Rozdział 8

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

W dużych sieciach konfigurowanie parametrów TCP/IP dla każdej stacji
roboczej z

osobna może być trudnym i

czasochłonnym zadaniem,

zwłaszcza jeśli konieczna jest zmiana takich parametrów TCP/IP jak
adresy IP lub maski podsieci. Sytuacja taka może mieć miejsce podczas
restrukturyzacji sieci; czasem w

sieci jest też wiele przenośnych

komputerów, które można podłączyć do dowolnego jej segmentu. Dostęp
do sieci może być realizowany przez bezpośrednie, fizyczne połączenia
lub połączenia bezprzewodowe. Ponieważ parametry TCP/IP są zależne
od segmentu sieci, w którym znajduje się komputer, konieczne jest
ustawianie odpowiednich wartości za każdym razem, kiedy komputer
jest podłączany do innego segmentu sieci.

Doświadczeni administratorzy sieci zdają sobie sprawę z problemów
związanych ze zmianą parametrów TCP/IP. Zespół IETF (Internet
Engineering Task Force) zaprojektował kilka protokołów automatycznej
konfiguracji przeznaczonych dla sieci TCP/IP, jak np. BOOTP (Boot Pro-
tocol) oraz DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol). Windows NT
Server można skonfigurować jako serwer DHCP, co upraszcza konfigu-
rację urządzeń TCP/IP (stacji roboczych, serwerów, routerów itd.). Ni-
niejszy rozdział omawia protokół DHCP i sposób jego konfiguracji
w Windows NT. Klienci DHCP, jak np. komputery Windows 9x
i Windows NT Workstation, muszą również zostać skonfigurowani tak,
aby wiedzieli o obecności serwerów DHCP w sieci.

Działanie protokołu DHCP

DHCP używa się w celu dynamicznej konfiguracji podstawowych
parametrów TCP/IP komputerów znajdujących się w sieci. Protokół
DHCP składa się z dwóch elementów:

„

Mechanizmu przyznawania adresów IP i innych parametrów TCP/IP

„

Protokołu negocjowania i

przesyłania informacji związanych

z konkretnym hostem.

Rozdział 8

252

Host TCP/IP żądający informacji konfiguracyjnych nazywany jest
klientem DHCP, a host TCP/IP dostarczający tych informacji - serwerem
DHCP. W sieciach Windows klientem może być system Windows NT
w wersji Workstation lub Server, ale serwerem DHCP - tylko Windows
NT w wersji Server.

Zarządzanie adresami IP

DHCP przyznaje adresy IP przy pomocy trzech następujących metod:

„

Ręczne przyznawanie adresów. W metodzie ręcznej adres IP klienta
DHCP jest ustalany przez administratora sieci na serwerze DHCP,
a protokół DHCP służy tylko do przesłania klientowi tak
skonfigurowanego adresu IP.

„

Automatyczne przyznawanie adresów. W metodzie automatycznej
nie ma konieczności ręcznego przypisywania adresów IP. Klient
DHCP otrzymuje adres IP w czasie pierwszego kontaktu z serwerem
DHCP. Przypisany w ten sposób adres IP jest przyznawany klientowi
na stałe i nie może zostać ponownie przyznany innemu klientowi.

„

Dynamiczne przyznawanie adresów. W metodzie dynamicznej serwer
DHCP przyznaje klientowi adres IP tylko czasowo. Adres IP jest
dzierżawiony klientowi DHCP na określony czas. Po upłynięciu tego
czasu klient powinien zwrócić przyznany mu adres. Jeśli klient DHCP
nadal potrzebuje adresu IP, aby mógł pełnić swoje funkcje, wówczas
może wystąpić o przyznanie mu nowego adresu.

Metoda dynamicznego przyznawania adresów jest jedyną, która pozwala
na ponowne przyznawanie tych samych adresów IP w sposób automa-
tyczny. Adres IP nie zawsze jest zwracany przez klienta DHCP dopiero
po upłynięciu terminu dzierżawy. Jeśli klient DHCP nie potrzebuje już
adresu IP (np. kiedy użytkownik zamyka system), może zwrócić serwe-
rowi przyznany adres. Serwer DHCP może go wówczas przyznać inne-
mu występującemu o to klientowi.

Metoda dynamicznego przyznawania adresów jest użyteczna zwłaszcza
wtedy, kiedy klienci DHCP podłączają się do sieci tylko czasowo. Roz-
ważmy np. sytuację, w której sieć posiadająca adres IP klasy C jest uży-
wana przez 300 przenośnych komputerów. Klasa C pozwala na podłą-
czenie maksimum 254 węzłów (256 – 2 adresy specjalne = 254). Ponieważ
komputery łączące się z siecią TCP/IP muszą posiadać unikalny adres IP,
niemożliwe jest jednoczesne podłączenie wszystkich 300 komputerów do
sieci. Jeśli jednak jednocześnie łączy się z siecią ok. 200 komputerów,
wówczas klasa C jest wystarczająca dla takiej sieci, jeśli wykorzystuje się

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

253

ponownie zwolnione adresy IP, co możliwe jest dzięki metodzie dyna-
micznego przyznawania adresów.

Dynamiczne przyznawanie adresów jest wskazane również w sytuacji,
kiedy podłącza się na stałe do sieci nowe komputery, a wolnych adresów
IP jest mało. Po odłączeniu starych komputerów ich adresy IP mogą
zostać natychmiast ponownie wykorzystane.

Niezależnie od używanej metody przyznawania adresów,
konfigurowanie parametrów TCP/IP przeprowadza się tylko raz na
centralnym serwerze DHCP, dzięki czemu nie trzeba konfigurować
każdego komputera z osobna.

Proces pobierania adresów IP poprzez DHCP

Rysunek 8.1

Diagram zmiany stanów DHCP

Po skontaktowaniu się z serwerem DHCP, klient DHCP przechodzi przez
kilka wewnętrznych stanów, negocjując przyznawany adres IP i okres
jego używania. Operację uzyskiwania adresu IP przez klienta DHCP

Rozdział 8

254

najlepiej jest wyjaśnić przy pomocy diagramu zmiany stanów
(nazywanego również maszyną o skończonej liczbie stanów). Rysunek
8.1 przedstawia diagram zmiany stanów który ilustruje interakcję po-
między klientem i serwerem DHCP.

Po uruchomieniu klient DHCP znajduje się w stanie inicjalizacji (INIT).
W tym momencie klient DHCP nie zna swojego adresu IP, wysyła więc
w trybie broadcast komunikat DHCPDISCOVER; komunikat ten jest
obudowany przez pakiet UDP/IP. Numer portu przeznaczenia UDP jest
ustawiany na 67, tak jak w

przypadku protokołu BOOTP; to

podobieństwo wynika z faktu, że DHCP jest rozszerzeniem protokołu
BOOTP. W pakiecie DHCPDISCOVER używany jest adres IP typu
broadcast, 255.255.255.255. Jeśli serwery DHCP znajdują się poza lokalną
siecią, wówczas router IP musi zapewniać usługi przekaźnika DHCP, aby
mógł przekazać komunikat DHCPDISCOVER do innych podsieci. Usługę
przekaźnika DHCP omawia dokument RFC 1542.

Przed wysłaniem pakietu DHCPDISCOVER klienci DHCP odczekują
przez losowy okres czasu, od 1 do 10 sekund. Ma to zapobiegać
włączaniu się klientów w tym samym momencie, co może mieć miejsce
np. po awarii zasilania.

