2002 07 Szkola konstruktorowid Nieznany

E l e k t r o n i k a d l a W s z y s t k i c h

Lipiec 2002

Zbyszek Orłowski po analizie treści nadsyła−
nych e−maili zasygnalizował mi ostatnio, że
istnieje duże zainteresowanie układami elek−
tronicznymi do akwarium. Iw ten sposób
zrodził się temat kolejnego zadania Szkoły:

Zaprojektować urządzenie elektro−

niczne, przydatne do domowego akwa−
rium, terrarium czy oczka wodnego.

Osoby, które nie mają i nie miały akwa−

rium, powinny zasięgnąć opinii znajomych
akwarystów. W czym my, elektronicy, mogli−
byśmy tu pomóc? A może macie własne
przemyślenia i pomysły w tej dziedzinie?

Ponieważ coraz więcej osób ma na

podwórku małe oczka wodne, a w nich ryb−
ki, można pomyśleć także i o takich „akwa−
riach”. Oprócz rybek w naszych domach po−
jawia się coraz więcej innych egzotycznych
stworzeń. Dlatego temat zadania obejmuje
także terraria. Ogólnie biorąc, tematem zada−

nia może być urządzenie elektroniczne, po−
magające w domowej hodowli jakichkolwiek
żywych zwierząt.

Temat jest specyficzny i chyba dość trud−

ny, ale mam nadzieję, że przyślecie ciekawe
propozycje. Nie będzie tragedii, jeśli tym ra−
zem nie dotrze do mnie żaden model. Chodzi
mi o to, byście nie pominęli aspektów użyt−
kowych projektowanych układów. Niestety,
dość często zauważam, że nie tylko projekty
nadsyłane do Szkoły są oderwane od rzeczy−
wistości. A w naszej Szkole Konstruktorów
nie powinniśmy dopuścić do takiego groźne−
go skrzywienia. W skrajnym przypadku bę−
dzie lepiej, jeśli w ogóle nie będzie modeli,
a za to pojawią się godne uwagi projekty te−
oretyczne, a do tego ciekawe pomysły i idee.
Lepsze to, niż zupełnie niesprawdzone i nie−
praktyczne modele, konstruowane „sobie,
a muzom”.

Mimo wszystko spodziewam się, że za−

proponujecie budowę kompletnych „kom−
bajnów”. Z uwagi na zainteresowanie tema−
tem, ewentualne modele mają bardzo dużą

szansę na publikację w dziale E−2000 lub
w Forum Czytelników. Tylko mam gorącą
prośbę: nie budujcie modeli „w ciemno”, bez
konsultacji i bez sprawdzenia ich w prakty−
ce. Temat jest swoisty i trzeba uwzględnić
szereg praktycznych czynników. Dlatego
umówmy się, że jeśli ktoś chce przysłać mo−
del, niech sprawdzi go praktycznie, a przy−
najmniej zasięgnie opinii znajomego akwa−
rysty. Ikoniecznie niech wtedy napisze,
o tych próbach czy konsultacjach.

Każdy, kto już wcześniej wykonał i użytku−

je jakieś „akwarystyczne” urządzenie, może
śmiało podzielić się z drugimi swymi doświad−
czeniami, i to nie tylko w ramach Szkoły. Kto
chciałby opublikować stosowny projekt
w dziale E−2000,

P−3000 czy w Forum, może

najpierw skontaktować się ze mną (listownie
lub e−mailem: piotr.gorecki@edw.com.pl)
w celu uzgodnienia szczegółów, albo też od ra−
zu nadeśle projekt na adres redakcji EdW.

Czekam też na propozycje kolejnych za−

dań. Pomysłodawcy wykorzystanych zadań
otrzymują nagrody rzeczowe.

Temat zadania 73 brzmiał: Zaprojektować
urządzenie elektroniczne przydatne tury−
stom obozującym pod namiotami.

