncepcji Lean Production dotyczą:
pracy w grupach i w zespołach,
delegowania odpowiedzialności na najniższy szczebel,
decentralizacji realizacji wszystkich zadań i funkcji, szczególnie w obszarach
odpowiedzialnych za powstawanie kosztów pośrednich,
konsekwentnej likwidacji pośrednich szczebli zarządzania - spłaszczania struktur
organizacyjnych,
racjonalizacji i automatyzacji przebiegów procesów,
konsekwentnego obniżania kosztów,
tworzenia intensywniejszych, wielopłaszczyznowych powiązań komunikacyjnych.
5.2 Koncepcja Just - in - Time.
Koncepcja JIT, znana również pod japońską nazwą Kanban, zakłada, że
koszty dostawy powinny być niewielkie, a firmy powinny zamawiać towary
bardzo często w celu zminimalizowania kosztów utrzymania zapasów.
Kanban postrzega zapasy jako marnotrawstwo, podczas gdy tradycyjne są
traktowane jako ubezpieczenie.
Tradycyjne zarządzanie zapasami kontra filozofia Just-in-Time
(postawy i zachowania)
Czynnik
Tradycyjny system
JIT (Kanban)
1. Zapasy
Zapas bezpieczeństwa
2. Cykl produkcyjny
Czas przestawiania linii
prod.
3. Kolejki
4. Czas dostawy
5. Jakość
Inspekcja (nadzór)
6. Dostawcy/odbiorcy
Dostawcy
majątek (aktywa)
tak
długi
dłuższy
wyeliminowane
dowolny
ważna
części
przeciwnicy
wielu
zobowiązania (pasywa)
nie
krótki
zredukowane do minimum
minimalne, lecz niezbędne
krótszy
100%
procesu
partnerzy
jeden
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
11
Według Japończyków kluczem do redukcji zapasów jest spojrzenie na
dostawców jako na partnerów w procesie produkcji. Na tej podstawie przyjęli oni
10 zasad zarządzania zapasami w systemie Kanban, które odnoszą się do
dostawców:
Dostawcy są zachęcani do lokowania swoich firm blisko odbiorcy, co redukuje
koszty transportu i czas dostawy.
Dostawy są realizowane w małych partiach, a wysyłki są częste - kilkakrotne w
ciągu dnia.
Za zapasy buforowe odpowiada dostawca, które zobligowany jest je tworzyć.
Obowiązuje generalna reguła - raczej jeden dostawca niż dwóch lub więcej.
Dostawca będący dla firmy-klienta jedynym źródłem części, podzespołów lub
produktów cieszy się u niego większymi względami pozwalającymi mu rozwinąć
biznes.
Dostawcy z większymi uprawnieniami mogą często sami redukować swoje własne
dostawy i koszty zapasów.
Być wybranym jako jedyne źródło dostawy oznacza uzależnić od siebie sukces
firmy-odbiorcy. Dostawcy muszą więc oferować możliwie najniższe ceny, wysoką
jakość i szybko odpowiadać na potrzeby produkcyjne.
Firmy-odbiorcy udzielają technicznego i finansowego wsparcia firmom-
dostawcom, umożliwiając ich rozwój i zapewniając sobie w ten sposób wysoką
jakość, niskie koszty dostaw części lub produktów.
Jakość jest wymagana, a nie sprawdzana przez odbiorców. Jakość części i
produktów jest wymagana przez odbiorców i osiągana przez dostawców,
ponieważ istnieje ścisłe ekonomiczne uzależnienie dostawców i odbiorców i nie
ma zapasów na powtarzanie produkcji.
Między firmą-odbiorcą a jej dostawcą istnieje ścisła więź, wyrażająca się w
formie zamkniętej kooperacji, koordynacji i pełnego zaufania.
Można wyróżnić dwie główne korzyści płynące z zastosowania systemu
Just-in-Time w firmie. Pierwsza pozwala zredukować poziom posiadanych
zapasów materiałów i części do produkcji w dowolnym czasie. Przy wysokich
kosztach utrzymywania zapasów, redukcja poziomu wsadu do produkcji może
stanowić główny element w programie redukcji kosztów. Oznacza to mniejsze
nakłady zamrożone w zapasach, mniejszą przestrzeń magazynową i mniejsze
zużycie fizyczne zapasów.