Po wysłaniu pakietu DHCPDISCOVER, klienci wchodzą w

stan

wybierania (SELECTING). W tym stanie klient DHCP otrzymuje od
odpowiednio skonfigurowanych serwerów komunikaty DHCPOFFER.
Okres czasu, przez jaki klient czeka na komunikaty DHCPOFFER, jest
zależny od implementacji. Jeśli klient DHCP otrzymał wiele odpowiedzi
DHCPOFFER, musi wówczas wybrać jedną z nich. Po wyborze klient
DHCP wysyła do jednego z serwerów komunikat DHCPREQUEST,
a serwer odpowiada komunikatem potwierdzenia DHCPACK, który
zawiera czas, na jaki dzierżawiony jest adres IP.

Klient DHCP może sprawdzić otrzymany w komunikacie DHCPOFFER
adres IP, aby sprawdzić, czy nie jest on już używany. W sieci umożliwia-
jącej transmisje w trybie broadcast, klient może wysłać żądanie określenia
adresu ARP i sprawdzić, czy nadejdzie odpowiedź ARP. Nadejście od-
powiedzi ARP oznacza, że adres IP jest już używany; w takim przypadku
klient ignoruje komunikat DHCPACK z serwera i wysyła do niego ko-
munikat odrzucenia DHCPDECLINE, po czym wchodzi w stan INIT
i próbuje ponownie uzyskać wolny adres IP z serwera. Kiedy żądanie
ARP jest rozsyłane w lokalnej sieci, wówczas klient umieszcza swój adres
sprzętowy w polu Sender's Hardware Address (sprzętowy adres nadawcy)
pakietu ARP, ale w polu Sender's Protocol Address (protokołowy adres
nadawcy) umieszcza 0, a nie sugerowany przez DHCP adres IP. Chodzi
o to, aby nie dezorientować buforów ARP w innych hostach TCP/IP,
gdyby sugerowany adres IP był już wykorzystany.

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

255

Kiedy klient zaakceptuje komunikat DHCPACK z serwera, wówczas
ustawia trzy zegary i wchodzi w stan związany (BOUND). Pierwszy
zegar (T1) jest zegarem odnowienia dzierżawy, drugi zegar (T2) jest
zegarem ponownego wiązania, a trzeci zegar (T3) jest zegarem czasu
dzierżawy. Wartość T3 jest zawsze ustalana przez komunikat
DHCPACK. Wartości T1 i T2 można skonfigurować na serwerze DHCP,
jeśli jednak się tego nie zrobi, wówczas używane są wartości domyślne
oparte na czasie dzierżawy. Domyślne wartości T1 i T2 oblicza się
następująco:

T1 = 0,5 x T3
T2 = 0,875 x T3

Rzeczywisty czas wyzerowania zegarów oblicza się dodając do wartości
zegara czas, w

którym wysłano komunikat DHCPREQUEST. Jeśli

komunikat DHCPREQUEST wysłano w momencie T0, wówczas czasy
wyzerowania zegarów są następujące:

Wyzerowanie T1 = T0 + T1
Wyzerowanie T2 = T0 + T2
Wyzerowanie T3 = T0 + T3

Dokument RFC 1541 zaleca, aby wartość T1 i

T2 modyfikować

o niewielki, losowy czynnik, aby zapobiec wyzerowaniu zegarów kilku
klientów DHCP w tym samym momencie.

Po wyzerowaniu zegara T1, klient DHCP wchodzi w stan odnawiania
(RENEWING). W stanie tym negocjuje kolejną dzierżawę adresu IP
z serwerem DHCP, który go poprzednio przydzielił. Jeśli serwer DHCP
odmówi przedłużenia dzierżawy, wówczas wysyła odmowny komunikat
DHCPNAK, a klient wchodzi w stan INIT i stara się o przydzielenie
nowego adresu IP. Jeśli natomiast serwer odpowie komunikatem
DHCPACK, wówczas umieści w nim nowy czas dzierżawy. Klient DHCP
ustawi wówczas swoje zegary i przejdzie do stanu BOUND.

Jeśli zegar T2 wyzeruje się, kiedy klient oczekuje w stanie RENEWING na
komunikat DHCPNAK lub DHCPACK od pierwotnego serwera,
wówczas klient wchodzi w stan ponownego wiązania (REBINDING).
Może się to zdarzyć, jeśli pierwotny serwer DHCP jest wyłączony lub
niedostępny. Jak widać z umieszczonych powyżej równań, T2>T1, więc
klient DHCP oczekuje na odnowienie dzierżawy przez pierwotny serwer
przez czas równy T2-T1.

Po wyzerowaniu zegara T2, klient wysyła w trybie broadcast komunikat
DHCPREQUEST, aby skontaktować się z innym serwerem DHCP, który
mógłby przedłużyć dzierżawę i wchodzi w stan REBINDING. Klient
zakłada bowiem, po oczekiwaniu w stanie RENEWING przez T2-T1 se-
kund, że pierwotny serwer DHCP jest niedostępny. Jeśli inny serwer

Rozdział 8

256

DHCP prześle komunikat DHCPACK, wówczas klient odnawia dzierża-
wę (T3), ustawia zegary T1 i T2 i przechodzi w stan BOUND. Jeśli żaden
z serwerów nie jest w stanie odnowić dzierżawy do czasu wyzerowania
zegara T3, wówczas dzierżawa wygasa i klient przechodzi w stan INIT.
Proszę zauważyć, że do tego czasu klient DHCP dwukrotnie starał się
odnowić dzierżawę, najpierw u pierwotnego serwera DHCP, a potem u
dowolnego serwera DHCP w sieci.

Kiedy dzierżawa wygasa (wyzerowany zegar T3), wtedy klient musi
zwrócić używany adres IP i zaprzestać wszelkich operacji sieciowych
z jego użyciem.

Klient DHCP nie musi czekać na wygaśnięcie okresu dzierżawy, aby
zwrócić używany adres IP. Może to zrobić z własnej woli, anulując
dzierżawę wcześniej. Załóżmy, że użytkownik przenośnego komputera
podłącza się do sieci, a serwer DHCP ustala okres dzierżawy adresu IP
na jedną godzinę. Jeśli użytkownik skończy pracę po 30 minutach i chce
odłączyć się od sieci, wówczas klient DHCP wysyła do serwera
komunikat zwalniający adres IP, DHCPRELEASE. Zwolniony adres IP
jest od tego momentu dostępny dla innych klientów DHCP.

Jeśli klienci DHCP działają na komputerach wyposażonych w dysk,
mogą wówczas zapisać na nim przyznany adres IP, a

podczas

ponownego uruchamiania komputera poprosić o

przyznanie tego

samego adresu. Na rysunku 8.1 stan ten jest określony jako uruchamianie
ze znanym adresem IP (REBOOT).

Format pakietu DHCP

Format pakietu DHCP przedstawiono na rysunku 8.2. Komunikaty
DHCP używają stałego formatu dla wszystkich pól, z wyjątkiem pola
opcji, które posiada maksymalny rozmiar 312 oktetów. Czytelnicy znają-
cy format protokołu BOOTP zauważą, że z wyjątkiem pola znaczników
i pola opcji, formaty pakietów DHCP i BOOTP są identyczne. W rzeczy-
wistości można zaprogramować serwer DHCP tak, aby odpowiadał na
żądania BOOTP.

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

257

Rysunek 8.2

Format pakietu
DHCP

Tabela 8.1 wyjaśnia znaczenie pól używanych w pakiecie DHCP. Pola
opcji DHCP używają tylko najstarszego bitu (patrz rysunek 8.3).
Pozostałe bity pola opcji muszą być wyzerowane.

