1
Szkoła Policji w Katowicach
Współdziałanie Policji z wybranymi
podmiotami odpowiedzialnymi
za bezpieczeństwo i porządek publiczny
Opracowanie:
nadkom. Jacek Wróbel
mł. asp. Arkadiusz Chechelski
Zakład Służby Prewencyjnej
Wydawnictwo
Szkoły Policji w Katowicach
2010
S
Z
K
O
ŁA
POL
IC
J
I
2
Wszelkie prawa zastrzeżone – Szkoła Policji w Katowicach 2010
Książki nie wolno reprodukować (adaptować) ani w całości, ani w części, niezależnie od
zastosowanej techniki (druk, fotografia, komputer, kserograf, fonografia itd.), bez pisemnej zgody
Wydawcy.
Druk i oprawa: Szkoła Policji w Katowicach
3
Spis treści
Wstęp
5
1.
Podstawy prawne współpracy Policji z wybranymi podmiotami
8
2.
Współdziałanie Policji ze strażami gminnymi (miejskimi)
9
3.
Współdziałanie Policji ze Strażą Graniczną
13
4.
Współdziałanie Policji z Państwową Strażą Pożarną
16
5.
Współdziałanie Policji ze Strażą Ochrony Kolei
18
6.
Współdziałanie Policji ze Strażą Leśną
19
7.
Współdziałanie Policji z agencjami ochrony osób i mienia
24
Literatura
29
4
5
Wstęp
Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego jest jednym z podstawowych
zadań Policji
1
. Zadanie to w mniejszym lub większym zakresie realizują również inne
instytucje w zakresie swoich kompetencji na podstawie właściwych regulacji
prawnych. Skuteczność podejmowanych działań niejednokrotnie zależy od współpracy
pomiędzy zainteresowanymi stronami. Przedmiotem niniejszego opracowania jest
przedstawienie wybranego fragmentu współpracy oraz ustalenie relacji, jakie łączą
Policję z innymi organami i instytucjami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo
i porządek publiczny.
Zadania w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego
wymagają złożonych nakładów i stosowania coraz nowocześniejszych środków
przeciwdziałania powstającym zagrożeniom, aby w maksymalnym stopniu chronić
interesy państwa i obywateli. Dlatego jeden organ państwowy nie może sprostać
wszystkim obowiązkom z tego zakresu, co rodzi potrzebę powierzenia części z nich
innym podmiotom. Taki stan rzeczy rodzi potrzebę współdziałania, połączenia sił
wszystkich odpowiedzialnych podmiotów, celem uzyskania większego potencjału, ale
również łączenie różnych kompetencji i możliwości osób oraz środków działania im
tylko dostępnych.
Współdziałanie definiowane jest jako wspólne działanie co najmniej dwóch
autonomicznych podmiotów. Istotą współdziałania jest dążenie do efektywnego
zrealizowania celów, do których podmioty te zostały powołane, ale wspólnym
wysiłkiem. Współdziałanie powinno charakteryzować się następującymi cechami:
-
wspólny cel uczestników,
-
autonomiczność uczestników – brak stosunku podległości,
-
dobrowolne uzgodnienie zadań do realizacji,
-
realizacja własnych zadań przez podmioty współdziałające, z których część
polega na udzielaniu wzajemnej pomocy dla osiągnięcia celu głównego
2
.
Pojęcie współdziałania na trwałe też weszło do języka prawnego. W niektórych
aktach prawnych, charakteryzując podejmowanie wspólnych działań przez Policję
1
Art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tj., Dz. U. Nr 43 z 2007 r., poz. 277,
z późn. zm.).
2
W. Lidwa, Współdziałanie w walce lądowej, Toruń 2000, s. 90.
6
i inne służby, autorzy posługują się jednak pojęciem współpracy
3
. Słowo współpraca,
użyte w tekście aktu prawnego, oznacza zobowiązanie organów do ściślejszego,
wspólnego działania aniżeli współdziałanie, które oparte jest w zasadzie na
dobrowolności. Jeżeli więc jakieś podmioty współpracują ze sobą, to na pewno można
też mówić o ich współdziałaniu.
E. Ura zaliczając współdziałanie do działań niewładczych w administracji,
stwierdza, że formą działania administracji państwowej, wyrosłą z konieczności jej
rozszerzonych działań, jest działalność społeczno-organizatorska, mieszcząca w sobie
wielokierunkową działalność społeczno-polityczną realizowaną przez organy
państwowe i organizacje społeczne
4
.
Przyjmując współdziałanie jako jedną z niewładczych form działania
administracji można wskazać, iż podstawą prawną podejmowania działań może być
nawet ogólna norma kompetencyjna. Jednak skłanialibyśmy się raczej ku twierdzeniu,
ż
e
najlepszą
formą
prawną
(niewładczą)
jest
zawieranie
porozumień
administracyjnych
5
.
Porozumienia wynikają najczęściej z potrzeb współdziałania podmiotów, które
wykonują określony zakres zadań kompetencyjnie zbliżonych. Porozumienie
administracyjne jest instytucją prawa administracyjnego, ale ma charakter zbliżony do
umowy cywilnoprawnej. Porozumienie administracyjne jest aktem regulującym
stosunki tylko między dwoma organami administracji i nie wywołuje bezpośrednich
skutków w sferze zewnętrznej. Porozumieniem mogą być objęte tylko i wyłącznie
zadania leżące w granicach kompetencji organu administracji rządowej, który jest jego
stroną. Podstawą zawierania takich aktów prawnych są odpowiednie przepisy
kompetencyjne, przewidujące możliwość, a czasem wręcz wskazujące na obowiązek
współdziałania organów
6
. Można więc stwierdzić, że porozumienie administracyjne
przyczynia się do rozwoju współpracy organów państwa, zwłaszcza w tych sferach,
gdzie działania samodzielne nie przynosiłyby zadowalających efektów. Nigdy jednak
nie może zmieniać ani też uchylać ustawowo określonej odpowiedzialności.
Oczywiście sama deklaracja współdziałania, nawet przy najlepszej woli stron
3
Zob. ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2005 r. Nr 145, poz. 1221 z późn.
zm.).
4
Por. E. Ura, Prawne zagadnienia ochrony osób i mienia, Wydawnictwo Oświatowe FOSZE, 1998, s. 124.
5
Tamże, s. 125.
6
Zob. np. art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o Policji.
7
porozumienia, nie zapewni wymiernych efektów. O efektywności można mówić
wtedy, gdy podjęte działania prowadzą do osiągnięcia zamierzonego celu przy
możliwie najmniejszych nakładach. Znaczący wpływ na efektywność podejmowanych
działań ma prawidłowa organizacja organów współdziałających. Dla właściwego
przebiegu współpracy ważny jest również właściwy obieg informacji pomiędzy
współdziałającymi podmiotami
7
. Przedmiotem współpracy w zakresie ochrony
bezpieczeństwa i porządku publicznego jest zwalczanie różnego rodzaju zagrożeń,
zwłaszcza przestępczością. Dlatego też właściwe rozpoznanie zamiarów, gromadzenie
i szybkie przekazywanie informacji ma duże znaczenie dla skutecznego
przeciwdziałania wszelkim niekorzystnym zjawiskom.
