Elementy geochemii poszukiwawczej
Elementy geochemii poszukiwawczej
Elementy geochemii poszukiwawczej
Elementy geochemii poszukiwawczej
Metody prospekcji geochemicznej
Metody prospekcji geochemicznej
•
•
litogeochemiczne (skały, gleby, osady)
litogeochemiczne (skały, gleby, osady)
•
•
hydrogeochemiczne (wody)
hydrogeochemiczne (wody)
•
•
atmogeochemiczne (powietrze glebowe)
atmogeochemiczne (powietrze glebowe)
•
•
biogeochemiczne (rośliny)
biogeochemiczne (rośliny)
•
•
geobotaniczne
geobotaniczne
•
•
radiometryczne
radiometryczne
Anomalie geochemiczne
Anomalie geochemiczne
Nadrzędnym celem prospekcji geochemicznej jest
Nadrzędnym celem prospekcji geochemicznej jest
znalezienie złoża. Na jego obecność wskazywać mogą
znalezienie złoża. Na jego obecność wskazywać mogą
anomalie geochemiczne
anomalie geochemiczne
.
.
Anomalia to regionalne lub lokalne odstępstwo w
Anomalia to regionalne lub lokalne odstępstwo w
rozmieszczeniu pierwiastków od ustalonego wzorca.
rozmieszczeniu pierwiastków od ustalonego wzorca.
Anomalie tworzą wokół złoża tzw.
Anomalie tworzą wokół złoża tzw.
aureole
aureole
rozproszenia
rozproszenia
, których zasięg jest zwykle znacznie
, których zasięg jest zwykle znacznie
większy w porównaniu do samej wielkości złoża i
większy w porównaniu do samej wielkości złoża i
dlatego ułatwiają jego rozpoznanie
dlatego ułatwiają jego rozpoznanie
Anomalie geochemiczne
Anomalie geochemiczne
S
k
ow
roń
sk
i
2007
a/b
a/b
kontrast
kontrast
anomalii
anomalii
Pierwiastki wskaźnikowe
Pierwiastki wskaźnikowe
Znalezienie aureoli wokół złoża często ułatwiają tzw.
Znalezienie aureoli wokół złoża często ułatwiają tzw.
pierwiastki
pierwiastki
wskaźnikowe
wskaźnikowe
, w charakterystyczny sposób związane z danym typem
, w charakterystyczny sposób związane z danym typem
mineralizacji. Mają one zwykle
mineralizacji. Mają one zwykle
większe zdolności migracyjne
większe zdolności migracyjne
niż
niż
główne pierwiastki złożotwórcze, tworząc przez to anomalie o
główne pierwiastki złożotwórcze, tworząc przez to anomalie o
szerszym zasięgu. Zwykle dają również
szerszym zasięgu. Zwykle dają również
większe kontrasty anomalii
większe kontrasty anomalii
,
,
a także są
a także są
łatwiejsze do chemicznego oznaczenia
łatwiejsze do chemicznego oznaczenia
pierwiastek opróbowywany materiał
typ złoża (rudy)
As
skały, gleby, osady rzeczne
żyłowe rudy Au
Hg
skały, gleby
polimetaliczne rudy Pb–Zn–Ag
Se
zwietrzeliny, gleby
epigenetyczne rudy siarczkowe
Ag
gleby
srebronośne rudy Au
Mo
wody, osady rzeczne, gleby
porfirowe złoża miedzi
SO
4
wody
złoża siarczków
Anomalie geochemiczne
Anomalie geochemiczne
S
k
ow
roń
sk
i
2007
Jeśli anomalia znajduje
Jeśli anomalia znajduje
się w pobliżu złoża,
się w pobliżu złoża,
będącego jej źródłem,
będącego jej źródłem,
wówczas nazywamy ją
wówczas nazywamy ją
anomalią
anomalią
rzeczywistą
rzeczywistą
albo
albo
istotną
istotną
wgłębna pozycja
złoża
złoże
anomalia
glebowa
Anomalie geochemiczne
Anomalie geochemiczne
S
k
ow
roń
sk
i
2007
Anomalie przemieszczone na większą odległość od złoża
Anomalie przemieszczone na większą odległość od złoża
wskutek działania różnych czynników to
wskutek działania różnych czynników to
anomalie
anomalie
oderwane
oderwane
albo
albo
fałszywe
fałszywe
(
(
nieistotne
nieistotne
). Ich wykrycie nie
). Ich wykrycie nie
oznacza automatycznego znalezienia złoża
oznacza automatycznego znalezienia złoża
złoże
anomalia
hydrogeochemiczna
Anomalie geochemiczne
Anomalie geochemiczne
Anomalie przemieszczone na większą odległość od złoża
