Szkoła Policji w Katowicach

Prowadzenie przez Policję poszukiwania

osób zaginionych oraz postępowanie w przypadku

ujawnienia osoby o nieustalonej tożsamości

lub znalezienia nieznanych zwłok

Opracowanie:

nadkom. Piotr Podsiedlik

Zakład Służby Kryminalnej

Wydawnictwo
Szkoły Policji w Katowicach
2010

S

Z

K

O

ŁA

POL

IC

J

I

2



Wszelkie prawa zastrzeżone – Szkoła Policji w Katowicach 2010

Książki nie wolno reprodukować (adaptować) ani w całości, ani w części, niezależnie od
zastosowanej techniki (druk, fotografia, komputer, kserograf, fonografia itd.), bez pisemnej zgody
Wydawcy.

Druk i oprawa: Szkoła Policji w Katowicach

3

Spis treści

Wprowadzenie

5

Rozdział 1

Zagadnienia wprowadzające

7

1.1.

Poszukiwanie osób zaginionych na tle pozostałych zadań Policji

7

1.2.

Wyjaśnienie podstawowych pojęć

11

Rozdział 2

Postępowanie Policji w przypadku zaginięcia osoby

16

2.1. Czynności podejmowane przez Policję w przypadku przyjęcia zawiadomienia

o zaginięciu osoby

16

Przyjęcie zawiadomienia o zaginięciu osoby

16

Rejestracja w policyjnych systemach informatycznych

20

Podjęcie czynności poszukiwawczych

23

2.2.

Właściwość miejscowa jednostki Policji do prowadzenia poszukiwań

osoby zaginionej

26

Poszukiwania osób zaginionych na terenie Polski

26

Poszukiwanie osób za granicą oraz poszukiwanie cudzoziemców

27

2.3. Dokumentowanie czynności poszukiwawczych

29

2.4. Zakończenie poszukiwania osoby zaginionej

30

Zakończenie poszukiwania

30

Zakończenie czynności poszukiwawczych

32

4

Rozdział 3

Postępowanie Policji w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej tożsamości 34

3.1. Pojęcie osoby o nieustalonej tożsamości

34

3.2. Typowe sytuacje, w których ujawnia się osoby o nieustalonej tożsamości

34

3.3. Prowadzenie czynności identyfikacyjnych

37

3.4. Zakończenie czynności identyfikacyjnych

40

3.5. Ustalenie tożsamości NN osoby

40

Rozdział 4

Postępowanie Policji w przypadku znalezienia nieznanych zwłok

43

4.1. Pojęcie nieznanych zwłok

43

4.2. Czynności wstępne

43

4.3. Przebieg czynności identyfikacyjnych

45

4.4.

Identyfikacja NN zwłok

47

Zakończenie

50

Wykaz rysunków i tabel

51

Wykaz aktów normatywnych

51

Bibliografia

53

5

Wprowadzenie

Problematyka prowadzenia czynności poszukiwawczych osób zaginionych,

a także czynności identyfikacyjnych wobec ujawnionych osób o nieustalonej

tożsamości i nieznanych zwłok wiąże się ściśle z tematyką czynności, które organy

Policji podjąć muszą bezpośrednio po wystąpieniu takiego faktu, podstaw prawnych,

które regulują podejmowane czynności, a także sposobami ich dokumentowania.

Kluczowym zagadnieniem opracowania pod tytułem „Prowadzenie przez

Policję poszukiwania osób zaginionych oraz postępowanie w przypadku ujawnienia

osoby o nieustalonej tożsamości lub znalezienia nieznanych zwłok” jest

przedstawienie przepisów prawnych, na których opiera się prowadzenie

wymienionych czynności, jak również samego sposobu ich prowadzenia.

Wybór powyższego tematu podyktowany był rangą zagadnienia, jak również

brakiem jego kompleksowego ujęcia, a także moim zainteresowaniem opisywaną

problematyką. Mam nadzieję, że przedstawione przeze mnie opracowanie zobrazuje

w sposób kompletny kształtowanie się mechanizmu prowadzenia przez Policję

czynności poszukiwawczych i identyfikacyjnych.

Przedmiotowe opracowanie składa się ze wstępu, czterech rozdziałów

i zakończenia.

W rozdziale pierwszym, poświęconym zagadnieniom wprowadzającym,

zobrazowane zostanie poszukiwanie osób zaginionych na tle innych zadań

wykonywanych przez Policję. Podane zostaną podstawy prawne, które to właśnie

Policji nakazują wykonywanie tych czynności. Przedstawione zostaną niezbędne dane

statystyczne, które zobrazują skalę zaginięć osób w naszym kraju.

W dalszej części tego rozdziału wyjaśnione zostaną podstawowe określenia,

którymi operować będę w trakcie omawiania poszczególnych problemów. Podane

zostaną w związku z tym definicje pojęć, których zrozumienie wydaje się być

niezbędne w omawianiu zagadnień poszukiwawczo-identyfikacyjnych.

6

W rozdziale drugim omówione zostaną czynności podejmowane przez Policję

w przypadku zgłoszenia zaginięcia osoby. A zatem czynności, które podejmuje się

bezpośrednio po fakcie zgłoszenia, w zależności od kategorii osoby zaginionej, dane,

które policjant prowadzący czynności poszukiwawcze musi zarejestrować, a także

czynności poszukiwawcze realizowane przez Policję. Wskazane i omówione zostaną

również sytuacje, które kończą poszukiwanie osoby zaginionej. Zaprezentowany

zostanie sposób dokumentowania wspomnianych czynności.

W trzecim rozdziale opracowania omówione zostanie postępowanie Policji

w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej tożsamości. Przedstawione zostanie

samo pojęcie osoby o nieustalonej tożsamości, a także czynności, które powinien

podjąć policjant na miejscu ujawnienia takiej osoby, jak również sama procedura

prowadzonego następnie postępowania identyfikacyjnego. Omówione będą również

sytuacje kończące czynności identyfikacyjne oraz sytuacje, w których następuje

identyfikacja osoby o nieustalonej tożsamości.

W rozdziale ostatnim, czwartym, poświęconym postępowaniu Policji

w przypadku znalezienia nieznanych zwłok, omówione zostaną czynności, które

powinien podjąć policjant na miejscu ujawnienia nieznanych zwłok, czynności, które

podejmuje grupa operacyjno-procesowa na miejscu ujawnienia zwłok, jak również

w dalszej kolejności policjant prowadzący czynności identyfikacyjne. Omówione

zostaną również sytuacje, w których kończy się prowadzenie czynności

identyfikacyjnych i sposoby ich dokumentowania.

Reasumując, mam nadzieję, że treść zawarta w przedmiotowym opracowaniu

przybliży

młodym

adeptom

sztuki

policyjnej

czynności

poszukiwawczo-

identyfikacyjne prowadzone przez Policję, pozwoli na opanowanie podstawowych

pojęć, zrozumienie ich istoty, a co się z tym bezpośrednio wiąże, na wykorzystanie

zdobytej wiedzy teoretycznej w codziennej pracy policjanta.

Praca obejmuje stan prawny na dzień 1 września 2009 roku.

7

Rozdział 1

Zagadnienia wprowadzające

1.1.

Poszukiwanie osób zaginionych na tle pozostałych zadań Policji

Ustawodawca w treści ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji

1

nie wskazuje

wśród bezpośrednich zadań Policji wykonywania czynności poszukiwawczych wobec

osób zaginionych, czy też czynności identyfikacyjnych związanych z ujawnieniem

osoby o nieustalonej tożsamości lub NN zwłok. Jedynie w art. 14, określającym

uprawnienia Policji, stanowi, że w granicach swych zadań Policja w celu

rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw i wykroczeń wykonuje

czynności: operacyjno-rozpoznawcze, dochodzeniowo-śledcze i administracyjno-

porządkowe. Obowiązek prowadzenia przez Policję czynności poszukiwawczych, czy

też czynności identyfikacyjnych wynika bezpośrednio z treści art. 7 ustawy o Policji,

który stanowi, że Komendant Główny Policji określa metody i formy wykonywania

zadań przez poszczególne służby policyjne, w zakresie nieobjętym innymi przepisami

wydanymi na podstawie ustawy.

Na podstawie cytowanego artykułu, w dniu 16 lipca 2003 r. Komendant

Główny Policji wydał zarządzenie nr 352 w sprawie prowadzenia przez Policję

poszukiwania osób zaginionych oraz postępowania w przypadku ujawnienia osoby

o nieustalonej tożsamości lub znalezienia nieznanych zwłok

2

, które stanowi podstawę

prawną prowadzenia przez Policję czynności poszukiwawczych wobec osób

zaginionych i czynności identyfikacyjnych wobec osób o nieustalonej tożsamości

i nieznanych zwłok. Natomiast załączona do wspomnianego zarządzenia Instrukcja

o sposobie prowadzenia przez Policję poszukiwania osób zaginionych i postępowaniu

w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej tożsamości oraz znalezienia nieznanych

zwłok, zwana dalej „Instrukcją”, określa sposób w jaki powinny być prowadzone

i dokumentowane wspomniane czynności.

1

Tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, z późn. zm.

2

Dz. Urz. KGP Nr 15, poz. 75.

8

Zarządzenie Komendanta Głównego Policji nr 352 zostało w nieznacznym

stopniu uaktualnione zarządzeniem nr 911 Komendanta Głównego Policji z dnia 20

sierpnia 2004 r. zmieniającym zarządzenie w sprawie prowadzenia przez Policję

poszukiwania osób zaginionych oraz postępowania w przypadku ujawnienia osoby

o nieustalonej tożsamości lub znalezienia nieznanych zwłok

3

.

Oba akty prawne omówione zostaną dokładnie w dalszej części niniejszego

opracowania.

Z treści podanych aktów wynika, że poszukiwanie osób zaginionych jest formą

pracy operacyjnej, na którą składają się czynności operacyjno-rozpoznawcze,

dochodzeniowo-śledcze

i

administracyjno-porządkowe,

których

celem

jest

odnalezienie osoby, której zaginięcie zgłoszono Policji, ustalenie tożsamości osoby,

która nie jest w stanie jej określić bądź zataja ją w sytuacji mającej znaczenie prawne,

oraz identyfikacja nieznanych zwłok.

W tym miejscu należy nadmienić, iż Komendant Główny Policji w zarządzeniu

nr pf-634 z dnia 30 czerwca 2006 r. w sprawie metod i form wykonywania przez

Policję czynności operacyjno-rozpoznawczych, nie zaliczył poszukiwania do form

pracy operacyjnej. Czy jest to świadome posunięcie, czy tylko omyłka, trudno

jednoznacznie stwierdzić, albowiem w takim wypadku, kto miałby te czynności

wykonywać? W praktyce czynności poszukiwawczo-identyfikacyjne nadal prowadzą

policjanci pionu kryminalnego, oni też gromadzą całą dokumentację dotyczącą tych

czynności. Przedmiotowe czynności, choć w mniejszym zakresie, wykonują również

policjanci pionu prewencji, z pominięciem dzielnicowych, albowiem Komendant

Główny Policji w zarządzeniu nr 528 z dnia 6 czerwca 2007 r. w sprawie form i metod

wykonywania zadań przez dzielnicowego i kierownika rewiru dzielnicowych

4

,

w zakresie zadań, które należą do dzielnicowego nie wymienia czynności

poszukiwawczo-identyfikacyjnych, a wręcz ich wykonywania zakazuje w § 15

wspomnianego

zarządzenia,

jednoznacznie

stwierdzając,

ż

e

zakres

zadań

dzielnicowego pełniącego służbę na terenach miejskich nie obejmuje prowadzenia

3

Dz. Urz. KGP Nr 16, poz. 97.

4

Dz. Urz. KGP Nr 12, poz. 95.

9

spraw dotyczących osób poszukiwanych i zaginionych. Wprawdzie na terenach

miejskich i pozamiejskich dzielnicowy na polecenie kierownika jednostki

organizacyjnej Policji może wykonywać inne czynności, które negatywnie

wymieniono w § 15, jednakże nie odnosi się to do prowadzenia spraw dotyczących

osób poszukiwanych i zaginionych.

W tym miejscu należy nadmienić, iż w projekcie ustawy o pracy operacyjnej,

zgłoszonym przez posłów Platformy Obywatelskiej, poszukiwanie jest wymieniane

jako forma pracy operacyjnej. Niemniej jednak obecnie nią nie jest.

