Katedra Mikrobiologii

i Biotechnologii Stosowanej

Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Skład osobowy

pracownicy

• prof. dr hab. Waldemar Dąbrowski – profesor zwyczajny - kierownik

Katedry

• prof. dr hab. inż. Elżbieta Daczkowska-Kozon – profesor zwyczajny

• dr hab. inż. Elżbieta Bogusławska-Wąs - adiunkt

• dr inż. Barbara Szymczak – adiunkt

• dr inż. Wojciech Sawicki

–

adiunkt

• dr inż. Alicja Dłubała

–

asystent

Doktoranci

•

Mgr inż. Kamila Bojko

•

Mgr inż. Maciej Grabowski

•

Mgr inż. Izabla Helak

•

Mgr inż. Patrycja Kowal

•

Mgr inż. Maria Laskowska

•

Mgr inż. Magdalena Majkut

•

Mgr inż. Kamila Muskalska

Rys historyczny Katedry

Początki obecnej Katedry Mikrobiologii i Biotechnologii Stosowanej sięgają 1960 r., kiedy to

przy Katedrze Technologii

Przemysłu Rybnego na Wydziale Rybactwa WSR w Olsztynie

utworzona

została Pracownia Mikrobiologii.

Po przeniesieniu do Szczecina Pracownia zostaje

przekształcona w Zakład Mikrobiologii

w

powstałym w 1966 r. Wydziale Rybactwa Morskiego WSR Szczecin. Kierownikiem zostaje

prof. dr hab.

Stanisław Zaleski.

W 1971 r. wraz ze zmianami struktury organizacyjnej WSR

Zakład Mikrobiologii wraz z 4

innymi jednostkami organizacyjnymi

Wydziału tworzy Instytut Technologii Przemysłu Rybnego,

którego dyrektorem zostaje prof. S. Zaleski (także rektor WSR w latach 1969-72).
W 1975 r.

Wydział Rybactwa Morskiego przekształca się w Wydział Rybactwa Morskiego

i Technologii

Żywności a Zakład Mikrobiologii w Zakład Mikrobiologii Żywności, rozszerzając profil

badawczy na wszystkie grupy towarowe

żywności.

Skład osobowy Zakładu, w tym czasie, stanowią: Kierownik: prof. dr hab. Stanisław Zaleski,

adiunkci: dr

inż. Krystyna Ceronik, dr inz. Edward Ceronik, st. asystenci: mgr inż.. Elzbieta

Daczkowska, mgr.

inż. Anna Fik, aystent techniczny Anna Koronkiewicz, specjaliści: mgr Ludmiła

Jakubowska,

inż.. Irena Stopikowska, st. Technicy: inż.. Dorota Gołaska-Imiałek, Krystyna

Daszko, technik: Hanna Bruns.

Rys historyczny cd.

W 1982 r. prof. Zaleski

odszedł do WSR we Wrocławiu a pełniącym obowiązki

kierownika

zakładu został dr inż. Edward Ceronik. W 1986 r. wraz ze zniesieniem

struktur instytutowych

Zakład został włączony do Katedry Towaroznawstwa i Oceny

Jakości.
W 1994 r.

zastał przyjęty na Wydział dr hab. Waldemar Dąbrowski

i w 1995 r.

został kierownikiem tego Zakładu, który w 1996 r. został przekształcony

w

Katedrę. W 2010 r. nazwa Katedry została zmieniona, ze względu reorientację profilu

naukowego, na

Katedrę Mikrobiologii i Biotechnologii Żywności.

Dydaktyka
W Katedrze prowadzone

są zajęcia dydaktyczne dla kierunków Technologia żywności i

żywienie człowieka, Mikrobiologia stosowana, Zarządzanie i bezpieczeństwo żywności,
Rybactwo oraz Biotechnologia z

następujących przedmiotów:

•mikrobiologia ogólna
•mikrobiologia żywności
•mikrobiologia
•mikrobiologia przemysłowa
•mikrobiologia produktów fermentowanych
•podstawy biotechnologii
•biotechnologia żywności
•diagnostyka mikrobiologiczna
•techniki mikrobiologiczne
•mikrobiologia lekarska
•mikrobiologia sanitarna z epidemiologią
•ekologia mikroorganizmów
•genetyka drobnoustrojów
•elementy prawa w laboratoryjnej

Obszary badawcze jednostki

•

typowe i atypowe szczepy Listeria monocytogenes w

żywności i środowisku

•

występowanie i zróżnicowanie drobnoustrojów patogennych pochodzących z żywności
i

środowiska;

•

wykorzystanie

drobnoustrojów w technologii i biotechnologii

•

mikrobiologia

środowisk wodnych;

•

wykrywanie

zafałszowań surowców i produktów metodami biologii molekularnej

•

identyfikacja

drobnoustrojów patogennych pochodzących z żywności i środowiska

techniką Real-Time PCR

Obszary badawcze jednostki c.d

.

