PRAWO ENERGETYCZNE

Ustawą zasadniczą szczególnej mocy prawnej, określającą podstawy ustroju państwa jest
Konstytucja, która normuje obowiązki obywateli oraz określa organizację urzędów państwowych.
Na mocy ustawy konstytucyjnej poszczególne urzędy mogą w zakresie swoich kompetencji
wykazywać inicjatywę ustawodawczą. Na podstawie delegacji zawartych w ustawie kierownicy
urzędów centralnych są zobowiązani do wydawania aktów prawnych w formie rozporządzeń - aktów
wykonawczych do stawy.

Rozporządzenia (akty wykonawcze) to rozwinięcia ustawy, które określają funkcjonowanie
poszczególnych postanowień jej artykułów. Akty wykonawcze nie mogą stanowić odrębnych poza
ustawowych regulacji, ponieważ są jedynie uzupełnieniem ogólnych sformułowań zawartych
w ustawie. W akcie wykonawczym może znajdować się delegacja danego ministra dla jednostek
organizacyjnych np. samorządowych, do opracowania materiałów pomocniczych (wytycznych
instrukcji), rozszerzających wiedzę techniczną bądź organizacyjną w zakresie danego rozporządzenia.
Nie może natomiast zaistnieć delegacja, bezpośrednio wpływająca na sytuacje ekonomiczną
obywateli lub podmiotów gospodarczych, o ile nie znajduje podstawy w przepisie umieszczonym
w samej ustawie.

Poprawne konstruowanie aktów prawnych w zakresie:



formy merytorycznej aktu prawnego,



sposobów włączenia aktu prawnego do systemu prawnego oraz zmiany treści aktów
obowiązujących lub ich eliminacji z systemu prawnego,

określają zasady techniki prawodawczej ustanowione w dniu 01.01.92 Uchwałą Rady Ministrów
Nr 147 z dnia 05.11.91 (MP Nr 44 poz. 310 - Urzędowy Zbiór Dyrektyw).

Technika prawodawcza określa jedynie typowe środki powtarzalnych rozstrzygnięć prawnych,
których stosowanie zabezpiecza autorów aktu prawnego przed niejednolitym formułowaniem zaleceń
i wymagań zawartych w akcie prawnym oraz gwarantuje jego przejrzystość, a tym samym ułatwia
prawidłową interpretację przepisów.

Aby akt prawny stał się obligatoryjny, musi być opublikowany w jednym z organów, którymi są:
Dziennik Ustaw, Monitor Polski i Dziennik Urzędowy. System Prawny opiera się na szczeblowym
układzie wymagań i zasad. Wymagania najwyższej rangi – ustawy – mają pozycję dominującą,
a ustalenia konstytucyjne oraz ustawowe mają pozycję nadrzędną wobec wszystkich innych. Wypływa
stąd konieczność zachowania zgodności rozporządzeń nie tylko z „ustawą macierzystą”, ale także ze
wszystkimi innymi aktami tej rangi.

Warto pamiętać, że prawem obowiązującym nie jest jedyni prawo zawarte w ustawach
i rozporządzeniach, ale również w orzecznictwie, doktrynie prawnej czy dokumentach niższej rangi
takich jak np. polskie Normy, wprowadzone do obligatoryjnego stosowania lub wytyczne, wydawane
tylko przez zainteresowany resort.

Decydujące znaczenie dla skuteczności szczegółowej regulacji prawnej ma hierarchiczność
ważności. Niezgodność z wymaganiami zawartymi w akcie wyższego rzędu może powodować
eliminację wymagań szczegółowych albo doprowadzić do niewłaściwych interpretacji, które nie
zapewniają zgodności z wymaganiami nadrzędnymi, a tym samym, może również doprowadzić
w efekcie do zmiany założonych celów, którym miała służyć.

W zakresie budowy i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych, tzn. instalacji sieci
i aparatury oraz obiektów elektrycznych, szczyt hierarchii aktów prawnych stanowią dwa podstawowe:



Prawo Energetyczne [1];



Prawo Budowlane [2].

Na podstawie delegacji zawartych w tych ustawach właściwi ministrowie wydali bądź wydadzą
stosowne akty prawne. Ponadto wydano akty prawne związane z zagadnieniami energetyki
a ustanowione na podstawie: Ustawy o badaniach i certyfikacji, przepisów kodeksu postępowania
administracyjnego i innych. Tym samym Prawo Energetyczne, będące źródłem wiedzy merytorycznej
w zakresie budowy i eksploatacji jest podstawą do opracowania i wydawania aktów prawnych przez
kompetentne organy administracji publicznej w formie rozporządzeń lub zarządzeń. Na ich mocy i na
mocy wydanych materiałów pomocniczych, stanowiących „narzędzia” prowadzone są w sposób
bezpieczny i racjonalny budowy i eksploatacje sieci, instalacji i urządzeń elektroenergetycznych.
Takimi „narzędziami” są wszelkiego rodzaju Instrukcje Stanowiskowe, stanowiące materiał
pomocniczy lub wiedzę techniczną.[2]

Od wejścia w życie zarówno ustawy Prawo Energetyczne, jak i Prawo Budowlane, do chwili
obecnej ustawy te podlegały wielokrotnym nowelizacjom. Najobszerniejszej nowelizacji w ustawie
Prawo Energetyczne dokonano Ustawą z dnia 26.05.2000, która weszła w życie z dniem 14.06.2000.
Prawem Energetycznym i przepisami wykonawczymi do tej ustawy powinien posługiwać się
przede wszystkim projektant obiektu elektroenergetycznego, jego wykonawca i eksploatujący ten
obiekt.