Pomysłodawca, Paweł Szwed, proponował

zaprojektowanie systemu łączności świetlnej
między namiotami, ale ja rozszerzyłem ramy
zadania. Nie uważam wcale pomysłu Pawła za
chybiony. System łączności świetlnej może się
komuś wydać dziwny i niepotrzebny, ale ja
mam w tej kwestii inne zdanie. Pod namiotami
obozują przede wszystkim ludzie młodzi i bar−
dzo młodzi. System łączności świetlnej, na

przykład w postaci telegrafu optycznego o za−
sięgu 100 czy 200 metrów może być znakomi−
tą zabawką, a dla wielu – pierwszym kontak−
tem z cudownym elektronicznym hobby. Mo−
że ponadto zachęcić do rozmaitych ekspery−
mentów, do zapoznania się z alfabetem Mor−
se’a, czy do zainteresowania się radiokomuni−
kacją. Cieszę się, że oprócz pomysłów na roz−
maite systemy łączności nadesłaliście wiele in−
nych interesujących rozwiązań i schematów.

Systemy łączności
świetlnej

Piotr Bechcicki z Sochaczewa zapropono−
wał budowę systemu łączności dźwiękowej

z wykorzystaniem lasera i fotorezystora.
Grzegorz Wieliszewski z Raczek chce za−
stosować laser i fototranzystor. Natomiast
Andrzej Szymczak ze Środy Śl. chce wyko−
rzystać diodę podczerwieni LD274. Marcin
Więckowski z Katowic też chce wykorzy−
stać promieniowanie podczerwone, a wiązkę
dodatkowo skupiać za pomocą soczewek.
Wszyscy wymienieni Koledzy proponują
klasyczne systemy analogowe, gdzie amplitu−
da promieniowania odpowiada chwilowej war−
tości sygnału audio. Układy należy jednak po−
ważnie zmienić i dopracować. Żeby dowarto−
ściować wymienionych niedoświadczonych je−
szcze uczestników powiem, że zaproponowali

Rozwiązanie zadania powinno zawierać schemat elektryczny i zwięzły opis działania.

Model i schematy montażowe nie są wymagane, ale przysłanie działającego modelu lub jego

fotografii zwiększa szansę na nagrodę.

Ponieważ rozwiązania nadsyłają Czytelnicy o różnym stopniu zaawansowania, mile widziane

jest podanie swego wieku.

Ewentualne listy do redakcji czy spostrzeżenia do erraty powinny być umieszczone na oddzielnych

kartkach, również opatrzonych nazwiskiem i pełnym adresem. Prace należy nadsyłać w terminie

45 dni od ukazania się numeru EdW (w przypadku prenumeratorów – od otrzymania pisma pocztą).

łł

Zadanie nr 77

Rozwiązanie zadania nr 73

Szkoła Konstruktorów

E l e k t r o n i k a d l a W s z y s t k i c h

Lipiec 2002

budowę komunikatorów elektromagnetycz−
nych z modulacją dwuwstęgową AM o czę−
stotliwości fali nośnej ponad 300 teraherców.

Pomysłodawca niniejszego zadania, Paweł

Szwed z Grodźca Śl. nadesłał pracę z propozy−
cją budowy toru laserowego z modulacją am−
plitudy, gdzie dzięki koderowi i dekoderowi
stereo możliwe jest przesłanie dwóch oddziel−
nych sygnałów albo sygnału stereo. Schematy
nadajnika i odbiornika są do wglądu na stronie
internetowej (Szwed1.gif, Szwed2.gif).

15−letni Kamil Waszczyński z Rudnik

przysłał schematy toru do przesyłania głosu
z układami scalonymi, które przestały być
produkowane, gdy Kamil chodził do przed−
szkola. (Waszczynski1.gif, Waszczynski2.gif).
Albo przerysował je z jakiejś starej książki
czy czasopisma, albo jest naprawdę zdolny
i powinien szybko rozwijać swe talenty. Na
razie na zachętę przydzielam jeden punkt
i czekam na dalsze, samodzielne prace.