•

sterylizacja przypraw z zastosowaniem zimnej plazmy

•

niszczenie

drobnoustrojów w środowisku płynnym z zastosowanie zimnej plazmy

•

dyskretne zmiany struktury i metabolizmu

drobnoustrojów pod wpływem zimnej plazmy

•

bioróżnorodność i potencjał toksynotwórczy gronkowców koagulazo-ujemnych

•

zdolność do tworzenia biofilmu przez potencjalnie toksynotwórcze i psychrotolerancyjne
Bacillus cereus w

żywności minimalnie przetworzonej

•

geny wirulencji w serotypach Listeria monocytogenes

•

poszukiwanie

szczepów Streptomyces produkujących transglutraminazę

Osiągnięcia – okres 1994

–

2016

•

12

doktoratów

•

2 habilitacje (dwie w przygotowaniu)

•

1 profesura

•

9

zgłoszeń patentowych

•

12

Grantów KBN, grant Inkubator Inowacyjności, grant SPBO Ryby

•

wyposażenie Katedry w bardzo nowoczesną aparaturę

•

pracownicy Katedry byli inicjatorami uruchomienia

studiów Mikrobiologia stosowana oraz

znacząco przyczynili się do uruchomienia studiów Zarządzanie bezpieczeństwem i jakością
żywności

•

katedra

stała się w Polsce znanym ośrodkiem badań nad wykrywaniem zafałszowań

żywności - stała współpraca z Państwową Inspekcją Handlową

•

jednostka jest

wiodącym w Polsce ośrodkiem, zajmującym się od 18 lat badaniami nad

bakteriami z rodzaju Listeria ( 7

doktoratów, 1 przygotowywana habilitacja, 7 grantów KBN)

•

nawiązano współpracę z Wydziałem Elektrycznym ZUT w zakresie badań nad
zastosowaniem zimnej plazmy w technologii

żywności – 1 ukończony doktorat dwa

realizowane.

Wspólne patenty (4 ), wspólne 4 publikacje

.

Wybrane zrealizowane projekty i granty zrealizowane

•

Analiza struktury polskiego sektora rybnego w aspekcie

występowania zafałszowań produktów

niedeklarowanymi

składnikami

•

Wykrywanie i

różnicowanie różnych gatunków mięsa jako składnika żywności przetworzonej przy

zastosowaniu techniki PCR (polymerase chain reaction)

•

Nowe patogeny w

żywności

•

Obecność genów warunkujących produkcję toksyny emetycznej u bakterii z grupy Bacillus cereus
izolowanych z

żywności wygodnej

•

Sektorowy Program Operacyjny (SPO)

Rybołówstwo i przetwórstwo ryb 2004-2006. Analiza ryb,

surowców i produktów rybnych pod kątem obecności wieloopornych gronkowców złocistych
i

paciorkowców kałowych, w tym gronkowców MRSA i enterokoków VRE.

•

projekt

współfinansowany przez UE ze Środków Przejściowych 2005 (Transition Facility 2005) na

wzmocnienie

możliwości instytucjonalnych w Polsce w ramach „Promowanie bezpieczeństwa

konsumentów” Specjalistyczne szkolenia dla pracowników Inspekcji Handlowej przeprowadzających
badania laboratoryjne: Test ELISA do identyfikacji genetycznie modyfikowanych

organizmów

w produktach

spożywczych.

•

projekt

współfinansowany przez UE ze Środków Przejściowych 2005 (Transition Facility 2005) na

wzmocnienie

możliwości instytucjonalnych w Polsce w ramach „Promowanie bezpieczeństwa

konsumentów” Specjalistyczne szkolenia dla pracowników Inspekcji Handlowej przeprowadzających
badania laboratoryjne : Techniki PCR w analizie gatunku

mięsa oraz produktów GMO.

Współuczestnictwo w dużych grantach badawczych, zakończone i realizowane

Projekt badawczy:

„Monitoring mikrobiologiczny systemów filtracyjnych wykorzystywanych

do hodowli

łososia atlantyckiego (Salmo salar)” w ramach w ramach projektu

„Wykorzystanie technologicznych zasolonych wód geotermalnych do chowu i hodowli ryb”

Projekt badawczy:

„Prozdrowotne dodatki do żywności zawierające immoblilizowane

nienasycone kwasy

tłuszczowe oraz bakterie priobiotyczne otrzymywane metodą suszenia

rozpyłowego” nr POIG.01.03.0-32-193/09-00

Projekt monitoringowy z

Urzędem Morskim: „Budowa falochronu osłonowego dla portu

zewnętrznego w Świnoujściu wraz z przedsięwzięciem pn. ”Usuwanie do morza urobku
z

pogłębiania akwenów związanych z budową falochronu osłonowego dla portu

zewnętrznego w Świnoujściu”.