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
12
Drugą korzyścią systemu Just-in-Time jest kontrola jakości. W
tradycyjnym systemie zapasów, tj. z wysokim poziomem zapasów, wadliwy wsad
produkcyjny mógł być składowany w magazynie przez miesiące zanim problemy
z jakością zostały wykryte.
Wiele uważanych dziś za typowo japońskie koncepcje zarządzania
logistycznego, w tym Just-in-Time, miało swoje początki w Stanach
Zjednoczonych. Znacznie wcześniej niż Japończycy, potrzebę działania wg. zasad
Just-in-Time rozumiał i starał się realizować Henry Ford, który w swoich
wspomnieniach pisał: „Dostrzegaliśmy, że kupowanie materiałów powyżej
aktualnego zapotrzebowania nie jest opłacalne (...), jeśli moglibyśmy być pewni
idealnego transportu, a przepływ materiałów odbywałby się bez zakłóceń, nie
byłoby potrzeby ich kupowania na zapas”.
6. Efektywność logistyki.
Celem wprowadzania sprawnie działających rozwiązań logistycznych, jest
zarówno bezpośrednia minimalizacja kosztów, jak i - pośrednio - uzyskanie
innych efektów usprawniających funkcjonowanie firmy jako łańcucha
logistycznego i poprawę jej wizerunku na rynku. Przyjmuje się, że efekty te
dotyczą najczęściej:
skrócenia czasu przepływu dóbr oraz produkcji wyrobu,
zmniejszenia poziomu zapasów,
lepszego wykorzystania potencjału produkcyjnego przedsiębiorstwa,
zwiększenia elastyczności produkcji, rozumianego jako ułatwienie wprowadzania
zmian asortymentowych, wymagających m.in. zmian w strukturze zaopatrzenia
materiałowego.
7. Wpływ stosowania logistyki na funkcjonowanie rynku.
Rozszerzanie zastosowań logistyki wywiera zróżnicowany wpływ na
funkcjonowanie rynku i działanie tradycyjnie rozumianego mechanizmu
rynkowego. Wpływ ten dotyczy przede wszystkim:
wyzwolenia, a następnie utrwalenia w „mentalności” podmiotów gospodarczych
objętych określonymi łańcuchami i systemami logistycznymi tendencji do
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
13
utrzymywania trwałości powiązań nawet wówczas, gdy zasady postępowania
wynikające z mechanizmu rynkowego podpowiadają ich zmianę. Na tym tle
występuje ograniczenie wpływu konkurencji jako tradycyjnego czynnika
motywacji takich zmian,
względnej stabilizacji cen wewnątrz wielopodmiotowych systemów logistycznych
wymuszania postępu technicznego w zakresie opakowań, transportu, organizacji
i techniki przeładunków, a także zastosowań informatyki w ewidencji i kontroli
dostaw w ramach podmiotów objętych określonymi systemami logistycznymi,
wyrównywania poziomu jakości produktów objętych danym systemem
logistycznym
postępowania tendencji do częściowej lub całkowitej integracji kapitałowej, a
niekiedy także organizacyjnej podmiotów gospodarczych objętych określonymi
systemami logistycznymi,
utrwalania i rozszerzania tendencji do zmniejszania udziału pośredników
handlowych w obrocie surowcowo-materiałowo-kooperacyjnym na rzecz rozwoju
powiązań bezpośrednich między producentami (zwiększanie udziału obrotu
bezpośredniego).
8. Wal - Mart — przykład wykorzystania logistyki w strategii firmy.
Doskonałym przykładem wykorzystania logistyki w strategii opartej na
zdolnościach jest historia zwycięstwa firmy Wal-Mart nad Kmartem w USA.
W 1979r. Kmart był liderem sektora domów towarowych stosujących niskie
ceny (sklepów dyskontowych), branży, którą sam stworzył. Z 1891 sklepami i
średnią przychodów na sklep sięgającą 7,25 miliona dolarów Kmart uzyskał
korzyści wielkiej skali. W tym czasie Wal-Mart był małym detalistą na południu
USA z 229 sklepami i średnią przychodów na sklep równą połowie osiąganej
przez Kmarta. W ciągu następnych 10 lat Wal-Mart przekształcił siebie i branżę.