Zadania państwa w zakresie ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania
bezpieczeństwa i porządku publicznego są niezwykle szerokie. W ich zakres wchodzą
też takie zagadnienia, jak ochrona przeciwpożarowa, zapewnienie ochrony
i bezpieczeństwa granicy państwowej, zwalczanie skutków klęsk żywiołowych i wiele
innych zadań, związanych z różnymi sferami życia społecznego. Stąd też Policja na
tym polu współpracuje z innymi organami państwa i instytucjami.
Celem tej publikacji jest omówienie współpracy Policji z kilkoma wybranymi
podmiotami realizującymi zadania w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Podmioty te staraliśmy się wybrać, biorąc pod uwagę częstość kontaktów policjanta
z ich przedstawicielami w toku praktycznej realizacji zadań Policji we współpracy
z tymi organami i instytucjami.
7
Zob. J. Szafrański, Współdziałanie jednostek obrony terytorialnej i policji w walce z terroryzmem, WSPol
Szczytno 2004, s. 127.
8
1.
Podstawy prawne współpracy Policji z wybranymi podmiotami
Zasady i formy współdziałania regulowane są ustawami, rozporządzeniami,
regulaminami, a także zawartymi porozumieniami. Akty te stanowią podstawy prawne
i społeczne, na których określone podmioty współdziałają ze sobą. Współdziałanie
niejednokrotnie staje się szansą właściwego i sprawniejszego wypełniania zadań
postawionych przed administracją bezpieczeństwa i porządku publicznego.
W sytuacjach kryzysowych (np. katastrofy, klęski żywiołowe) Policja i inne służby
podejmują wspólne działania w sposób świadomy, celowy i zorganizowany,
minimalizując straty. Współdziałanie to nic innego jak działanie zmierzające do
realizacji celów tożsamych lub zgodnych
8
.
Podstawy prawne współpracy Policji z jednostkami samorządu terytorialnego,
strażami gminnymi (miejskimi), Strażą Graniczną, Państwową Strażą Pożarną, Strażą
Ochrony Kolei, Strażą Leśną oraz specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami
ochronnymi ujęte są w aktach normatywnych zawartych w literaturze.
Ponadto organy wyspecjalizowane, zajmujące się ochroną bezpieczeństwa
i porządku publicznego, ale w pewnym wąskim zakresie, realizując ustawowy nakaz
współpracy z Policją, zawierają porozumienia w tej sprawie
9
. Przykładami takich
porozumień są:
1.
Porozumienie między Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej
a Komendantem Głównym Policji z dnia 12 czerwca 2001 r. o współdziałaniu
Państwowej Straży Pożarnej i Policji.
2.
Porozumienie Komendanta Głównego Policji i Komendanta Głównego Straży
Granicznej z dnia 17 czerwca 2004 r. w sprawie współdziałania Policji i Straży
Granicznej.
8
Por. E. Ura, op. cit., s. 123.
9
Np. Państwowa Straż Pożarna, Straż Graniczna.
9
2.
Współdziałanie Policji ze strażami gminnymi (miejskimi)
Zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom, tak w aspekcie wewnętrznym, jak
i zewnętrznym, jest jednym z najważniejszych zadań Państwa. Do ochrony porządku
publicznego powołana jest Policja, jednak samorządy terytorialne mają obowiązek
uczestniczyć w sprawowaniu władzy publicznej, a nałożone przepisami zadania
wykonywać w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, co oznacza, że każda
gmina w Polsce powinna zapewnić bezpieczeństwo swoim mieszkańcom i porządek
publiczny na swoim terenie, w granicach wyznaczonych odpowiednimi przepisami.
Podstawy prawne do powołania straży gminnych (miejskich) stworzyła ustawa
z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych, która określiła zakres ich obowiązków
i uprawnień oraz przyznała Policji kompetencje nadzorcze w kwestiach
merytorycznych oraz konsultacyjnych co do obsady stanowisk komendantów straży.
Na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z dnia 12 sierpnia 2004 r. w sprawie zakresu i sposobu współpracy Policji ze strażami
gminnymi (miejskimi) oraz zakresu sprawowania przez Komendanta Głównego Policji
nadzoru nad działalnością straży, nadzór nad strażami sprawowany jest przez
Komendanta Głównego Policji poprzez właściwego Komendanta Wojewódzkiego
Policji, a w odniesieniu do garnizonu stołecznego przez Komendanta Stołecznego
Policji.
W większości gmin od lat podstawową tendencją jest wyznaczanie strażom roli
formacji wspomagającej Policję w walce z zakłóceniami porządku publicznego
i spokoju oraz patologiami. Przejęły one również szereg zadań o charakterze
administracyjno-porządkowym,
które
wcześniej
realizowała
Policja,
np.
egzekwowanie przepisów porządkowych, doprowadzanie osób nietrzeźwych do Izby
Wytrzeźwień, zabezpieczenie imprez masowych i uroczystości organizowanych na
rzecz społeczności lokalnych.
Bardzo istotne znaczenie podczas współpracy tych formacji ma wymiana
informacji pozwalająca na inicjowanie i prowadzenie wspólnych działań
i przedsięwzięć na rzecz poprawy bezpieczeństwa poprzez właściwą koordynację
dyslokacji służb straży i Policji. Pozwala ona na optymalne wykorzystanie potencjału
ludzkiego,
ze
szczególnym
uwzględnieniem
rozwiązań
polegających
na
10
równomiernym nasyceniu patrolami najbardziej zagrożonych rejonów m.in. poprzez:
1)
wspólne patrole policjant i strażnik w ramach służby patrolowej;
2)
patrole
szkolne
ukierunkowane
na
przeciwdziałanie
przestępczości
i demoralizacji nieletnich, zapobieganie wszelkim patologicznym zjawiskom
także w rejonach przyszkolnych, rozpoznawanie potencjalnych zagrożeń,
systematyczne
kontakty
z
dyrektorami
i
pedagogami
szkolnymi,
współuczestniczenie w spotkaniach i pogadankach z dziećmi i młodzieżą
szkolną oraz z ich rodzicami;
3)
wspólne obchody właściwego dzielnicowego ze strażnikiem oraz wspólny
udział w spotkaniach ze społecznością lokalną.
Straż gminna powoływana jest z mocy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.
o strażach gminnych przez Radę Gminy po zasięgnięciu opinii właściwego terytorialnie
Komendanta Wojewódzkiego Policji. W gminach, w których organem wykonawczym
jest burmistrz (prezydent miasta), straż nosi nazwę „straż miejska”.
