GWARANCJE NIEZAWISŁOŚCI SĘDZIÓW

Niezawisłość sędziowska- niedopuszczalność jakiejkolwiek ingerencji z zewnątrz lub wywierania nacisku

na sędziego w kierunku takiego czy innego rozstrzygnięcia sprawy.

Gwarancje o charakterze organizacyjnym:

1 ) oddzielenie organizacyjne sądów od organów innych władz,

2) ustawowe określenie zakresu jurysdykcji poszczególnych sądów,

3) dostarczenie przez państwo środków umożliwiającym sądom prawidłowe wypełnianie ich funkcji.

Gwarancje o charakterze funkcjonalnym:

1 ) zakaz ingerencji organów innych władz w orzecznictwo sądów (wyjątek stanowi tu przyznane

prezydentowi prawo łaski),

2) zakaz wydawania ustaw z mocą wsteczną,

3) pozostawienie wyłącznie sądowi decydowania o tym, czy przedłożona mu sprawa należy do jego

kompetencji.

Gwarancje o charakterze procesowym:

1 ) jawność postępowania sądowego,

2) tajność narady sędziowskiej,

3) kolegialność orzekania,

4) swobodna ocena dowodów,

5) instytucja wyłączenia sędziego od udziału w konkretnej sprawie.

Gwarancje dotyczące pozycji sędziego:

1) ustawowe określenie wymogów, jakie powinni spełniać kandydaci na sędziów poszczególnych sądów i

trybunałów zapewniające z jednej strony odpowiednie kwalifikacje zawodowe i moralne sędziego, a z drugiej

strony swobodę ubiegania się każdego, kto spełnia określone prawem warunki o uzyskanie urzędu;

2) powoływanie wszystkich sędziów przez Prezydenta RP, na wniosek KRS; oznacza to, że sądy nie tylko

działają w imieniu państwa wydając wyroki, ale też państwo, a konkretnie jeden z jego naczelnych organów,

powołuje sędziów;

3) powoływanie sędziów na czas nieoznaczony zapewniające im stabilizację zawodową;

4) nieusuwalność sędziów z urzędu oznaczająca, że złożenie sędziego z urzędu, zawieszenie w urzędowaniu,

przeniesienie do innej siedziby lub na inne stanowisko wbrew jego woli może nastąpić jedynie na mocy

orzeczenia sądu i tylko w wypadkach wyraźnie przewidzianych w ustawie oraz w trybie tą ustawą

określonym;

5) immunitet sędziowski oznaczający, że sędzia nie może być, bez uprzedniej zgody sądu określonego w

ustawie, pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności; nie może on też być zatrzymany

bądź aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest

niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania; o zatrzymaniu sędziego powiadamia się

niezwłocznie prezesa właściwego sądu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego;

6) niepołączalność stanowiska sędziego z należeniem do partii politycznej, związku zawodowego oraz z

prowadzeniem działalności publicznej nie dającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i nie-

zawisłości sędziowskiej;

7) materialna niezależność sędziów'; sędziowie powinni mieć zapewnione wynagrodzenie odpowiadające

godności ich urzędu oraz zakresowi ich obowiązków.