Tabela 8.1 Pola pakietu DHCP

Pole Oktety Opis

op

1

Operator komunikatu (typ komunikatu). Wartość 1 oznacza,
że jest to komunikat BOOTREQUEST, a wartość 2 że jest to
komunikat BOOTREPLY.

htype

1

Typ adresu sprzętowego. Wartości są takie same, jak
w przypadku pakietu ARP; np. wartość 1 oznacza 10 Mbps
Ethernet.

hlen 1

Długość adresu sprzętowego w oktetach. W przypadku
Ethernet i Token Ring jest to 6 oktetów.

hops

1

Klienci DHCP ustawiają to pole na zero. Używane jest
opcjonalnie przez przekaźniki DHCP działające na routerach.
Kiedy komunikat DHCP przechodzi przez router, przekaźnik
zwiększa pole hops o 1.

xid

4

Identyfikator transakcji, generowany losowo przez klienta

Rozdział 8

258

Pole Oktety Opis

DHCP podczas wysyłania komunikatu DHCP. Serwer DHCP
używa tego samego identyfikatora transakcji
w odpowiedziach wysyłanych do klienta. Umożliwia to
klientom i serwerom DHCP odpowiednie powiązanie żądań
z odpowiedziami.

secs

2

Pole to wypełnia klient DHCP. Jest to liczba sekund, która
upłynęła od poprzedniej próby uruchomienia klienta.

flags

2

Najstarszy bit wskazuje, czy komunikat jest wysyłany
w trybie broadcast (jeśli jest ustawiony na 1). Pozostałe bity
muszą być wyzerowane.

ciaddr

4

Adres IP klienta DHCP. Ustawiany jest przez klienta DHCP
w komunikacie DHCPREQUEST weryfikującym używanie
poprzednio przyznanych parametrów konfiguracyjnych. Jeśli
klient nie zna swojego adresu IP, ustawia to pole na zero.

yiaddr

4

Jest to adres IP klienta DHCP zwracany przez serwer. Serwer
używa tego pola, aby przyznać klientowi adres IP.

siaddr 4

Jeśli klient chce skontaktować się z konkretnym serwerem
DHCP, wówczas umieszcza jego adres IP w tym polu. Adres
IP serwera mógł zostać wykryty dzięki wysłanym przez niego
wcześniej komunikatom DHCPOFFER i DHCPACK.
Wartość zwracana przez serwer może być adresem
następnego serwera, z którym należy skontaktować się
w trakcie procesu uruchamiania; może to być np. adres
serwera zawierającego moduł ładowania systemu
operacyjnego.

giaddr

4

Adres IP routera, na którym pracuje przekaźnik DHCP.

chaddr 16

Adres

sprzętowy klienta DHCP. Pole posiada długość 16

oktetów, aby umożliwić używanie różnych urządzeń
sieciowych. Adresy Ethernet i Token Ring wykorzystują
tylko 6 oktetów.

sname

64

Opcjonalna nazwa serwera, jeśli klient DHCP ją zna. Jest to
łańcuch znaków zakończony znakiem pustym.

file 128 Nazwa

pliku

ładującego; jest to łańcuch znaków zakończony

znakiem pustym. Jeśli klient DHCP chce załadować system
operacyjny z urządzenia sieciowego, może w komunikacie
DHCPDISCOVER umieścić nazwę ogólną, np. unix w celu
wczytania pliku ładującego UNIX. Serwer DHCP może
przechowywać dokładniejsze informacje o pliku ładującym,
którego potrzebuje dana stacja robocza. Nazwa pliku, wraz
z pełną ścieżką do niego, .może zostać zwrócona przez
serwer w komunikacie DHCPOFFER

options

312

Opcjonalne pole parametrów.

Serwer DHCP przesyła większość komunikatów do klienta w trybie uni-
cast (czyli pod pojedynczy adres IP). Jest to możliwe, ponieważ serwer

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

259

rozpoznaje sprzętowy adres klienta w komunikatach wysyłanych do
niego przez klienta. Klient może zażądać, żeby serwer wysyłał mu ko-
munikaty w trybie broadcast ustawiając najstarszy bit pola flags na 1.
Serwer odpowiada w trybie broadcast tylko wtedy, jeśli klient nie zna
jeszcze swojego adresu IP. Moduł protokołu IP w kliencie DHCP odrzuca
otrzymywane datagramy, jeśli adres przeznaczenia w datagramie nie
zgadza się z adresem IP karty sieciowej klienta. Odrzuca je także wów-
czas, kiedy adres IP karty sieciowej nie jest jeszcze znany; zaakceptuje
jednak wszystkie datagramy rozsyłane w trybie broadcast. Aby umożli-
wić więc zaakceptowanie odpowiedzi DHCP przez moduł IP, kiedy jesz-
cze nie skonfigurowano adresu IP, klient prosi serwer o wysyłanie od-
powiedzi w trybie broadcast, a nie unicast.

Rysunek 8.3

Pole flags pakietu
DHCP.

Pole options ma zmienną długość. Minimalną długością tego pola jest 312
oktetów, tak więc całkowita minimalna długość komunikatu DHCP wy-
nosi 576 oktetów; jest to również minimalna długość pakietu IP, którą
muszą obsługiwać wszystkie implementacje IP. Jeśli klient DHCP musi
używać dłuższych komunikatów, może wynegocjować to używając opcji
Maksymalnego Rozmiaru Komunikatu DHCP (Maximum DHCP Message
Size). Ponieważ pola sname i file są duże i nie zawsze używane, można
rozciągnąć na nie pole opcji DHCP, używając opcji Option Overload.
W takim przypadku normalne znaczenie pól sname i file jest ignorowane,
a ich zawartość jest wypełniana opcjami.

Opcje podawane są w formacie typ – długość – wartość. Na rysunku 8.4
widać, że opcja składa się z jednego oktetu typu opcji, po którym
następuje jeden oktet określający długość opcji, czyli rozmiar pola
wartości opcji. Różne komunikaty DHCP są wyrażone jako opcje
o specjalnym typie 53.

Wartości pola options oznaczające komunikaty DHCP są przedstawione
na rysunku 8.5

DHCP w Windows NT Server

Po zrozumieniu sposobu funkcjonowania DHCP można lepiej zrozumieć
wybór parametrów używanych podczas instalowania, konfigurowania

Rozdział 8

260

i zarządzania serwerami DHCP. Kolejne podrozdziały opisują związane
z tym procedury.

Instalowanie serwera DHCP w Windows NT Server

Przed wydaniem Windows NT Server 5, serwer DHCP musiał być insta-
lowany osobno poprzez program Network w Control Panel. Począwszy
od wersji 5, usługi DHCP są instalowane automatycznie podczas instala-
cji systemu operacyjnego. Można sprawdzić, czy usługi serwera DHCP
funkcjonują, wywołując okno System Service Management:

1. Wybrać Programs.

2. Wybrać Administrative Tools.

3. Wybrać System Service Management.

4. Sprawdzić, czy pracuje Microsoft DHCP Server. Domyślnie usługa ta

włączana jest podczas każdego startu systemu.

Rysunek 8.4

Format opcji
w komunikacie DHCP

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

261

Rysunek 8.5

Wartości pola options

dla

różnych komunikatów
DHCP.

DHCP można zainstalować tylko w Windows NT w wersji Server.
Rysunek 8.6 pokazuje prostą sieć zawierającą serwery DHCP oparte na
Windows NT Server oraz klientów DHCP Windows NT. Jeśli serwery
DHCP są rozdzielone routerami, wówczas routery należy skonfigurować
tak, aby przekazywały komunikaty BOOTP. Routery oparte na Windows
NT mogą przekazywać komunikaty BOOTP dzięki usłudze przekaźnika
DHCP.