Nadzór nad działalnością straży sprawuje wójt, burmistrz (prezydent miasta),
a w zakresie fachowym
–
Komendant Główny Policji poprzez właściwego
terytorialnie Komendanta Wojewódzkiego Policji.
W związku z wykonywaniem swoich zadań straż współpracuje z Policją.
W tym celu wójt, burmistrz (prezydent miasta) może zawierać z właściwym
terytorialnie komendantem Policji porozumienie o współpracy straży i Policji.
Do zadań straży należy w szczególności:
1)
ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych;
2)
czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego
–
w zakresie określonym
w przepisach o ruchu drogowym;
3)
współdziałanie z właściwymi podmiotami w zakresie ratowania życia i zdrowia
obywateli, pomocy w usuwaniu awarii technicznych i skutków klęsk
ż
ywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń;
4)
zabezpieczenie miejsca przestępstwa, katastrofy lub innego podobnego
zdarzenia albo miejsc zagrożonych takim zdarzeniem przed dostępem osób
postronnych lub zniszczeniem śladów i dowodów, do momentu przybycia
właściwych służb, a także ustalenie, w miarę możliwości, świadków zdarzenia,;
5)
ochrona obiektów komunalnych i urządzeń użyteczności publicznej;
11
6)
współdziałanie z organizatorami i innymi służbami w ochronie porządku
podczas zgromadzeń i imprez publicznych;
7)
doprowadzanie osób nietrzeźwych do izby wytrzeźwień lub miejsca ich
zamieszkania, jeżeli osoby te zachowaniem swoim dają powód do zgorszenia
w miejscu publicznym, znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu
lub zdrowiu albo zagrażają życiu i zdrowiu innych osób;
8)
informowanie społeczności lokalnej o stanie i rodzajach zagrożeń, a także
inicjowanie i uczestnictwo w działaniach mających na celu zapobieganie
popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym, a także
współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi
i organizacjami społecznymi;
9)
konwojowanie dokumentów, przedmiotów wartościowych lub wartości
pieniężnych dla potrzeb gminy.
Minister właściwy do spraw wewnętrznych określił współpracę straży
gminnych z Policją w drodze rozporządzenia z dnia 12 sierpnia 2004 r. w sprawie
zakresu i sposobu współpracy Policji ze strażami gminnymi (miejskimi) oraz zakresu
sprawowania przez Komendanta Głównego Policji nadzoru nad działalnością straży.
Obowiązek współpracy Policji ze strażami gminnymi (miejskimi) powstaje
w chwili powołania straży gminnej (miejskiej), zwanej dalej "strażą", i przekazania
regulaminu straży właściwemu terytorialnie komendantowi wojewódzkiemu Policji.
Policja współpracuje ze strażami w zakresie realizacji ich ustawowych zadań.
Współpraca ta polega w szczególności na:
1)
stałej wymianie informacji o zagrożeniach występujących na określonym
terenie w zakresie bezpieczeństwa ludzi i mienia, spokoju i porządku
publicznego;
2)
zorganizowaniu systemu łączności Policji i straży, uwzględniającego lokalne
potrzeby i możliwości oraz zapewniającego utrzymanie stałej łączności między
jednostkami Policji i straży;
3)
koordynowaniu rozmieszczenia służb policyjnych i straży, z uwzględnieniem
zagrożeń występujących na danym terenie;
4)
wspólnym prowadzeniu działań porządkowych w celu zapewnienia spokoju
i porządku w miejscach zgromadzeń, imprez artystycznych, rozrywkowych
12
i sportowych, a także w innych miejscach publicznych;
5)
organizowaniu wspólnych szkoleń oraz ćwiczeń policjantów i strażników
gminnych (miejskich), zwanych dalej „strażnikami”;
6)
wymianie informacji w zakresie obserwowania i rejestrowania przy użyciu
ś
rodków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych.
Szczegółowe formy i sposoby współpracy właściwych terytorialnie jednostek
Policji i straży określone zostaną w porozumieniu zawartym pomiędzy właściwym
terytorialnie komendantem Policji, a wójtem, burmistrzem (prezydentem miasta).
Komendanci jednostek organizacyjnych Policji i komendanci straży realizują
współpracę w szczególności poprzez:
1)
okresowe spotkania komendantów w celu dokonywania ocen zagrożenia
bezpieczeństwa ludzi oraz porządku i bezpieczeństwa publicznego, a także
wytyczania wspólnych zadań;
2)
wzajemne, bieżące konsultacje w zakresie wykonywanych zadań;
3)
organizowanie odpraw w przypadku konieczności podjęcia wspólnych zadań
Policji i straży;
4)
wyznaczenie policjantów i strażników do utrzymywania bieżących kontaktów.
Właściwy terytorialnie komendant wojewódzki Policji, za pośrednictwem
komendanta powiatowego (miejskiego, rejonowego) Policji, udziela strażom pomocy
w zakresie:
1)
wsparcia straży w czynnościach, w których siły straży są niewystarczające;
2)
zapewnienia, na wniosek wójta, burmistrza (prezydenta miasta) lub komendanta
straży, fachowej kadry do przeprowadzenia szkolenia podstawowego lub
szkoleń specjalistycznych strażników.
Komendant Główny Policji sprawuje fachowy nadzór nad strażami w zakresie:
1)
znajomości przez strażników przepisów prawa dotyczących użycia broni palnej
bojowej oraz środków przymusu bezpośredniego i praktycznych umiejętności
ich stosowania;
2)
stosowania
przepisów
dotyczących
przydziału,
przechowywania
i ewidencjonowania broni palnej bojowej oraz środków przymusu
bezpośredniego;
3)
wykonywania przez strażników określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia
13
1997 r. o strażach gminnych czynności pod względem ich zgodności
z przepisami prawa;
4)
prowadzenia przez straże ewidencji etatów, wyposażenia w środki przymusu
bezpośredniego oraz wyników działań straży.
Uwagi i wnioski, wynikające z nadzoru, przekazuje się właściwej radzie gminy
i wójtowi, burmistrzowi (prezydentowi miasta) oraz do wiadomości komendantowi
straży.
Właściwi terytorialnie komendanci powiatowi (miejscy, rejonowi) Policji oraz
komendanci straży, za pośrednictwem właściwego terytorialnie komendanta
wojewódzkiego Policji, do dnia 15 lutego każdego roku składają Komendantowi
Głównemu Policji wspólne informacje o współpracy między tymi formacjami.
W przypadku powszechnego zagrożenia bezpieczeństwa publicznego,
katastrofy lub klęski żywiołowej wójt, burmistrz (prezydent miasta), na wniosek
Komendanta Głównego Policji, może na czas określony zarządzić użycie straży do
wspólnych działań z Policją.