Na rysunku 1 można zobaczyć prosty sy−

stem telegrafu optycznego z diodą podczer−
woną. Jego Autorem jest Jarosław Tarnawa
z Godziszki. Jarek wspomniał też krótko
o możliwości zastosowania toru z modulacją
FM uzyskiwaną z pomocą kostki 4046.
14−letni Jakub Jagiełło z Gorzowa Wlkp.
przysłał schemat telegrafu na podczerwień.
Budowę telegrafu świetlnego zaproponował
także Jacek Konieczny z Poznania. Prawi−
dłowo chce spożytkować w nadajniku kostkę
4047, natomiast jego odbiornik należałoby
radykalnie uprościć – zamiast fototranzysto−
ra i współpracującego układu zastosować go−
tową kostkę TFMS (SFH506).

Marin Wiązania z Gacek (ostatnio z Buska

Zdroju) wykonał mikroprocesorowy „Komuni−

kator świetlny”, pokazany na fotografii 1.
Nadajnikiem jest dowolny pilot pracujący
w kodzie RC−5. Ponieważ układ może zna−
leźć szereg innych pożytecznych zastosowań,
kieruję go do sprawdzenia i do publikacji.

Andrzej Sadowski−Skwarczewski ze

Skarżyska−Kam. przysłał tor laserowy audio.
Nadajnik i odbiornik można zobaczyć na foto−
grafiach 2 i 3. Zasada działania przypomina
wzmacniacze klasy D. Ten bardzo interesują−
cy projekt bez chwili namysłu skierowałem do
Pracowni Konstrukcyjnej i do publikacji.

Odstraszacze owadów

Sporo uczestników uznało, że bardzo przy−
datny pod namiotem okaże się odstraszacz
owadów. Chodzi głównie o komary, bo póki
co nie ma doniesień o elektronicznych od−
straszaczach meszek. Choć sprawa dyskusyj−
na, liczne źródła podają, że komary uciekają

od źródeł wysokiego dźwięku. Dane z po−
szczególnych publikacji nie są jednakowe,
jeśli chodzi o częstotliwość i ewentualną mo−
dulację dźwięku straszącego komary.

Nie ulega jednak wątpliwości, że letni po−

byt pod namiotem może być doskonałą oka−
zją do praktycznego wypróbowania różnych
odstraszaczy, różnych częstotliwości pracy
i modulacji. Można zacząć od prostych gene−
ratorów (ultra)dźwięku ciągłego.

Taki prosty generatorek wykonał 14−letni

Jakub Świegot ze Środy Wlkp., bo sam się
w ubiegłym roku przekonał, jak bardzo
przydatny byłby pod namiotem taki przy−
rząd. Model pokazany jest na fotografii 4,
a schemat na rysunku 2. W modelu często−
tliwość można zmieniać w zakresie około
12...25kHz.

Dariusz Dre−

licharz z Prze−
myśla wykonał
„Obozowy nie−
zbędnik”, poka−
zany na fotogra−
fii 5. Oryginalny
schemat zamie−
szczony jest na
rysunku 3. Nie−
zbędnik zawiera
odstraszacz ko−
marów i prosty
detektor

poja−

wienia się wody
pod namiotem.
Dariusz modulu−
je okresowo często−
tliwość generatora

VCC

C5V1

Głośnik lub

słuchawki

TFMS

ODBIORNIK

VCC

U1A

U1B

U1C

U1D

IRED

36kHz

np.1kHz

NADAJNIK

Rys. 1

Fot. 1 Komunikator Marcina Wiązani

C1
100 F

C2
10nF

VCC

3,3k

R2
15k

PR1
470

4011

R3
470

47nF

membrana

piezo

Fot. 5

Fot. 3 Odbiornik Andrzeja Sadowskie−

go−Skwarczewskiego

Fot. 2 Nadajnik Andrzeja Sadowskie−

go−Skwarczewskiego

Fot. 5 Niezbędnik

Dariusza Drelicharza

Fot. 4 Odstraszacz Jakuba Świegota

Rys. 2

Szkoła Konstruktorów

E l e k t r o n i k a d l a W s z y s t k i c h

Lipiec 2002

VCO w zakresie 16,5...21,5kHz (przebieg
modulujący można wziąć wprost z kondensa−
tora C3). Fotorezystor R1 pozwala włączać
odstraszacz automatycznie po zapadnięciu
zmroku. Detektor wody jest bardzo prosty,
słusznie nie uwzględnia problemu elektrolizy
ze względu na sporadyczny kontakt z wodą.
Popieram sens budowy wykrywacza wody
pod namiotem – w końcu czerwca 1984 na
kempingu w Giżycku nad kanałem Niegocin−
Kisajno sam przekonałem się, co znaczy wo−
da podchodząca w nocy do namiotu.