W Polsce liczba osób zaginionych od kilku lat utrzymuje się na tym samym

wysokim poziomie. Każdego roku Policja jest informowana o ponad 15 tysiącach

przypadków zaginięć osób. Około 20 – 30% tej liczby stanowią dzieci. Jest to

zjawisko niepokojące, tym bardziej gdy chodzi o liczbę zaginionych dzieci. Dokładną

liczbę zaginięć zgłaszanych Policji przedstawiają poniższe tabele.

Rok

Ogółem

2007

15.671

2006

15.345

2005

14.210

2004

15.160

2003

15.573

2002

19.024

2001

19.734

2000

19.759

1999

15.196

1998

14.310

1997

12.631

Tabela 1.1. Osoby zaginione

5

5

Dane statystyczne KGP: www.policja.pl.

10

Tabela 1.2. Zgłoszone Policji zaginięcia dzieci

6

Omawiając

problematykę

wiążącą

się

z

wykonywaniem

czynności

poszukiwawczych osób zaginionych, nie sposób pominąć przyczyny samych zaginięć.

Co się dzieje, że ludzie wychodzą z domu i ślad po nich ginie? Dlaczego tak się

dzieje? Zastanówmy się przez chwilę, jakie mogą być przyczyny tak dużej liczby

zaginięć.

Z danych Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych „Itaka”

7

wynika, iż to nie

przestępstwa są główną przyczyną zaginięć. Faktem jest, że często zdarzają się

przypadki zabójstw, handlu kobietami, uprowadzeń czy też pedofilii. Te przypadki są

najbardziej spektakularne, dodatkowo są jeszcze nagłaśniane przez media. Pracownicy

„Itaki” podkreślają, że w Polsce czteroletnie dziecko bawiące się samo na podwórku,

podczas gdy „mama patrzy z okna”, to norma. Zapracowani rodzice coraz mniej czasu

poświęcają swoim pociechom. Modne są wyjazdy zarobkowe za granicę, gdzie pobyt

rodziców trwa nawet kilka lat. Pracownicy wspomnianego centrum wysunęli śmiałą

tezę, że ludzie giną, ponieważ – mówiąc w dużym skrócie – są chorzy. Wychodzą

z domu i umierają gdzieś w lesie z wycieńczenia, z mrozu. Popełniają samobójstwa

albo tułają się po dworcach i przytułkach. Często nie pamiętają, kim są. Ludźmi tymi

nikt się nie zajmuje, nikt o nich nie pamięta. śyjemy w czasach, gdy nie zwraca się

uwagi na drugiego człowieka.

6

Tamże.

7

Zobacz: www.itaka.org.pl lub www.zaginieni.pl.

Rok

Do 7 lat

7-13 lat

14-17 lat

2007

115

805

3.710

2006

142

739

3.584

2005

131

683

3.285

2004

173

834

3.730

2003

177

995

4.685

2002

194

1.446

6.526

2001

231

1.612

7.200

2000

202

1.737

7.249

1999

162

1.256

5.445

1998

122

1.309

5.044

1997

87

1.213

4.569

11

Ale giną również ludzie zdrowi. Odchodzą z domu w pełni świadomie:

nastoletnie dzieci uciekają od rodziców, matki od dzieci, żony od mężów, mężowie od

ż

on. Przyczyną w tym wypadku może być brak serdecznego kontaktu w rodzinie.

Zdaniem „Itaki” wielu spośród tych zaginięć można byłoby uniknąć. Wielu z tych,

którzy zaginęli może szczęśliwie wrócić do domu albo przynajmniej powiadomić

bliskich o swoim losie. Wiele osób o nieustalonej tożsamości może z powrotem dostać

swoje imię, nazwisko, adres i dom.

1.2.

Wyjaśnienie podstawowych pojęć

Zanim przystąpimy do omawiania zagadnień związanych z poszukiwaniem

przez Policję osób zaginionych, należy wcześniej wyjaśnić podstawowe pojęcia,

którymi będziemy się posługiwali. Istotne z oczywistych względów wydaje się

zdefiniowanie pojęcia samej czynności poszukiwania, tego czym ono jest i jak jest

postrzegane w literaturze przedmiotu. Tym bardziej, że jak wykazałem we

wcześniejszym rozdziale, jego legalna definicja budzi pewne kontrowersje.

Jeżeli chodzi o samą czynność poszukiwania, to mamy do czynienia, jak już

podkreśliłem, z jej legalną definicją zamieszczoną w zarządzeniu nr 352 Komendanta

Głównego Policji z dnia 16 lipca 2003 r. w sprawie w sprawie prowadzenia przez

Policję poszukiwania osób zaginionych oraz postępowania w przypadku ujawnienia

osoby o nieustalonej tożsamości lub znalezienia nieznanych zwłok. W brzmieniu

zaproponowanym przez Komendanta Głównego Policji: „Poszukiwanie osób, które

zaginęły, ustalanie nieznanej tożsamości osób oraz identyfikacja nieznanych zwłok

– to forma pracy operacyjnej, stanowiąca zespół czynności operacyjno-

rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych i administracyjno-porządkowych, których

celem jest odnalezienie osoby, której zaginięcie zgłoszono Policji, ustalenie

tożsamości osoby, która nie jest w stanie jej określić bądź zataja ją w sytuacji mającej

znaczenie prawne, oraz identyfikacja nieznanych zwłok”.

Trudno jest zgodzić się z brzmieniem tak przedstawionej definicji, albowiem

w zarządzeniu nr pf-634 Komendanta Głównego Policji z dnia 30 czerwca 2006 r.

w sprawie metod i form wykonywania przez Policję czynności operacyjno

12

rozpoznawczych, wśród form pracy operacyjnej nie wymienia się poszukiwania.

Należy zatem przyjąć, iż obecnie poszukiwanie, jak już wcześniej wspominano, nie

jest formą pracy operacyjnej.

Czym zatem jest poszukiwanie? Oprócz tego, że poszukiwanie nie jest już

formą pracy operacyjnej nic się nie zmieniło, zatem dla potrzeb niniejszego

opracowania przyjmujemy, że poszukiwanie osób, które zaginęły, ustalanie nieznanej

tożsamości osób oraz identyfikacja nieznanych zwłok to zespół czynności operacyjno-

rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych i administracyjno-porządkowych, których

celem jest odnalezienie osoby, której zaginięcie zgłoszono Policji, ustalenie

tożsamości osoby, która nie jest w stanie jej określić bądź zataja ją w sytuacji mającej

znaczenie prawne, oraz identyfikacja nieznanych zwłok.

Policjanci prowadzą czynności poszukiwawcze, określone w zarządzeniu nr

352 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 lipca 2003 r., przy zastosowaniu metod,

które wymienione są w Instrukcji, stanowiącej załącznik do zarządzenia. Należy

dodać, iż czynności te prowadzą wszyscy policjanci zgodnie z ustalonym

indywidualnym zakresem obowiązków i uprawnień oraz poleceniami przełożonych.

Kolejne pojęcia, których używać będziemy podczas prowadzenia i omawiania

czynności poszukiwawczych osób zaginionych, ujawnienia osoby o nieustalonej

tożsamości i znalezienia nieznanych zwłok, zdefiniowane są w owej Instrukcji. Warto

zatem w tym miejscu przytoczyć niektóre z nich, tym bardziej że mamy do czynienia

z ich definicją legalną.

Prowadząc czynności poszukiwawcze w stosunku do osób zaginionych,

musimy wiedzieć czym jest samo zaginięcie, co prawodawca rozumie przez to

określenie. Otóż, zaginięcie osoby – to zaistnienie zdarzenia o charakterze nagłym,

uniemożliwiającego ustalenie miejsca pobytu osoby fizycznej i zapewnienie ochrony

jej życia, zdrowia lub wolności, wymagające jej odnalezienia albo udzielenia pomocy.

W praktyce policjanci prowadzący czynności poszukiwawcze, którzy przyjmują

zgłoszenie zaginięcia osoby, stoją przed zadaniem określenia kategorii osoby

zaginionej. Jest to niezmiernie ważne, albowiem każda z kategorii skutkuje podjęciem

13

stosownych czynności przez Policję, wiąże się też z różnym zakresem obowiązków

stojących przed policjantami. Temat ten poruszony będzie w dalszej części niniejszego

opracowania.

Prawodawca wprowadza dwie kategorie osoby zaginionej:

1)

osoba zaginiona kategorii I – to osoba, która opuściła nagle ostatnie miejsce

swojego pobytu w okolicznościach uzasadniających podejrzenie popełnienia na

jej szkodę przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności, albo

uzasadniających podejrzenie zagrożenia dla jej życia, zdrowia lub wolności,

a w szczególności:

a)

wskazujących na realną możliwość popełnienia przez nią samobójstwa,

b)

jeśli jest to osoba małoletnia do lat 15 i jej zaginięcie zgłoszono po raz

pierwszy,

c)

jeśli jest to osoba, która z powodu wieku, choroby, upośledzenia

umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych nie może

kierować swoim postępowaniem albo wymaga opieki lub pomocy innych

osób;

2)

osoba zaginiona kategorii II – osoba, która opuściła ostatnie miejsce swojego

pobytu w okolicznościach nieuzasadniających niezwłocznej potrzeby

zapewnienia ochrony jej życia, zdrowia lub wolności, albo udzielenia pomocy,

w szczególności gdy:

a)

nie istnieją przesłanki określone w kategorii I,

b)

osoba zaginiona okazywała wcześniej niezadowolenie z własnej sytuacji

ż

yciowej lub zamiar jej zmiany albo zabrała ze sobą rzeczy osobiste,

c)

osoba zaginiona opuściła ostatnie miejsce swojego pobytu z własnej woli,

a w przypadku osoby małoletniej jej zaginięcie nie jest samowolnym

oddaleniem się z domu rodzinnego, ze schroniska dla nieletnich, zakładu

poprawczego, placówki interwencyjnej, domu dziecka, ośrodka szkolno-

wychowawczego lub innej tego rodzaju placówki, w której przebywała ona

na mocy orzeczenia sądu; w szczególności, jeżeli fakty takich ucieczek

zgłaszane były wcześniej Policji.

14

Dla prowadzenia czynności poszukiwawczych osób zaginionych ważnym

pojęciem jest również określenie miejsca zaginięcia osoby oraz miejsca pobytu osoby,

które służą między innymi do ustalania właściwości miejscowej jednostki Policji do

prowadzenia czynności poszukiwawczych w stosunku do osoby zaginionej.

Prawodawca definiuje te pojęcia jako:

Miejsce zaginięcia – miejsce, w którym osoba zaginiona przebywała po raz ostatni

przed zaginięciem, co potwierdzają wiarygodne informacje.

Miejsce pobytu – miejsce zameldowania osoby na pobyt stały lub czasowy.

Wyjaśnienia pojęć stałego lub czasowego pobytu znajdziemy w ustawie z dnia

10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych

8

. Osoba posiadająca

obywatelstwo polskie i przebywająca stale na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

jest obowiązana zameldować się w miejscu pobytu stałego. W tym samym czasie

można mieć tylko jedno miejsce pobytu stałego. W brzmieniu przepisów cytowanej

ustawy, pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod

oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania.

Natomiast pobytem czasowym jest przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca

pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej

miejscowości, lecz pod innym adresem.

Nieodłącznym pojęciem towarzyszącym prowadzeniu spraw poszukiwawczych

osób zaginionych, które wiąże się bezpośrednio z pojęciem osoby zaginionej, jest

osoba uprawniona. Za osobę uprawnioną prawodawca uważa osobę, która

zawiadomiła Policję o zaginięciu osoby, to jest:

1)

członka rodziny osoby zaginionej;

2)

kierownika instytucji, w której osoba zaginiona lub NN osoba przebywała

w celu leczenia albo sprawowania nad nią opieki;

8

Tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 z późn. zm.

15

3)

inną osobę, która w złożonym zawiadomieniu uzasadnia podejrzenie

popełnienia przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności osoby

zaginionej, albo wskazuje jednoznacznie okoliczności zaginięcia osoby;

4)

przedstawiciela właściwego urzędu konsularnego, jeżeli osobą zaginioną jest

cudzoziemiec.