W przypadku wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa publicznego, katastrofy
lub klęski żywiołowej na obszarze województwa lub gminy z wnioskiem występują
odpowiednio właściwy terytorialnie komendant wojewódzki lub powiatowy (miejski,
rejonowy) Policji.
W sytuacjach tych straże podlegają dowództwu właściwego terytorialnie
komendanta wojewódzkiego lub powiatowego (miejskiego, rejonowego) Policji.
3.
Współdziałanie Policji ze Strażą Graniczną
Współcześnie żadna formacja utworzona w celu służenia społeczeństwu
nie może funkcjonować efektywnie, jeśli nie będzie współdziałała z innymi
formacjami bądź podmiotami. Przestępczość nie ogranicza swojej egzystencji do
działalności na terenie jednego kraju, więc warunkiem sukcesów na froncie walki
z nią jest szeroko rozumiana współpraca i wymiana informacji zarówno na szczeblu
krajowym, jak i międzynarodowym. Idąc naprzeciw tym wyzwaniom, Policja realizuje
14
swe ustawowe zadania współpracując ze Strażą Graniczną. Wspólne patrole w rejonie
strefy przygranicznej (patrole transgraniczne), wspólnie organizowane działania oraz
wspólnie prowadzone śledztwa pozwalają skutecznie zwalczać zorganizowane grupy
przestępcze, których działalność wykracza poza granice państwowe czy też przenika
na terytorium RP. Ponadto obie formacje wspierają ścisłą współpracę poprzez
wyspecjalizowanych funkcjonariuszy kierowanych do wykonania konkretnych zadań.
Częstym widokiem jest np. funkcjonariusz Straży Granicznej z psem służbowym
szkolonym do ujawniania narkotyków czy ładunków wybuchowych, który
na prośbę Policji sprawdza podejrzane pod tym kątem miejsca. Od dłuższego czasu
widoczne są także wspólne patrole wykonujące czynności związane kontrolą pojazdów
na drogach dojazdowych do granicy państwa. Innym elementem ścisłej współpracy
między tymi służbami są kontrole legalności pobytu cudzoziemców przeprowadzane
na obszarze całego kraju.
Zakres współdziałania między tymi podmiotami reguluje porozumienie
Komendanta Głównego Policji i Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia
17 czerwca 2004 r. w sprawie współdziałania Policji i Straży Granicznej.
Szczegółowy zakres współdziałania obejmuje przede wszystkim:
1)
zwalczanie i zapobieganie przestępczości, a zwłaszcza rozpoznawanie zagrożeń
terrorystycznych;
2)
ochronę granicy państwowej;
3)
ochronę prewencyjną bezpieczeństwa i porządku publicznego;
4)
doskonalenie metodyki wykonywania zadań i czynności służbowych;
5)
wsparcie logistyczne.
Współdziałanie jest realizowane w następujących formach:
1)
wymiany informacji;
2)
koordynacji działań w przypadkach uzasadnionych:
a)
tożsamością osób lub obiektów objętych jednoczesnymi działaniami Policji
i Straży Granicznej,
b)
koniecznością czasowej lub metodycznej harmonizacji podejmowanych
czynności służbowych, uzasadnionej względami skuteczności działania;
15
3)
udzielania podczas wykonywania czynności służbowych specjalistycznego
wsparcia technicznego;
4)
wymiany doświadczeń uzyskiwanych w zakresie wykonywania zadań
i czynności służbowych;
5)
wzajemnego świadczenia usług logistycznych.
Przedsięwzięcia realizowane w warunkach współdziałania będą podejmowane
na wniosek stron lub ich uprawnionych przedstawicieli, którymi są:
1)
kierownicy komórek organizacyjnych Komendy Głównej Policji oraz
kierownicy jednostek organizacyjnych Komendy Głównej Straży Granicznej –
do współdziałania na terytorium państwa i w zakresie posiadanej właściwości
rzeczowej;
2)
komendanci wojewódzcy, powiatowi (miejscy, rejonowi) i komisariatów Policji
oraz komendanci oddziałów, granicznych placówek kontrolnych, strażnic
i dywizjonów Straży Granicznej – do współdziałania na obszarach swojej
właściwości terytorialnej.
W sytuacjach niecierpiących zwłoki uprawnieni przedstawiciele mogą podjąć
współdziałanie w zakresie i formach innych niż przewidziane w niniejszym
porozumieniu, jeżeli nie naruszy to powszechnie obowiązujących przepisów prawa.
Uprawnieni przedstawiciele stron są obowiązani niezwłocznie powiadomić
o podjęciu współdziałania, w warunkach określonych w porozumieniu, właściwych
rzeczowo kierowników komórek organizacyjnych Komendy Głównej Policji
i kierowników jednostek organizacyjnych Komendy Głównej Straży Granicznej.
Odmowa współdziałania może nastąpić tylko w przypadkach, gdy wykonanie
czynności na rzecz strony wnioskującej o współdziałanie mogłoby uniemożliwić
lub poważnie utrudnić wykonywanie ustawowych zadań strony wezwanej do
współdziałania albo naruszyć prawo.
Jeżeli w ocenie uprawnionych przedstawicieli stron podjęcie współdziałania
we wnioskowanym zakresie lub formie nasuwa wątpliwości co do zgodności
z obowiązującymi przepisami, realizacja wniosku o współdziałanie może nastąpić
16
po rozstrzygnięciu tych wątpliwości przez organ zwierzchni dla podmiotu wezwanego
do współdziałania i uzyskaniu zgody na realizację wniosku o współdziałanie.
4.
Współdziałanie Policji z Państwową Strażą Pożarną
Kolejnym podmiotem ściśle współpracującym z Policją jest Państwowa Staż
Pożarna, która powołana jest na podstawie ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r.
o Państwowej Straży Pożarnej.
Do podstawowych jej zadań należy:
1)
rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń;
2)
organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk
ż
ywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń;
3)
wykonywanie pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych
w czasie klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń przez inne
służby ratownicze;
4)
kształcenie kadr dla potrzeb Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek
ochrony przeciwpożarowej oraz powszechnego systemu ochrony ludności;
5)
nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych;
6)
prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony ludności;
7)
współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie
niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych;
8)
współdziałanie ze strażami pożarnymi i służbami ratowniczymi innych państw
oraz ich organizacjami międzynarodowymi na podstawie wiążących
Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych oraz odrębnych przepisów;
9)
realizacja innych zadań wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską
umów międzynarodowych na zasadach i w zakresie w nich określonych.
