Inne nazwy

dimetylonitrometan, izonitropropan, beta-nitropropan, nitroizopropan, sec-nitropropan, 2-NP

Klasyfikacja i oznakowanie

Znaki ostrzegawcze - Znaki nakazu - Znaki zakazu

Znak transportowy

Symbole R
R 10

Substancja ∏atwo palna

R 20/22

Dzia∏a szkodliwie w przypadku nara˝enia drogà oddechowà i po spo˝yciu

R 45

Mo˝e byç przyczynà raka

Symbole S
S 45

W przypadku awarii, lub jeÊli poczujesz si´ niezdrowo, skonsultuj si´ z leka-
rzem (jeÊli mo˝liwe, poka˝ etykiet´)

S 53

Unikaç nara˝enia – przed stosowaniem zapoznaç si´ z instrukcjà

Oznakowanie preparatów

Oznakowanie specjalne wg Za∏àcznika II Rozp. o ochronie przed subst. niebezp. nr: 10
Substancje o szczególnym oddzia∏ywaniu na zdrowie ludzi. Zarówno Symbole R: R20,
R21, R22, R23, R24, R25, R26, R27, R28, R39, R40 i R48 jak równie˝ wszystkie kombi-
nacje tych opisów nale˝y poprzedziç stwierdzeniem „równie˝”.

Zakres [%]

Oznakowanie

Symbole R

c

³ 25

T

45- 20/22

c

³ 0,1

T

45

Klasyfikacja wed∏ug ró˝nych przepisów

W∏aÊciwe numery TRGS/TRGA: 514; 900; 901 p.8; 910 p. 29
Norma czystoÊci powietrza (TA):
- post´powaç jak ze substancjami rakotwórczymi klasy II;
- maks. dopuszczalna emisja: 1 mg/m

3

(strumieƒ masy

³ 5 g/h)

Klasa zagro˝enia wg VbF: A II

2-Nitropropan

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1525 Strona 1

W

rzesieƒ 2001

Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik

Nr wg CAS: 79-46-9

Nr indeksu: 609-002-00-1

Nr wg ONZ: 2608

Nr wg EINECS: 201-209-1

1525

2-Nitropropan

Wzór chemiczny: CH

3

CH(NO

2

)CH

3

T

substancja

toksyczna

Ostrze˝enie przed

niebezpieczeƒstwem

zatrucia substancjami

toksycznymi

Nakaz stosowania

ochrony oczu

Nakaz stosowania

ochrony ràk

Nieupowa˝nionym

wst´p wzbroniony

Zakaz u˝ywania

otwartego ognia

i zakaz palenia

Nota E:

oznaczenia okreÊlajàce rodzaj zagro˝enia
(od R 20 do R 40 oraz R 48) nale˝y ∏àczyç
s∏owem „równie˝”

Klasyfikacja wg GGVS rozporzàdzenia o warunkach transportu ∏adunków niebezpiecz-
nych w ruchu drogowym:
klasa 3, cyfra 31 c, numer zagro˝enia 30
Rozporzàdzenie o ochronie przed imisjà z (roku): 1991
Za∏àcznik 2 Rozporzàdzenia o ochronie przed imisjà, nr 221
Za∏àcznik 3 Rozporzàdzenia o ochronie przed imisjà, nr 2 p. 2, 4
Za∏àcznik 4 Rozporzàdzenia o ochronie przed imisjà, nr 2, 7
Uwagi do Rozporzàdzenia o emisji: substancje toksyczne i zapalajàce si´
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego VBG: 91; 100
Przepisy bran˝owe stowarzyszenia zawodowego ZH1: 120.11; 87; 229; 10 (wytyczne dla
pracy w atmosferze wybuchowej); 200 (wytyczne dla zagro˝eƒ elektrostatycznych); 513

Ârodki bezpieczeƒstwa

Unikaç stosowania! Przestrzegaç zakazów i ograniczeƒ w stosowaniu! Instalacja, apara-
tura i zbiorniki powinny byç zawsze szczelnie zamkni´te. Odsysaç w miejscach dozowa-
nia lub tworzenia si´ produktu. Bardzo dobrze przewietrzaç pomieszczenia. Unikaç
bezpoÊredniego kontaktu z oczami, skórà lub ubraniem. Pracowaç w dopasowanej
odzie˝y ochronnej. Do ochrony oddychania stosowaç filtr dla gazów typu A.

Pierwsza pomoc

Po wdychaniu (inhalacji) zapewniç spokój, Êwie˝e powietrze, opiek´ lekarskà. Po kon-
takcie ze skórà ska˝one cz´Êci cia∏a natychmiast dok∏adnie umyç du˝à iloÊcià wody
z myd∏em. Po ska˝eniu oczu oczy natychmiast dok∏adnie (15 min.) przemyç du˝à iloÊcià
bie˝àcej wody, przy szeroko rozwartych powiekach (czyste oko chroniç, w razie potrzeby
usunàç szk∏a kontaktowe). Po po∏kni´ciu natychmiast wyp∏ukaç jam´ ustnà, a nast´pnie
obficie popiç wodà. Konieczna pomoc lekarska. Wywo∏aç wymioty. Zdjàç natychmiast
ska˝one cz´Êci odzie˝y. W razie zagro˝enia utratà ÊwiadomoÊci poszkodowango
po∏o˝yç w stabilnej pozycji bocznej i zapewniç transport do lekarza. W razie potrzeby
zastosowaç sztuczne oddychanie. Udzielajàc pomocy zwracaç uwag´ na w∏asne bez-
pieczeƒstwo.