Omawiając podstawowe pojęcia, którymi operować będziemy rozważając

czynności Policji podejmowane w związku ze zgłoszeniem zaginięcia osoby,

ujawnieniem osoby o nieustalonej tożsamości lub znalezienia nieznanych zwłok,

należy pamiętać również o kilku definicjach, które może nie wiążą się bezpośrednio

z zagadnieniem poszukiwania osób, niemniej jednak są niezwykle istotne dla pełnego

zrozumienia omawianych zagadnień. Chodzi w tym miejscu o takie definicje, jak:

Zbiory daktyloskopijne i zbiory zdjęć sygnalitycznych – zbiory odcisków linii

papilarnych i zbiory kart albumowych prowadzone na zasadach określonych

w przepisach dotyczących uzyskiwania, przetwarzania i wykorzystywania przez

Policję informacji oraz sposobów zakładania i prowadzenia zbiorów tych informacji.

Zbiory danych genetycznych – zbiory próbek biologicznych, służących do uzyskania

danych osobowych dotyczących kodu genetycznego o niekodujących regionach

genomu, prowadzone na zasadach określonych w przepisach dotyczących

uzyskiwania, przetwarzania i wykorzystywania przez Policję informacji oraz

sposobów zakładania i prowadzenia zbiorów tych informacji.

Rejestracja i sprawdzanie w ewidencji policyjnej – czynności wykonywane

w trybie i na zasadach określonych w przepisach dotyczących uzyskiwania,

przetwarzania i wykorzystywania przez Policję informacji oraz sposobów zakładania

i prowadzenia zbiorów tych informacji.

Ewidencja policyjna – baza danych Krajowego Systemu Informacyjnego Policji

(KSIP).

16

Rozdział 2

Postępowanie Policji w przypadku zaginięcia osoby

2.1. Czynności podejmowane przez Policję w przypadku przyjęcia zawiadomienia

o zaginięciu osoby

Przyjęcie zawiadomienia o zaginięciu osoby

W rozdziale tym omówimy sposób właściwego postępowania Policji, a może

raczej właściwej reakcji, w sytuacjach, gdy zgłaszane jest zaginięcie osoby, gdy

Policja otrzymuje informację o osobie zaginionej. Policja podejmuje czynności

poszukiwawcze osoby zaginionej po otrzymaniu informacji o zaginięciu osoby.

Przedmiotowe zawiadomienie przyjmuje się od osoby uprawnionej w każdym

przypadku otrzymania takiej informacji. Podjęcie czynności poszukiwawczych

następuje w tym wypadku bezpośrednio po fakcie zgłoszenia zaginięcia, nie jest

wymagany okres karencji, czyli czas, który powinien upłynąć od chwili oddalenia się

osoby zaginionej z miejsca jej pobytu, do momentu, w którym osoba uprawniona

może zawiadomić o jej zaginięciu.

Zawiadomienie jest obowiązany przyjąć dyżurny jednostki Policji, do której

zgłosiła się osoba uprawniona, lub wyznaczony przez niego policjant tej jednostki.

Najczęściej jest ono przyjmowane przez policjanta pionu kryminalnego (dyżurnego

referenta), który w danej chwili w jednostce Policji pełni tzw. dyżur zdarzeniowy.

Policjant ten w ramach wykonywanych przez siebie obowiązków służbowych

najczęściej przyjmuje zawiadomienie o zaginięciu osoby i podejmuje czynności

wstępne związane z zaginięciem osoby.

Każdy pełniący służbę policjant, który nie jest dyżurnym jednostki, ani nie

pełni obowiązków związanych z obsługą zdarzeń w jednostce, do którego zgłosi się

osoba uprawniona, jest obowiązany:

1)

przyjąć od osoby uprawnionej informację o zaginięciu osoby;

17

2)

niezwłocznie zawiadomić o tym dyżurnego najbliższej jednostki Policji oraz

podjąć określone przez niego czynności w niezbędnym zakresie;

3)

sporządzić notatkę służbową z wykonanych czynności i przekazać ją

dyżurnemu jednostki Policji, którego zawiadomiono o zaginięciu osoby.

Jeżeli z treści przyjętego zawiadomienia wynika, iż istnieje realna możliwość

szybkiego odnalezienia osoby zaginionej, a zwłaszcza małoletniej lub wymagającej

opieki, albo gdy zachodzi obawa bezpośredniego zagrożenia życia, zdrowia lub

wolności tej osoby – dyżurny jednostki Policji, do którego zgłosi się osoba

uprawniona, lub który zawiadomiony zostanie przez policjanta pełniącego służbę,

zarządza i nadzoruje w niezbędnym zakresie przebieg czynności poszukiwawczych

zmierzających do odnalezienia osoby. Czynności te zostaną szczegółowo omówione

w dalszej części tego rozdziału.

Przyjmując zawiadomienie należy ustalić w szczególności:

1)

pełne dane personalne osoby zaginionej;

2)

cechy wyglądu zewnętrznego z uwzględnieniem znaków szczególnych;

3)

opis ubioru z uwzględnieniem znaków firmowych poszczególnych elementów;

4)

oznaczenie grupy krwi;

5)

opis przedmiotów posiadanych w czasie zaginięcia;

6)

miejsce i okoliczności zaginięcia;

7)

rodzaj chorób, nałogów oraz charakter nawyków i skłonności z uwzględnieniem

prób samobójczych;

8)

rodzaj, czas trwania i skutki poprzednich oddaleń z miejsca pobytu;

9)

prawdopodobną przyczynę zaginięcia w kontekście sytuacji rodzinnej,

zawodowej, konfliktów, wypowiedzi, pozostawionych listów;

10)

adresy osób i instytucji, do których mogła udać się osoba zaginiona;

11)

rodzaj i zakres czynności poszukiwawczych podjętych dotychczas przez

rodzinę, znajomych lub podmioty pozapolicyjne.

Należy zauważyć, że prawodawca używając określenia „w szczególności” nie

zamyka katalogu danych, które należy ustalić przyjmując zawiadomienie o zaginięciu

osoby. Dane, o które należałoby w tym wypadku uzupełnić składane zawiadomienie

18

o zaginięciu osoby, mogą wystąpić podczas samej czynności zgłaszania zaginięcia

w rozmowie z osobą uprawnioną.

Należy pamiętać, że do zawiadomienia dołącza się aktualną fotografię osoby

zaginionej, przekazaną przez zawiadamiającego o zaginięciu. W przypadku gdy osoba

uprawniona nie posiada w chwili zgłaszania zaginięcia osoby jej fotografii, należy ją

zobowiązać do niezwłocznego dostarczenia takiej fotografii.

Jeżeli treść złożonego zawiadomienia uzasadnia podejrzenie popełnienia

przestępstwa na osobie zaginionej (np. uprowadzenie dla okupu, zabójstwo lub inna

forma gwałtu), podejmuje się czynności określone w przepisach procedury karnej,

niezależnie od innych przedsięwzięć określonych w niniejszej instrukcji. Chodzi tu

przede wszystkim o tzw. czynności dochodzeniowo-śledcze związane z procesowym

zabezpieczeniem miejsca zdarzenia (np. oględziny miejsca zdarzenia itp.), które

prowadzi się w trybie określonym w art. 308 kpk

9

lub wszczęcie postępowania

przygotowawczego.

Przyjmujący zawiadomienie jest obowiązany do niezwłocznego sprawdzenia

osoby zaginionej w ewidencji policyjnej (KSIP), przy czym ustalenie, że osoba

zaginiona jest zarejestrowana w tej ewidencji jako zaginiona na terenie innej jednostki

Policji albo ukrywająca się przed organami ścigania lub wymiaru sprawiedliwości –

stanowi podstawę do podjęcia jedynie czynności sprawdzających w niezbędnym

zakresie i uzasadnionych okolicznościami zawartymi w zawiadomieniu oraz do

przekazania przyjętego zawiadomienia jednostce Policji, która dokonała wcześniejszej

rejestracji tej osoby.

Jeżeli z treści przyjętego zawiadomienia wynika, że zaginięcie ma związek

z katastrofą statku powietrznego lub wodnego, albo z innym szczególnym zdarzeniem

o charakterze klęski żywiołowej, czynności poszukiwawcze i identyfikacyjne są

prowadzone w zakresie określonym przez kierownika grupy operacyjno-procesowej,

powołanej w związku z zaistnieniem tego zdarzenia.

9

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.). Zobacz

też zarządzenie nr 1426 Komendanta Głównego Policji z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie metodyki
wykonywania czynności dochodzeniowo-śledczych przez służby policyjne wyznaczone do wykrywania
przestępstw i ścigania ich sprawców (Dz. Urz. KGP z 2005 r. Nr 1, poz. 1).

19

Przyjmujący zawiadomienie o zaginięciu osoby powinien poinformować osobę

zawiadamiającą o najbliższym punkcie lub siedzibie organizacji udzielającej pomocy

prawnej lub psychologicznej rodzinom osób zaginionych.

W Polsce jedyną organizacją, która w całości zajmuje się problemem zaginięcia

osób jest obecnie, wspomniane już wcześniej, Centrum Poszukiwań Ludzi

Zaginionych „Itaka” z siedzibą w Warszawie. Pracownicy centrum pomagają ludziom

dotkniętym problemem zaginięcia, w szczególności osobom zaginionym, ich rodzinom

oraz osobom zagrożonym zaginięciem, organizują także spotkania rodzin ludzi

zaginionych (tzw. grupy wsparcia). Kontakt z centrum „Itaka” możliwy jest za

pośrednictwem prowadzonego przez nie Telefonu Zaufania – 801 24 70 70 lub 22 654

70 70, pod którym pracują psychologowie, prawnik i pracownik socjalny, a także za

pośrednictwem Internetu na stronach www.itaka.org.pl oraz www.zaginieni.pl. Na

stronach internetowych „Itaki” prowadzona jest baza danych osób zaginionych i osób

o nieustalonej tożsamości, a także nieznanych zwłok. Owa baza adresowana jest

przede wszystkim adresowana do dziennikarzy, policjantów, kolejarzy, pracowników

służby zdrowia, pracowników pomocy społecznej i innych służb. W praktyce

policjanci

pionu

kryminalnego,

którzy

realizują

zadania

poszukiwawczo-

identyfikacyjne, na co dzień korzystają ze wspomnianej bazy.

Na stronie internetowej centrum znajduje się wiele cennych porad, w tym

prawnych, dla osób zaginionych i ich rodzin opracowanych w formie broszury

10

.

Broszurę tę można bezpłatnie pobrać ze strony internetowej centrum „Itaka”.

Również Telewizja Polska – TVP1 wnosi spory wkład w poszukiwanie osób

zaginionych, głównie dzięki programowi pt. „Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie”,

w którym prezentowane są materiały dotyczące osób zaginionych. Program

współpracuje również z „Gazetą Wyborczą”, gdzie zamieszczane są zdjęcia osób

zaginionych. Program ten uruchomił specjalny telefon interwencyjny – 22 851 10 35,

pod którym osoby zainteresowane mogą uzyskać informacje na temat osób

zaginionych, a także zgłaszać fakt zaginięcia swoich bliskich. Program prowadzi także

stronę internetową pod adresem www.ktokolwiekwidzial.pl.

10

Zobacz: Kiedy zaginął człowiek. Podstawowe informacje prawne, Warszawa 2007.

20

Rys. 2.1. Okładka broszury wydanej przez Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych „Itaka”

Warto dodać, że również na stronach internetowych komend wojewódzkich

Policji w całej Polsce zamieszczane są fotografie i dane osób zaginionych.

Rejestracja w policyjnych systemach informatycznych

Dyżurny jednostki Policji, do którego zgłosi się osoba uprawniona lub

wyznaczony przez niego policjant niezwłocznie po przyjęciu informacji o zaginięciu

osoby i sporządzeniu zawiadomienia o zaginięciu osoby, rejestruje tę informację oraz

osobę zaginioną w ewidencji policyjnej.

Przedmiotową ewidencję stanowi Krajowy System Informacji Policyjnej

(KSIP), w którym rejestrowane są m.in. dane dotyczące osób fizycznych

poszukiwanych, o nieustalonej tożsamości lub usiłujących ukryć swoją tożsamość

21

przed organami ścigania lub wymiaru sprawiedliwości

11

. Na podstawie przepisów

Instrukcji wykonywania czynności służbowych w zakresie przetwarzania informacji

w Krajowym Systemie Informacyjnym Policji, stanowiącej załącznik do decyzji nr 167

Komendanta Głównego Policji z dnia 19 marca 2008 r. w sprawie funkcjonowania

zestawu centralnych zbiorów informacji tworzących Krajowy System Informacji

Policji, obowiązek rejestracji powinien nastąpić niezwłocznie po zaistnieniu

okoliczności to uzasadniających, jednak nie później niż w ciągu 3 godzin od przyjęcia

zawiadomienia o zaginięciu osoby. Natomiast informacje uzupełniające dotyczące

rejestracji osób zaginionych w zakresie rejestracji zdjęć, uzupełnienia informacji

o rysopisie oraz znakach szczególnych rejestruje się niezwłocznie po ich uzyskaniu,

jednak nie później niż w ciągu 9 dni od przyjęcia zawiadomienia o zaginięciu osoby.