Anomalie przemieszczone na większą odległość od złoża
wskutek działania różnych czynników to
wskutek działania różnych czynników to
anomalie
anomalie
oderwane
oderwane
albo
albo
fałszywe
fałszywe
(
(
nieistotne
nieistotne
). Ich wykrycie nie
). Ich wykrycie nie
oznacza automatycznego znalezienia złoża
oznacza automatycznego znalezienia złoża
Anomalie geochemiczne
Anomalie geochemiczne
S
k
ow
roń
sk
i
2007
Anomalie (aureole)
Anomalie (aureole)
pierwotne
pierwotne
powstały w
powstały w
wyniku tych samych
wyniku tych samych
procesów, które
procesów, które
spowodowały utworzenie
spowodowały utworzenie
złoża
złoża
Anomalie (aureole) wtórne
Anomalie (aureole) wtórne
tworzą się w wyniku
tworzą się w wyniku
działania dowolnych
działania dowolnych
procesów działających po
procesów działających po
powstaniu złoża
powstaniu złoża
Aureole pierwotne
Aureole pierwotne
wykazują często zjawisko
wykazują często zjawisko
zonalności związanej z
zonalności związanej z
procesami dyfuzji jonów
procesami dyfuzji jonów
(
(
aureole dyfuzyjne
aureole dyfuzyjne
) lub
) lub
infiltracji roztworów
infiltracji roztworów
(
(
aureole infiltracyjne
aureole infiltracyjne
) w
) w
skały otaczające złoże.
skały otaczające złoże.
Skala i zasięg tych
Skala i zasięg tych
procesów zależą od
procesów zależą od
porowatości
porowatości
,
,
struktur
struktur
i
i
obecności
obecności
spękań
spękań
w
w
skałach otaczających, a
skałach otaczających, a
także od ich
także od ich
reaktywności
reaktywności
Rose et al. 1979
Jony i inne rozpuszczone w
Jony i inne rozpuszczone w
wodzie substancje podlegają
wodzie substancje podlegają
chaotycznym ruchom
chaotycznym ruchom
atomów powodując
atomów powodując
tendencję do
tendencję do
dyfuzji
dyfuzji
poprzez
poprzez
roztwór w kierunku rejonów
roztwór w kierunku rejonów
o niższym stężeniu. Szybkość
o niższym stężeniu. Szybkość
dyfuzji jest bardzo mała,
dyfuzji jest bardzo mała,
więc proces ten może mieć
więc proces ten może mieć
znaczenie tylko w skałach
znaczenie tylko w skałach
słabo przepuszczalnych.
słabo przepuszczalnych.
W strefach o większej
W strefach o większej
przepuszczalności dominuje
przepuszczalności dominuje
infiltracja
infiltracja
Rose et al. 1979
Charakter i zasięg aureoli powstającej wskutek
Charakter i zasięg aureoli powstającej wskutek
procesów dyfuzji zależy od wielu czynników
procesów dyfuzji zależy od wielu czynników
•
•
pierwotnych
pierwotnych
stężeń pierwiastków
stężeń pierwiastków
podlegających
podlegających
dyfuzji
dyfuzji
•
•
czasu
czasu
działania dyfuzji (im dłuższy tym większy
działania dyfuzji (im dłuższy tym większy
zasięg aureoli)
zasięg aureoli)
•
•
natury reakcji
natury reakcji
ze skałą otaczającą
ze skałą otaczającą
•
•
porowatości
porowatości
i przepuszczalności skał
i przepuszczalności skał
•
•
wartości
wartości
stałej dyfuzji
stałej dyfuzji
dla określonego składnika
dla określonego składnika
chemicznego i konkretnych warunków; aureolom o
chemicznego i konkretnych warunków; aureolom o
większym zasięgu sprzyjają małe jony i wysokie
większym zasięgu sprzyjają małe jony i wysokie
temperatury
temperatury
Charakter i zasięg aureoli powstającej wskutek
Charakter i zasięg aureoli powstającej wskutek
procesów infiltracji zależy od:
procesów infiltracji zależy od:
•
•
dróg przemieszczania
dróg przemieszczania
się fluidów (porowatość i
się fluidów (porowatość i
przepuszczalność skał, obecność stref spękań i zluźnień,
przepuszczalność skał, obecność stref spękań i zluźnień,
tekstur kierunkowych etc.)
tekstur kierunkowych etc.)