Pierwsze czynnoÊci w razie po˝aru

W przypadku po˝aru wi´kszych iloÊci zagro˝ony teren zagrodziç w kierunku z wiatrem.
Ostrzec mieszkaƒców zagro˝onej strefy. W przypadku po˝aru wi´kszych iloÊci produktu
mogà tworzyç si´ gazy nitrozowe. Nie dopuÊciç do przedostania si´ par lub produktu do
kanalizacji – istnieje niebezpieczeƒstwo eksplozji. Rozlany produkt nie obj´ty jeszcze
po˝arem pokryç pianà odpornà na alkohole. Produkt i pojemniki nie obj´te jeszcze
po˝arem ch∏odziç rozpryskiwanà wodà, pokryç pianà i gdy to mo˝liwe, usunàç z zagro-
˝onego terenu. Pojemniki obj´te po˝arem ch∏odziç du˝à iloÊcià rozpryskiwanej wody.
Istnieje niebezpieczeƒstwo p´kania (rozrywania) pojemników.

Usuwanie ma∏ych iloÊci

Rozlany produkt zebraç za pomocà uniwersalnych Êrodków wch∏aniajàcych (porowatej
miki, ziemi okrzemkowej) i podobnie jak i nie zu˝ytà pozosta∏oÊç, usuwaç jak odpady
specjalne. Zwracaç uwag´ na w∏asne bezpieczeƒstwo!

Pierwsze czynnoÊci przy zagro˝eniu ska˝eniem

Powietrze:

produkty rozk∏adu zbiç rozpryskiwanà wodà i/lub energicznie wzburzyç,
zawirowaç; mieszaniny gaz-powietrze gro˝àce wybuchem wzburzyç z roz-
pryskiwanà wodà lub za pomocà maszyny napowietrzajàcej posiadajàcej
atestowane zabezpieczenie przed eksplozjà.

2-Nitropropan

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1525 Strona 2

WEKA Sp. z o.o.

Woda:

ostrzec odbiorców wody pitnej, ch∏odzàcej i u˝ytkowej (przemys∏owej);
ska˝onà wod´ gaÊniczà zatrzymaç.

Gleba:

ma∏e iloÊci zebraç za pomocà Êrodków wch∏aniajàcych; zdjàç warstw´
gleby zanieczyszczonà wi´kszà iloÊcià wylanego lub rozsypanego pro-
duktu i dostarczyç do odpowiedniej jednostki likwidujàcej odpady.

Wskazówki dla stra˝y po˝arnej

Po˝ar wi´kszej iloÊci produktu zwalczaç pianà odpornà na alkohole, du˝à iloÊcià
rozpryskiwanej wody. Ma∏e po˝ary zwalczaç proszkiem, pianà, wodà, CO

2

. Dru˝yny

po˝arnicze nale˝y wyposa˝yç w niezale˝ne od powietrza aparaty oddechowe oraz
w ˝aroodporne ubrania ochronne. Prace zwiàzane z usuwaniem odpadów wykonywaç
w ˝aroodpornej odzie˝y ochronnej, stosowaç aparaty oddechowe niezale˝ne od powie-
trza z otoczenia. Do prac zwiàzanych z usuwaniem odpadów u˝ywaç przyrzàdów posia-
dajàcych atestowane zabezpieczenie przed eksplozjà oraz narz´dzi o niskiej sk∏onnoÊci
do iskrzenia.

Fizyczne i chemiczne w∏aÊciwoÊci substancji

2-Nitropropan jest bezbarwnà cieczà o przyjemnym, owocowym zapachu.

Masa molowa:

89,094 g/mol

Temperatura zap∏onu (cc):

28 °C

Temperatura topnienia:

-91,03 °C

Temperatura zap∏onu (oc):

39 °C

Temperatura wrzenia:

Temperatura samozap∏onu:

425 °C

przy 1013 mbar

120,25 °C

RozpuszczalnoÊç w wodzie:

G´stoÊç:

w 25 °C

5000 mg/dm

3

w 20 °C

0,9876 g/cm

3

w 70 °C

16000 mg/dm

3

Pr´˝noÊç par:

RozpuszczalnoÊç w rozp. organ. (20°C):

w 20 °C

17,2 mbar

miesza si´ z wi´kszoÊcià rozpuszczal-

w 30 °C

29 mbar

ników organicznych

w 50 °C

76 mbar

St´˝enie nasycenia:

Granice wybuchowoÊci:

w 20 °C

62,9 g/m

3

dolna

2,6 % obj.