Informacje o osobie zaginionej rejestruje policjant przyjmujący zawiadomienie

o zaginięciu. Informacje o osobie zaginionej rejestruje się w formie poszukiwań

w celu ustalenia miejsca jej pobytu oraz w formie okoliczności z podaniem przyczyny

rejestracji.

Osoba dokonująca rejestracji osoby zaginionej w KSIP wprowadza

w szczególności informacje w postaci:

1)

danych osobowych obejmujących:

a)

nazwiska – aktualne oraz poprzednio używane,

b)

imiona – aktualne oraz poprzednio używane,

c)

imiona rodziców i nazwisko rodowe matki,

d)

datę i miejsce urodzenia,

e)

posiadane obywatelstwo lub obywatelstwa,

f)

narodowość,

g)

płeć,

h)

numer PESEL, jeżeli osoba go posiada;

11

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 września 2007 r. w sprawie

przetwarzania przez Policję informacji o osobach (Dz. U. Nr 170, poz. 1203) i wydana na jego podstawie

decyzja nr 167 Komendanta Głównego Policji z dnia 19 marca 2008 r. w sprawie funkcjonowania zestawu
centralnych zbiorów informacji tworzących Krajowy System Informacji Policji.

22

2)

adresu lub adresów miejsca zameldowania i pobytu;

3)

rodzaju i numeru dokumentu tożsamości, którym osoba się posługuje lub

dokumentu, na podstawie którego ustalono tożsamość osoby.

Dodatkowo rejestracja osoby może zawierać:

1)

zdjęcia;

2)

datę daktyloskopowania, numer sprawy, w której pobrano odciski linii

papilarnych i numer AFIS;

3)

datę pobrania próbki biologicznej i numer bazy danych DNA;

4)

rysopis oraz opis znaków szczególnych w tym tatuaży według cech zawartych

w wykazie oraz opis słowny nieujęty w wykazie;

5)

pseudonimy;

6)

dodatkowe zestawy prawdziwych lub fałszywych danych osobowych;

7)

informacje o wykształceniu, zawodzie, miejscu i stanowisku pracy;

8)

informacje o środowisku i kontaktach osoby;

9)

informacje o posiadanych pojazdach, telefonach;

10)

informacje o adresach internetowych;

11)

informacje o numerach związanych z osobą, w tym poprzedni numer PESEL;

12)

dane osobowe, o których mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia

1997 r. o ochronie danych osobowych

12

nie rejestrowane w innych zbiorach.

Osoba rejestrująca podczas rejestrowania w KSIP informacji o osobie

zaginionej umieszcza w szczególności:

1)

informacje, o których była mowa wyżej, podczas rejestracji osoby;

2)

aktualne zdjęcie, jeżeli jednostka rejestrująca jest w jego posiadaniu;

3)

rysopis oraz opis znaków szczególnych, w tym tatuaży;

4)

opis ubioru ze wskazaniem stopnia zużycia, znaków firmowych, monogramów

itp.;

5)

opis przedmiotów posiadanych przez osobę w chwili zaginięcia;

12

Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z późn. zm.

23

6)

informacje o stanie zdrowia mogące mieć wpływ na zachowanie lub miejsce

pobytu osoby poszukiwanej, w tym dane dotyczące: grupy krwi, zdjęć

rentgenowskich czaszki i uzębienia oraz doznanych urazów mechanicznych;

7)

informację o pełnoletniości albo niepełnoletniości osoby zaginionej w dniu

zaginięcia;

8)

informacje o uzyskanych odciskach śladów linii papilarnych i uzyskanym

materiale biologicznym do badań genetycznych;

9)

datę, miejsce i opis okoliczności zaginięcia;

10)

ostrzeżenia i dyspozycje komórki lub jednostki prowadzącej poszukiwania.

Przed zarejestrowaniem informacji o osobie zaginionej osoba rejestrująca

sprawdza, czy osoba zaginiona nie jest poszukiwana lub zatrzymana przez inną

komórkę lub jednostkę. Chodzi tu o również o poszukiwania osoby ukrywającej się

przed organami ścigania lub wymiaru sprawiedliwości.

Osoba rejestrująca informacje uzupełniające o poszukiwaniu osoby zaginionej

umieszcza w szczególności:

1)

zmianę bądź uzupełnienie treści rejestracji;

2)

rodzaj i datę zakończenia poszukiwań lub okoliczności;

3)

przekazanie rejestracji do innej komórki lub jednostki;

4)

przejęcie rejestracji z innej komórki lub jednostki, bez zmiany daty faktu i daty

wszczęcia poszukiwań;

5)

zakończenie czynności poszukiwawczych;

6)

zakończenie rejestracji.

Należy pamiętać, iż zakończenie czynności poszukiwawczych osoby zaginionej

nie powoduje zakończenia rejestracji w KSIP.

Podjęcie czynności poszukiwawczych

Podejmowane bezpośrednio po zgłoszeniu zaginięcia osoby czynności

poszukiwawcze różnią się zdecydowanie, co jest spowodowane określeniem kategorii

osoby zaginionej. Kategorię osoby zaginionej określa policjant sporządzający

24

zawiadomienie o zaginięciu po dokonaniu analizy i oceny podanych w nim faktów

i okoliczności; wątpliwości w tym zakresie rozstrzyga kierownik jednostki Policji,

w której przyjęto zawiadomienie.

Zawiadomienie to sporządza się według wzoru

stanowiącego załącznik nr 1 do Instrukcji. Na żądanie osoby uprawnionej wydaje się

jej potwierdzenie przyjęcia zawiadomienia sporządzone według wzoru stanowiącego

załącznik nr 2 do niniejszej Instrukcji.

W przypadku przyjęcia zawiadomienia o zaginięciu osoby zakwalifikowanej do

kategorii I należy niezwłocznie podjąć czynności poszukiwawcze zmierzające do

odnalezienia osoby zaginionej, zlecane i nadzorowane przez dyżurnego jednostki,

a także niezwłocznie po przyjęciu informacji o zaginięciu osoby i sporządzeniu

zawiadomienia, dokonać rejestracji w ewidencji policyjnej

oraz:

1)

zorganizować i przeprowadzić penetrację terenu ostatniego miejsca pobytu

osoby zaginionej, wykorzystując w miarę potrzeb i możliwości siły i środki

innych jednostek Policji, w tym środki techniczne, psy policyjne, a także

podmioty pozapolicyjne; w trakcie penetracji poszczególnych elementów

zabudowań czy pomieszczeń należy dążyć do ujawnienia miejsc, w których

osoba zaginiona mogła się ukryć, nie może się z nich wydostać lub gdzie mogą

znajdować się jej zwłoki;

2)

szczegółowo rozpytać osoby, które jako ostatnie miały kontakt z osobą

zaginioną;

3)

dokonać sprawdzenia szpitali, pogotowia ratunkowego lub opiekuńczego, izb

bądź domów dziecka, noclegowni, izb wytrzeźwień, zakładów prawnej izolacji

albo opieki społecznej w rejonie miejsca zaginięcia lub miejsca pobytu;

4)

dokonać lustracji ostatniego miejsca pobytu osoby zaginionej celem ujawnienia,

zabezpieczenia i utrwalenia śladów i dowodów mogących ukierunkować

czynności poszukiwawcze, służące celom identyfikacyjnym, w tym śladów linii

papilarnych, materiału biologicznego i próbek pisma ręcznego; z czynności tej

należy sporządzić notatkę urzędową;

5)

dokonać sprawdzenia, czy w rejonie miejsca zaginięcia osoby odnaleziono NN

osoby lub NN zwłoki, odpowiadające rysopisowi zaginionej osoby;

25

6)

uzyskać fotografię osoby zaginionej i zarejestrować w ewidencji policyjnej;

7)

dokonać rejestracji w ewidencji policyjnej przedmiotów i dokumentów, które

osoba zaginiona miała przy sobie lub nimi dysponowała;

8)

spowodować publikację o poszukiwaniu osoby zaginionej w środkach

masowego przekazu;

9)

zlecić laboratorium kryminalistycznemu właściwej miejscowo komendy

wojewódzkiej Policji oznaczenie kodu genetycznego materiału biologicznego

pochodzącego od osoby zaginionej celem porównania ze zbiorem danych

genetycznych.

Natomiast w przypadku przyjęcia zawiadomienia o zaginięciu osoby

zakwalifikowanej do kategorii II należy:

1)

dokonać rejestracji informacji o zaginięciu oraz rejestracji osoby zaginionej;

2)

uzyskać fotografię osoby zaginionej i wprowadzić do ewidencji policyjnej;

3)

podjąć czynności poszukiwawcze zmierzające do odnalezienia osoby

zaginionej, zlecane i nadzorowane przez dyżurnego jednostki, jeżeli uzasadnia

to treść przyjętego zawiadomienia.

Policjant prowadzący poszukiwanie osoby zaginionej, zakwalifikowanej do

kategorii I, niezależnie od obowiązków określających czynności podejmowane

bezpośrednio po zgłoszeniu zaginięcia, które opisane zostały wyżej, powinien także

uwzględnić celowość podjęcia następujących czynności:

1)

udziału w czynnościach poszukiwawczych, zarządzonych przez dyżurnego

jednostki Policji;

2)

udziału w czynnościach dochodzeniowo-śledczych prowadzonych w trybie

określonym w art. 308 kpk w związku z zaginięciem osoby;

3)

sprawdzenia informacji podanych przez osobę uprawnioną w złożonym przez

nią zawiadomieniu o zaginięciu;

4)

uzyskania wykazu połączeń telefonicznych osoby zaginionej i dokonania ich

weryfikacji pod kątem przydatności do działań poszukiwawczych;

26

5)

ustalenia prawnej i faktycznej sytuacji rodzinnej małoletniej osoby zaginionej

lub ubezwłasnowolnionej;

6)

dokonania przeglądu akt spraw prowadzonych wobec lub z udziałem osoby

zaginionej w celu ustalenia świadków, miejsc i innych okoliczności

wyznaczających kierunek prowadzonego poszukiwania;

7)

dokonania penetracji lub lustracji innych niż ostatnie miejsc pobytu osoby

zaginionej w celu ustalenia świadków lub innych faktów bądź dowodów

umożliwiających odnalezienie osoby zaginionej;

8)

podjęcia czynności operacyjno-rozpoznawczych w środowisku osoby

zaginionej.

Czynności poszukiwawczych w sprawach zaginięcia małoletnich należy

dokonywać z udziałem komórki organizacyjnej do spraw nieletnich jednostki Policji

prowadzącej poszukiwanie.

2.2. Właściwość miejscowa jednostki Policji do prowadzenia poszukiwań osoby

zaginionej

Omawiając właściwość miejscową jednostki Policji do prowadzenia

poszukiwań osoby zaginionej, musimy wprowadzić pewien podział osób zaginionych,

według którego będziemy omawiali to zagadnienie. Otóż, jeżeli chodzi o samych

zaginionych, pomijając kategorię osoby zaginionej, którą określamy podczas

przyjmowania zgłoszenia o zaginięciu osoby, musimy rozróżnić osoby zaginione

narodowości polskiej, które możemy poszukiwać na terenie Polski i za granicą, oraz

osoby zaginione, będące cudzoziemcami, które poszukujemy na terenie naszego kraju.

Poszukiwania osób zaginionych na terenie Polski

Omawiając zagadnienia związane z ustalaniem jednostki Policji, która jest

właściwą do prowadzenia poszukiwania osoby zaginionej, należy podkreślić, iż ważne

w tym wypadku jest ustalenie miejsca zaginięcia i miejsca pobytu osoby zaginionej.

Oba pojęcia wyjaśnione zostały w pierwszym rozdziale.

27

Jednostką Policji właściwą miejscowo do prowadzenia poszukiwania osoby

zaginionej jest ta, na której obszarze właściwości terytorialnej osoba zaginęła.