•
•
stężeń pierwiastków
stężeń pierwiastków
we fluidach
we fluidach
•
•
reaktywności skał
reaktywności skał
, przez które infiltrują roztwory
, przez które infiltrują roztwory
Rose et al. 1979
anomalie pierwotne (1) i wtórne (2) wokół złoża
anomalie pierwotne (1) i wtórne (2) wokół złoża
zlokalizowanego w łupkach krystalicznych
zlokalizowanego w łupkach krystalicznych
Skały reaktywne
Skały reaktywne
zatrzymują substancje na etapie ich
zatrzymują substancje na etapie ich
migracji, głównie w wyniku procesów wytrącania
migracji, głównie w wyniku procesów wytrącania
(wskutek zmian pH i/lub Eh) i sorpcji.
(wskutek zmian pH i/lub Eh) i sorpcji.
Do takich skał zaliczamy
Do takich skał zaliczamy
wapienie
wapienie
i
i
dolomity
dolomity
,
,
skały ilaste,
skały ilaste,
margle
margle
,
,
piaskowce o spoiwie węglanowym, skały żelaziste,
piaskowce o spoiwie węglanowym, skały żelaziste,
torfy
torfy
etc.
etc.
Skały niereaktywne
Skały niereaktywne
chemicznie pozwalają na dalszy
chemicznie pozwalają na dalszy
przepływ roztworów, bez zmiany ich stężenia
przepływ roztworów, bez zmiany ich stężenia
-
-
nie ma
nie ma
oddziaływania pomiędzy skałą a roztworem. Np.
oddziaływania pomiędzy skałą a roztworem. Np.
porowate
porowate
piaskowce,
piaskowce,
spękane ryolity
spękane ryolity
i
i
kwarcyty
kwarcyty
Anomalie wtórne
Anomalie wtórne
powstają najczęściej w wyniku procesów
powstają najczęściej w wyniku procesów
wietrzeniowych. Produkty wietrzenia mogą być w różnej
wietrzeniowych. Produkty wietrzenia mogą być w różnej
postaci transportowane na większe odległości. Gdy
postaci transportowane na większe odległości. Gdy
migracja jest ciągła, zawartość pierwiastka maleje ze
migracja jest ciągła, zawartość pierwiastka maleje ze
wzrostem odległości od źródła anomalii. Często jednak
wzrostem odległości od źródła anomalii. Często jednak
zdarza się, że przemieszczanie zostaje zatrzymane w
zdarza się, że przemieszczanie zostaje zatrzymane w
miejscu, gdzie zmiany parametrów środowiska migracji
miejscu, gdzie zmiany parametrów środowiska migracji
(fizycznych lub chemicznych) powoduje osadzenie,
(fizycznych lub chemicznych) powoduje osadzenie,
wytrącenie lub wychwycenie transportowanych substancji.
wytrącenie lub wychwycenie transportowanych substancji.
Takie miejsce (obszar) nazywane jest
Takie miejsce (obszar) nazywane jest
barierą
barierą
geochemiczną
geochemiczną
.
.
Bariera taka może mieć charakter
Bariera taka może mieć charakter
mechaniczny
mechaniczny
lub
lub
(
(
fizyko)chemiczny
fizyko)chemiczny
.
.
