Prawo pracy bazuje na kodeksie pracy. A prawo pracy wywodzi się od prawa cywilnego.
Kodeks pracy ignoruje:
- umowy o dzieło
- umowy zlecenie.
Przepisy dotyczące tych umów są w prawie cywilnym.
Umowa o pracę może byd:
- na czas określony, na czas nieokreślony, na okres próbny , na czas wykonania określonej pracy,
mianowanie (sędzia, nauczyciel), powołanie, wybór (poseł), umowa na zastępstwo.
Reguluje je prawo pracy.
Pozwala nam na: Rozwiązanie stosunku pracy, nawiazanie stosunku pracy
Przysługuje nam wtedy: urlop, czas pracy, godziny nadliczbowe, przerwy w wykonywaniu pracy,
płatny zasiłek chorobowy. urlop na żadanie - 4 dni w roku.
Na umowę zlecenie i o dzieło nie obowiązuje nas płatny urlop jeśli wcześniej tego nie uzgodnimy.
Po przepracowaniu roku nabywamy prawo do urlopu. Po każdej godzinie należy nam się 5 minut
przerwy. Według kodeksu pracy przerwa w pracy nie może trwad dłużej niź godzinę
Nomenklatura: osoba, pracownik, pojazd, dokument.
Prawo to zbiór zasada i norm regulujących stosunki społeczne.
Zasady tworzone i sankcjonowane przez paostwo w ramach paostwa. Tym się wyróżnia norma
prawna od własych, prywatnych norm.
System prawa to zbiór norm prawnych obowiązujących w danym paostwie.
Rodzaje systemów:
System prawa ustawowego - opiera się na ustawach (Polska, Europa, Ameryk Pd.)
Common Low - system opierający się na precedensach. Nie ma ustaw a wyroki sądów stają się
normami prawnymi. (Kraje anglosaskie)
System prawa muzułmaoskiego - prawo na podstawie religii.
Mieszane - paostwa post kolonialne
Norma prawna - reguła postepowania wynikająca z przepisów wydanych przez paostwo.
Normy prawne wywodzą się od norm zwyczajowych.
Norma ma charakter:
- Generalny (Odnosi się do każdego)
- Abstrakcyjny (są to ogólne normy)
- Bezwględnie obowiązujące
- Względnie obowiązujące
Ograniczenia wiekowe:
- po 13 roku ograniczone zdolności do czynności prawnych.
- po 18 roku pełna zdolnośd do czynności prawnych.
Młodociany 16-18 lat.
Norma prawna = hipoteza (kogo i kiedy dotyczy) + dyspozycja (jak postępowad) + sankcja (co w
przypadku niestosowania sie do normy).
Tydzieo według kodeksu cywilnego to dni roboczne (pon-pt), a miesiąc trwa od pierwszego do
ostatniego dnia miesiąca
Przykłady przepisów prawnych: artykuł, paragraf, ustęp, punkt, zdanie.
Działa systemu prawa:
- publiczne (interes paostwa) nierównośc stron, normy bezwględnie obowiązujące, narzucone z góry,
prywatne (interes jednostki) (odwrotnie)
Treśd umowy jest prawem prywatnym. (Nikt nie zmusi do podpisania).
Gałęzie prawa według hierarchii: Konstytucja, ustawa, rozporządzenie. (punkt niższy musi sie zgadzad
z wyższym)
Prawo publiczne: konstytucyjne, administracyjne, finansowe, cywilne, rodzinne, karne.
Prawo pracy: Normy regulujące stosunki pracy uporządkowanej. Zasady dotyczące BHP.
Kodeks pracy: Określa prawa i obowiązki pracodawców oraz pracowników.
Źródła prawa w RP: 1) Konstytucja, ustawa, ratyfikowane umowy międzynarodowe.
"Vacatio Legis" - od opublikowania ustawy do jej wejścia mija 3 miesiąca.
"Prawo nie działa wstecz", "Ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą", "Umowy zobowiązują"
"Młodociany pracownik"
Praca dobrowolnie podporządkowana - wykonwana osobiście w celach zarobkowych przez osobę
fizyczną na rzecz i pod kierownictwem drugiej strony na warunkach dobrowolnie przyjętych przez
pracownika
Regulamin pracy:
1) Postanowienia normujące porządek wewnętrzny w zakładzie pracy.
2) Postanowienia określające obowiązki stron.
Obowiązek wprowadzenie regulaminu pracy obowiązuje gdy jest ponad 20 zatrudnionych
- organizacja pracy
- warunki przebywania na terenie zakładu
- wyposażenie pracowników
3) Informacje o karach porządkowych
Kary porządkowe dzielą się na :
- upomnienia, nagana, kara pieniężna, zwolnienie w trybie natychmiastowym.
Kary wpisywane są do akt.
-Po odpowiednim czasie bez żadnej nagany, poprzednie kary mogą byd wymazane z akt.
-Na rozwiązanie pracy w trybie natychmiastowym pracodawca ma miesiąc.
-Pracodawca nie może przenosid ryzyka na pracownika
Wydalenie z pracy może byd za cięzkie naruszenie praw i obowiązków pracownika/pracodawcy.