Policjant przyjmujący zawiadomienie o zaginięciu osoby, jak już wcześniej

wspominano, jest obowiązany do niezwłocznego sprawdzenia osoby zaginionej

w ewidencji policyjnej. Jeżeli nie można ustalić miejsca zaginięcia osoby w kraju lub

za granicą, właściwą miejscowo do prowadzenia poszukiwania jest jednostka Policji,

na której obszarze właściwości terytorialnej osoba zaginiona miała swoje ostatnie

znane miejsce pobytu.

Jeżeli jednostka Policji, w której przyjęto zawiadomienie o zaginięciu osoby,

nie jest właściwa miejscowo do prowadzenia poszukiwania – dokumentację

z wykonanych czynności przekazuje się niezwłocznie jednostce właściwej, przesyłając

do wiadomości wydziału kryminalnego zwierzchniej komendy wojewódzkiej Policji

kopię pisma przewodniego zawierającego uzasadnienie tej decyzji.

Kierownik jednostki Policji właściwej miejscowo zleca prowadzenie

poszukiwania policjantowi komórki organizacyjnej służby kryminalnej lub wyznacza

do tego policjanta innej komórki organizacyjnej. Policjant prowadzący poszukiwanie

jest obowiązany utrzymywać niezbędny kontakt z osobą uprawnioną, w tym udzielać

jej dozwolonych prawem informacji o stanie i przebiegu poszukiwania.

Poszukiwanie osób za granicą oraz poszukiwanie cudzoziemców

Poszukiwania obywateli Rzeczypospolitej Polskiej za granicą prowadzi

komórka organizacyjna Komendy Głównej Policji właściwa do spraw kontaktów

z Biurem Międzynarodowej Współpracy Policji. Policjant prowadzący poszukiwanie

osoby zaginionej jest obowiązany do wystąpienia do Biura Interpolu z wnioskiem

o wszczęcie poszukiwania za granicą w celu ustalenia miejsca pobytu w przypadku,

gdy:

1)

zaginięcie ma związek z wyjazdem za granicę;

2)

w trakcie wykonywania czynności poszukiwawczych uzyskano wiarygodną

informację wskazującą na pobyt osoby zaginionej za granicą.

28

Treść wniosku o wszczęcie poszukiwań osoby zaginionej poza granicami kraju

określa załącznik nr 3 do Instrukcji.

Jednostka Policji, która występuje z wnioskiem o poszukiwanie za granicą ma

obowiązek niezwłocznie zawiadomić Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji

o odnalezieniu osoby zaginionej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przyjmowanie od organów ścigania innych państw wniosków o wszczęcie na

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poszukiwania zaginionego cudzoziemca należy

do właściwości Biura Międzynarodowej Współpracy Policji. Rejestracja w ewidencji

policyjnej wniosku o poszukiwanie osoby zaginionej za granicą należy do

obowiązków wspomnianego Biura.

Należy podkreślić, iż Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji może zlecić

każdej jednostce Policji wykonanie określonych czynności poszukiwawczych na

terenie działania tej jednostki. Jednostka Policji, która odnalazła cudzoziemca, ustaliła

miejsce jego pobytu, ujawniła jego zwłoki lub zakończyła czynności poszukiwawcze,

niezwłocznie powiadamia o tym Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji.

W tym miejscu należy wspomnień, iż poszukiwanie na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemca zgłoszonego jako zaginionego prowadzi się na

podstawie przepisów niniejszej Instrukcji. Oczywiście przepisy o właściwości

miejscowej jednostki Policji stosuje się odpowiednio. Policjant prowadzący

poszukiwanie osoby zaginionej – cudzoziemca, jest obowiązany pisemnie

powiadomić

Biuro

Międzynarodowej

Współpracy

Policji

o

tym

fakcie,

w szczególności w przypadku, gdy osoba uprawniona w złożonym zawiadomieniu

o zaginięciu nie jest w stanie wskazać ostatniego miejsca pobytu cudzoziemca na

terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przedstawić dowodów wskazujących, iż jego

zaginięcie mogło nastąpić na obszarze właściwości terytorialnej jednostki Policji,

w której zgłaszane jest zaginięcie. Wszelkie wątpliwości w tym zakresie rozstrzyga

Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji.

29

2.3. Dokumentowanie czynności poszukiwawczych

Zanim przystąpimy do omawiania sposobów gromadzenia i przechowywania

dokumentacji dotyczącej spraw poszukiwawczych, należy podkreślić, iż forma

i zakres dokumentowania czynności poszukiwawczych zależne są od kategorii osoby

zaginionej. Formą gromadzenia dokumentów z wykonywanych czynności

poszukiwawczych jest teczka poszukiwania. Prowadzenie teczki poszukiwania osoby

zaginionej przez wyznaczonego policjanta jest obowiązkowe jedynie w przypadku

zakwalifikowania osoby zaginionej do kategorii I. W tym wypadku teczkę

poszukiwania zakłada się po dokonaniu rejestracji osoby zaginionej w ewidencji

policyjnej.

Teczka poszukiwania osoby zaginionej powinna zawierać:

1)

zawiadomienie o zaginięciu osoby;

2)

potwierdzenie rejestracji w ewidencji policyjnej informacji o poszukiwaniu

osoby zaginionej;

3)

plan czynności poszukiwawczych, systematycznie aktualizowany;

4)

dokumenty dotyczące wykonywanych czynności poszukiwawczych;

5)

kartę nadzoru służbowego.

Dokumenty z wykonywanych czynności poszukiwawczych gromadzi się

w prowadzonych teczkach w układzie chronologicznym zgodnie z obowiązującymi

przepisami o pracy kancelaryjno-biurowej.

Jeżeli natomiast chodzi o osoby zaginione kategorii II, to dokumentację

czynności prowadzonych przez jednostkę Policji w sprawach poszukiwania osób

zaginionych zakwalifikowanych do kategorii II włącza się do jednej zbiorczej teczki

poszukiwania, prowadzonej w komórce organizacyjnej służby kryminalnej lub przez

policjanta wyznaczonego przez kierownika jednostki Policji.

30

2.4. Zakończenie poszukiwania osoby zaginionej

Omawiając okoliczności, w których kończy się sprawę poszukiwawczą osoby

zaginionej, należy podkreślić, że będziemy mieli tu do czynienia z dwoma różnymi

sytuacjami. Po pierwsze, z zakończeniem poszukiwania, które skutkuje usunięciem

danych o osobie zaginionej z ewidencji policyjnych oraz po drugie, z zakończeniem

czynności poszukiwawczych, którego wystąpienie nie powoduje usunięcia danych

z ewidencji policyjnych.

Zakończenie poszukiwania

Zakończenie poszukiwania i usunięcie danych o osobie zaginionej z ewidencji

policyjnej następuje, gdy:

1)

odnaleziono osobę zaginioną lub jej zwłoki; przez odnalezienie osoby należy

rozumieć nawiązanie z nią bezpośredniego kontaktu przez policjanta;

2)

ustalono miejsce pobytu osoby zaginionej;

3)

osoba zaginiona powróciła do miejsca pobytu;

4)

odnaleziona, pełnoletnia i nieubezwłasnowolniona osoba zaginiona nie wyraża

zgody na ujawnienie osobie uprawnionej swojego aktualnego miejsca pobytu,

składając pisemne oświadczenie według wzoru stanowiącego załącznik nr 4 do

Instrukcji; odmowę sporządzenia takiego oświadczenia dokumentuje się

w notatce służbowej;

5)

nastąpiło sądowe stwierdzenie zgonu lub sądowe uznanie osoby za zmarłą;

6)

od dnia zakończenia czynności poszukiwawczych upłynęło 15 lat.

Uznanie za zmarłego następuje na zasadach określonych w przepisach Kodeksu

cywilnego

13

. Na mocy art. 29 kc, zaginiony może być uznany za zmarłego, jeżeli

upłynęło lat dziesięć od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących

wiadomości jeszcze żył, jednakże gdyby w chwili uznania za zmarłego zaginiony

ukończył lat siedemdziesiąt, wystarcza upływ lat pięciu. Uznanie za zmarłego nie

13

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.).

31

może nastąpić przed końcem roku kalendarzowego, w którym zaginiony ukończyłby

lat dwadzieścia trzy.

Natomiast, kto zaginął w czasie podróży powietrznej lub morskiej w związku

z katastrofą statku lub okrętu albo w związku z innym szczególnym zdarzeniem, ten

może być uznany za zmarłego po upływie sześciu miesięcy od dnia, w którym

nastąpiła katastrofa albo inne szczególne zdarzenie. Jeżeli nie można stwierdzić

katastrofy statku lub okrętu, bieg terminu sześciomiesięcznego rozpoczyna się

z upływem roku od dnia, w którym statek lub okręt miał przybyć do portu

przeznaczenia, a jeżeli nie miał portu przeznaczenia – z upływem lat dwóch od dnia,

w którym była ostatnia o nim wiadomość.

Jeżeli chodzi o osoby, które zaginęły w związku z bezpośrednim

niebezpieczeństwem dla ich życia, nie przewidzianym w sytuacjach wyżej opisanych,

osoby te mogą być uznane za zmarłe po upływie roku od dnia, w którym

niebezpieczeństwo ustało albo według okoliczności powinno było ustać

14

.

Jak powinno wyglądać postępowanie osoby uprawnionej w takiej sytuacji?

Otóż, do sądu cywilnego (w ostatnim miejscu zamieszkania zaginionego) należy

złożyć wniosek o uznanie osoby zaginionej za zmarłego. Sąd na wniosek

zainteresowanego wszczyna postępowanie. W przedmiotowym wniosku należy podać:

1)

imię, nazwisko, wiek, imiona rodziców oraz nazwisko rodowe matki

zaginionego;

2)

ostatnie znane miejsce zamieszkania lub pobytu zaginionego;

3)

okoliczności faktyczne uzasadniające wniosek.

W postanowieniu o uznaniu za zmarłego sąd oznacza dokładną datę, a w miarę

możliwości także godzinę domniemanej śmierci zaginionego. Postanowienie to

stanowi podstawę do sporządzenia w urzędzie stanu cywilnego aktu zgonu osoby

uznanej za zmarłą.

14

Zobacz też: K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze 2003.

32

Niezależnie od wniosku o uznanie za zmarłego, osoba zainteresowana może

w pewnych okolicznościach złożyć do sądu wniosek o stwierdzenie zgonu. Różnica

między uznaniem za zmarłego a stwierdzeniem zgonu polega na tym, że w przypadku

uznania za zmarłego nie wiadomo na pewno czy osoba zaginiona żyje, czy też zmarła.

Natomiast przy stwierdzeniu zgonu wiemy na pewno, że osoba ta nie żyje, ale nie

został sporządzony akt zgonu. Wniosek o stwierdzenie zgonu zostanie przez sąd

uwzględniony, jeżeli śmierć osoby, której zgon ma być sądowo stwierdzony, będzie

niewątpliwa, nawet jeśli nie odnaleziono zwłok tej osoby (zaginęła np. w katastrofie

lotniczej lub podczas powodzi). Taki wniosek może być złożony w każdym czasie.

Sąd w trakcie postępowania bada wszystkie istotne okoliczności sprawy

i w postanowieniu stwierdzającym zgon określa najbardziej prawdopodobną chwilę

ś

mierci tej osoby. Także takie postanowienie jest z prawnego punktu widzenia

tożsame ze śmiercią danej osoby i wywołuje wszelkie, wynikające z niej skutki.

Po zakończeniu poszukiwania dokumentację z czynności lub teczkę

poszukiwania przekazuje się do archiwum na zasadach określonych w odrębnych

przepisach.

Zakończenie czynności poszukiwawczych

Czynności poszukiwawcze kończy się, a materiały z wykonanych czynności

przekazuje się do archiwum na zasadach określonych w odrębnych przepisach

w przypadkach, gdy:

1)

upłynęło 10 lat od dnia przyjęcia zawiadomienia o zaginięciu osoby;

2)

upłynęło 5 lat od dnia zaginięcia osoby, która w chwili zgłoszenia miała

ukończone 70 lat życia;

3)

upłynęło 10 lat od zgłoszenia zaginięcia osoby małoletniej, która ukończyłaby

23 lata życia.

W tym miejscu po raz kolejny należy podkreślić, że zakończenie czynności

poszukiwawczych w przypadkach wyżej wymienionych nie powoduje usunięcia

danych o osobie zaginionej z ewidencji policyjnej.

33

Decyzja policjanta o zakończeniu czynności poszukiwawczych i przekazaniu

materiałów do archiwum wymaga zatwierdzenia przez naczelnika wydziału

kryminalnego właściwej miejscowo komendy wojewódzkiej Policji.