W zawartym porozumieniu między Komendantem Głównym Straży Pożarnej
a Komendantem Głównym Policji z dnia 12 czerwca 2001 r. określone zostały zasady
17
współdziałania między tymi formacjami, które zostały zobligowane m.in. do:
1)
konsultowania sytuacji i zjawisk stanowiących potencjalne zagrożenie;
2)
konsultowania projektów planów ratowniczych i planów działania w warunkach
zagrożeń;
3)
wymiany informacji o podmiotach posiadających specjalistyczny sprzęt do
usuwania skutków zdarzeń;
4)
wzajemnego alarmowania, ostrzegania i zapewnienia prawidłowego obiegu
informacji o zaistniałym zdarzeniu;
5)
bieżącego koordynowania działań;
6)
wykonywania, zgodnie ze swoimi kompetencjami, czynności na miejscu
zdarzenia.
Policja odgrywająca rolę podmiotu przede wszystkim wspomagającego
przy prowadzeniu akcji ratowniczych zobligowana jest do:
1)
alarmowania i ostrzegania poprzez uzyskiwanie, przetwarzanie i przekazywanie
informacji o zdarzeniu na potrzeby kierowania, dowodzenia i współdziałania;
2)
przekazywania informacji i komunikatów o zagrożeniach przez policyjne systemy
łączności czy urządzenia rozgłaszające;
3)
udostępnienia policyjnych środków łączności innym organom i służbom na
potrzeby ratownicze w celu przekazywania informacji o zagrożeniach.
Ponadto Policja wykonuje czynności porządkowe poprzez:
1)
umożliwienie swobody wyjazdu i dojazdu jednostkom ratowniczym;
2)
organizowanie i informowanie o objazdach rejonów zagrożonych;
3)
pilotowanie transportów sił ratowniczych, pojazdów wywożących rannych
w przypadku zaistnienia utrudnień przy ich przemieszczaniu;
4)
egzekwowanie przepisów i poleceń kierujących działaniami ratowniczymi;
5)
niedopuszczanie do zakłócania porządku, tworzenia się zbiegowisk i zapobieganie
objawom paniki;
6)
pomoc w organizowaniu zbiórek lub miejsc parkowania pojazdów służących do
ewakuacji;
7)
ochronę mienia porzuconego, ewakuowanego lub zebranego w miejscach pomocy
18
humanitarnej;
8)
uzyskiwanie i przekazywanie informacji o miejscach pomocy medycznej
i miejscach przechowywania mienia;
9)
prowadzenie wykazów ofiar i ich identyfikowania.
Obowiązkiem Policji jest także bezpośredni udział w akcji ratowniczej, poprzez
udzielanie pomocy podczas ewakuacji osób poszkodowanych, chorych i starszych oraz
udostępnienie policyjnych środków transportu na potrzeby ewakuacji osób i mienia oraz
potrzeb działań ratowniczych, a także udzielanie pierwszej pomocy przedmedycznej oraz
udział w pracach zabezpieczających urządzenia techniczne lub odtwarzania umocnień
w sytuacjach eskalacji zagrożeń.
5.
Współdziałanie Policji ze Strażą Ochrony Kolei
Zgodnie z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie
kolejowym, Straż Ochrony Kolei zobowiązana jest do współdziałania z Policją, Strażą
Graniczną, śandarmerią Wojskową, organami kontroli skarbowej i Inspekcją
Transportu Drogowego.
Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych, określił w drodze rozporządzenia z dnia 29
września 2004 r. szczegółowe formy współdziałania Straży Ochrony Kolei z Policją,
Strażą Graniczną i Inspekcją Transportu Drogowego, uwzględniając w szczególności
sprawy wymagające współdziałania, sposób wymiany informacji dotyczących spraw
wymagających współdziałania, zasady koordynacji wspólnych przedsięwzięć.
Współdziałanie straży ochrony kolei z Policją polega w szczególności na:
1)
wspólnym prowadzeniu działań porządkowych na obszarze kolejowym,
w pociągach i innych pojazdach kolejowych;
2)
uzgadnianiu, organizowaniu i prowadzeniu wspólnych patroli;
3)
zabezpieczaniu miejsca przestępstwa w celu niedopuszczenia do zatarcia
ś
ladów i dowodów przed przybyciem organów uprawnionych do prowadzenia
ś
ledztwa lub dochodzenia;
19
4)
zabezpieczaniu miejsca wypadków i katastrof kolejowych;
5)
udzielaniu pomocy przez Policję funkcjonariuszom straży ochrony kolei
w doprowadzeniu do najbliższej jednostki Policji osób, w stosunku do których
zachodzi uzasadniona potrzeba podjęcia czynności wykraczających poza
możliwości straży ochrony kolei;
6)
wzajemnej wymianie informacji o osobach poszukiwanych, z zachowaniem
przepisów o tajemnicy służbowej i państwowej;
7)
udzielaniu pomocy przy ustalaniu danych personalnych osób ujętych;
8)
współpracy przy prowadzeniu postępowań;
9)
organizowaniu wspólnych szkoleń.
Komendanci straży ochrony kolei współdziałają z właściwymi komendantami
jednostek terenowych Policji poprzez:
1)
wymianę informacji o zagrożeniach bezpieczeństwa ludzi i mienia oraz
porządku na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych;
2)
wspólne ustalanie zadań i sposobu ich realizacji dla zapewnienia
bezpieczeństwa i porządku na obszarze kolejowym, w pociągach i innych
pojazdach kolejowych;
3)
opracowywanie szczegółowych planów współdziałania ze szczególnym
uwzględnieniem rejonów, w których występuje nasilenie przestępstw
i wykroczeń;
4)
ustalanie planów zabezpieczenia stacji i dworców kolejowych w związku
ze wzmożonym ruchem pasażerskim.
6.
Współdziałanie Policji ze Strażą Leśną
Straż Leśna funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia z dnia 28 września 1991 r.
o lasach. Zgodnie z art. 47 ww. ustawy w Lasach Państwowych tworzy się Straż Leśną
zajmującą się m.in. prowadzeniem gospodarki leśnej i ochroną lasów oraz
zwalczaniem przestępstw i wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego i ochrony
przyrody oraz wykonywaniem innych zadań w zakresie ochrony mienia.
Pracownicy Służby Leśnej przy wykonywaniu czynności służbowych
20
korzystają z ochrony prawnej, przewidzianej w przepisach prawa karnego dla
funkcjonariuszy publicznych.