Bariery geochemiczne
Bariera mechaniczna
Bariera mechaniczna
powstaje w miejscach, w których
powstaje w miejscach, w których
następuje spadek siły nośnej czynnika transportującego
następuje spadek siły nośnej czynnika transportującego
materiał niesiony w postaci okruchów
materiał niesiony w postaci okruchów
Skowroński 2007
Bariera mechaniczna
Bariera mechaniczna
powstaje w miejscach, w których
powstaje w miejscach, w których
następuje spadek siły nośnej czynnika transportującego
następuje spadek siły nośnej czynnika transportującego
materiał niesiony w postaci okruchów
materiał niesiony w postaci okruchów
Rose et al. 1979
Bariera chemiczna
Bariera chemiczna
oznacza zmiany warunków pH i/lub
oznacza zmiany warunków pH i/lub
Eh a także zmiany stężeń przenoszonych składników
Eh a także zmiany stężeń przenoszonych składników
Skowroński 2007
Metody litogeochemiczne
Metody litogeochemiczne
-
-
skały podłoża
skały podłoża
Metody litogeochemiczne
Metody litogeochemiczne
-
-
skały podłoża
skały podłoża
Jest to jedyny typ poszukiwań, który rejestruje aureole
Jest to jedyny typ poszukiwań, który rejestruje aureole
pierwotne. Analizuje się reprezentatywne próbki skał lub
pierwotne. Analizuje się reprezentatywne próbki skał lub
wydzielone frakcje mineralne. Główne wady to
wydzielone frakcje mineralne. Główne wady to
zależność
zależność
opróbowania od dostępnych odsłonięć i/lub wierceń
opróbowania od dostępnych odsłonięć i/lub wierceń
,
,
duża
duża
masa próbek
masa próbek
oraz
oraz
brak możliwości wykonywania
brak możliwości wykonywania
oznaczeń w terenie
oznaczeń w terenie
. Z kolei zaletami są
. Z kolei zaletami są
mała podatność
mała podatność
skał na zanieczyszczenia
skał na zanieczyszczenia
antropogeniczne, możliwość
antropogeniczne, możliwość
długiego przechowywania próbek
długiego przechowywania próbek
oraz możliwość
oraz możliwość
powiązania analiz z obserwowaną w terenie
powiązania analiz z obserwowaną w terenie
mineralizacją, strukturami, typem skał
mineralizacją, strukturami, typem skał
etc.
etc.
Metody litogeochemiczne
Metody litogeochemiczne
-
-
skały podłoża
skały podłoża
Wyniki przedstawia się w postaci
Wyniki przedstawia się w postaci
map izoliniowych
map izoliniowych
(oddzielnie dla każdego typu skał) oraz profilów
(oddzielnie dla każdego typu skał) oraz profilów
i przekrojów
i przekrojów
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
120
130
140
150
160
170
Metody litogeochemiczne
Metody litogeochemiczne
-
-
gleby
gleby
Do badań wykorzystuje się zwykle próbki pobrane z horyzontów
Do badań wykorzystuje się zwykle próbki pobrane z horyzontów
B, A lub O
B, A lub O
, gdyż ze względu na genezę i skład kumulują one
, gdyż ze względu na genezę i skład kumulują one
największe ilości pierwiastków śladowych.
największe ilości pierwiastków śladowych.
Istotne jest ponadto rozróżnienie, czy opróbowywana gleba jest
Istotne jest ponadto rozróżnienie, czy opróbowywana gleba jest
utworem
utworem
rezydualnym
rezydualnym
, czy
, czy
naniesionym
naniesionym
(np. stare aluwia).
(np. stare aluwia).
Pobór próbek jest stosunkowo szybki
Pobór próbek jest stosunkowo szybki
i nieskomplikowany (np.
i nieskomplikowany (np.
przy pomocy tzw. laski glebowej), a pewne
przy pomocy tzw. laski glebowej), a pewne
wstępne testy
wstępne testy
chemiczne można wykonać w terenie
chemiczne można wykonać w terenie
. Główną wadą jest
. Główną wadą jest
duża
duża
podatność gleb na antropogeniczne zanieczyszczenie
podatność gleb na antropogeniczne zanieczyszczenie
Rose et al. 1979
Metody litogeochemiczne
Metody litogeochemiczne
-
-
gleby
gleby
Metody litogeochemiczne
Metody litogeochemiczne
-
-
aluwia
aluwia
Zwykle opróbowuje się
Zwykle opróbowuje się
niewielkie
niewielkie
strumienie
strumienie
ze względu na
ze względu na
lepszą
lepszą
rozdzielczość i większe kontrasty
rozdzielczość i większe kontrasty
anomalii
anomalii
. Przy pobieraniu próbek
. Przy pobieraniu próbek
trzeba uważać, żeby ich nie
trzeba uważać, żeby ich nie
zanieczyścić materiałem
zanieczyścić materiałem
brzegowym (starsze aluwia) czy
brzegowym (starsze aluwia) czy
pochodzącym z osuwisk, obrywów
pochodzącym z osuwisk, obrywów
skalnych etc.
skalnych etc.
