Podstawy prawoznawstwa 22.10.2013

Wykład 3

1

Funkcje prawa

Funkcja organizacyjna – prawo reprezentuje ład , porządek i organizacje. Pomaga tak ukształtować
struktory życia zbiorowego, aby zapewnić opanowanie chaosu i stworzyć porządek wzajemnych
oddziaływań jednostek i organizacji w skomplikowanym układzie powiązań i zależności
społecznych, politycznych, gospodarczych itp.

Funkcja ochronna – prawo ma chronić egzystencje biologiczna ludzi. Prawo ma tworzyć ład w
relacjach: społeczeństwo – jego organizacje, tzn. gwarantować poszanowanie życia, zdrowia,
wolności, własności itp. Prawo określa uprawnienia i obowiązki państwa ( rozumianego przede
wszystkim jako aparat wykonujący zadania publiczne ) i innych elementów systemu politycznego (
partii politycznych, organizacji interesów grupowych), a także jednostek i ich organizacji względem
siebie i wobec państwa.

Funkcja kontrolna – prawo formułuje wiążące reguły postępowania i przewiduje sposoby reakcji
państwa na odstępstwa od tych reguł. Jest to kontrola zachowań poprzez prawo.

Funkcja represyjna – prawo przewiduje możliwości uruchomienia aparatu przymusu państwa, z
którego pomocą eliminuje się zachowania zagrażające wartościom chronionym przez prawo

Funkcja rozstrzygania konfliktów – prawo stwarza procedury rozstrzygania sporów między ludźmi
i organizacjami, a także sporów z organami wladzy publicznej. Stwarza konsensualne ( przez
umowy ), koncyliacyjne ( z udziałem mediatora ), arbitrażowe ( z udziałem arbitra ) i
adjudykacyjne ( sadowe ) drogi rozwiązywania konfliktów.

Funkcja partycypacyjna – istotne znaczenie prawa w systemach demokratycznych: prawo stwarza
mechanizmy umożliwiające społeczeństwu wpływ na decyzje podejmowane w systemie
politycznym – pośredni wpływ na rządzenie krajem.

Funkcja wychowawcza – skuteczne prawo powinno wdrażać w stosunkach międzyludzkich
określone wartości moralne ( sprawiedliwość, równość, szacunek itp.. ) Prawo może działać
prewencyjnie ( zapobiegawczo ) i niekiedy resocjalizacyjnie.

Funkcja dynamizacyjna – prawo sprzyja promowaniu zmian w różnych sferach życia społecznego.

Funkcja dystrybutywna – prawo przyczynia się do rozdziału w społeczeństwie różnego rodzaju
dóbr i ciężarów ( np. w prawie cywilnym czy podatkowym )

Funkcja wychowawcza – skuteczne prawo powinno wdrażać w stosunkach międzyludzkich
określone wartości moralne ( sprawiedliwość, równość, szacunek itp. ) Prawo może działąć
prewencyjnie ( zapobiegawczo ) i niekiedy resocjalizacyjnie.

Funkcja dynamizacyjna – prawo sprzyja promowaniu

Podstawy prawoznawstwa 22.10.2013

Wykład 3

2

Wypowiedzi Dyrektywalne i ich Rodzaje

Wypowiedź to akt mowy dokonywany przez kogoś wokreślonym języku.

Ze względu na to jakie funkcje pełni wypowiedź, wypowiedzi dzieli się na:

1/ opisowe

2/pozaopisowe

Stwierdza że tak a tak jest, albo tak

Jej funkcją nie jest informowanie o

a tak nie jest – stwierdza fakty

rzeczywistości

rzeczywiste, albo jedynie wyobrażane

Wypowiedzi wyrażające oceny

Pełnią funkcję ekspresywną.

Wyróżnia się najczęściej dwa rodzaje ocen a w konsekwencji tego dwa rodzaje wypowiedzi
ocennych;

1/ wypowiedzi wyrażająceoceny zasadnicze samoistne

2/ wypowiedzi wyrażające oceny zasadnicze podbudowane instrumentalnie

Wypowiedzi wyrażające oceny zasadnicze samoistne

Ich cechą jest subiektywizm

Zdania; „ S jest dobry” , „ X jest piękny „ informują nas nie o rzeczywistych cechach X, lecz o tym,
ż

e w przekonaniu mówiącego

Wypowiedzi wyrażające oceny zasadnicze podbudowane instrumentalnie

Wyrażają one aprobatę lub dezaprobatę dla pewnego stanu rzeczy jako środka prowadzącego

do osiągnięcia przyjętego celu korzyści

Przykład; „Palenie jest szkodliwe dla zdrowia” - wypowiedź ta nie zawiera negatywnej oceny
palenia, ale odwołuje się do innego dobra – zdrowia. Cała wypowiedź koncentruje się do innego
dobra – zdrowia. Cała wypowiedź koncentruje się na istnieniu związku przyczynowego między
ś

rodkiem a celem.

Wypowiedzi dyrektywalne

Wypowiedzi , które mają wpływać na zachowania osób do których są skierowane, pełnią rolę
sugestywną ,
Rodzaje wypowiedzi dyrektywnych :

1.

Dyrektywy celowościowe – odpowiednik norm hipotetycznych; Struktura : Jeżeli podmiot
A mający cechy C znajdzie się w okolicznościach W to powinien czynić C.; Jest to
wypowiedź w jakimś sensie doradcza.

Dyrektywa może wyznaczać warunki konieczne lub wystarczające do zrealizowania określonego
stanu rzeczy. Zwykle chodzi o wskazanie zespołu warunków koniecznych albo alternatywnych
warunków wystarczających. „Jeżeli chcesz zdać egzamin ze wstępu powinieneś dobrze
przestudiować podręcznik”

2.

reguły sensu czy