Budowę odstraszacza komarów proponu−

je też wspominany już Andrzej Szymczak.
Chce wykorzystać prosty generator z bram−
kami kostki 4049.

Ekonomiczne oświetlenie
turystyczne

Cieszę się, że pomyśleliście o odwiecznym
problemie obozowiczów, jakim jest oświetle−
nie. Zwyczajne latarki mają istotne wady,
w tym wąski strumień światła. Trudno zwy−
kłą latarką oświetlić wnętrze namiotu czy
stół z kolacją. W takich przypadkach znako−
micie zdają egzamin świetlówki. Mam wie−
lofunkcyjną latarkę Philipsa i znam z prakty−
ki zalety zawartej w niej przenośnej świe−
tlówki. Niektórzy Koledzy zamiast kupować
gotową lampę, chcą takową zrobić samo−
dzielnie. Ichwała im za to!

Na przykład Marcin Rekowski z Brusów

podał schemat prostej przetwornicy do świe−
tlówki. Z kolei Robert Jaworowski z Augu−
stowa przysłał schemat „Lampki biwakowej”
z diodami LED, obwodami automatycznego
wyłączania (Jaworowski.gif). Układ dodat−
kowo może pełnić rolę prostego alarmu na−

miotowego. Jego kolega, Mariusz Chilmon
też chce wykorzystać lampkę z diodą LED,
białą (Chilmon.gif). Obaj przewidzieli możli−
wość pracy ciągłej oraz tryb z automatycz−
nym wyłączaniem po upływie określonego
czasu. Pomysły są interesujące, bo rzeczywi−
ście jest szansa na wykonanie ekonomicznej,
choć niezbyt jasnej lampy. Najwięcej będzie
zależeć od diody (diod) LED. Trzeba dobrać
diodę o jak najszerszym kącie świecenia,
ewentualnie kilka takich diod. Powinny to
być diody dobrej firmy, ale raczej nie będą to

reklamowane diody super− i ultrajasne, bo te
mają wąski i bardzo wąski kąt świecenia. Za−
miast mało popularnych jeszcze diod białych
i niebieskich, trzeba będzie użyć diod zielo−
nych i żółtych, może nawet razem z czerwo−
nymi. Ponieważ jednak dioda jest punkto−
wym źródłem światła, być może trzeba bę−
dzie wykonać jakiś rozpraszacz. Godne roz−
ważenia jest wykorzystanie diod o dużych
gabarytach, np. o średnicy 10 milimetrów
z dyfuzyjną soczewką.

Z przyjemnością przeczytałbym o do−

świadczeniach w tym zakresie – jeśli ktoś
w czasie wakacji wypróbuje takie oświetlenie,
niech napisze do mnie, powołując się na to za−
danie Szkoły. Praktyczne wnioski można na−
wet przedstawić w krótkim artykule w Forum.

Fotografia 6 pokazuje model Bartłomieja

Stróżyńskiego z Kęt. Jest to przetwornica in−
dukcyjna z prostym obwodem automatyki.
Bartek opisał szczegółowo, jak testował dzia−
łanie różnych wersji układu, także w niskich
temperaturach. Stwierdził, że rdzeń o współ−
czynniku AL=250 nie nadaje się, potrzeba
AL=630. Kieruję układ w trybie ekspresowym
do Pracowni Konstrukcyjnej i mam nadzieję,
że opis ukaże się jeszcze już w następnym nu−
merze w dziale Forum Czytelników.

Systemy alarmowe

Kolejny temat ważny i praktyczny dla osób
obozujących pod namiotami to ochrona mie−
nia. Niestety, niejeden z nas przekonał się, że
pozostawienie bez dozoru co cenniejszych
przedmiotów jest więcej niż ryzykowne. Tro−
ska o rower pozostawiony koło namiotu czy
nawet o przedmioty w przedsionku namiotu
naprawdę może być problemem spędzającym
sen z powiek. A turyści zmęczeni trudami
dnia śpią zwykle twardym snem sprawiedli−
wych. Dlatego jak najbardziej jestem za wy−
korzystaniem jakichś prostych systemów
alarmowych.