Strażnicy leśni przy wykonywaniu zadań określonych w ustawie mają prawo
do:
1)
legitymowania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia,
jak również świadków przestępstwa lub wykroczenia, w celu ustalenia ich
tożsamości;
2)
nakładania oraz pobierania grzywien, w drodze mandatu karnego, w sprawach
i w zakresie określonych odrębnymi przepisami;
3)
zatrzymywania i dokonywania kontroli środków transportu na obszarach
leśnych oraz w ich bezpośrednim sąsiedztwie, w celu sprawdzenia ładunku oraz
przeglądania zawartości bagaży, w razie zaistnienia uzasadnionego podejrzenia
popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary;
4)
przeszukiwania pomieszczeń i innych miejsc, w przypadkach uzasadnionego
podejrzenia o popełnienie przestępstwa, na zasadach określonych w Kodeksie
postępowania karnego;
5)
ujęcia na gorącym uczynku sprawcy przestępstwa lub wykroczenia albo
w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa oraz jego
doprowadzenia do Policji;
6)
odbierania za pokwitowaniem przedmiotów pochodzących z przestępstwa
lub wykroczenia oraz narzędzi i środków służących do ich popełnienia;
7)
prowadzenia dochodzeń oraz wnoszenia i popierania aktów oskarżenia
w postępowaniu uproszczonym, jeżeli przedmiotem przestępstwa jest drewno
pochodzące z lasów stanowiących własność Skarbu Państwa, w trybie i na
zasadach określonych w Kodeksie postępowania karnego;
8)
prowadzenia postępowania w sprawach o wykroczenia;
9)
noszenia broni palnej długiej i krótkiej lub gazowej oraz ręcznego miotacza
gazowego;
10)
żą
dania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, zwracania się o taką
pomoc do jednostek gospodarczych, organizacji społecznych, jak również
w nagłych przypadkach do każdego obywatela o udzielenie doraźnej pomocy,
na zasadach określonych w ustawie o Policji.
21
Minister właściwy do spraw Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych
i Leśnictwa w drodze rozporządzenia z dnia 15 września 1992 r. w sprawie
szczegółowych zasad współdziałania Lasów Państwowych z Policją określił
szczegółowe zasady współdziałania tych podmiotów, zgodnie z którym Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, zarządzające stanowiącymi własność Skarbu
Państwa lasami, gruntami i innymi nieruchomościami oraz ruchomościami,
współdziała z Policją w zakresie:
1)
ochrony lasu przed szkodnictwem oraz zwalczania przestępstw i wykroczeń
w tym zakresie, a w szczególności kradzieży drewna i kłusownictwa;
2)
przydziału, ewidencjonowania i przechowywania broni i amunicji;
3)
utrzymywania ładu i porządku publicznego oraz zwalczania przestępstw
w lasach;
4)
ochrony innych składników mienia Lasów Państwowych, prowadzonej zgodnie
z odrębnymi przepisami.
Współdziałanie Lasów Państwowych z Policją w tym zakresie odbywa się
poprzez:
1)
wzajemne udzielanie pomocy służbowej;
2)
prowadzenie wspólnych działań;
3)
wymianę informacji.
Wzajemne udzielanie pomocy służbowej obejmuje:
1)
szkolenia pracowników Lasów Państwowych, organizowanego i finansowanego
przez Lasy Państwowe, obejmującego w szczególności zasady użycia broni
palnej i gazowej, zasady obchodzenia się z bronią, jej przechowywania
i konserwacji oraz zastosowania techniki kryminalistycznej w zakresie
zwalczania szkodnictwa leśnego;
2)
użycie środków przymusu bezpośredniego wobec sprawców przestępstw
i wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego, a w szczególności
w przypadkach związanych z odmową wylegitymowania się sprawcy,
odbierania przedmiotów pochodzących z przestępstwa lub wykroczenia oraz
narzędzi i środków służących do ich popełnienia,
22
3)
przeszukiwanie, w szczególnych przypadkach, pomieszczeń i innych miejsc
oraz środków transportu w sytuacjach uzasadnionego podejrzenia o dokonanie
przestępstwa;
4)
zatrzymywanie osób trudniących się kłusownictwem i posługujących się bronią
palną oraz pomocy w ściganiu sprawców innych przestępstw i wykroczeń
w lasach, a w szczególności sprawców pożarów leśnych;
5)
dokonywanie odpłatnie przeglądów i napraw broni palnej, przydzielonej
strażnikom leśnym i leśniczym zgodnie z zasadami określonymi w przepisach
o szczegółowych zasadach przydziału, ewidencjonowania i przechowywania
w nadleśnictwie broni i amunicji oraz ręcznych miotaczy gazowych;
6)
udostępnienie szczegółowych map leśnych oraz udzielania informacji
o fizjografii terenów leśnych;
7)
lokalizowanie i identyfikacji osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa,
poszukiwanych przez organy ścigania i przebywających w lesie lub na terenie
siedzib jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych;
8)
zabezpieczanie śladów przestępstw popełnionych w lasach;
9)
udostępnianie dla potrzeb realizacji wspólnych działań Lasów Państwowych
i Policji środków transportowych oraz środków łączności i urządzeń
sygnalizacyjno-alarmowych;
10)
przekazywanie doświadczeń w edukacji społeczeństwa w zakresie ochrony lasu
i przyrody oraz prawidłowego korzystania z lasu;
11)
przekazywanie doświadczeń w zakresie sposobów i metod działań
profilaktycznych i zwalczających szkodnictwo leśne;
12)
bezpośrednie przewodnictwo pracownika Służby Leśnej na terenach leśnych,
w przypadku prowadzenia czynności dochodzeniowych przez organy Policji
w lasach.
Prowadzenie wspólnych działań obejmuje:
1)
patrolowanie w szczególnie uzasadnionych przypadkach terenów leśnych
w zakresie:
a)
ładu i porządku na terenach leśnych, wzdłuż uczęszczanych szlaków
komunikacyjnych i turystycznych, w lasach wokół miast oraz w obiektach
23
turystycznych,
b)
ochrony przeciwpożarowej,
c)
ochrony przyrody i środowiska, z uwzględnieniem ochrony płodów runa
leśnego, oraz ochrony cieków i zbiorników wodnych;
2)
organizowanie i przeprowadzanie, w szczególnie uzasadnionych przypadkach,
za zgodą właściwego komendanta wojewódzkiego Policji, działań na
określonym terenie na podstawie specjalnie opracowanego planu, zwłaszcza
w rejonach zagrożonych przestępstwami i wykroczeniami w zakresie
szkodnictwa leśnego.
Wymiana informacji obejmuje:
1)
wzajemne przekazywanie wszelkich informacji i spostrzeżeń o zagrożeniach
przestępczością, o środowiskach przestępczych związanych ze szkodnictwem
leśnym oraz zaistniałych przestępstwach i wykroczeniach w lasach
i jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych, a w szczególności
w zakresie kradzieży drewna i kłusownictwa;
2)
wzajemne przekazywanie oraz rozpowszechnianie materiałów o charakterze
profilaktycznym;
3)
udział przedstawicieli Policji w okresowych naradach organizowanych przez
jednostki organizacyjne Lasów Państwowych w sprawie oceny stanu zagrożeń
lasów;
4)
przekazywanie do Komendy Głównej Policji i komend wojewódzkich Policji
rocznej informacji o ochronie lasów przed szkodnictwem oraz rocznego
sprawozdania z postępowania w sprawach o wykroczenia;
5)
wymianę doświadczeń w dziedzinie stosowanych metod walki ze
szkodnictwem leśnym oraz z zakłócaniem spokoju i porządku publicznego,
szczególnie w obiektach turystycznych, położonych w lasach i na gruntach
Lasów Państwowych;
6)
wymianę informacji dotyczącą rejonów (stref), rozmiarów i okresów zagrożenia
poszczególnymi rodzajami szkodnictwa leśnego i zagrożenia pożarowego,
z uwzględnieniem szkodliwego korzystania z lasów w celach rekreacyjnych.