Należy pamiętać, że o poszukiwaniu osób zaginionych ogłasza się w razie

potrzeby komunikaty w środkach masowego przekazu. Wniosek o opublikowanie

komunikatu oraz jego projekt przygotowuje policjant prowadzący poszukiwanie lub

identyfikację i przekazuje go za pośrednictwem wydziału kryminalnego Komendy

Wojewódzkiej Policji do rzecznika prasowego Komendanta Wojewódzkiego Policji.

34

Rozdział 3

Postępowanie Policji w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej

tożsamości

3.1. Pojęcie osoby o nieustalonej tożsamości

Zanim zaczniemy omawiać jak powinno w sposób prawidłowy wyglądać

postępowanie Policji podczas ujawnienia osoby o nieustalonej tożsamości, warto

w tym miejscu wyjaśnić, co prawodawca rozumie pod pojęciem takiej osoby. Otóż,

osoba o nieustalonej tożsamości, zwana dalej „NN osobą” – to osoba, której dane

personalne są nieznane, niepełne lub niewiarygodne, w szczególności gdy:

1)

jest to następstwem choroby, uniemożliwiającej samodzielne podejmowanie

decyzji przez tę osobę;

2)

osoba ta zataja swoją tożsamość w sytuacji mającej znaczenie prawne.

Użyty w przedmiotowej definicji skrót NN osoba ma swoje korzenie w języku

łacińskim, gdzie określenie nomen nescio, z którego został utworzony, oznacza –

imienia nie znam, ktoś nieznany

15

.

Przedmiotowa definicja zamieszczona została w Instrukcji, która stanowi

podstawę prawną postępowania policjantów w sytuacjach ujawnienia NN osoby.

Zatem mamy w tym wypadku z tzw. definicją legalną.

3.2. Typowe sytuacje, w których ujawnia się osoby o nieustalonej tożsamości

Policjanci podczas wykonywania czynności służbowych mogą spotkać się

z osobami, których tożsamości nie można ustalić lub jest to poważnie utrudnione

praktycznie na każdym kroku. Takie sytuacje mają najczęściej miejsce podczas

interwencji, kiedy to osoba legitymowana nie posiada przy sobie dokumentu

tożsamości i nie potrafi podać swoich danych osobowo-adresowych. Sytuacja taka

może być spowodowana stanem chorobowym, urazem mechanicznym głowy

15

E. Sobal, Słownik wyrazów obcych PWN, Warszawa 2002, s. 773.

35

powstałym chociażby w wyniku przestępstwa, którego jest ofiarą. Może też się

zdarzyć, że sprawca przestępstwa lub wykroczenia, ujęty na gorącym uczynku,

odmawia podania swoich danych lub wręcz nie odzywa się do policjantów nawet

słowem.

Trudno byłoby w tym miejscu wymienić wszystkie sytuacje, w których

policjanci wykonujący swoje obowiązki służbowe mogą ujawnić osobę o nieustalonej

tożsamości. Typowymi sytuacjami, w których policjant pełniący służbę w terenie

może ujawnić osobę o nieustalonej tożsamości mogą być w szczególności:

1)

pełnienie służby patrolowej;

2)

podejmowane interwencje (z własnej inicjatywy, jak i na polecenie dyżurnego);

3)

zgłoszenia obywateli;

4)

powiadomienia instytucji, szpitali, oddziałów ratownictwa medycznego;

5)

czynności realizowane w ramach art. 308 kpk, bądź zlecone przez uprawnione

organy (np. przeszukania pomieszczeń).

Nie są to oczywiście, tak jak już wspominałem, wszystkie sytuacje, w których

policjant ujawnia NN osobę, jednak można powiedzieć, że są one jednymi

z najczęściej występujących.

Jeżeli podczas wykonywania czynności służbowych występują trudności

z ustaleniem danych personalnych osoby albo gdy zataja ona swoją tożsamość,

a w szczególności jeśli jest to następstwem choroby, należy podjąć czynności

identyfikacyjne.

Za realizację wstępnych czynności związanych z ujawnieniem NN osoby jest

odpowiedzialny dyżurny jednostki Policji lub wyznaczony przez niego policjant

jednostki Policji, na której obszarze działania osoba ta została ujawniona.

Zakres wstępnych czynności identyfikacyjnych, podejmowanych w związku

z ujawnieniem osoby o nieustalonej tożsamości, obejmuje w szczególności:

1)

ustalenie faktów i okoliczności ujawnienia NN osoby, w tym przez nią

podawanych;

36

2)

rozpytanie świadków;

3)

sprawdzenie poczynionych ustaleń;

4)

badanie lekarskie NN osoby;

5)

opis cech wyglądu zewnętrznego, w tym znaków szczególnych, ubioru

i posiadanych przedmiotów oraz ustalenie potencjalnego wieku osoby;

6)

niezwłoczne sporządzenie fotografii sygnalitycznej;

7)

niezwłoczne pobranie odcisków linii papilarnych palców rąk i dłoni oraz

przeprowadzenie wywiadu daktyloskopijnego.

Jeżeli w wyniku wstępnych czynności nie zidentyfikowano NN osoby

i ustalono, że niemożność identyfikacji nie jest następstwem stanu zdrowia tej osoby,

należy podjąć czynności określone w przepisach procedury karnej. Z sytuacją taką

będziemy mieli do czynienia, gdy np. osoba ujęta na gorącym uczynku popełnienia

przestępstwa lub wykroczenia odmawia podania swoich danych osobowych.

Należy zauważyć, że Policja ma prawo zatrzymać osobę ujętą na gorącym

uczynku popełnienia wykroczenia lub bezpośrednio potem, jeżeli nie można ustalić jej

tożsamości. Jest to jedna z przesłanek zatrzymania w prawie wykroczeń. Czas

zatrzymania takiej osoby nie może przekroczyć 24 godzin. Tyle czasu ma Policja na

ustalenie tożsamości osoby.

W postępowaniu karnym rzecz wygląda trochę inaczej. Osoba zatrzymana na

gorącym uczynku popełnienia przestępstwa, która ukrywa swoją tożsamość przed

organami ścigania, w przypadku zastosowania wobec jej osoby, postanowieniem sądu,

ś

rodka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, może być osadzona

w areszcie śledczym jako osoba o nieustalonej tożsamości. Zastosowanie mają tu

przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 stycznia 2004 r.

w sprawie czynności administracyjnych związanych z wykonywaniem tymczasowego

aresztowania oraz kar i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności oraz

dokumentowania tych czynności

16

, gdzie ustawodawca stwierdza, że w razie

doprowadzenia tymczasowo aresztowanego, którego tożsamości nie ustalono, organ

doprowadzający doręcza pismo stwierdzające, że osoba doprowadzona jest osobą

16

Dz. U. Nr 15, poz. 142.

37

o nieustalonej tożsamości, której dotyczy postanowienie o tymczasowym aresztowaniu

i nakaz przyjęcia. W tym wypadku organ doprowadzający doręcza ponadto aktualne

zdjęcie osoby doprowadzonej.

Jeżeli natomiast w wyniku wstępnych czynności nie zidentyfikowano NN

osoby i ustalono, że niemożność identyfikacji jest następstwem choroby psychicznej,

upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych tej osoby,

należy umieścić NN osobę w najbliższym zakładzie opiekuńczym albo leczniczym

i kontynuować czynności identyfikacyjne.

Z czynności umieszczenia NN osoby w zakładzie opiekuńczym lub leczniczym

policjant jest zobowiązany sporządzić się protokół przekazania osoby o nieustalonej

tożsamości. Wzór przedmiotowego protokołu stanowi załącznik nr 5 Instrukcji. Kopię

protokołu należy niezwłocznie przesłać do organu administracji samorządowej,

właściwego dla siedziby zakładu, w którym umieszczona została NN osoba.

Dokumenty z wstępnych czynności identyfikacyjnych dyżurny jednostki Policji

przedkłada jej kierownikowi, który z kolei wyznacza policjanta do prowadzenia

dalszej identyfikacji NN osoby.

Właściwość miejscową jednostki Policji do prowadzenia identyfikacji określa

miejsce ujawnienia NN osoby.

3.3. Prowadzenie czynności identyfikacyjnych

Policjant prowadzący identyfikację jest obowiązany w szczególności do:

1)

rejestracji informacji o ujawnieniu NN osoby i jej zdjęcia sygnalitycznego

w ewidencji policyjnej oraz przeprowadzenia lub zlecenia przeprowadzenia

typowania polegającego na porównaniu cech wyglądu zewnętrznego i znaków

szczególnych NN osoby ze stosownymi zbiorami ewidencji policyjnej;

2)

dokonania analizy informacji uzyskanych w wyniku dotychczas podjętych

czynności oraz opracowania planu przedsięwzięć identyfikacyjnych;

38

3)

w przypadku negatywnego rezultatu sprawdzenia NN osoby przy pomocy

urządzenia do szybkiej identyfikacji daktyloskopijnej, pobrania na kartę

daktyloskopijną odcisków linii papilarnych palców i przeprowadzenie na tej

podstawie wywiadu daktyloskopijnego, którego wynik wraz z kartą

daktyloskopijną należy włączyć do teczki identyfikacji;

4)

pobrania od NN osoby materiału biologicznego i przesłania go do laboratorium

kryminalistycznego komendy wojewódzkiej Policji w celu oznaczenia kodu

genetycznego.

Zgodnie z wytycznymi zawartymi w powoływanej już decyzji nr 167/2008

Komendanta Głównego Policji, informacje o ujawnieniu osoby o nieustalonej

tożsamości rejestruje się w KSIP w przypadku, gdy prowadzone czynności nie

doprowadziły do ich identyfikacji, nie później niż w ciągu 48 godzin od ujawnienia

NN osoby. Natomiast informacje uzupełniające dotyczące rejestracji NN osób

w zakresie rejestracji zdjęć, uzupełnienia informacji o rysopisie, znakach

szczególnych, daktyloskopowaniu i pobraniu próbki biologicznej, rejestruje się nie

później niż w ciągu 9 dni od ich ujawnienia.

Jeżeli prowadzone czynności identyfikacyjne wobec NN osoby wskazują, że

jest ona cudzoziemcem, policjant prowadzący identyfikację opracowuje i przesyła do

Biura Międzynarodowej Współpracy Policji – za pośrednictwem wydziału

kryminalnego właściwej miejscowo komendy wojewódzkiej Policji – wniosek

o zlecenie wykonania za granicą stosownych czynności identyfikacyjnych.

Przedmiotowy wniosek powinien określać:

1)

czas, miejsce i okoliczności ujawnienia NN osoby;

2)

fotografię, szczegółowy rysopis uwzględniający znaki szczególne oraz opis

ubioru NN osoby;

3)

miejsce umieszczenia NN osoby;

4)

kod genetyczny DNA lub informację o pobraniu materiału do badań

genetycznych oraz kopię karty daktyloskopijnej.

39

Jeżeli w ciągu roku od ujawnienia NN osoby jej tożsamość nie zostanie

ustalona, policjant prowadzący identyfikację występuje do właściwego miejscowo

sądu rejonowego z wnioskiem o wydanie orzeczenia będącego podstawą do

sporządzenia aktu urodzenia osoby o nieustalonej tożsamości na podstawie przepisów

o aktach stanu cywilnego

17

. W akcie stanu cywilnego sporządzonym na podstawie

decyzji administracyjnej, orzeczenia sądu lub protokołu wpisuje się w rubryce

„Uwagi” stosowną adnotację.

Należy podkreślić, że nadanie personaliów w tym trybie nie stanowi ustalenia

tożsamości NN osoby. Po sporządzeniu aktu urodzenia policjant prowadzący

identyfikację dokonuje stosownych uzupełnień rejestracji w ewidencji policyjnej,

a czynności identyfikacyjne wykonuje przez następne 3 lata, licząc od dnia

sporządzenia tego aktu.

Może zdarzyć się, że zanim nastąpi ustalenie tożsamości NN osoby, wcześniej

będzie miał miejsce jej zgon. W takiej sytuacji czynności identyfikacyjne prowadzi się

przez 3 lata, licząc od dnia zgonu. Wydanie aktu zgonu następuje w oparciu o przepisy

powoływanej wcześniej ustawy o aktach stanu cywilnego. W przypadku zgonu osoby

o nieustalonej tożsamości, do aktu zgonu wpisuje się:

1)

datę, godzinę, miejsce i okoliczności znalezienia zwłok oraz ich zewnętrzny

wygląd;

2)

płeć oraz przypuszczalny rok urodzenia zmarłego;

3)

znaki szczególne zmarłego;

4)

opis odzieży oraz innych przedmiotów znalezionych przy zmarłym.