w 30 °C

103 g/m

3

górna

11 % obj.

w 50 °C

252 g/m

3

Próg zapachowy:

18-1029 mg/m

3

Wspó∏czynniki przeliczeniowe:

1 mg/m

3

= 0,27 cm

3

/m

3

Wzgl´dna g´stoÊç par

1 cm

3

/m

3

= 3,704 mg/m

3

(powietrze = 1):

3,08

LotnoÊç (eter = 1):

10,0

Reakcje z innymi substancjami

W wyniku rozk∏adu termicznego powstajà gazy nitrozowe, produkty rozk∏adu azotanów.
Reaguje bardzo gwa∏townie z wieloma substancjami organicznymi. Reaguje gwa∏townie
z silnymi utleniaczami. Z nieorganicznymi zasadami tworzy sole, ∏atwo wybuchajàce po
wysuszeniu (w stanie suchym). Z aminami tworzy w obecnoÊci jonów metali ci´˝kich
wybuchowe pioruniany. Z kwasem azotowym(III) tworzy kwas pironitrolowy i ∏atwo
wybuchajàce sole tego kwasu.

2-Nitropropan

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1525 Strona 3

W

rzesieƒ 2001

Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik

Zagro˝enia dla zdrowia

2-Nitropropan dzia∏a dra˝niàco na skór´ i b∏ony Êluzowe oczu i dróg oddechowych.
Powoduje zaburzenia w pracy wàtroby. Dzia∏a rakotwórczo na zwierz´ta.
St´˝enie dopuszczalne w powietrzu: 5 cm

3

/m

3

(ppm) 18 mg/m

3

WartoÊç MAK/TRK: TRK
Wspó∏czynnik WxF: K
Kategoria ograniczenia maksymalnego: 4
Klasyfikacja dzia∏ania rakotwórczego: DFG : Rozdzia∏ III: 2
Kategoria UE: 2, Kategoria AGS: 2
Klasyfikacja legalizacji: wg § 4a ust´p 1 i 2 rozp. o subst. niebezpiecznych

Zagro˝enia dla Êrodowiska

Numer w katalogu substancji

Numer kodu odpadów:

070404

zagra˝ajàcych wodzie:

164

Kontrola nara˝enia

WartoÊç NDS:

18

Choroby zawodowe:

BK 1309, 5101

WartoÊç NDSCh:

30

WartoÊç NDSP:

—

Instrukcje bran˝owe:

G 40, 23, 24

Badania profilaktyczne: wymagane
pierwsze po

£ 60 miesiàcach

dalsze po

£ 60 miesiàcach

nast´pne po

£ 60 miesiàcach

Instrukcja post´powania

Rozprowadzanie: Za∏àcznik do § 1 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla che-
mikaliów, punkt: 5, 20, 21
Zakaz samoobs∏ugi wg § 4 Rozporzàdzenia o zakazie i ograniczeniach dla chemikaliów: tak
Produkcja i stosowanie: Za∏àcznik IV Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych, punkt: 10
Warunki przechowywania wg § 24 Rozporzàdzenia o substancjach szkodliwych: tak

Informacje dodatkowe

Dane toksykologiczne

LD

50

(doustnie szczur)

720 mg/kg

LD

LO

(doustnie królik)

500 mg/kg

LC

50

(inhal szczur 6 h)

1,482 mg/dm

3

LC

50

(inhal mysz 2 h)

0,010 mg/dm

3

LC

LO

(inhal kot 5 h)

2,645 mg/dm

3

LC

LO

(inhal królik 5 h)

8,819 mg/dm

3

Wskazówki dla lekarzy

Drogi przedostania si´ do organizmu: substancja zosta∏a po∏kni´ta lub by∏a wdychana.
Symptomy: bóle g∏owy, zawroty g∏owy, zak∏ócenia w pracy centralnego uk∏adu nerwo-
wego, wymioty, zaburzenia ˝o∏àdkowo-jelitowe, uszkodzenie wàtroby. Dzia∏a dra˝niàco
na skór´ i b∏ony Êluzowe oczu i dróg oddechowych. Dzia∏a kancerogennie na zwierz´ta.
Post´powanie: po spo˝yciu spowodowaç wymioty wzgl´dnie p∏ukanie ˝o∏àdka, a nast´p-
nie podaç w´giel aktywny i siarczan sodu (po 1 ∏y˝ce sto∏owej na 1/4 dm

3

wody).

Stosowaç odtrutki w zale˝noÊci od objawów. Nie ma indywidualnej (swoistej) odtrutki.
Diagnostyka i kontrola: kontrola prawid∏owego funkcjonowania wàtroby.

Zastosowanie

Jako rozpuszczalnik kwasów Lewisa i estrów celulozy, ˝ywic winylowych, wosków,
t∏uszczy i barwników; jako pó∏produkt w syntezach chemii organicznej; jako dodatek do
paliw; dawniej jako stabilizator dla chlorowanych w´glowodorów (CKW).

2-Nitropropan

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1525 Strona 4

WEKA Sp. z o.o.