Paweł Lasko z Nowego Sącza przysłał

prosty schemat z fotorezystorem, wskaźni−
kiem laserowym i dwoma przekaźnikami.
Wadą jest znaczny pobór prądu w stanie czu−
wania. 15−letni Paweł zaskoczył mnie śmia−
łym i niewątpliwie oryginalnym pomysłem,
że jednym z układów wykonawczych mógł−
by być obok syreny...
silniczek wplątujący się we włosy.

Naprawdę cieszę się z takich niecodzien−

nych pomysłów, nawet jeśli są nie do końca
przemyślane (jaki procent amatorów cudzego
mienia nosi długie włosy?). A Pawłowi dla za−
chęty przydzielam dwa punkty za oryginalność
i zachęcam do dalszych eksperymentów.

Na rysunku 4 pokazany jest schemat alar−

mu rowerowego, pomysłu Jarosława Chudo−
by z Gorzowa Wlkp. Przycisk ON włącza czu−
wanie. Jeśli później ktoś poruszy rower, ma−
gnes zamocowany na kole zewrze i rozewrze

styki kontaktronu, a tym
włączy alarm. Przerywa−
ny dźwięk brzęczyka pie−
zo w nocy powinien wy−
starczyć do odstraszenia
złodzieja i obudzenia ko−
goś z obozu. Alarm moż−
na wyłączyć jakimś ukry−
tym przyciskiem OFF.
Podobnych schematów
można wymyślić wiele.
Najważniejszą sprawą
będzie nie tyle układ

Rys. 3

Fot. 6 Przetwornica Bartłomieja

Stróżyńskiego

Szkoła Konstruktorów

E l e k t r o n i k a d l a W s z y s t k i c h

Lipiec 2002

elektroniczny, co solidna obudowa, nieza−
wodność, odporność na wpływy atmosferycz−
ne i łatwość obsługi.

Jakub Jagiełło z Gorzowa Wlkp. zapro−

jektował alarm do namiotu uruchamiany
przerwaniem wiązki podczerwieni. Schemat
pokazany jest na rysunku 5.

15−letni Marcin Dyoniziak z Brwinowa

nadesłał prototyp, pokazany na fotografii 7.
Jest to alarm rowerowy, ewentualnie bagażowy.
Choć wygląd modelu nie budzi zaufania, warto
przeanalizować schemat, zamieszczony na ry−
sunku 6. Marcin przetestował model i przy
okazji wzbogacił swą wiedzę. W układzie na
szczególną uwagę zasługuje czujnik wstrząsów

S1, wykonany ze styków przekaźnika i czte−
rech ciężarków wędkarskich oraz dodatkowy
styk antysabotażowy S2. Zwarcie choć na
chwilę któregoś z nich wywołuje ciągły alarm
po czasie wyznaczonym przez R3, PR1, C3.

Marcin Wiązania wykonał nieskompli−

kowany model „Namiotowego stróża”. Sche−
mat jest pokazany na rysunku 7, a model na
fotografii 8. Układ reaguje na rozwarcie linii
dozorowej. Przy krótkim naruszeniu linii
brzęczyk piezo włączy się na czas wyznaczo−
ny przez C3, R2. Po przerwaniu linii dozoro−
wej sygnalizator włączy się na stałe.

Inne pomysły

Marcin Rekowski z Brusów uważa, że pod
namiotem przyda się bateryjna kolumna ak−
tywna do walkmana. Rzecz gustu, ale pomysł
wart odnotowania. Wspomniany już Jacek
Konieczny z Poznania w swoich czterech li−
stach zaproponował trzy układy, a tym dziw−
ny na pierwszy rzut oka system łączności
ultradźwiękowej między rowerzystami. Cho−
dzi o to, żeby ten kto jedzie pierwszy wie−
dział, że ktoś z grupy zanadto zostaje z tyłu.
Swego czasu dużo jeździłem rowerem, znam
problem od podszewki. Problem jest, choć
złagodzony dziś przez telefony komórkowe,

w każdym razie ideę Jacka należałoby dopra−
cować. Nie wystarczy jeden nadajnik z tyłu
i odbiornik z przodu, bo podczas jazdy za−
chodzą ciągłe zmiany na prowadzeniu i prze−
tasowania w grupie. A nie zawsze jest ktoś,

po kim można się
spodziewać, że no−
torycznie będzie
zostawał z tyłu;
poza tym to przy−
padek, że coś się
komuś

zepsuje

w rowerze.

