Gwarancje niezawisłości sędziów p. nr 118

Niezawisłość sędziowska- niedopuszczalność jakiejkolwiek ingerencji z zewnątrz lub wywierania nacisku na sędziego w kierunku takiego czy innego rozstrzygnięcia sprawy.

Gwarancje o charakterze organizacyjnym:1 ) oddzielenie organizacyjne sądów od organów innych władz,2) ustawowe określenie zakresu jurysdykcji poszczególnych sądów,3) dostarczenie przez państwo środków umożliwiającym sądom prawid­łowe wypełnianie ich funkcji.

Gwarancje o charakterze funkcjonalnym:1 ) zakaz ingerencji organów innych władz w orzecznictwo sądów (wy­jątek stanowi tu przyznane prezydentowi prawo łaski),2) zakaz wydawania ustaw z mocą wsteczną,3) pozostawienie wyłącznie sądowi decydowania o tym, czy przedłożo­na mu sprawa należy do jego kompetencji.

Gwarancje o charakterze procesowym: 1 ) jawność postępowania sądowego,2) tajność narady sędziowskiej, 3) kolegialność orzekania,4) swobodna ocena dowodów,5) instytucja wyłączenia sędziego od udziału w konkretnej sprawie.

Gwarancje dotyczące pozycji sędziego:1) ustawowe określenie wymogów, jakie powinni spełniać kandydaci na sędziów poszczególnych sądów i trybunałów zapewniające z jed­nej strony odpowiednie kwalifikacje zawodowe i moralne sędziego, a z drugiej strony swobodę ubiegania się każdego, kto spełnia okre­ślone prawem warunki o uzyskanie urzędu;2) powoływanie wszystkich sędziów przez Prezydenta RP, na wniosek KRS; oznacza to, że sądy nie tylko działają w imieniu państwa wydając wyroki, ale też państwo, a konkretnie jeden z jego naczelnych orga­nów, powołuje sędziów; 3) powoływanie sędziów na czas nieoznaczony zapewniające im stabi­lizację zawodową; 4) nieusuwalność sędziów z urzędu oznaczająca, że złożenie sędziego z urzędu, zawieszenie w urzędowaniu, przeniesienie do innej siedzi­by lub na inne stanowisko wbrew jego woli może nastąpić jedynie na mocy orzeczenia sądu i tylko w wypadkach wyraźnie przewidzia­nych w ustawie oraz w trybie tą ustawą określonym; 5) immunitet sędziowski oznaczający, że sędzia nie może być, bez uprze­dniej zgody sądu określonego w ustawie, pociągnięty do odpowie­dzialności karnej ani pozbawiony wolności; nie może on też być za­trzymany bądź aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczyn­ku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnie­nia prawidłowego toku postępowania; o zatrzymaniu sędziego po­wiadamia się niezwłocznie prezesa właściwego sądu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego;6) niepołączalność stanowiska sędziego z należeniem do partii politycz­nej, związku zawodowego oraz z prowadzeniem działalności pub­licznej nie dającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i nie­zawisłości sędziowskiej; 7) materialna niezależność sędziów'; sędziowie powinni mieć zapew­nione wynagrodzenie odpowiadające godności ich urzędu oraz za­kresowi ich obowiązków.

---