Jeśli serwer DHCP nie pracuje, można uruchomić go klikając prawym
klawiszem myszy na Microsoft DHCP Server w oknie System Service
Management

i wybierając opcję Start. Można także uruchomić serwer

DHCP przy pomocy następującego polecenia:

NET START DHCPSERVER

Konfigurowanie serwera DHCP

Po zainstalowaniu usług sieciowych w Windows NT Server 5, w grupie
Administrative Tools

pojawi się opcja DHCP Management. Program DHCP

Management służy do konfigurowania serwera DHCP.

Poniżej przedstawiono procedurę konfigurowania serwera DHCP przy
pomocy programu DHCP Management:

Rozdział 8

262

Rysunek 8.6

Serwery DHCP
oparte na Windows
NT.

1. Zalogować się do Windows NT jako administrator.

2. Wybrać Programs/Administrative Tools/DHCP Management.

Jeśli jest to pierwsze uruchomienie programu DHCP Management, powinien on

pokazać lokalny komputer (patrz rysunek 8.7).

Podczas kolejnych uruchomień, DHCP Management będzie pokazywał serwery,

z którymi się połączył oraz zasięg tych serwerów.

3. Można połączyć DHCP Manager z

innym serwerem DHCP

wybierając z menu Action/Add Server. Jeśli jest to jedyny komputer
Windows NT, który pracuje jako serwer DHCP, wówczas nie ma
potrzeby łączenia się z innym serwerem. Lokalny serwer DHCP jest
opatrzony etykietą Local Machine.

Jeśli zdecydujemy się dodać nowy serwer DHCP, wówczas pojawi się
okienko dialogowe Add New Server Wizard, gdzie zostaniemy poproszeni
o podanie nazwy DNS lub adresu IP serwera DHCP, który należy dodać do
listy (patrz rysunek 8.8)
Nazwę DNS można podać wtedy, kiedy w sieci pracuje serwer DNS,
a komputer został skonfigurowany tak, że potrafi określać nazwy DNS.
W innym przypadku należy podać adres IP serwera DHCP. W polu DHCP
Server należy wpisać adres IP serwera DHCP, którym chcemy zarządzać.

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

263

Rysunek 8.7

Główne okno pro-
gramu DHCP Mana-
gement.

Rysunek 8.8

Okienko dialogowe
Add New Server
Wizard.

4. Po określeniu serwera DHCP kliknąć przycisk Next.
Program skontaktuje się z określonym serwerem DHCP. Jeśli jest to

niemożliwe, można i tak dodać serwer do listy.

5. Kliknąć Finish, aby dodać serwer DHCP do listy.

6.

Powinno ponownie pokazać się okno DHCP Management,
wyświetlające serwery DHCP które zostały dodane do listy (patrz
rysunek 8.9).

7. Następnie należy zdefiniować zakres DHCP (DHCP scope), czyli grupę

klientów DHCP. Trzeba zdefiniować zakres DHCP dla każdej
istniejącej podsieci. Zakres DHCP definiuje parametry dla danej
podsieci, takie jak maska podsieci i wartości czasu dzierżawy. Zakres
DHCP jest identyfikowany przez nazwę przypisywaną podczas
definiowania zakresu.

8. Instrukcje na ekranie zakładają, że konfigurujemy lokalny komputer

jako serwer DHCP. Należy kliknąć prawym klawiszem myszy na
lokalnym komputerze i wybrać New/Scope.

9. Pojawi się okno Create Scope Wizard (patrz rysunek 8.10). Należy wpi-

sać nazwę zakresu dla grupy klientów DHCP. Nazwa ta może okre-

Rozdział 8

264

ślać np. fizyczną lokalizację klientów DHCP lub sposób, w jaki są
używane.

Rysunek 8.9

Nowy serwer DHCP
w oknie DHCP
Management.

Rysunek 8.10

Okienko dialogowe
Create New Scope
Wizard.

10. Kliknąć Next. Powinno pokazać się okno służące do definiowania puli

adresów IP obejmowanej przez zakres DHCP (patrz rysunek 8.11).
W polach From i

To

wpisać początkowy i

końcowy adres IP

definiowanej puli.

11. W polu Length zdefiniować długość przedrostka sieci, czyli ilość

bitów adresu IP używanych do określenia numeru sieci. Można także
bezpośrednio wpisać maskę podsieci w polu Mask.

12. Na rysunku 8.12 pula adresów IP rozciąga się od adresu 199.245.180.1

do 199.245.180.254, przy czym maska podsieci ma wartość
255.255.255.0. W przykładzie tym wykluczono adresy 199.245.180.0
oraz 199.245.180.255, ponieważ mają one specjalne znaczenie
w sieciach TCP/IP.

13. Kliknąć Next. Powinno ukazać się okno umożliwiające zdefiniowanie

zakresów wykluczenia (patrz rysunek 8.13). W odpowiednich polach
należy wpisać adresy IP, które należy wykluczyć z puli adresów zde-
finiowanej w kroku 7. Można tu wykluczyć np. adresy IP, które są na
stałe przypisane do pewnych hostów TCP/IP, albo do komputerów

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

265

nie będących klientami DHCP, i w związku z tym nie powinny
wchodzić do puli dynamicznie przypisywanych adresów.

Rysunek 8.11

Definiowanie puli adresów.

Rysunek 8.12

Przykładowa pula adresów.

Rysunek 8.13

Definiowanie zakresu
wykluczania.

Aby zdefiniować zakres wykluczania, należy podać początkowy adres IP
w polu Start Address, a końcowy adres IP w polu End Address, po czym
kliknąć przycisk Add. Wykluczone z puli adresy pojawią się na liście Exluded
Addresses

.

Rozdział 8

266

Aby wyłączyć pojedynczy adres IP, należy wprowadzić go w polu Start
Address

, a pole End Address pozostawić puste, po czym kliknąć przycisk Add.

Na rysunku 8.14 widać adresy IP, które zostały wykluczone z puli adresów
199.245.180.1 do 199.245.180.254. Są to adresy 199.245.180.9 do 199.245.180.30
oraz adresy 199.245.180.102, 199.245.180.201 oraz 199.245.180.51.

13. Kliknąć Next. Powinno ukazać się okno umożliwiające zdefiniowanie

czasu dzierżawy dla danego zakresu DHCP (patrz rysunek 8.15).
W oknie Lease Duration można zdefiniować nieograniczony czas
dzierżawy, wybierając opcję Unlimited, albo wpisać ograniczony czas
dzierżawy, wybierając opcję Limited To.

Jeśli wybierzemy ograniczony czas dzierżawy, możemy określić go
w dniach, godzinach i minutach.

Należy zauważyć, że domyślne wartości zegarów odnowienia dzierżawy
i ponownego wiązania są obliczane przez klienta DHCP na podstawie czasu
dzierżawy, definiowanego w oknie Lease Duration (omówienie tych zegarów
znajduje się we wcześniejszym podrozdziale "Proces pobierania adresów IP
poprzez DHCP"). Domyślną wartością czasu dzierżawy są trzy dni.
Korzystając z opcji Limited To można ustalić maksymalny czas dzierżawy na
999 dni, 23 godziny i 59 minut. Jeśli dysponujemy dużą pulą wolnych
adresów IP i ryzyko ich wyczerpania jest mało prawdopodobne, wówczas
możemy ustawić długi czas dzierżawy. Jeśli jednak mamy tylko kilka
wolnych adresów, wówczas możemy skrócić czas dzierżawy do kilku
godzin. Ograniczając w ten sposób czas dzierżawy ryzykujemy jednak
wzmożenie ruchu w sieci, spowodowane częstym prośbami o odnowienie
dzierżawy.