Pracodawca ma obowiązek:
- zwalczania mobbingu
(Mobbing oznacza prześladowania podwładnego lub współpracownika w pracy. Mobbing zazwyczaj
ma na celu lub skutkuje: poniżeniem, ośmieszeniem, zaniżeniem samooceny lub wyeliminowaniem
albo odizolowaniem pracownika od współpracowników.)
- organizacji obowiązkowych szkoleo BHP.
(co 4-5 lat nowe szkolenie i nowe zaświadczenie)
Brak aktualnego zaświadczenia może byd podstawą do zwolnienia.
- sprawy równości i dyskryminacji.
- prowadzenie ewidencji urlopowej
Pracownik ma obowiązek:
- sumiennie i starannie wykonywad swoją pracę.
Konstytucja zakłada:
1) równośd
2) dobrowolnośd
3) wolnośd wyboru pracy:
Kodeks pracy reguluje:
- w jakim czasie mamy zanieśd zwolnienie lekarskie
- zasady korzystania z 4 dni urlopu na rządanie
Podstawowe zasady prawa pracy:
- Zakaz dyskryminacji (płed, wiek, czas zatrudnienia, narodowośd, poglądy)
- Zaspokajanie bytowych, socjalnych i higienicznych warunków pracy.
- Tworzenie
- Przeciwdziałanie mobbingowi
- wolne prawo wyboru zawodu i miejsca pracy
- zakazad zawodu może tylko sąd prawomocnym wyrokiem
- stałe zatrudnienie dzieci do lat 16 jest zakazane.
- prawo do wypoczynku:
dobowy - 11 godzin nieprzerwanego wypoczynku dobowego (max 4 nadgodziny)
tygodniowy - 24+11 godzin
roczny = urlop
15 minut wliczane w czas pracy, gdy pracownik pracuje minimum 6h.
obsługa komputera - 5 minut przerwy po każdej godzinie.
karmienie dziecka - 2x30 minut na każdą dobę.
1x30min na dwiczenia
Cechy stosunku pracy:
1) Osobiste świadczenia pracy
2) Odpłatnośd pracy
3) Podporządkowanie pracodawcy
4) Ryzyko pracodawcy
Strony stosunku pracy: pracownik, pracodawca, młodociany, obowiązki pracownika i pracodawcy
Umowa o pracę:
- rodzaj pracy
- miejsce wykonanania
- termin rozpoczęcia pracy
- wymiar czasu pracy
- wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy.
Każda umowa o pracę powinna byd zawarta na piśmie.
Gdy umowa jest zawarta >6 miesięcy strony muszą przewidzied możliwośd rozwiązania stosunku
pracy o 2 tygodniowym okresie wypowiedzenia.
Nie ma górnej granicy czasu na jaki może zostad umowa na czas określony.
Umowa na czas nieokreslony tez ma czas na wypowiedzenie.
Usprawiedliwienie nieobecności:
- urlop macierzyoski/tacierzyoski
- aresztowanie (3 miesiące) - domniemanie niewinności
- zasiłek chorobowy
- zasiłek rehabilitacyjny
- zasiłek pielęgnacyjny
Umowa o pracę
Umowa zlecenie
Pracownik
Zleceniodawca
Pracodawca
Zleceniobiorca
Pisemna umowa
Umowa moze byd ustna.
Podporządkowanie
Nie stwarza stosunku podprządkowani
Odpłatne
Nie musi byd odpłatna
Osobiste świadczenie
Od 13 roku życia
Roszczenia przedawniają sie po 3 latach
Można powierzyd osobie trzeciej
W sprawach nieregulowanych w kodeksie pracy stosujemy się do przepisów kodeksu cywilnego.
Długości okresu wypowiedzenia:
Umowa na okres próbny:
<2tyg - 3dni robocze
>= 2tyg - tydzieo
3 miesiące - 2 tyg.
Umowa na czas nieokreślony:
<6 miesięcy - 2 tyg
>6mcy - 1miesiąc
>3lata - 3miesiące
Umowa na czas określony:
2 tyg gdy pracujesz powyżej pół roku
Umowa na zastępstwo:
3 dni robocze
Nabyd urlop możemy:
- gdy pracujemy jakiś okres czasu
Trzeba przepracowad rok aby mied przyznany z góry
20 dni - staż <10lat
26 dni - staż >10 lat
Urlop należy wykorzystad w ciągu 3 lat.
Zapłata za niewykorzystany urlop tylko w przypadku wypowiedzenia.
Kiedy nie można korzystad z urlopu wypoczynkowego:
- choroba
Do wymiaru urlopu wlicza się czas edukacji
- szkoła zawodowa (3)
- szkoła ogólnokształcąca (4)
- średnia szkoła zawodowa (5)
- szkoła wyższa (8)
Czas pracy - 6 dział kodeksu
Okres rozliczeniowy: określony na podstawie obowiązujących przepisów ramy czasowe w których
planuje on rozkład pracy pracowników
- podstawowy - 4 miesiące (do 6-12 miesięcy)
- 40h x liczba godzina
- każde święto obniża wymiar czasu pracy 8h