Zwiększał obroty o 25% rocznie i osiągał najwyższą sprzedaż na jednostkę
powierzchni, najwyższą rotację zapasów i najwyższy poziom zysków. W 1989r.
rentowność sprzedaży tej firmy przed opodatkowaniem wynosiła 8% i była dwa
razy większa niż wskaźnik Kmarta. Dziś Wal-Mart jest największym i najbardziej
zyskownym detalistą na świecie.
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
14
Źródłem sukcesu Wal-Martu była koncentracja na zaspokojeniu potrzeb klienta.
Cele firmy były proste do sformułowania i trudne do realizacji: zapewnić klientom
dostęp do dobrych jakościowo towarów, zapewnić tę dostępność wtedy, gdy
klienci jej potrzebują, uzyskać strukturę kosztów pozwalającą konkurować
cenami i zapewnić sobie reputację firmy wiarygodnej. Kluczem do osiągnięcia
tych celów było uczynienie punktu centralnego strategii ze sposobu uzupełniania
zapasów. Zastosowano tu technikę logistyczną określono jako cross-docking. W
tym systemie towary są stale dostarczane do magazynów Wal-Martu, gdzie są
selekcjonowane, przepakowywane i wysyłane do sklepów bez tworzenia
jakichkolwiek zapasów. Firma uzyskuje korzyści wynikające z pełnego
wykorzystania środków transportu - wielość partii zakupywanych towarów
odpowiada ładowności samochodów - i unika kosztów magazynowania oraz
kosztów związanych z nim operacji. W Wal-Marcie 85% towarów przepływa przez
hurtownie bez składowania, podczas gdy w Kmarcie dotyczy to tylko 50%.To
obniża koszty o 2-3% i pozwala na stosowanie niskich cen. Niskie ceny
zwiększają sprzedaż i ułatwiają przewidywanie popytu, co prowadzi do eliminacji
nadmiernych zapasów, braku towarów w magazynie i w sumie do wyższych
zysków.
Drugim kluczowym składnikiem logistycznej infrastruktury Wal-Martu jest
szybki i odpowiedzialny system transportowy. 19 centrów dystrybucyjnych firmy
jest obsługiwanych przez prawie 2000 własnych ciężarówek. To pozwala na
przewozy z magazynu do sklepu w czasie krótszym niż 48 godzin i na
uzupełnianie półek sklepowych dwa razy w tygodniu, podczas gdy norma w
branży to raz na dwa tygodnie.
Wal-Mart potrafił połączyć wysoką jakość oferty z niskimi cenami dla
klientów. Niskie koszty firma zawdzięcza szybkim przepływom, wysokiej rotacji
zapasów, dużej sprzedaży na metr kw. powierzchni sklepu i dużym, korzystnym
zakupom. W Wal-Marcie szczególne znaczenie przywiązuje się do wymiany
informacji i doświadczeń, a w tym do wymiany w ramach kontaktów
bezpośrednich. Wal-Mart organizuje regularne nagrody dla swych menadżerów i
popiera
wszystkie
formy
nieformalnych
kontaktów
między
osobami
zarządzającymi sklepami, zakupami, centrami dystrybucji, transportem itd.
Doskonały przepływ informacji i pomysłowe systemy motywacji pracowników są
bez wątpienia atutem strategicznym firmy. Jednocześnie są to czynniki, które
umożliwiły doprowadzenie systemu logistycznego Wal-Martu do doskonałości.
Efekty zarządzania logistycznego [15 stron]
www.wkuwanko.pl
15
Bibliografia:
Frederick J. Beier, Krzysztof Rutkowski „Logistyka”, SGH - Warszawa 1995
Zdzisław Sariusz-Wolski, Czesław Skowronek „Logistyka - poradnik praktyczny”,
Centrum Informacji Menadżera - Warszawa 1995
Tadeusz Wojciechowski „Marketing i logistyka na rynku środków produkcji”,
Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne - Warszawa 1995
Piotr
Blaik
„Logistyka.
Koncepcja
zintegrowanego
zarządzania
przedsiębiorstwem”, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne - Warszawa 1996
Gospodarka Materiałowa i Logistyka nr 9/1996, nr 3/1997, nr 4/1997
Logistyka nr 3/1996