14. Kliknąć Next. Pojawi się okno informujące, że należy wprowadzić

opcje dla definiowanego zakresu DHCP, a następnie uaktywnić
zakres.

Rysunek 8.14

Przykładowy zakres
wykluczania.

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

267

Rysunek 8.15

Okno definiowania czasu
dzierżawy

15. Kliknąć Finish, aby zakończyć definiowanie zakresu DHCP. W oknie

DHCP Management

pojawi się nazwa nowego zakresu.

16. Jeśli nie ma konieczności dokonania zmian w

parametrach

zdefiniowanego zakresu, wówczas można uaktywnić zakres.
Pomiędzy właściwościami zakresu, które można zmienić, istnieje
opcja dynamicznego uaktualniania bazy danych DNS adresami
klientów DHCP. Aby uaktywnić zakres, należy w oknie DHCP
Management

kliknąć na nim prawym klawiszem myszy i wybrać opcję

Activate

.

Włączanie synchronizacji DNS i DHCP.

System DNS jest rozproszoną bazą danych, składającą się z rekordów
definiujących odwzorowanie symbolicznych nazw na adresy IP oraz
innych rekordów, definiujących zamienniki nazw, serwery DNS oraz
wymienniki poczty. Wymiennikami poczty nazywamy serwery, które
odbierają pocztę w imieniu określonej domeny.

Pierwotny projekt DNS zakładał, że adresy IP będą statycznie
przypisywane nazwom hostów. Jeśli zmieniał się adres IP hosta,
wówczas należało ręcznie poprawić odpowiedni rekord w

pliku

konfiguracyjnym DNS, po czym oprogramowanie DNS było ponownie
uruchamiane, aby uwzględnić zmiany.

Używanie DHCP powoduje, że przypisanie adresów IP do nazw hostów
może zmieniać się dynamicznie, ponieważ adresy są tylko wypożyczane
z ogólnej puli. Aby możliwe było określenie nazw hostów przy pomocy
DNS, baza danych DNS musi być również dynamicznie uaktualniana,
żeby odwzorowywała nowe przypisanie adresów IP.

Rozdział 8

268

Synchronizację DNS i DHCP włącza się, edytując właściwości zakresu
DHCP. Można to zrobić w następujący sposób:

1. Kliknąć prawym klawiszem myszy na nazwie zakresu DHCP w oknie

DHCP Management

.

2. Wybrać Properties. Pojawi się okno właściwości zakresu Scope

Properties

(patrz rysunek 8.16).

3. Wybrać zakładkę Dynamic DNS. W zakładce tej można włączyć

synchronizację DNS i DHCP (patrz rysunek 8.17).

Rysunek 8.16

Okienko DHCP Scope Properties.

Rysunek 8.17

Zakładka Dynamic DNS.

4. Zaznaczyć pole wyboru Enable Dynamic Update of DNS Client

Information

(włącz dynamiczne uaktualnianie informacji DNS

o kliencie). Umożliwia to uaktualnienie rekordów zwykłego
i

odwrotnego wyszukiwania DNS, kiedy klient DHCP dostaje

w użytkowanie adres IP.

5. Jeśli wybrana zostanie opcja Update According to Client Request

(uaktualniaj na żądanie klienta), wówczas serwer DHCP uaktualnia
rekordy DNS tylko na żądanie klienta. Aby klient DHCP mógł
uaktualniać rekordy DNS, musi być dynamicznym klientem DNS.
Obecnie tylko systemy Windows NT Server 5, Windows NT
Workstation 5 i Windows 98 mogą pracować jako dynamiczni klienci
DNS.

6. Jeśli wybrana zostanie opcja Always Update Forward and Reverse

Lookups

(zawsze uaktualniaj rekordy zwykłego i odwrotnego wyszu-

kiwania), wówczas serwer DHCP uaktualnia rekordy adresu (A)
i wskaźnika (PTR) w bazie danych DNS, kiedy przyznaje klientowi

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

269

DHCP adres IP. Serwer musi być dynamicznym serwerem DNS.
Obecnie tylko Windows NT Server 5 może pracować jako dynamiczny
serwer DNS.

7. Zaznaczenie pola wyboru Enable Garbage Collect Forward Lookups when

Leases Expire

(włącz porządkowanie przy zwykłym wyszukiwaniu po

wygaśnięciu dzierżawy) umożliwia serwerowi DHCP usunięcie
rekordu adresu klienta (A) ze strefowej bazy danych DNS po
wygaśnięciu dzierżawy.

8. Zaznaczenie pola wyboru Do Updates for Downlevel DHCP Clients

(Uaktualniaj dane starszych klientów DHCP) umożliwia serwerowi
DHCP uaktualnianie rekordów adresu (A) i

wskaźnika (PTR)

w strefowej bazie danych DNS dla klientów, którzy nie obsługują
dynamicznego DNS.

9. Po dokonaniu zmian kliknąć OK.

Konfigurowanie globalnych opcji DHCP

Opcje DHCP umożliwiają skonfigurowanie specjalnych klas urządzeń,
takich jak serwery DNS, routery itd. Można użyć standardowych opcji
zdefiniowanych w RFC 1542 lub zdefiniować własne. Można także wy-
brać, czy zdefiniowane opcje będą dotyczyć wszystkich zakresów DHCP,
czy też tylko jednego. Opcje DHCP zdefiniowane dla zakresu są przesy-
łane w komunikacie DHCPOFFER, wysyłanym do klienta przez serwer
DHCP. Przy pomocy opcji można określić dużą liczbę parametrów
TCP/IP, z których część definiuje dokument RFC 1542.

1. W oknie DHCP Management kliknąć prawym klawiszem myszy na

Global

Options i wybrać Configure Options. Powinno ukazać się okno

Global Options

(patrz rysunek 8.18). Np. opcja 003 Router służy do

określenia domyślnego routera.

2. Zakładka Basic wyświetla standardowe opcje DHCP. Aby serwer

DHCP wysyłał informacje określone w opcji po otrzymaniu żądania
od klienta DHCP, należy zaznaczyć kwadrat umieszczony obok jej
nazwy. Pojawią się wówczas dodatkowe pola, w których można
umieścić informacje dotyczące zaznaczonej opcji.

3. Zakładka Advanced wyświetla zaawansowane opcje DHCP (patrz

rysunek 8.19). Po włączeniu którejś z opcji pojawią się dodatkowe
pola, w których można umieścić informacje dotyczące zaznaczonej
opcji.

4. W zakładce Custom można zdefiniować własne opcje.

Rozdział 8

270

5. Po dokonaniu zmian kliknąć OK.

Konfigurowanie opcji BOOTP

DHCP zaprojektowano jako rozszerzenie BOOTP. BOOTP dostarcza pli-
ku obrazu systemu operacyjnego, który klienci BOOTP muszą wczytać
podczas uruchamiania. Określa się także serwer, na którym umieszczony
jest plik obrazu systemu operacyjnego.

Należy zauważyć, że Windows NT 4.0 nie obsługuje BOOTP.

W następujący sposób można skonfigurować serwer DHCP tak, aby
przesyłał dane o pliku obrazu i przechowującym go serwerze:

Rysunek 8.18

Okienko dialogowe Global Options

Rysunek 8.19

Zakładka Advanced w oknie Global Options.