Jacek uważa

również, że tury−
ście

przydałaby

się...
laska do chodze−
nia po bagnach.
Laska z czujnika−
mi głębokości za−
nurzenia

laski

w bagno. W tym
zakresie nie mam
doświadczenia,
słyszałem tylko,
ze chodzenie po
bagnach wciąga...

Nie sprawdzałem, czy dosłownie, czy

w przenośni, ale wątpię w sens stosowania
laski ze zmodyfikowanym czujnikiem pozio−
mu wody i z elektronicznym wskaźnikiem
w postaci linijki LED−ów. W jasny dzień nie
będzie widać diod LED, poza tym chodząc
po bagnach lepiej nie patrzyć na wskaźnik la−
ski, tylko pod nogi.

Na koniec zostawiłem niezwykłą propo−

zycję Michała Stacha z Kamionki Małej.
Michał stwierdził mianowicie, że turystom
przyda się...
sonar, czy inaczej dalmierz ultradźwiękowy.
Model pokazany jest na fotografii 9. Autor
przekonuje w swym liście, że komuś z miasta
trudno sobie wyobrazić widoczność równą
5cm przy pochmurnej pogodzie i mgle. Nieza−
leżnie od mojej i Waszej opinii w tej sprawie,
układ na pewno zasługuje na zainteresowanie,
a list świadczy, że Michał rzeczywiście prze−
prowadził liczne próby. Kieruję model do Pra−
cowni Konstrukcyjnej i mam nadzieję, że
układ niedługo ukaże się na łamach EdW.

K C

R Q

VCC

+9V
BAT

220
uF

VCC

U1A
4027

100k

Kontaktron

VCC

OFF

100k

VCC

680

10k

piezo

z gen.

R1
10k

C1
1nF

U1A

U1B

C2
22 F/16V
tantal.

4,7 F/16V

tantal.

100k

1N4148

PR1

2,5M

−

U1C

R4
100k

C4
100n

U1D

R5 1k

BC557B

BD130

lub lepiej

BD243

D1
LED MIG.

T3
BC548

R1
560

T2
BC548

47uF

Z1
ARK2

1N4148

4,7

C4
220nF

R4 10k

BT1
9V

1N4148

T1
BC558

4,7M

C3
220uF

R2 68k

100

piezo

Rys. 4

Rys. 5

Fot. 9 Sonar Michała Stacha

Rys. 6

Rys. 7

Fot. 8 Alarm Marcina Wiązani

Fot. 7 Prototyp Marcina Dyoniziaka

Szkoła Konstruktorów

E l e k t r o n i k a d l a W s z y s t k i c h

Lipiec 2002

Podsumowanie

Przy analizie prac zaobserwowałem, jak ma−
ło kiedy, silną polaryzację: z jednej strony
wiele prac teoretycznych, niedopracowanych
i nie mających szans na realizację, z drugiej
strony dużo prac wykonanych starannie,
działających i co mnie najbardziej cieszy, za−
wierających duży ładunek inwencji i pomy−
słowości. Choć znaczna część nadesłanych
schematów i układów była za mało dopraco−
wana, cieszę się, że podaliście kilka napraw−
dę interesujących pomysłów. Z przyjemno−
ścią skierowałem aż cztery projekty do
sprawdzenia i późniejszej publikacji.

Mam też prośbę: wypróbujcie od strony

praktycznej oświetlenie turystyczne z wyso−
kosprawnymi LED−ami. Zbudujcie też
i sprawdźcie proste alarmy „turystyczne”,
zwracając uwagę na minimalizację poboru
prądu w spoczynku i podczas czuwania. Pro−
szę o rzeczowe wnioski praktyczne z takich
prób.