Do badań wykorzystuje się zwykle drobniejsze frakcje
Do badań wykorzystuje się zwykle drobniejsze frakcje
ziarnowe (np. < 200
ziarnowe (np. < 200
m). Główne zalety to
m). Główne zalety to
naturalne
naturalne
uśrednienie
uśrednienie
opróbowywanego materiału,
opróbowywanego materiału,
szybki i prosty pobór
szybki i prosty pobór
próbek
próbek
oraz
oraz
możliwość wykonania testów chemicznych w
możliwość wykonania testów chemicznych w
terenie
terenie
. Niestety, podobnie jak gleby,
. Niestety, podobnie jak gleby,
aluwia są bardzo podatne
aluwia są bardzo podatne
na zanieczyszczenia.
na zanieczyszczenia.
Metody litogeochemiczne
Metody litogeochemiczne
-
-
aluwia
aluwia
Wyniki przedstawia się na
Wyniki przedstawia się na
diagramach kołowych lub
diagramach kołowych lub
wstęgowych naniesionych
wstęgowych naniesionych
na mapy hydrogeologiczne
na mapy hydrogeologiczne
Skowroński 2007
Zmienność
Zmienność
koncentracji Au
koncentracji Au
(ekstrahowanego w
(ekstrahowanego w
wodzie królewskiej)
wodzie królewskiej)
we frakcjach
we frakcjach
ziarnowych aluwiów
ziarnowych aluwiów
rejonu
rejonu
Timbarra
Timbarra
(Australia)
(Australia)
Cohen et al. 2005, J. Geoch. Expl. 85: 1-16
Poszukiwania hydrogeochemiczne
Poszukiwania hydrogeochemiczne
Poszukiwania hydrogeochemiczne
Poszukiwania hydrogeochemiczne
Bada się
Bada się
wody gruntowe, powierzchniowe, źródlane,
wody gruntowe, powierzchniowe, źródlane,
studzienne, wody z wierceń
studzienne, wody z wierceń
etc. Trzeba zwracać uwagę na
etc. Trzeba zwracać uwagę na
klimat i porę roku
klimat i porę roku
-
-
po długotrwałych opadach następuje
po długotrwałych opadach następuje
naturalne rozcieńczenie deszczówką, w okresach suchych
naturalne rozcieńczenie deszczówką, w okresach suchych
wzrost stężeń składników rozpuszczonych (w związku z
wzrost stężeń składników rozpuszczonych (w związku z
parowaniem). Główne zalety to
parowaniem). Główne zalety to
łatwość opróbowania
łatwość opróbowania
(zdecydowanie łatwiej pobrać z jeziora próbkę wody niż osadu
(zdecydowanie łatwiej pobrać z jeziora próbkę wody niż osadu
dennego),
dennego),
homogeniczność próbki
homogeniczność próbki
oraz
oraz
możliwość wykonania
możliwość wykonania
wielu testów w terenie
wielu testów w terenie
. Głównymi wadami, poza
. Głównymi wadami, poza
podatnością
podatnością
na kontaminację
na kontaminację
, są
, są
brak możliwości archiwizowania próbek
brak możliwości archiwizowania próbek
oraz
oraz
duża ilość czynników wpływających na skład chemiczny
duża ilość czynników wpływających na skład chemiczny
wód
wód
zdecydowanie łatwiej
zdecydowanie łatwiej
pobrać z jeziora
pobrać z jeziora
próbkę wody niż osadu
próbkę wody niż osadu
dennego ....
dennego ....
Poszukiwania biogeochemiczne
Poszukiwania biogeochemiczne
Wykorzystywany jest tu fakt, że
Wykorzystywany jest tu fakt, że
wiele roślin ma zdolności do
wiele roślin ma zdolności do
preferencyjnego pobierania
preferencyjnego pobierania
pierwiastków śladowych
pierwiastków śladowych
, co
, co
powoduje, że zawartość w nich
powoduje, że zawartość w nich
metali może być wielokrotnie wyższa
metali może być wielokrotnie wyższa
niż w glebie. Istotny jest właściwy
niż w glebie. Istotny jest właściwy
dobór
dobór
opróbowywanych
opróbowywanych
gatunków
gatunków
oraz ich oraz ich organów (korzenie,
oraz ich oraz ich organów (korzenie,
liście etc.).
liście etc.).