1. Kliknąć prawym klawiszem myszy na opcji BOOTP Table, wybrać

New

, a następnie Boot Image. Powinno ukazać się okienko dialogowe

umożliwiające wprowadzenie nazwy obrazu, nazwy pliku obrazu
oraz nazwy serwera przechowującego obraz systemu operacyjnego
(patrz rysunek 8.20)

2. Wpisać odpowiednie informacje i kliknąć przycisk Add.

3. Po dodaniu pliku obrazu kliknąć przycisk Close.

Globalne ustawianie domyślnych wartości opcji

Opcje DHCP posiadają zbiory standardowych wartości. Np. opcja 046
WINS/NBT Node Type

(typ węzła WINS/NBT) może posiadać wartość 1

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

271

dla b-węzła, 2 dla p-węzła, 4 dla m-węzła i 8 dla h-węzła. Typy węzłów
omawia szczegółowo rozdział 9, "Określanie nazw TCP/IP przy użyciu
WINS". Można ustawić domyślny typ węzła na dowolną spośród tych
wartości.

Aby globalnie zmienić domyślne wartości opcji DHCP, należy:

1. Kliknąć prawym klawiszem myszy na adresie IP serwera DHCP

w oknie DHCP Management i wybrać Set Default Options. Powinno
ukazać się okno DHCP Options: Default Values (patrz rysunek 8.21).

2. Wybrać klasę opcji z listy Option Class i nazwę opcji z listy Option

Name

, aby zobaczyć domyślną wartość tej opcji. Można zmienić tę

wartość. W przypadku niektórych opcji, np. macierzy adresów IP,
pojawi się przycisk Edit Array (edytuj macierz). Kliknięcie go
uruchomi edytor macierzy.

3. Aby

zmienić typ lub nazwę opcji, kliknąć przycisk Change.

4. Aby

dodać nowy typ opcji, kliknąć przycisk New. Następnie określić

typ i nazwę nowej opcji oraz opatrzyć ją komentarzem. Można także
określić typ danych dla wartości opcji - czy jest to pojedyncza
wartość, czy może macierz wartości.

Rysunek 8.20

Okienko dialogowe Add BOOTP entry.

Rysunek 8.21

Okienko dialogowe DHCP Option: Default Values.

Definiowanie nadzakresu na serwerze DHCP

Po zdefiniowaniu więcej niż jednego zakresu na serwerze DHCP, można
zdefiniować nadzakres (superscope), którego członkami są pojedyncze
zakresy. Nadzakres jest abstrakcyjnym bytem, umożliwiającym zgrupo-
wanie kilku odrębnych zakresów pod jedną lokalną nazwą. Można stwo-
rzyć nadzakres składający się z kilku podsieci, z których każda jest opi-
sana przez zakres. W celu zdefiniowania nadzakresu należy:

1. Kliknąć prawym klawiszem myszy na serwerze DHCP w oknie DHCP

Management

.

Rozdział 8

272

2. Wybrać New/Superscope. Powinno ukazać się okno Create New

Superscope

Wizard (patrz rysunek 8.22).

3. Wpisać nazwę nadzakresu w polu Superscope Name i kliknąć Next.

Powinno pojawić się okno Select Scopes (patrz rysunek 8.23)

4. Podświetlić zakresy, które należy dodać do nadzakresu i kliknąć Next.

5. Kliknąć Finish, aby zatwierdzić wybór.

Rysunek 8.22

Okno Create New
Superscope Wizard

Rysunek 8.23

Okienko dialogowe Select
Scopes.

Przeglądanie informacji o serwerze DHCP

Podrozdział ten omawia, w jaki sposób można przeglądać następujące
informacje o serwerze DHCP:
„

Statystyki dla całego serwera DHCP albo dla wybranego zakresu

„

Pule adresów

„

Aktywne dzierżawy

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

273

„

Rezerwacje

„

Opcje zakresów

Aby obejrzeć statystyki dla całego serwera DHCP, należy kliknąć
prawym klawiszem myszy na nazwie serwera DHCP i wybrać opcję
Show

Statistics (patrz rysunek 8.24)

Aby obejrzeć statystyki dla zakresu DHCP, należy kliknąć prawym
klawiszem myszy na nazwie zakresu i wybrać opcję Show Statistics (patrz
rysunek 8.25).

Aby obejrzeć pule adresów (Address pools), aktywne dzierżawy (Active
leases), rezerwacje (Reservations) i opcje zakresu (Scope Options), należy
kliknąć na odpowiedniej opcji umieszczonej pod nazwą zakresu.
Rysunek 8.26 pokazuje, jak obejrzeć znajdującą się pod nazwą zakresu
pulę adresów.

Konfigurowanie klienta DHCP w Windows NT

Po skonfigurowaniu serwera DHCP, można skonfigurować znajdujące się
w

sieci komputery Windows jako klientów DHCP, pobierających

parametry IP z serwera.

Jeśli protokół TCP/IP instalowany jest na komputerze Windows NT po
raz pierwszy, należy włączyć pole opcji Obtain an IP Address from DHCP
Server

, znajdujące się na zakładce IP Address w okienku dialogowym

Microsoft TCP/IP Properties

. Jeśli protokół TCP/IP jest już zainstalowany,

można włączyć klienta DHCP w następujący sposób:

Rysunek 8.24

Okno Show Statistics dla całego serwera DHCP.

Rysunek 8.25

Okno Show Statistics dla zakresu DHCP.

Rozdział 8

274

Rysunek 8.26

Pula adresów pod
nazwą zakresu
DHCP.

1. Zalogować się na komputer Windows NT jako administrator.

2. Kliknąć na ikonie Network w Control Panel.

3. W okienku dialogowym Network wybrać zakładkę Protocols

i podświetlić protokół TCP/IP, a następnie kliknąć klawisz Properties.

4. W okienku TCP/IP Properties zaznaczyć opcję Obtain an IP Address from

DHCP Server

.

5. Pola okienka dialogowego IP Address, Subnet Mask i Default Gateway po

wybraniu DHCP stają się nieaktywne, a ręcznie wprowadzone
wartości nie są już wyświetlane. Po kliknięciu przycisku Advanced
można zobaczyć, że w polu IP Addresses okienka dialogowego
Advanced IP

Addressing pojawił się napis DHCP Enabled (DHCP

włączone). Kliknąć OK, aby powrócić do zakładki IP Address okienka
TCP/IP Properties

.

6. Kliknąć OK, aby powrócić do zakładki Protocols, ponowne kliknięcie

OK zamyka okno.

7. Wybrać Yes, aby ponownie uruchomić komputer i uwzględnić

dokonane zmiany.

Należy zauważyć, że jeśli protokół TCP/IP był już zainstalowany
i zdefiniowano pewne wartości w serwerach WINS lub DNS, wówczas
informacje te będą miały pierwszeństwo przed informacjami
dostarczanymi przez DHCP.

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

275

Konfigurowanie klienta DHCP w Windows 9x

Windows 9x może pracować jako klient DHCP i pobierać parametry
TCP/IP z serwera DHCP. Aby skonfigurować Windows 9x jako klienta
DHCP, należy:

1. Z menu Start wybrać Settings/Control Panel.

2. Kliknąć na ikonie Network w Control Panel.

3. W okienku dialogowym Network wybrać zakładkę Configuration.

4. Podświetlić powiązanie protokołu TCP/IP z kartą sieciową i kliknąć

przycisk Properties.

5. Wybrać zakładkę IP Address w okienku dialogowym TCP/IP Properties.

6. Zaznaczyć pole opcji Obtain an IP Address from DHCP Server.

Umożliwia to komputerowi pobieranie parametrów TCP/IP z serwera
DHCP.

