Hydrauliczne i Pneumatyczne Układy Automatyki

Laboratorium 1

Dział:

Elementy i układy elektropneumatyczne

Temat:

Budowa i zasada działania elementów stosowanych w układach elektropneumatycznych

Cel:

Zapoznanie się z konstrukcją, zasadą działania i parametrami technicznymi wybranego

dwustopniowego zaworu pneumatycznego sterowanego elektrycznie. Zapoznanie się z

elementami elektrycznymi stosowanymi w układach elektropneumatycznych.

1 Stanowisko laboratoryjne

Na wyposażeniu stanowiska laboratoryjnego dostępne są: dwustopniowy zawór

pneumatyczny sterowany elektrycznie oraz zestaw narzędzi niezbędnych do jego rozmontowania.

Każde ze stanowisk laboratoryjnych jest wyposażone również w elementy wykonawcze, zestaw

styczników oraz czujników niezbędnych w syntezie technicznej układów elektropneumatycznych.

2 Przebieg ćwiczenia

2.1 Konstrukcja zaworów elektropneumatycznych

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia należy dokonać oględzin zaworu dostarczonego

przez prowadzącego zajęcia. Należy zanotować następujące informacje:

–

symbol graficzny zamieszczony na obudowie zaworu

–

liczbę dróg, położeń, sposób połączenia dróg dla każdego z położeń, rodzaj i odmianę

sterowania zaworu, sposób zasilania zaworu głównego i zaworów sterowania wstępnego,

kierunki przepływu, natężenie przepływu, zakres ciśnień pracy,

–

liczba elektromagnesów oraz dane na nich zamieszczone.

W

a

ż

n

e

Przystępując do demontażu zaworu należy pamiętać, że składa się on z drobnych

elementów, które łatwo można zgubić. Na początek należy usunąć ze stołu wszystkie

zbędne elementy pozostawiając jedynie zawór i potrzebne narzędzia. Demontaż

rozpoczynamy od odkręcenia śrub mocujących zawór sterowania wstępnego do korpusu

zaworu głównego. Po jego zdemontowaniu należy rozłożyć zawór sterowania wstępnego

na czynniki pierwsze układając na stole poszczególne jego elementy składowe

zachowując kolejność, w której były one demontowane.

Narysować schemat konstrukcyjny zaworu sterowania wstępnego a następnie opisać

poszczególne elementy na nim zamieszczone. Dodatkowo zaproponować symbol graficzny zaworu

Roman Korzeniowski

Katedra Automatyzacji Procesów

1

Hydrauliczne i Pneumatyczne Układy Automatyki

Laboratorium 1

zgodny z normą ISO 1219-1, tak by zawierał on informację o liczbie dróg, liczbie położeń, sposobie

połączeń dróg dla każdego z położeń, rodzaju i odmianie sterowania oraz o sposobie zasilania.

Kolejny etap demontażu dotyczy zaworu głównego. Należy postępować podobnie jak

w przypadku demontażu zaworu sterowania wstępnego. Po rozłożeniu zaworu głównego

narysować i opisać jego schemat konstrukcyjny. Określić liczbę krawędzi sterujących suwaka

zaworu.

Na zakończenie ustalić w jaki sposób zrealizowano połączenia pneumatyczne pomiędzy

zaworem sterowania wstępnego i zaworem głównym a następnie narysować symbole graficzne

szczegółowe i uproszczone zgodne z normą ISO 1219-1 odpowiadające badanemu zaworowi

elektropneumatycznemu.

Po sporządzeniu niezbędnych notatek, rysunków lub zdjęć dokumentujących

przeprowadzone prace zawór należy powtórnie zmontować pod nadzorem prowadzącego

zajęcia.

Najważniejsze parametry techniczne zaworów elektropneumatycznych ustalić na podstawie

przygotowanych przez prowadzącego kart katalogowych. Ustalić jakie są możliwe wersje zaworów

elektropneumatycznych ze względu na sposób podłączenia źródła zasilania i odpowietrzenia

zaworu sterowania wstępnego z drogami zaworu głównego. Podać symbole uproszczone

i szczegółowe pięciu wybranych zaworów na podstawie [2].

2.2 Osprzęt elektryczny

Uruchomienie każdego układu elektropneumatycznego wymaga zastosowania, poza

siłownikiem i zaworem, szeregu dodatkowych elementów elektrycznych. Sporządzić listę

elementów dostępnych na stanowisku laboratoryjnym dzieląc je na: elementy zasilania,

przełączniki, czujniki, przekaźniki i styczniki. Podać symbol graficzny tych elementów oraz krótko

opisać ich zasadę działania, właściwości oraz potencjalne możliwości zastosowania w układzie

elektropneumatycznym.

Literatura

1. Korzeniowski R.: Elementy w układach elektropneumatycznych, 2010

http://upel.agh.edu.pl/wimir/mod/resource/view.php?id=184

2. FESTO: Katalog zaworów elektropneumatycznych,

http://upel.agh.edu.pl/wimir/mod/resource/view.php?id=185

Roman Korzeniowski

Katedra Automatyzacji Procesów

2