Wzajemne udzielanie pomocy służbowej następuje na wniosek jednej ze stron.
24
Współdziałanie polega także na wymianie informacji obejmującej:
1)
wzajemne przekazywanie wszelkich informacji i spostrzeżeń o zagrożeniach
przestępczością, o środowiskach przestępczych związanych ze szkodnictwem
leśnym oraz zaistniałych przestępstwach i wykroczeniach w lasach
i jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych, a w szczególności
w zakresie kradzieży drewna i kłusownictwa;
2)
wzajemne przekazywanie oraz rozpowszechnianie materiałów o charakterze
profilaktycznym;
3)
udział przedstawicieli Policji w okresowych naradach organizowanych przez
jednostki organizacyjne Lasów Państwowych w sprawie oceny stanu zagrożeń
lasów;
4)
przekazywanie do Komendy Głównej Policji i komend wojewódzkich Policji
rocznej informacji o ochronie lasów przed szkodnictwem oraz rocznego
sprawozdania z postępowania w sprawach o wykroczenia;
5)
wymianę doświadczeń w dziedzinie stosowanych metod walki ze
szkodnictwem leśnym oraz z zakłócaniem spokoju i porządku publicznego,
szczególnie w obiektach turystycznych, położonych w lasach i na gruntach
Lasów Państwowych;
6)
wymianę informacji dotyczącą rejonów (stref), rozmiarów i okresów zagrożenia
poszczególnymi rodzajami szkodnictwa leśnego i zagrożenia pożarowego,
z uwzględnieniem szkodliwego korzystania z lasów w celach rekreacyjnych.
Wzajemne udzielanie pomocy służbowej następuje na wniosek jednej ze stron.
7.
Współdziałanie Policji z agencjami ochrony osób i mienia
Podstawą prawną współdziałania Policji z tymi podmiotami jest ustawa z dnia
22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia określająca m.in.:
1)
obszary, obiekty i urządzenia podlegające obowiązkowej ochronie;
2)
zasady tworzenia i funkcjonowania wewnętrznych służb ochrony;
3)
nadzór nad funkcjonowaniem ochrony osób i mienia.
Ochrona osób i mienia realizowana jest w formie:
1)
bezpośredniej ochrony fizycznej:
25
a)
stałej lub doraźnej,
b)
polegającej na stałym dozorze sygnałów przesyłanych, gromadzonych
i przetwarzanych w elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych,
c)
polegającej na konwojowaniu wartości pieniężnych oraz innych
przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych;
2)
zabezpieczenia technicznego, polegającego na:
a)
montażu
elektronicznych
urządzeń
i
systemów
alarmowych,
sygnalizujących zagrożenie chronionych osób i mienia, oraz eksploatacji,
konserwacji i naprawach w miejscach ich zainstalowania,
b)
montażu urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia oraz ich
eksploatacji, konserwacji, naprawach i awaryjnym otwieraniu w miejscach
zainstalowania.
Obszary, obiekty, urządzenia i transporty ważne dla obronności, interesu
gospodarczego państwa, bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów
państwa podlegają obowiązkowej ochronie przez specjalistyczne uzbrojone formacje
ochronne lub odpowiednie zabezpieczenie techniczne.
Do obszarów, obiektów i urządzeń, które wyżej wymieniono, należą:
1)
w zakresie obronności państwa w szczególności:
a)
zakłady produkcji specjalnej oraz zakłady, w których prowadzone są prace
naukowo-badawcze lub konstruktorskie w zakresie takiej produkcji,
b)
zakłady produkujące, remontujące i magazynujące uzbrojenie, urządzenia
i sprzęt wojskowy,
c)
magazyny rezerw państwowych;
2)
w zakresie ochrony interesu gospodarczego państwa w szczególności:
a)
zakłady mające bezpośredni związek z wydobyciem surowców mineralnych
o strategicznym znaczeniu dla państwa,
b)
porty morskie i lotnicze,
c)
banki i przedsiębiorstwa wytwarzające, przechowujące bądź transportujące
wartości pieniężne w znacznych ilościach;
3)
w zakresie bezpieczeństwa publicznego w szczególności:
a)
zakłady, obiekty i urządzenia mające istotne znaczenie dla funkcjonowania
aglomeracji miejskich, których zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić
26
zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, w szczególności
elektrownie i ciepłownie, ujęcia wody, wodociągi i oczyszczalnie ścieków,
b)
zakłady stosujące, produkujące lub magazynujące w znacznych ilościach
materiały jądrowe, źródła i odpady promieniotwórcze, materiały toksyczne,
odurzające, wybuchowe bądź chemiczne o dużej podatności pożarowej lub
wybuchowej,
c)
rurociągi paliwowe, linie energetyczne i telekomunikacyjne, zapory wodne
i śluzy oraz inne urządzenia znajdujące się w otwartym terenie, których
zniszczenie lub uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia lub
zdrowia ludzi, środowiska albo spowodować poważne straty materialne;
4)
w zakresie ochrony innych ważnych interesów państwa w szczególności:
a)
zakłady o unikalnej produkcji gospodarczej,
b)
obiekty i urządzenia telekomunikacyjne, pocztowe oraz telewizyjne
i radiowe,
c)
muzea i inne obiekty, w których zgromadzone są dobra kultury narodowej,
d)
archiwa państwowe.
Właściwy terytorialnie Komendant Wojewódzki Policji może, w drodze decyzji
administracyjnej, wydać zezwolenie na utworzenie wewnętrznej służby ochrony
w jednostce, w skład której nie wchodzą obszary, obiekty i urządzenia umieszczone
w ewidencji prowadzonej przez wojewodę, na wniosek kierowników tych jednostek,
uzasadniony ważnym interesem gospodarczym lub publicznym.
Wewnętrzne służby ochrony w zakresie ochrony osób i mienia współpracują z
Policją, jednostkami ochrony przeciwpożarowej, obrony cywilnej i strażami gminnymi
(miejskimi).