7. Kliknąć OK i zamknąć wszystkie otwarte wcześniej okna.

8. Wybrać Yes, aby ponownie uruchomić komputer i uwzględnić

dokonane zmiany.

Istnieją także pewne polecenia, umożliwiające przeglądanie informacji
o czasie wygaśnięcia dzierżawy oraz bieżących parametrach IP.
W Windows NT można wpisać w linii poleceń polecenie ipconfig /all,
natomiast w Windows 9x można uruchomić program winipcfg.

Zarządzanie dzierżawami klientów na serwerze Windows NT

Adresy IP przydzielone przez serwer DHCP posiadają określony czas
dzierżawy. Klient DHCP musi wynegocjować czas dzierżawy w sposób
opisany we wcześniejszym podrozdziale "Proces pobierania adresów IP
poprzez DHCP". Istnieje możliwość monitorowania czasu dzierżawy
oraz zmiany ustawień rezerwacji adresów dla klientów DHCP. Rezer-
wowanie adresów IP dla klientów DHCP omówiono w następnym pod-
rozdziale.

Poniżej podano sposób zarządzania dzierżawami klientów:

1. Zalogować się na komputer Windows NT jako administrator.

2. Uruchomić program DHCP Management.

3. Podświetlić na głównym ekranie zakres DHCP i wybrać opcję Active

Leases

.

Rozdział 8

276

4. W okienku dialogowym Active Leases pojawi się adres IP, nazwa i typ

klienta oraz czas wygaśnięcia dzierżawy.

5. Aby obejrzeć szczegóły konkretnej dzierżawy, należy kliknąć na niej

prawym klawiszem myszy i wybrać opcję Properties.

Inne opcje dostępne po kliknięciu prawym klawiszem myszy na
dzierżawie umożliwiają zarządzanie nią.

Rezerwowanie adresów

IP

dla klientów

DHCP

na serwerze Windows NT

Pierwszeństwo przydziału adresów IP

Adresy IP i

stałe nazwy zdefiniowane w

bazie danych WINS mają

pierwszeństwo przed adresami przydzielanymi przez serwer DHCP. Dla
klientów wymienionych w bazie danych WINS należy dokonać rezerwacji
używanych przez nich adresów IP.

O ile nie zarezerwowano adresu IP dla klienta DHCP, serwer DHCP dy-
namicznie przyznaje klientowi adres IP po otrzymaniu żądania przesła-
nia parametrów konfiguracyjnych. Adres ten wybierany jest z puli wol-
nych adresów IP. W sieci, w której znajduje się wiele klientów DHCP,
prawdopodobne jest więc przyznanie klientowi innego adresu IP przy
każdym uruchomieniu. Dla większości klientów DHCP nie stanowi to
problemu, jednak niektóre komputery Windows NT i Windows 9x muszą
posiadać stały adres. Zarezerwowanie konkretnego adresu jest konieczne
np. w następujących przypadkach:

„

Kontrolery domen Windows NT używające pliku LMHOSTS, który
definiuje adresy IP kontrolerów domen dla serwerów DNS, SMTP,
WWW, FTP, Gopher, oraz dla wszystkich serwerów, które muszą być
zidentyfikowane w zewnętrznej, publicznej bazie danych DNS.

„

Adresy przyznane przez serwery RAS komputerom nie będącym
klientami DHCP.

„

Klienci o adresach IP przypisanych na stałe

Serwery DHCP nie komunikują się między sobą ani nie synchronizują
posiadanych informacji. Jeśli w pojedynczym zakresie DHCP znajduje się
wiele serwerów DHCP, wówczas należy upewnić się, że rezerwacje
adresów IP dla klientów DHCP są identyczne na wszystkich serwerach.
W innym przypadku informacje serwerów DHCP o wolnych adresach
będą się różnić, co może doprowadzić do konfliktu adresów IP w sieci.

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

277

Poniżej przedstawiono procedurę rezerwowania dla klienta adresu IP:

1. Zalogować się na komputer Windows NT jako administrator.

2. Uruchomić program DHCP Management.

3. Kliknąć podwójnie na zakresie DHCP i kliknąć prawym klawiszem

myszy na opcji Reservations.

4. Wybrać New/Reservation. Ukaże się okienko dialogowe Add Reservation

(patrz rysunek 8.27).

5. Wpisać rezerwowany adres IP w polu IP Address.

6. W polu Unique Identifier wpisać sprzętowy adres klienta. W Windows

NT można ustalić sprzętowy adres klienta przy pomocy jednego
z następujących poleceń:

NET CONFIG WKSTA
NET CONFIG WORKSTATION

Można także wykorzystać w

tym celu polecenie ipconfig /all

(w Windows NT) albo winipcfg (w Windows 9x).

7. Wpisać nazwę komputera Windows NT w polu Client Name.

Potrzebne jest to tylko w

celu identyfikacji i

nie wpływa na

rzeczywistą nazwę komputera.

8. Opcjonalnie, w polu Client Comment można wpisać komentarz

opisujący klienta.

9. Określić, czy dozwolonym typem klienta jest DHCP, BOOTP, czy oba

typy (Both).

10. Kliknąć Add, aby dodać rezerwację do bazy danych DHCP.

11. Powtórzyć kroki 3 – 10, aby dokonać dalszych rezerwacji.

12. Po dokonaniu wszystkich rezerwacji kliknąć przycisk Close.

13. Aby uwzględnić dokonane zmiany, należy ponownie uruchomić

klienta, dla którego zarezerwowano adres IP.

Aby zmienić istniejącą rezerwację adresu IP, należy najpierw ją usunąć,
a następnie dodać nową. Można usunąć istniejącą rezerwację wybierając
w zakresie opcję Active Leases, klikając przycisk Properties a następnie
przycisk Delete. Szczegóły zarządzania aktywnymi dzierżawami podaje
poprzedni podrozdział, "Zarządzanie dzierżawami klientów na serwerze
Windows NT".

Rozdział 8

278

Konfigurowanie parametrów DHCP w Rejestrze

Parametry serwera DHCP, które można zmienić przy pomocy edytora
Rejestru, przechowywane są pod następującym kluczem:

HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\DHCPServer\Parame
ters

Aby zmiany w parametrach DHCP zostały uwzględnione - z wyjątkiem
zmian wartości parametru RestoreFlag - należy ponownie uruchomić
komputer albo zatrzymać i ponownie uruchomić usługi DHCP.

Tabela 8.2 opisuje wpisy Rejestru dotyczące DHCP. Sposób zmieniania
parametrów w Rejestrze omówiono w rozdziale 5, "Zaawansowane
konfigurowanie TCP/IP przy użyciu Rejestru i języka Perl".

Parametry klienta DHCP przechowywane są w

Rejestrze pod

następującym kluczem:

HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\DHCP\Parameter\

∑

Options\opcja

Opcja jest listą opcji, które klient może otrzymać od serwera DHCP. Dla
każdej opcji zdefiniowane są następujące wpisy:

„RegLocation

„OptionSize

„Option Location

„KeyType

Tabela 8.2 Wpisy dotyczące serwera DHCP w Rejestrze Windows NT

Wpis DHCP

Opis

APIProtocolSupport Określa protokół interfejsu API obsługiwany przez serwer

DHCP. Można zmienić tę wartość, aby klienci używający
danego protokołu mogli korzystać z serwera DHCP.
Parametr jest typu REG_DWORD i może przyjmować
wartości 0x1, 0x2, 0x4, 0x5 lub 0x7, przy czym domyślną
wartością jest 0x1. Poszczególne wartości mają następujące
znaczenie: 0x1 = RPC ponad TCP/IP; 0x2 = RPC ponad
nazwanymi potokami; 0x4 = RPC ponad lokalnymi
protokołami wywołania procedury (LPC); 0x5 = RPC
ponad TCP/IP i RPC ponad LPC; 0x7 = RPC ponad
TCP/IP, nazwanymi potokami oraz LPC (wszystkie trzy
protokoły API).