PODŁĄCZENIE PODMIOTÓW (OBIEKTÓW) BUDOWLANYCH DO WSPÓLNEJ SIECI

Na podstawie art. 9 ustęp 1 Ustawy Prawo Energetyczne Minister Gospodarki wydał m.in.
Rozporządzenie o szczegółowych warunkach przyłączania podmiotów (odbiorców) do sieci
elektroenergetycznych, pokrywania kosztów przyłączenia, obrotów energią elektryczną, świadczenia
usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci elektroenergetycznych oraz standardów
jakościowych obsługi odbiorców.

W rozporządzeniu został przyjęty podział odbiorców energii elektrycznej na sześć grup.
W zależności od rodzaju sieci i wartości napięcia z jakim będzie dostarczana energia elektryczna.
Przyłączenie podmiotu do sieci elektroenergetycznej następuje na podstawie warunków technicznych
przyłączenia urządzeń i instalacji elektrycznych. Warunki te są wydawane przez przedsiębiorstwo
sieciowe (Rejonowy Zakład Energetyczny).

Wydanie warunków technicznych jest obwarowane wieloma wymaganiami, które odbiorca
energii elektrycznej musi spełnić. Trzy podstawowe z nich to:

1. Przedstawić plan zabudowy lub szkic sytuacyjny obiektu,
2. Określić tytuł prawa własności do obiektu, w którym będą użytkowane urządzenia lub

instalacje podlegające przyłączeniu,

3. Określić szczególne wymagania dotyczące odmiennych od standardowych parametrów

energii elektrycznej lub parametrów dostarczania, w szczególności odnoszące się do:

a. niezawodności zasilania,
b. dopuszczalnej zawartości wyższych harmonicznych,
c. dopuszczalnej asymetrii napięć,
d. dopuszczalnych odchyleń i wahań napięcia.

Inne wymagania są zawarte w § 6.1. Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 25.09.2000.
Powyższe wymagania nawiązują do Ustawy Prawo Energetyczne, wprowadzające konieczność
przestrzegania parametrów jakościowych.

Po otrzymaniu warunków przyłączenia instalacji elektrycznych do sieci elektroenergetycznych
odbiorca (podmiot) w zależności od:



miejsca przyłączenia rozumianego jako punkt w sieci, w którym przyłącze obiektu
budowlanego (budynku) łączy się z siecią energetyki zawodowej,



miejsca dostarczenia energii elektrycznej,



mocy przyłączeniowej,



rodzaju połączenia z siecią,



instalacji lub innych sieci określonych we wniosku składanym przez odbiorcę u dostawcy
energii,



zakresu niezbędnych zmian w sieci związanych z przyłączeniem;

jest zobowiązany zgodnie z art. 3 pkt. 13 Ustawy [2] wykonać dokumentacje budowy, tzn. posiadać
pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem budowlanym, w którego zakres wchodzi
instalacja elektryczna, która odpowiednio zaprojektowana powinna spełniać wymagania Rozdziału 8
Instalacje Elektryczne 5180-192.1 Rozporządzenia oraz wymagania zawarte w § 16 Rozporządzenia,
które nakłada na odbiorcę energii elektrycznej m.in. obowiązek:



Pobierania mocy i energii zgodnie z obowiązującymi przepisami i warunkami umowy.



Utrzymania należnej do niego sieci, wewnętrznej instalacji zasilającej i odbiorczej w stanie
technicznym zgodnie z wymaganiami określonymi w odrębnych przepisach.

Przepisy wykonawcze o eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych w Polsce zgodnie z art.
70.1 Ustawy [1], wydane i utrzymane na podstawie Ustawy z dnia 06.04.1984 o gospodarce
energetycznej, zostały unieważnione. W związku z powyższym - odbiorca - podmiot eksploatujący
sieć, instalacje lub urządzenie elektryczne, jest zobowiązany do posiadania instrukcji szczegółowej
określającej sposób prawidłowej i bezpiecznej eksploatacji.

Dotyczy to w szczególności odbiorców przemysłowych, którzy są zobowiązani do:



Terminowego regulowania należności za energię elektryczną oraz innych należności
związanych z dostarczaniem tej energii;



Utrzymania użytkowanej nieruchomości w sposób nie powodujący utrudnień w prawidłowym
funkcjonowaniu sieci, a w szczególności do zachowania wymaganych odległości od
istniejących urządzeń w przypadku stawiania obiektów budowlanych i sadzenia drzew zgodnie
z wymaganiami określonymi w odrębnych przepisach;



Powierzania budowy lub dokonywania zmian w instalacji elektrycznej osobom posiadającym
odpowiednie uprawnienia i kwalifikacje;



Umożliwienia upoważnionym przedstawicielom przedsiębiorstwa energetycznego dostępu
wraz z niezbędnym sprzętem, do należących do niego elementów sieci i urządzeń,
znajdujących się na terenie lub w obiekcie odbiorcy w celu przeprowadzania prac
eksploatacyjnych lub usunięcia awarii w sieci lub do układu pomiarowo - rozliczeniowego;



Zabezpieczenia przed uszkodzeniem plomb, a przede wszystkim plomb zabezpieczeń
głównych i układu pomiarowo - rozliczeniowego;



Niezwłocznego poinformowania przedsiębiorstwa energetycznego o zauważonych wadach lub
usterkach w układzie pomiarowo - rozliczeniowym i o innych okolicznościach wpływających na
możliwość niewłaściwego rozliczenia za energię elektryczną oraz o powstałych przerwach w
dostarczaniu energii elektrycznej lub niewłaściwych jej parametrach;



Dostosowania swoich urządzeń do zmienionych warunków funkcjonowania sieci, o których
został uprzednio powiadomiony.