Wyposażenie Katedry

•

mikroskop fluorescencyjny Nicon Eclipse,

•

autoklawy, suszarki,

wirówki

•

zamrażarka -80

0

C

•

boksy i komory laminarne

•

Vitec System ATB, HydroLab,

•

aparatura do

badań DNA w reakcji PCR Aparat do Real- Time PCR – Light Cycler® 480

(Roche)

•

termocykler Eppendorf Mastercycler gradient

•

aparat do Real

– Time Light Cycler 2.0 Roche

•

aparatura do

badań DNA w reakcji Real Time PCR - Spektrofotometr NanoDrop ND 1000

(NanoDrop Technologies)

•

aparat do poziomej elektroforezy

– Sub- Cell-GT (BioRad)

•

zasilacz do elektroforezy

– MP 300V (Major Science)

•

aparat do wizualizacji i archiwizacji danych

– GelDoc 2000 (Bio Rad)

•

bioreaktor INFORS HT

•

aparatura do elektroforezy pulsacyjnej DNA

Współpraca z przedsiębiorstwami i urzędami państwowymi:

•

EUROFISH Sp. z o.o.,

•

Spółka Wodna Miedwie

•

Elektrownia Dolna Odra

•

Inspekcja Handlowa w Szczecinie

•

Inspekcja Handlowa

Artykułów Rolno Spożywczych

•

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta

•

Urząd Celny w Szczecinie

•

Urząd Morski w Szczecinie

•

Browar Szczecin

•

Drobimex Szczecin

Sukcesy aktualnych i

byłych pracowników:

•

prof. dr hab. Waldemar

Dąbrowski - Zachodniopomorski Nobel 2006

•

dr Wojciech Sawicki

– Nagroda Prezydenta Miasta za najlepszą pracę doktorską za 2006

•

dr Dagmara Klein

– Thermo Scientific Oxoid Londyn, Uniwersytet w Geteborgu

•

dr Urszula

Czekajło-Kołodziej – Prezes Polcargo Diagnostyka dla regionu północno

zachodniej Polski

•

Katarzyna Czeszejko - Hochschule

Osnabrück - Campus Lingen, Fakultät Management,

Kultur und Technik, Niemcy

Wybrane publikacje

pracowników Katedry z ostatnich lat

Grabowski M., Strzelczak A.,

Dąbrowski W.: Low pressure cold plasma as an alternative method

for black pepper sterilization. Journal of Life Sciences 2014, 8: 931-939.
•Grabowski M., Wójcik M., Dąbrowski W.: Effect of low-pressure cold plasma on sensory quality
and polyphonols content of spices. Global Scholastic Research Journal of Multidisciplinary 2016,
2, 1-14.

Maria Magdalena Laskowska,

Elżbieta Bogusławska- Wąs, Patrycja Kowal, Marcin Hołub,

Waldemar

Dąbrowski "Skuteczność wykorzystania niskotemperaturowej plazmy w mikrobiologii i

medycynie"

Postępy Mikrobiologii 2016

Grabowski M.,

Hołub M., Balcerak M., Kalisiak S., Dąbrowski W.: Black pepper powder

microbiological quality improvement using DBD systems in atmospheric pressure. European
Physical Journal Applied Physics 2015, 71, 1-6

Szymczak B., 2015. The effect of type soil on occurrence of L. monocytogenes in fruit and
vegetables, Food Microbiology: Fundamentals, Challenges and Health Implication, chapter 2, pp.
25-42, editor:Elaine Perkins

Szymczak B.,

Dąbrowski W. 2015. Effect of filling type and heating method on prevalence of

Listeria species and L. monocytogenes in dumplings produced in Poland. Journal of Food
Science volume 80, issue 5,

Wybrane publikacje

pracowników Katedry z ostatnich lat

•Muskalska K., Szymczak B. 2015. Postępy badań nad bakteriami rodzaju Listeria. Postępy
Mikrobiologii 54, 2, 123

–132,

•Szymczak B., Sawicki W., Dąbrowski W. 2014. Anthropogenic impact on the presence of L.
monocytogenes in soil, fruits and vegetables. Folia Microbiologica, Jan;59(1):23-9.
•Szymczak M., Szymczak B., Koronkiewicz A., Felisiak K., Bednarek M. 2013.

.

Effect of Cover

Brine Type on the Quality of Meat from Herring Marinades. Journal of Food Science 78: 619-625,
•Szymczak B., Sawicki W., Bogusławska – Wąs E., Koronkiewicz A., Dąbrowski W., 2011:
Występowanie L. monocytogenes w świeżych owocach i warzywach pochodzących z upraw
ekologicznych

województwa zachodniopomorskiego. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. 2

(75)
•Drost A., Nędzarek A., Bogusławska-Wąs E., Tórz A., Bonisławska A. UF application for
innovative reuse of fish brine: product quality, CCP management and the HACCP system. 2014.
37, 396-401, Journal of Food Process Engineering .