Nie zachęcam natomiast do budowy naj−

prostszych systemów telefonu świetlnego
z żarówką i fotorezystorem. Chyba, że chce−
cie się przekonać, że efekty są za małe w sto−
sunku do nakładów. Zbudowanie fototelefo−
nu nie jest wcale takie łatwe, jak się może
wydawać. Najprostsze analogowe systemy
łączności z diodą IRED czy żarówką i fotore−
zystorem będą mieć słaby zasięg, wystąpią
szumy i zakłócenia. Niewiele pomoże tu za−
stosowanie lasera. Młodym entuzjastom lase−
rów, którzy podkreślają zasięg łączy lasero−
wych przypominam o trudności z wcelowa−
nia laserem w odbiornik oddalony o kilkaset
metrów a inna, jeszcze trudniejsza, to sprawa
sterowanie diody laserowej.

Serdecznie za to zachęcam do budowy

prostego telegrafu świetlnego z laserem lub
diodą IRED i odbiornikiem TFMS. Ze
względu na wymaganą stałość częstotliwości
nośnej proponuję albo układ z klasycznym
generatorem dwubramkowym, albo genera−
tor z kostką 4047 według rysunku 8. Warto
wypróbować działanie z diodą IRED o wą−
skim kącie (np. LD274), ewentualnie wyko−
rzystać zwykłą diodę nadawczą od pilota
(o kącie świecenia ok. ±30 stopni) i soczew−
kę skupiającą. Nie zaszkodzi trochę poekspe−
rymentować, zwłaszcza z soczewkami. Za−
sięg takiego prostego telegrafu może wynieść
ponad 200m.

Może będziecie zaskoczeni, ale warto

sprawdzić, jak zachowa się odbiornik przy
zastosowaniu nie diody IRED, tylko modułu
laserowego, świecącego światłem czerwo−
nym. Tanie wskaźniki wytwarzają światło
czerwone o długości fali około 700nm, które−
mu naprawdę niedaleko do podczerwieni.
Odbiornik TFMS5360 lub SFH506−36 zarea−
guje na takie promieniowanie, byle tylko
udało się je prawidłowo zmodulować prze−
biegiem nośnym 36kHz. Przy okazji muszę
rozwiać nadzieję sporej grupki uczestników,
którzy chcieliby wykorzystać układ TFMS
w torze analogowym. Jako, że jest to układ
typowo cyfrowy, nie ma szans, żeby w prosty
sposób uzyskać pasmo przenoszenia zbliżone
do pasma audio.

W przypadku odstraszacza komarów

można wykorzystać prosty układ według ry−
sunku 9 z różnymi membranami piezo. Czę−
stotliwość można regulować w szerokim za−
kresie 2...50kHz i sprawdzić, jakiej komary
nie lubią. Zaprzysięgli przeciwnicy komarów
zapewne zechcą wypróbować bardziej wy−
myślne generatory z modulacją AM i FM, na
przykład według rysunku 3.

Na koniec jeszcze wspomnę o rozwiąza−

niu zadania 72 Marcina Malicha z Wodzi−
sławia Śl., które choć wysłane w terminie
dotarło do mnie zbyt późno. Marcin zapro−
ponował trzy interesujące urządzenia dla
działkowców: odstraszacz ptaków, system
automatycznego podlewania grządek i wia−
tromierz (anemometr). Doliczam Marcino−
wi punkty, a schematy można znaleźć na

stronie internetowej
(Malich72.gif).

Przypominam,

żebyście podawali
na kopercie lub
paczce nie tylko
adres, ale też tytuł
czasopisma i dział,
gdzie przesyłka ma
trafić. Nie przysy−
łajcie paczek na
adres skrytki po−
cztowej. Przypo−
minam prawidłowy
adres:

AVT − EdW
Szkoła Konstruktorów zadanie XX
ul. Burleska 9
01−939 Warszawa

Prawie wszyscy uczestnicy wymienieni

z nazwiska otrzymują punkty (1...8). Aktual−
na punktacja podana jest w tabeli. Upominki
otrzymują: Jakub Świegot, Marcin Wiąza−
nia, Michał Stach, Bartek Stróżyński
i Andrzej Sadowski. Czterej Koledzy,
których projekty trafią do publikacji uzyska−
ją potem honoraria autorskie. Nagrody
otrzymają: Dariusz Drelicharz i Marcin
Dyoniziak.