BackupDatabasePath Określa ścieżkę do lokacji, w której co pewien czas

wykonywana jest zapasowa kopia plików bazy danych
DHCP. Parametr jest typu REG_EXPAND_SZ i posiada
domyślną wartość %SystemRoot%\system32\dhcp\backup.

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

279

Wpis DHCP

Opis
Nie powinno się tu używać ścieżki sieciowej, ponieważ
DHCP nie potrafi skopiować bazy danych na zdalny
komputer, ani jej z niego odtworzyć.

BackupInterval Określa w sekundach czas pomiędzy tworzeniem kolejnych

kopii zapasowych bazy danych. Parametr jest typu
REG_DWORD.

DatabaseCleanupInterval Określa okres, po którym nieaktualne rekordy klientów są

usuwane z bazy danych DHCP. Parametr jest typu
REG_DWORD i posiada domyślną wartość 0x15180 (86
400 sekund = 24 godziny).

DatabaseLoggingFlag Określa, czy zmiany w bazie danych mają być rejestrowane

w pliku J50.LOG. J50.LOG i stowarzyszone pliki używane
są do odtworzenia bazy danych po ewentualnej awarii.
Parametr jest typu REG_DWORD i może przyjmować
wartości 0 lub 1. Domyślnie posiada wartość 1, co oznacza
włączenie rejestracji zmian w bazie danych. Włączenie
rejestracji zmian ma ujemny wpływ na wydajność systemu,
ale zwiększa jego odporność na błędy.

DatabaseName Określa nazwę pliku przechowującego bazę danych DHCP.

Parametr jest typu REG_SZ i posiada domyślną wartość
dhcp.mdb.

DatabasePath Określa ścieżkę do katalogu, w którym tworzone

i otwierane są pliki bazy danych. Parametr jest typu
REG_EXPAND_SZ i posiada domyślną wartość
%SystemRoot%\system32\dhcp.

RestoreFlag Określa, czy należy odtwarzać bazę danych z kopii

zapasowej. Parametr jest typu REG_DWORD i może
przyjmować wartości 0 lub 1; wartość 1 nakazuje
odtwarzać bazę danych, a wartość 0 nakazuje nie odtwarzać
bazy. Domyślną wartością jest 0. Po udanym odtworzeniu
bazy parametr jest automatycznie ustawiany na 0.

Rozdział 8

280

Rysunek 8.28

Parametry DHCP
w Rejestrze.

Rysunek 8.29 pokazuje parametry klienta DHCP dla opcji DHCP 44
(WINS/NBNS Servers). Wartość parametru RegLocation umieszczona jest
w okienku dialogowym String Editor, ponieważ jest zbyt duża, aby można
było ją edytować w prawym panelu okna edytora Rejestru.

Parametr RegLocation jest typu REG_SZ i określa miejsce w Rejestrze,
w którym zostanie zapisana wartość opcji pobranej z serwera DHCP.
Znak '?' jest rozwijany do nazwy karty sieciowej, do której odnosi się
dana opcja.

Parametry OptionSize i OptionValue powinny określać rozmiar i lokalizację
opcji, jednakże w testowanej wersji Windows NT wartości te nie są
ustawiane.

Parametr KeyType określa typ klucza Rejestru dla opcji. Parametr jest
typu REG_DWORD i posiada domyślną wartość 0x7.

Rysunek 8.29

Opcja klienta DCHP 44
w edytorze Rejestru.

Konfigurowanie i zarządzanie DHCP

281

Parametry umożliwiające zarządzanie DHCP przez SNMP

Parametry DHCP mogą być zmieniane za pomocą protokołu SNMP. Ta-
bele 8.3 i 8.4 opisują parametry MIB dla DHCP i zakresów DHCP. Pro-
gram-zarządca DHCP musi mieć możliwość zaimportowania obiektów
MIB dotyczących DHCP. Wartości w nawiasach klamrowych ({}) są iden-
tyfikatorami obiektów ASN.1 (Abstract Syntax Notation) dla poszczegól-
nych parametrów. Etykiety, takie jak DhcpPar, DhcpScope itp. są ma-
krami ASN.1, rozwijanymi do wartości przedrostka ASN.1 zdefiniowanej
przez Microsoft.

Tabela 8.3 Parametry MIB dla DHCP w Windows NT

Parametr Opis

ParDhcpStartTime

Czas uruchomienia serwera DHCP {ParDhcp 1}

ParDhcpTotalNoOfDiscovers

Liczba wszystkich wysłanych komunikatów
DHCPDISCOVER. {ParDhcp 2}

ParDhcpTotalNoOfRequests

Liczba wszystkich wysłanych komunikatów
DHCPREQUEST. {ParDhcp 3}

ParDhcpTotalNoOfReleases

Liczba wszystkich wysłanych komunikatów
DHCPRELEASE. {ParDhcp 4}

ParDhcpTotalNoOfOffers

Liczba wszystkich wysłanych komunikatów
DHCPOFFER. {ParDhcp 5}

ParDhcpTotalNoOfAcks

Liczba wszystkich wysłanych komunikatów
DHCPACK. {ParDhcp 6}

ParDhcpTotalNoOfNaks

Liczba wszystkich wysłanych komunikatów
DHCPNAK. {ParDhcp 7}

ParDhcpTotalNoOfDeclines

Liczba wszystkich wysłanych komunikatów
DHCPDECLINE. {ParDhcp 8}

Tabela 8.4 Parametry zakresu DHCP w Windows NT

Parametr Opis

ScopeTable

Lista podsieci utrzymywana przez serwer DHCP.
{DhcpScope 1}

sScopeTableEntry Rząd w tablicy zakresu odpowiadający podsieci.

{ScopeTableEntry 1}

SubnetAdd

Adres podsieci. {sScopeTableEntry 1}

NoAddInUse Liczba

używanych adresów IP {sScopeTableEntry 2}

NoAddFree

Liczba wolnych, dostępnych adresów IP
{sScopeTableEntry 2}

NoPendingOffers Liczba

oczekujących ofert z adresami IP

{sScopeTableEntry 2}

Rozdział 8

282

Pliki bazy danych DHCP

Pliki bazy danych DHCP są domyślnie przechowywane w katalogu
%KatalogSystemowy%\System32\dhcp

. Na rysunku 8.30 przedstawiono

zawartość tego katalogu.

DHCP.MDB jest głównym plikiem bazy danych DHCP. TMP.EDB jest
tymczasowym plikiem używanym przez DHCP. Pliki J50.CHK, J50.LOG,
RES*.LOG i J50*.LOG są plikami rejestrującymi transakcje, używanymi
do odtworzenia niedokończonych transakcji w

przypadku awarii

systemu.

Baza danych DHCP i odpowiednie wpisy Rejestru są zapisywane do
kopii zapasowej w regularnych odstępach czasu, określonych przez
parametr:

HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\DHCPServe
r

\

Parameters

\BackupInterval;

parametr ten posiada domyślną wartość 15 minut. Zapasowe pliki
przechowywane są w katalogu określonym przez parametr :
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\DHCPServe
r\
Parameters\BackupDatabasePath;
domyślnie jest to podkatalog backup katalogu %KatalogSystemowy%\
System32\dhcp.

Rysunek 8.30

Pliki bazy danych
DHCP.