Analizy chemiczne
Analizy chemiczne
materiału roślinnego wykonuje się
materiału roślinnego wykonuje się
po jego mineralizacji
po jego mineralizacji
-
-
np. w
np. w
stężonym HNO
stężonym HNO
3
3
lub po spaleniu i
lub po spaleniu i
rozpuszczeniu w kwasach
rozpuszczeniu w kwasach
pozostałego popiołu.
pozostałego popiołu.
Poszukiwania biogeochemiczne
Poszukiwania biogeochemiczne
Ze względu na
Ze względu na
dominujący sposób
dominujący sposób
pobierania
pobierania
składników
składników
pokarmowych
pokarmowych
bardziej użyteczne
bardziej użyteczne
do celów
do celów
prospekcyjnych są
prospekcyjnych są
freatofity
freatofity
niż
niż
kserofity
kserofity
R
os
e
et
al
.
1979
Poszukiwania biogeochemiczne
Poszukiwania biogeochemiczne
Gatunki roślin wykorzystywanych w prospekcji geochemicznej
Gatunki roślin wykorzystywanych w prospekcji geochemicznej
M
igas
ze
w
sk
i,
G
ał
u
sz
k
a
2007
Poszukiwania geobotaniczne
Poszukiwania geobotaniczne
O zawartości
O zawartości
pierwiastków śladowych
pierwiastków śladowych
w podłożu wnioskuje się
w podłożu wnioskuje się
na podstawie
na podstawie
zaniku lub
zaniku lub
zmian morfologicznych
zmian morfologicznych
niektórych gatunków
niektórych gatunków
roślin spowodowanych
roślin spowodowanych
nadmierną
nadmierną
koncentracją metali w
koncentracją metali w
glebach. Nie wykonuje
glebach. Nie wykonuje
się więc żadnych analiz
się więc żadnych analiz
chemicznych
chemicznych
R
os
e
et
al
.
1979
Goździk
Goździk
kartuzek
kartuzek
(
(
Dianthus
Dianthus
carthusianorum
carthusianorum
)
)
z nasion z ogrodu
z nasion z ogrodu
botanicznego
botanicznego
(G) i hałdy (D)
(G) i hałdy (D)
kopalni Zn
kopalni Zn
-
-
Pb
Pb
Poszukiwania geobotaniczne
Poszukiwania geobotaniczne
Można też poszukiwać w terenie gatunków roślin rosnących
Można też poszukiwać w terenie gatunków roślin rosnących
wyłącznie na podłożu wzbogaconym w pewne pierwiastki śladowe
wyłącznie na podłożu wzbogaconym w pewne pierwiastki śladowe
Poszukiwania atmogeochemiczne
Poszukiwania atmogeochemiczne
Badane są próbki
Badane są próbki
powietrza
powietrza
glebowego
glebowego
pod kątem obecności
pod kątem obecności
gazów wydzielających się np. ze
gazów wydzielających się np. ze
złóż węglowodorów (
złóż węglowodorów (
CH
CH
4
4
, C
, C
2
2
H
H
6
6
),
),
ale także wskutek wietrzenia rud
ale także wskutek wietrzenia rud
(
(
Hg
Hg
, SO
, SO
2
2
, H
, H
2
2
S
S
), czy rozpadu
), czy rozpadu
pierwiastków
pierwiastków
promieniotwórczych (
promieniotwórczych (
222
222
Rn
Rn
-
-
radon,
radon,
219
219
Rn
Rn
-
-
aktynon,
aktynon,
220
220
Rn
Rn
-
-
toron, He
toron, He
)
)
S
k
ow
roń
sk
i
2007
•
•
Skowroński
Skowroński
2007
2007
-
-
„Geochemia poszukiwawcza”
„Geochemia poszukiwawcza”
Skrypt AGH nr 1693
Skrypt AGH nr 1693
•
•
Polański
Polański
1988
1988
-
-
„Podstawy geochemii”, s. 210
„Podstawy geochemii”, s. 210
-
-
211, 247
211, 247
-
-
266
266
•
•
Gruszczyk
Gruszczyk
1975
1975
-
-
„Metodyka poszukiwań złóż kopalin
„Metodyka poszukiwań złóż kopalin
stałych”, s. 52
stałych”, s. 52
-
-
62, 122
62, 122
-
-
131
131
•
•
Migaszewski
Migaszewski
, Gałuszka, 2007
, Gałuszka, 2007
-
-
„Podstawy geochemii
„Podstawy geochemii
środowiska”, s. 403
środowiska”, s. 403
-
-
412
412
Literatura uzupełniająca
Literatura uzupełniająca