Zachęcam serdecznie do udziału w bieżą−

cym i następnych zadaniach.

Wasz Instruktor

Piotr Górecki

4049

lub4069

membrana

piezo

V+

4047

OUT

GND

4,5...5,5V

piezo

z gen.

3,3k

4,7k

V+

10...
100k

2,2k

max<30mA

TFMS 5360
SFH 506−36

GND

V+

OUT

Rys. 8

Rys. 9

Marcin Wiązania Gacki . . . . . . . . . . . . . . . . . .88
Mariusz Chilmon Augustów . . . . . . . . . . . . . . .54
Dariusz Drelicharz Przemyśl . . . . . . . . . . . . . .41
Marcin Malich Wodzisław Śl. . . . . . . . . . . . . . .39
Krzysztof Kraska Przemyśl . . . . . . . . . . . . . . .37
Bartłomiej Radzik Ostrowiec Św. . . . . . . . . . . .37
Jarosław Chudoba Gorzów Wlkp. . . . . . . . . . .30
Dariusz Knull Zabrze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29
Michał Stach Kamionka Mała . . . . . . . . . . . . . .29
Piotr Romysz Koszalin . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
Jarosław Tarnawa Godziszka . . . . . . . . . . . . .27
Piotr Wójtowicz Wólka Bodzechowska . . . . . 27
Roman Biadalski Zielona Góra . . . . . . . . . . . .26
Rafał Stępień Rudy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26
Filip Rus Zawiercie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
Szymon Janek Lublin . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22
Mariusz Ciołek Kownaciska . . . . . . . . . . . . . . .20
Jakub Kallas Gdynia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
Jacek Konieczny Poznań . . . . . . . . . . . . . . . .19
Michał Pasiecznik Zawiszów . . . . . . . . . . . . . .18
Radosław Koppel Gliwice . . . . . . . . . . . . . . . .17
Łukasz Cyga Chełmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16
Andrzej Sadowski Skarżysko Kam. . . . . . . . . .16
Radosław Ciosk Trzebnica . . . . . . . . . . . . . . .15
Piotr Dereszowski Chrzanów . . . . . . . . . . . . .15
Maciej Jurzak Rabka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
Michał Koziak Sosnowiec . . . . . . . . . . . . . . . .15
Ryszard Milewicz Wrocław . . . . . . . . . . . . . . .15
Emil Ulanowski Skierniewice . . . . . . . . . . . . . .15
Artur Filip Legionowo . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
Aleksander Drab Zdziechowice . . . . . . . . . . . .13
Robert Jaworowski Augustów . . . . . . . . . . . . .13
Arkadiusz Zieliński Częstochowa . . . . . . . . . .12
Dawid Lichosyt Gorenice . . . . . . . . . . . . . . . . .11
Wojciech Macek Nowy Sącz . . . . . . . . . . . . . .11
Sebastian Mankiewicz Poznań . . . . . . . . . . . .11
Paweł Szwed Grodziec Śl. . . . . . . . . . . . . . . . .11
Marcin Dyoniziak Brwinów . . . . . . . . . . . . . . .10
Jakub Jagiełło Gorzów Wlkp. . . . . . . . . . . . . .10
Bartek Stróżyński Kęty . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
Maciej Ciechowski Gdynia . . . . . . . . . . . . . . . .9
Mariusz Ciszewski Polanica Zdr. . . . . . . . . . . . .9
Filip Karbowski Warszawa . . . . . . . . . . . . . . . .9
Witold Krzak Żywiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
Piotr Kuśmierczuk Gościno . . . . . . . . . . . . . . . .9
Kamil Urbanowicz Ełk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
Michał Waśkiewicz Białystok . . . . . . . . . . . . . . .9
Piotr Wilk Suchedniów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

Punktacja Szkoły Konstruktorów