Do ich zadań należy w szczególności:
1)
zapewnianie ochrony mienia w granicach chronionych obszarów i obiektów;
2)
zapewnianie ochrony ważnych urządzeń jednostki, znajdujących się poza
granicami chronionych obszarów i obiektów;
3)
konwojowanie mienia jednostki;
4)
wykonywanie innych zadań wynikających z planu ochrony jednostki.
27
Wewnętrzne służby ochrony, powołane przez przedsiębiorców, mogą
wykonywać usługi w zakresie ochrony osób i mienia po uzyskaniu przez nich
koncesji.
Komendant
Główny
Policji
sprawuje
nadzór
nad
działalnością
specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych, z zastrzeżeniem art. 44 i 44a
ustawy o ochronie osób i mienia, w zakresie:
1)
zasad i sposobów realizacji zadań ochrony osób i mienia;
2)
sposobów użycia przez pracowników tych formacji środków przymusu
bezpośredniego lub broni palnej;
3)
posiadania przez pracowników ochrony niezbędnych kwalifikacji.
Nadzór ten polega na:
1)
kontroli organizacji i zasad działania, uzbrojenia, wyposażenia oraz współpracy
z innymi formacjami i służbami;
2)
kontroli zgodności aktualnego stanu ochrony jednostki z planem ochrony;
3)
wstępie na teren obszarów i obiektów, a także innych miejsc, w których jest
prowadzona ochrona, oraz żądaniu wyjaśnień i udostępniania bądź wglądu
w dokumentację ochronną;
4)
wstępie na teren siedziby przedsiębiorcy prowadzącego działalność w zakresie
ochrony osób i mienia, w takich dniach i godzinach, w jakich jest prowadzona
lub powinna być prowadzona działalność;
5)
wydawaniu pisemnych zaleceń mających na celu usunięcie stwierdzonych
nieprawidłowości i dostosowanie działalności specjalistycznej uzbrojonej
formacji ochronnej do przepisów prawa.
Współdziałanie Policji z agencjami ochrony osób i mienia reguluje
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 grudnia
1998 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad współpracy specjalistycznych
uzbrojonych formacji ochronnych z Policją, jednostkami ochrony przeciwpożarowej,
obrony cywilnej i strażami gminnymi (miejskimi).
Rozporządzenie określa szczegółowe zasady współpracy specjalistycznych
uzbrojonych formacji ochronnych, zwanych dalej "formacjami ochronnymi", z Policją,
jednostkami ochrony przeciwpożarowej, obrony cywilnej i strażami gminnymi
(miejskimi) w zakresie wykonywanych zadań ochrony osób i mienia.
28
Współpracę tę podejmuje kierownik jednostki chronionej przez formacje
ochronne odpowiednio z właściwym terytorialnie:
1)
komendantem jednostki organizacyjnej Policji;
2)
kierownikiem jednostki ochrony przeciwpożarowej;
3)
szefem obrony cywilnej;
4)
komendantem straży gminnej (miejskiej).
Współpraca formacji ochronnych z Policją polega w szczególności na:
1)
wymianie informacji o zagrożeniach w zakresie bezpieczeństwa osób i mienia
oraz zakłócania spokoju i porządku publicznego;
2)
współdziałaniu w celu utrzymania spokoju i porządku publicznego podczas
zgromadzeń, imprez artystycznych, rozrywkowych i sportowych, w zakresie
określonym w odrębnych przepisach;
3)
współdziałaniu
przy
zabezpieczaniu
miejsc
popełnienia
przestępstw
i wykroczeń w granicach chronionych obszarów, obiektów lub urządzeń;
4)
wzajemnych konsultacjach doskonalących metody współpracy.
29
Literatura:
1.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j., Dz. U. Nr 142
z 2001r., poz. 1591, z późn. zm.).
2.
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j., Dz. U. Nr 43 z 2007 r., poz. 277,
z późn. zm.).
3.
Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (t. j. Dz. U. Nr 12
z 2009 r., poz. 68 z późn. zm.).
4.
Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t. j. Dz. U. Nr 45 z 2005 r., poz. 435
z późn. zm.).
5.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn.
zm.).
6.
Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. Nr 145
z 2005 r., poz. 1221 z późn. zm.).
7.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (Dz. U. nr 123, poz. 779
z późn. zm.).
8.
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t.j., Dz. U. Nr 142
z 2001 r., poz. 1590, z późn. zm.).
9.
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j., Dz. U. Nr 142
z 2001 r., poz. 1592, z późn. zm.).
10.
Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (t. j. Dz. U. Nr 16
z 2007 r., poz. 94 z późn. zm.).
11.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie sposobu
postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów ( Dz. U.
Nr 141, poz. 1186 ).
12.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 29 września 2004 r. w sprawie
współdziałania straży ochrony kolei z Policją, Strażą Graniczną i Inspekcją
Transportu Drogowego (Dz. U. Nr 223, poz. 2262.).
13.
Rozporządzenie
Ministra
Ochrony
Ś
rodowiska,
Zasobów
Naturalnych
i Leśnictwa z dnia 15 września 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad
współdziałania Lasów Państwowych z Policją (Dz. U. Nr 78, poz. 397.).
30
14.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 grudnia
1998 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad współpracy specjalistycznych
uzbrojonych
formacji
ochronnych
z
Policją,
jednostkami
ochrony
przeciwpożarowej, obrony cywilnej i strażami gminnymi (miejskimi) (Dz. U.
Nr 161, poz.1108.).
15.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 12 sierpnia
2004 r. w sprawie zakresu i sposobu współpracy Policji ze strażami gminnymi
(miejskimi) oraz zakresu sprawowania przez Komendanta Głównego Policji
nadzoru nad działalnością straży (Dz. U. Nr 187, poz. 1943.).
16.
Zarządzenie nr 1429 Komendanta Głównego Policji z dnia 31 grudnia 2004 r.
w sprawie wprowadzenia w Policji procedur reagowania w sytuacjach
kryzysowych (Dz. Urz. KGP z 2005 r. Nr 3, poz. 8).
17.
Porozumienie między Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej
a Komendantem Głównym Policji z dnia 12 czerwca 2001 r. o współdziałaniu
Państwowej Straży Pożarnej i Policji.
18.
Porozumienie Komendanta Głównego Policji i Komendanta Głównego Straży
Granicznej z dnia 17 czerwca 2004 r. w sprawie współdziałania Policji i Straży
Granicznej (Dz. Urz. KGP Nr 11, poz. 58).
Pozycje zwarte:
1.
Lidwa W., Współdziałanie w walce lądowej, Toruń 2000.
2.
Szafrański J., Współdziałanie jednostek obrony terytorialnej i Policji w walce
z terroryzmem, WSPol Szczytno 2004.
3.
Ura E., Prawne zagadnienia ochrony osób i mienia, Wydawnictwo Oświatowe
FOSZE, 1998.
Inne:
1.
<www.zmp.poznan.pl>.
2.
<www.strazgraniczna.pl>.