W wypadku późniejszego ustalenia tożsamości osoby, policjant prowadzący

czynności identyfikacyjne zgłasza dane uzupełniające akt zgonu. Na podstawie danych

uzupełniających i dotychczasowego aktu sporządza się nowy akt zgonu z adnotacją

w rubryce „Uwagi”, że akt ten zastępuje akt dotychczasowy, który skreśla się.

17

Zobacz: ustawa z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 161,

poz. 1688).

40

W przypadku samowolnego opuszczenia przez NN osobę placówki opiekuńczej

lub leczniczej, w której została umieszczona, czynności identyfikacyjne prowadzi się

łącznie z poszukiwaniem NN osoby jako zaginionej, jeżeli wcześniej nadano jej

personalia, może być poszukiwana jako osoba zaginiona, w zależności od sytuacji

– kategorii I lub II.

3.4. Zakończenie czynności identyfikacyjnych

Po upływie 3 lat od sporządzenia aktu urodzenia lub 3 lat od dnia zgonu osoby

o nieustalonej tożsamości, sporządza się analizę zebranych materiałów i występuje

z wnioskiem o zakończenie czynności identyfikacyjnych do naczelnika wydziału

kryminalnego właściwej miejscowo komendy wojewódzkiej Policji. Zakończenie

czynności identyfikacyjnych nie powoduje usunięcia danych dotyczących identyfikacji

z ewidencji policyjnej. Zakończenie identyfikacji następuje po upływie 10 lat od daty

zakończenia czynności identyfikacyjnych i powoduje usunięcie danych dotyczących

identyfikacji z ewidencji policyjnej.

Materiały z wykonanych czynności należy gromadzić w teczce identyfikacji,

która powinna zawierać:

1)

dokumenty, które zgromadzone zostały podczas wykonywania wstępnych

czynności identyfikacyjnych;

2)

potwierdzenie rejestracji informacji o NN osobie w ewidencji policyjnej;

3)

plan czynności identyfikacyjnych systematycznie aktualizowany;

4)

dokumenty dotyczące wykonywanych czynności identyfikacyjnych w układzie

chronologicznym;

5)

kartę daktyloskopijną NN osoby;

6)

kartę nadzoru służbowego.

3.5. Ustalenie tożsamości NN osoby

Ustalenie tożsamości NN osoby następuje wtedy, gdy:

41

1)

rozpozna ją członek najbliższej rodziny, opiekun prawny lub co najmniej dwie

osoby, które bezpośrednio ją znały;

2)

zostaną zebrane inne dowody stwierdzające tożsamość osoby, w tym

pozytywny wynik porównania kodu genetycznego lub potwierdzenie

tożsamości za pomocą wywiadu daktyloskopijnego;

3)

NN osoba poda swoje prawdziwe dane osobowe, co zostanie potwierdzone.

W przypadku ustalenia tożsamości NN osoby policjant, który prowadził

czynności identyfikacyjne uzupełnia rejestrację w bazie śladów genetycznych oraz

w ewidencji policyjnej, następnie dokonuje sprawdzenia osoby w ewidencji policyjnej,

a jeżeli wystąpiono z wnioskiem o zlecenie wykonania za granicą stosownych

czynności identyfikacyjnych, powiadamia Biuro Międzynarodowej Współpracy

Policji.

O identyfikacji NN osoby i miejscu jej przebywania powiadamia się rodzinę

albo jej opiekuna prawnego. O ustaleniu tożsamości NN osoby, wobec której wydano

orzeczenie będące podstawą do sporządzenia aktu urodzenia osoby o nieustalonej

tożsamości, należy powiadomić sąd, który rozpatrywał sprawę i wydał orzeczenie.

Jeżeli wykonane czynności uzasadniają podejrzenie dokonania przestępstwa

polegającego na naruszeniu obowiązku troszczenia się o osobę nieporadną lub

małoletniego poniżej lat 15, wszczyna się postępowanie przygotowawcze.

W tym wypadku o fakcie ujawnienia osób o nieustalonej tożsamości ogłasza się

również komunikaty w środkach masowego przekazu. Wniosek o opublikowanie

komunikatu oraz jego projekt przygotowuje policjant prowadzący poszukiwanie lub

identyfikację i przekazuje go za pośrednictwem wydziału kryminalnego Komendy

Wojewódzkiej Policji do rzecznika prasowego Komendanta Wojewódzkiego Policji.

O ustaleniu miejsca pobytu osoby zaginionej, ustaleniu tożsamości NN osoby

lub zidentyfikowaniu NN zwłok policjant prowadzący poszukiwanie lub identyfikację

jest obowiązany powiadomić pisemnie jednostki Policji oraz organy i instytucje,

którym zlecono wykonanie czynności poszukiwawczych lub identyfikacyjnych, osobę

42

uprawnioną albo członka najbliższej rodziny, a także wprowadzić stosowne dane do

ewidencji policyjnej.

Natomiast w przypadku występowania z wnioskiem o podjęcie czynności

poszukiwawczych lub identyfikacyjnych za granicą o zakończeniu poszukiwania lub

identyfikacji

policjant

prowadzący

czynności

powiadamia

także

Biuro

Międzynarodowej Współpracy Policji, które na tej podstawie odwołuje poszukiwania

lub identyfikację.

43

Rozdział 4

Postępowanie Policji w przypadku znalezienia nieznanych zwłok

4.1. Pojęcie nieznanych zwłok

Przed omawianiem czynności, które podejmuje Policja na miejscu znalezienia

oraz w związku z samym znalezieniem nieznanych zwłok, należy wyjaśnić, co

prawodawca rozumie pod pojęciem nieznanych zwłok. Legalna definicja jest w tym

przypadku również zamieszczona przez prawodawcę w Instrukcji, która stanowi

podstawę prawną czynności podejmowanych w związku ze znalezieniem nieznanych

zwłok.

W brzmieniu tej definicji nieznane zwłoki i szczątki ludzkie, zwane dalej „NN

zwłokami” – to ciało osoby zmarłej odnalezione w stanie lub okolicznościach

uniemożliwiających jego identyfikację, w tym części ciała ludzkiego odłączone od

całości, jeżeli umożliwiają pobranie próbek biologicznych do badań genetycznych; nie

stanowią NN zwłok noworodki martwo urodzone. Natomiast skrót NN wyjaśniony

został w jednym z poprzednich rozdziałów niniejszego opracowania.

4.2. Czynności wstępne

W przypadku znalezienia NN zwłok policjanci, którzy dotarli na miejsce

zdarzenia, w pierwszej kolejności informują dyżurnego właściwej miejscowo

jednostki Policji. Dyżurny podejmuje działania określone w przepisach o metodach

i formach wykonywania zadań przez dyżurnego jednostki organizacyjnej Policji,

a w szczególności:

1)

organizuje zabezpieczenie miejsca znalezienia zwłok;

2)

zapewnia przyjazd lekarza celem stwierdzenia zgonu;

3)

kieruje na miejsce zdarzenia policjantów grupy operacyjno-procesowej celem

wykonania czynności w niezbędnym zakresie i wyznacza kierownika tej grupy;

44

4)

zawiadamia właściwego miejscowo prokuratora rejonowego.

Kierownik

grupy

operacyjno-procesowej

jest

odpowiedzialny

za

zorganizowanie, przeprowadzenie i udokumentowanie czynności w niezbędnym

zakresie, podjętych na miejscu znalezienia NN zwłok.

Na miejscu znalezienia NN zwłok należy wykonać w szczególności następujące

czynności:

1)

dokonać oględzin zwłok i miejsca ich znalezienia oraz zabezpieczyć znalezione

ś

lady i przedmioty;

2)

pobrać odciski linii papilarnych palców rąk i dłoni;

3)

wykonać zdjęcia zwłok, spełniające wymogi określone w odrębnych

przepisach;

4)

przeprowadzić penetrację terenu przyległego do miejsca znalezienia zwłok;

5)

przeprowadzić rozpoznanie posesyjne;

6)

spowodować zabezpieczenie zwłok do czasu ich otwarcia;

7)

uzyskać wstępną ocenę biegłego lekarza co do przyczyny śmierci.

W przypadku gdy prokurator podjął decyzję o osobistym dokonaniu oględzin

lub innych czynności procesowych, kierownik grupy operacyjno-procesowej

współdziała z prokuratorem podczas dokonywania tych czynności. Oględziny zwłok

powinny być przeprowadzone z udziałem biegłego lekarza, w miarę możliwości

z zakresu medycyny sądowej. Dokumentację z wykonanych czynności kierownik

grupy operacyjno-procesowej przekazuje po ich zakończeniu dyżurnemu jednostki

Policji lub jej kierownikowi.

Jeżeli wyniki ustaleń dokonanych na miejscu znalezienia NN zwłok lub wyniki

otwarcia zwłok uzasadniają podejrzenie przestępczego spowodowania śmierci,

materiały z wykonanych czynności należy niezwłocznie przekazać prokuratorowi

w celu wszczęcia śledztwa.

Jeżeli natomiast chodzi o jednostkę Policji, która jest właściwą do prowadzenia

czynności identyfikacyjnych NN zwłok, to określa ją miejsce znalezienia NN zwłok.

45

Jeżeli stwierdzono zgon NN osoby znajdującej się w placówce leczniczej, z czynności

umieszczenia NN osoby w zakładzie opiekuńczym lub leczniczym sporządza się

protokół przekazania osoby o nieustalonej tożsamości, którego kopię należy

niezwłocznie przesłać do organu administracji samorządowej, właściwego dla siedziby

zakładu.

Kierownik właściwej miejscowo jednostki Policji wyznacza policjanta komórki

organizacyjnej służby kryminalnej do prowadzenia identyfikacji NN zwłok. Może

zdarzyć się, że w strukturze jednostki Policji brak jest takiej komórki, wtedy czynności

identyfikacyjne prowadzi odpowiednia komórka organizacyjna nadrzędnej jednostki

Policji.

Nie prowadzi się identyfikacji NN zwłok, jeżeli z opinii biegłego lekarza

wynika, iż zgon osoby nastąpił co najmniej 35 lat przed datą znalezienia jej zwłok.

4.3. Przebieg czynności identyfikacyjnych

Prowadząc identyfikację nieznanych zwłok należy stosować następujące

metody identyfikacji:

1)

porównanie kodu genetycznego DNA;

2)

porównanie odcisków linii papilarnych;

3)

badanie uzębienia i innych danych odontologicznych;

4)

badanie radiologiczne;

5)

porównanie danych medycznych o przebytych zabiegach leczniczych

i chirurgicznych;

6)

porównanie znaków szczególnych, w tym blizn i tatuaży;

7)

porównanie cech rysopisowych;

8)

identyfikacja rzeczy osobistych;

9)

identyfikacja na podstawie dokumentów ujawnionych przy zwłokach lub

szczątkach zwłok;

10)

rozpoznanie przez świadków, członków rodziny lub znajomych.

46

Policjant prowadzący identyfikację NN zwłok jest obowiązany do podjęcia

w pierwszej kolejności następujących czynności:

1)

dokonania wstępnych ustaleń zmierzających do identyfikacji NN zwłok,

w szczególności na podstawie analizy okoliczności ich znalezienia i wyników

przeprowadzonych wywiadów. Czas trwania tych ustaleń nie powinien

przekraczać 48 godzin;

2)

rejestracji w ewidencji policyjnej informacji o ujawnieniu NN zwłok,

przeprowadzenia stosownego typowania na podstawie zgromadzonych w tej

ewidencji danych oraz uzupełnienia rejestracji o zdjęcia zwłok, umożliwiające

ich identyfikację;

3)

udziału w czynności otwarcia zwłok, przeprowadzonej przez lekarza medycyny

sądowej;

w

czynności

tej

uczestniczy

także

specjalista

techniki

kryminalistycznej, który wykonuje niezbędną dokumentację fotograficzną;

4)

spowodowania pobrania tkanek od NN zwłok i ich przekazania do badań celem

oznaczenia kodu genetycznego, pobrania tkanek, krwi lub włosów dokonuje

biegły lub uprawniony pracownik służby zdrowia w obecności policjanta

prowadzącego identyfikację;

5)

przeprowadzenia wywiadu daktyloskopijnego w celach identyfikacyjnych;

6)

wystąpienia, w uzasadnionych przypadkach, do prokuratora z wnioskiem

o zarządzenie zabezpieczenia czaszki do badań antropometrycznych;

7)

pisemnego powiadomienia urzędu stanu cywilnego właściwego dla miejsca

znalezienia NN zwłok;

8)

uzgodnienia z właściwym miejscowo prokuratorem rejonowym i organem

samorządu terytorialnego zasad i miejsca pochowania NN zwłok.

Informacje o znalezieniu zwłok o nieustalonej tożsamości rejestruje się

w przypadku, gdy prowadzone czynności nie doprowadziły do ich identyfikacji, nie

później niż w ciągu 48 godzin od ujawnienia NN osoby lub znalezienia NN zwłok.

Natomiast informacje uzupełniające dotyczące NN zwłok w zakresie rejestracji zdjęć,

uzupełnienia informacji o rysopisie, znakach szczególnych, daktyloskopowaniu

47

i pobraniu próbki biologicznej, rejestruje się nie później niż w ciągu 9 dni od ich

znalezienia.

W przypadku gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że ujawnione NN

zwłoki mogą być zwłokami cudzoziemca, kierownik jednostki Policji prowadzącej

identyfikację występuje – za pośrednictwem wydziału kryminalnego właściwej

miejscowo komendy wojewódzkiej Policji – do Biura Międzynarodowej Współpracy

Policji z wnioskiem o podjęcie czynności identyfikacyjnych za granicą. Wzór

przedmiotowego wniosku określony jest w załączniku nr 6 do Instrukcji.

Jeżeli pomimo przeprowadzenia wywiadu daktyloskopijnego i analizy danych

zgromadzonych w ewidencji policyjnej nieznane zwłoki nie zostały zidentyfikowane

– policjant prowadzący czynności identyfikacyjne zleca biegłemu z zakresu techniki

kryminalistycznej odtworzenie wyglądu twarzy oraz przeprowadzenie innych badań

niezbędnych w celu identyfikacji. Techniczny opis sposobów rekonstrukcji wyglądu

człowieka, z uwagi na swą obszerność, wykracza poza ramy niniejszego opracowania,

które dotyczy stricte czynności identyfikacyjnych, a nie zagadnień związanych

z kryminalistyką. Zainteresowanych powyższą dziedziną nauki odsyłam do lektury

stosownych publikacji

18

.

4.4. Identyfikacja NN zwłok

Nieznane zwłoki uważa się za zidentyfikowane, gdy rozpoznał je członek

najbliższej rodziny, opiekun prawny lub co najmniej dwie osoby, które bezpośrednio

znały zmarłego, a także, gdy uzyskano pozytywny wynik wywiadu daktyloskopijnego

lub pozytywną ekspertyzę daktyloskopijną oraz, gdy zebrano inne dowody

stwierdzające tożsamość nieznanych zwłok, w tym pozytywną ekspertyzę badań

genetycznych.

18

Zobacz: B. Hołyst, Kryminalistyka, wyd. IX, Warszawa 2000, s. 820-841.

48

W praktyce możemy wymienić następujące metody identyfikacji, które mogą

pomóc w ustaleniu tożsamości nieznanych zwłok:

1)

porównanie kodu genetycznego DNA;

2)

porównanie odcisków linii papilarnych;

3)

badanie uzębienia i innych danych odontologicznych;

4)

badanie radiologiczne;

5)

porównanie danych medycznych o przebytych zabiegach leczniczych

i chirurgicznych;

6)

porównanie znaków szczególnych, w tym blizn i tatuaży;

7)

porównanie cech rysopisowych;

8)

identyfikacja rzeczy osobistych;

9)

identyfikacja na podstawie dokumentów ujawnionych przy zwłokach lub

szczątkach zwłok;

10)

rozpoznanie przez świadków, członków rodziny lub znajomych.

Niezwłocznie po zidentyfikowaniu NN zwłok policjant prowadzący

identyfikację wprowadza odpowiednie dane do ewidencji policyjnej oraz zawiadamia

właściwy miejscowo urząd stanu cywilnego, rodzinę lub opiekunów zmarłego, a także

Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji, jeżeli podejmowano czynności związane

z wystąpieniem z wnioskiem o podjęcie czynności identyfikacyjnych za granicą,

a w przypadku identyfikacji dokonanej na podstawie informacji otrzymanej od Biura

Międzynarodowej Współpracy Policji – obowiązek powiadomienia dotyczy także

zakończenia czynności identyfikacyjnych, w przypadku pobrania materiału

biologicznego do badań genetycznych – Centralne Laboratorium Kryminalistyczne

Komendy Głównej Policji.

Po wyczerpaniu możliwości identyfikacyjnych i dokonaniu analizy

zgromadzonych materiałów, nie wcześniej jednak niż przed upływem 3 lat od dnia

ujawnienia nieznanych zwłok, policjant prowadzący identyfikację może podjąć

decyzję o zakończeniu czynności identyfikacyjnych. Wniosek o zakończenie

czynności identyfikacyjnych akceptuje kierownik komórki organizacyjnej służby

kryminalnej jednostki Policji prowadzącej identyfikację, a w jednostce, w której nie

49

ma takiej komórki – jej kierownik. Następnie wniosek ten przesyła się do wydziału

kryminalnego właściwej miejscowo komendy wojewódzkiej Policji celem

zatwierdzenia.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że wykonanie powyższych czynności nie

powoduje usunięcia danych z ewidencji policyjnej. Zakończenie identyfikacji

i usunięcie danych dotyczących identyfikacji z ewidencji policyjnej następuje po

upływie 25 lat od daty zakończenia czynności identyfikacyjnych.

W razie ujawnienia nowych okoliczności, mogących przyczynić się do

zidentyfikowania NN zwłok, policjant prowadzący identyfikację podejmuje decyzję

o wznowieniu czynności identyfikacyjnych. O podjęciu decyzji w tej sprawie

informuje się wydział kryminalny komendy wojewódzkiej Policji.

Materiały z przeprowadzonych czynności identyfikacyjnych policjant

prowadzący wspomniane czynności gromadzi w teczce identyfikacji. Teczka

identyfikacji NN zwłok powinna zawierać następujące dokumenty:

1)

kopie protokołów oględzin zwłok, odzieży i miejsca ich znalezienia;

2)

odpis protokołu sekcji zwłok;

3)

dokumentację fotograficzną, w tym zdjęcia sygnalityczne, zdjęcia odzieży,

przedmiotów znalezionych przy zwłokach, tatuaży i znaków szczególnych;

4)

ekspertyzy, opinie i inne ustalenia lub ich odpisy, które mogą się przyczynić do

identyfikacji zwłok;

5)

notatkę o czasie i miejscu pochowania zwłok, sporządzoną przez policjanta

prowadzącego identyfikację;

6)

oznaczenie miejsca pochówku NN zwłok z opisem lokalizacji na planie

cmentarza;

7)

notatki z wykonanych czynności;

8)

kartę daktyloskopijną z odciskami linii papilarnych NN zwłok.

Materiały identyfikacyjne kompletuje się również w razie ujawnienia NN zwłok

rozkawałkowanych lub tylko ich części.

50

Zakończenie

W przedmiotowym opracowaniu podjąłem próbę przedstawienia zagadnień,

które wiążą się z prowadzeniem przez Policję czynności poszukiwawczych osób

zaginionych, czynności identyfikacyjnych po ujawnieniu osoby o nieustalonej

tożsamości oraz czynności identyfikacyjnych związanych ze znalezieniem nieznanych

zwłok.

Założeniem opracowania było: po pierwsze uświadomienie młodym adeptom

sztuki policyjnej, iż opisane czynności – oprócz innych ustawowych obowiązków –

również wykonują policjanci, a po drugie zapoznanie ich z czynnościami, które

powinni wykonać w sytuacji ujawnienia takich osób i sposobami ich dokumentowania.

Słowem, zaopatrzenie ich w niezbędną wiedzę z ww. zagadnienia, pozwalającą na

udzielenie odpowiedniej pomocy tym osobom i ich najbliższym.

W opracowaniu tym przedstawiając stan prawny, wykorzystałem liczne

obowiązujące unormowania prawne, które wiążą się z opisywanym zagadnieniem.

Przedstawiłem także legalne definicje niezbędnych pojęć, którymi należy posługiwać

się opisując przedmiotowe zagadnienia. Wskazałem też na ich różnice.

Ponadto

przytoczyłem

niezbędne

dane

statystyczne

zgromadzone

w Komendzie Głównej Policji, które pozwoliły na zobrazowanie liczby osób, których

zaginięcie zgłoszono Policji, a także zobrazowałem jak na tym tle przedstawia się

liczba zgłoszonych zaginięć dzieci do lat 17.

Reasumując,

można

stwierdzić,

ż

e

policjant

po

zapoznaniu

się

z przedmiotowym opracowaniem, jak również z aktami prawnymi, które regulują

opisywaną problematykę, winien nabyć podstawową wiedzę, pozwalającą mu na

wykonywanie w przyszłej pracy zawodowej czynności poszukiwawczych

i identyfikacyjnych.

51

Wykaz rysunków i tabel

Tabela 1.1.

Osoby zaginione

Tabela 1.2.

Zgłoszone Policji zaginięcia dzieci

Rysunek 2.1.

Okładka broszury wydanej przez Centrum Poszukiwania Ludzi

Zaginionych „Itaka”

Wykaz aktów normatywnych

1.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn.

zm.).

2.

Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych

(Tekst jednolity Dz. U. z 2006 Nr 139, poz. 993, z późn. zm.).

3.

Ustawa z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Tekst

jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688).

4.

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 43,

poz. 277).

5.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89,

poz. 555, z późn. zm.).

6.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002

Nr 101, poz. 926, z późn. zm.).

7.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 stycznia 2004 r. w sprawie

czynności administracyjnych związanych z wykonywaniem tymczasowego

aresztowania oraz kar i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności

oraz dokumentowania tych czynności (Dz. U. Nr 15, poz. 142).

8.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie sposobu

postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów (Dz. U. Nr

141, poz. 1186).

52

9.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 czerwca

2007 r. w sprawie w sprawie wzorów kart rejestracyjnych oraz sposobu ich

wypełniania (Dz. U. Nr 127, poz. 881).

10.

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 września

2007 r. w sprawie przetwarzania przez Policję informacji o osobach (Dz. U. Nr

170, poz. 1203).

11.

Zarządzenie nr 352 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 lipca 2003 r.

w sprawie prowadzenia przez Policję poszukiwania osób zaginionych oraz

postępowania w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej tożsamości lub

znalezienia nieznanych zwłok (Dz. Urz. KGP Nr 15, poz. 75.).

12.

Zarządzenie nr 911 KGP z dnia 20 sierpnia 2004 r. zmieniające zarządzenie

w sprawie prowadzenia przez Policję poszukiwania osób zaginionych oraz

postępowania w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej tożsamości lub

znalezienia nieznanych zwłok (Dz. Urz. KGP Nr 16, poz. 97).

13.

Zarządzenie nr 1426 Komendanta Głównego Policji z dnia 23 grudnia 2004 r.

w sprawie metodyki wykonywania czynności dochodzeniowo-śledczych przez

służby policyjne wyznaczone do wykrywania przestępstw i ścigania ich sprawców

(Dz. Urz. KGP z 2005 r. Nr 1, poz. 1).

14.

Zarządzenie nr pf-634 Komendanta Głównego Policji z dnia 30 czerwca 2006 r.

w sprawie metod i form wykonywania przez Policję czynności operacyjno-

rozpoznawczych.

15.

Zarządzenie nr 528 Komendanta Głównego Policji z dnia 6 czerwca 2007 r.

w sprawie form i metod wykonywania zadań przez dzielnicowego i kierownika

rewiru dzielnicowych (Dz. Urz. KGP Nr 12, poz. 95).

16.

Decyzja nr 167 Komendanta Głównego Policji z dnia 19 marca 2008 r.

w sprawie funkcjonowania zestawu centralnych zbiorów informacji tworzących

Krajowy System Informacji Policji (Dz. Urz. KGP Nr 10, poz. 57).

53

Bibliografia

1.

Hołyst B., Kryminalistyka, wyd. IX, Warszawa 2000.

2.

Kiedy zaginął człowiek. Podstawowe informacje prawne, Warszawa 2007.

3.

Kotowski W., Ustawa o Policji. Komentarz praktyczny, Warszawa 2004.

4.

Piasecki K., Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz,

Zakamycze 2003.

5.

Sobal E., Słownik wyrazów obcych PWN, Warszawa 2002.