Radioelektronik Audio-HiFi-Video 10/2002

W produkowanych

obecnie urz¹dzeniach

elektronicznych

wykorzystywane

s¹ ró¿norodne

technologie monta¿u.

Nie jest to specjalnie

istotne dla u¿ytkowników

podczas normalnej

eksploatacji, natomiast

w przypadku awarii

nabiera kluczowego

znaczenia, gdy¿ od

technologii zale¿¹

wymagania dotycz¹ce

metod i narzêdzi

diagnostycznych

oraz naprawczych.

C

hocia¿ niezawodnoœæ produk-

tów roœnie, serwisy nadal maj¹

zajêcie i musz¹ ci¹gle doskona-

liæ swoje mo¿liwoœci. Naprawê

trzeba przeprowadziæ sprawnie i dobrze,

¿eby by³a ekonomicznie sensowna. Pra-

cownik serwisu powinien szybko i prawid³o-

wo zlokalizowaæ usterkê oraz dokonaæ wy-

miany wadliwych elementów w sposób wy-

kluczaj¹cy ryzyko uszkodzenia pod³o¿a lub

s¹siednich czêœci, jak te¿ zamienników.

W miarê mo¿liwoœci nale¿y tak¿e chroniæ

czêœæ podejrzan¹ o wadliwe dzia³anie _

w trudnych diagnostycznie sytuacjach by-

wa i tak, ¿e wymontowany element jest

jednak sprawny. Czasami dokonuje siê de-

monta¿u dzia³aj¹cych uk³adów po to, by

zast¹piæ je nieco innymi i przez pomiar

oceniæ wyniki takich zmian _ tak jest np.

przy badaniu prototypów.

Jednym z podstawowych warunków efek-

tywnej i bezpiecznej pracy jest korzystanie

z odpowiednich narzêdzi. W wielu przy-

padkach musz¹ to byæ specjalistyczne przy-

rz¹dy, nie daj¹ce siê zast¹piæ prostymi

œrodkami. Demonta¿ elementów elektro-

nicznych tak¿e wymaga stosowania me-

tod i narzêdzi uwzglêdniaj¹cych cechy kon-

kretnych elementów i uk³adów, takie jak

wymiary, kszta³t, rodzaj i liczba wyprowa-

DEMONTA¯ UK£ADÓW

ELEKTRONICZNYCH

(1)

dzeñ, sposób monta¿u, wra¿liwoœæ na tem-

peraturê, odpornoœæ mechaniczna, wra¿li-

woœæ na oddzia³ywania elektrostatyczne.

W u¿ytkowanym obecnie sprzêcie elektro-

nicznym mo¿na spotkaæ bardzo ró¿ne ro-

dzaje monta¿u:

q

tradycyjny monta¿ przestrzenny

punkt_punkt, charakterystyczny dla urz¹-

dzeñ lampowych, stosowany do dzisiaj przez

niektórych producentów wzmacniaczy aku-

stycznych budowanych t¹ technologi¹,

q

monta¿ przestrzenny na listwach cera-

micznych, stosowany np. w niektórych przy-

rz¹dach pomiarowych,

q

monta¿ elementów przewlekanych na

p³ytkach jednostronnych, dwustronnych,

a¿ do wielowarstwowych z metalizacj¹

otworów,

q

monta¿ powierzchniowy elementów

o ró¿nej budowie.

W trakcie demonta¿u trzeba doprowadziæ do

roztopienia spoiwa, chwyciæ wymontowy-

wany element, podnieϾ go i przenieϾ po-

za p³ytkê. Spoiwo musi zostaæ usuniête

z punktów lutowniczych, nastêpnie miejsca

te nale¿y dok³adnie oczyœciæ i przygotowaæ

do monta¿u nowego elementu. Czasami

wymagana jest naprawa pod³o¿a, np. rege-

neracja œcie¿ek i punktów lutowniczych.

Najbardziej znan¹ metod¹ demonta¿u jest

praca z lutownic¹ i odsysaczem sprê¿yno-

wym. Powszechnie znane s¹ te¿ zwi¹zane

z ni¹ niedogodnoœci i ograniczenia. Wiado-

mo, ¿e sprawne wymontowanie elementu

daje oszczêdnoœæ czasu, energii i zmniejsza

ryzyko uszkodzeñ, spowodowanych np.

przegrzaniem. Osi¹gniêcie sprawnoœci wy-

r

NA RYNKU

ELEKTRONIKI

12

Rys.1. Urz¹dzenia do demonta¿u uk³adów przewlekanych oraz TSOP i TQFP

a _ r¹czka odsysaj¹ca SX-80,

b _ demonta¿ elementów przewlekanych, c _ demonta¿ uk³adów TSOP i TQFP

a)

c)

b)

maga zastosowania okreœlonych rozwi¹zañ

technicznych, które uwzglêdniaj¹ m.in. licz-

bê przeprowadzanych operacji demonta¿u,

ró¿norodnoœæ demontowanych elementów,

rodzaje i zakres innych operacji dokonywa-

nych na tym samym stanowisku, za³o¿one

normy czasowe, czy te¿ specyficzne wa-

runki, zwi¹zane np. z serwisowaniem sprzê-

tu w miejscu jego zainstalowania i pracy.

Urz¹dzenia firmy PACE

do demonta¿u uk³adów

elektronicznych

Dla zilustrowania istniej¹cych w tym za-

kresie mo¿liwoœci, warto wróciæ do oferty fir-

my PACE, przedstawionej w artykule pt.

”Czym lutuj¹ w NASA?” (ReAV nr 9/2002)

w kontekœcie zastosowañ do monta¿u uk³a-

dów elektronicznych.

Ju¿ r¹czki lutownicze PS 70/PS 90, wspó³-

pracuj¹ce ze stacjami ST 25 do ST 55, mo-

g¹ byæ uzbrajane w koñcówki do demonta-

¿u, ale dopiero r¹czki specjalistyczne z de-

dykowanymi koñcówkami i g³owicami za-

pewniaj¹ w³aœciw¹ efektywnoœæ pracy.

PACE oferuje piêæ r¹czek do demonta¿u

(jedna z nich umo¿liwia tak¿e monta¿),

przeznaczonych do wspó³pracy ze stacja-

mi _ od jednokana³owych ST 75/ST 115,

przez dwukana³ow¹ MBT 201, trzykana³o-

we MBT 250/MBT 220 do wielokana³owej

PRC 2000.

q

R¹czka odsysaj¹ca SX-80, przezna-

czona do demonta¿u wszystkich typów

uk³adów przewlekanych oraz uk³adów

TSOP i TQFP (rys. 1a).

13

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 10/2002

Demonta¿ elementów przewlekanych prze-

prowadza siê za pomoc¹ odpowiednio do-

branej dyszy odsysaj¹cej (rys. 1b). Po na-

stawieniu ¿¹danych parametrów roboczych

stacji i rozgrzaniu dyszy, przyk³ada siê j¹ do

punktu lutowniczego tak, aby koñcówka

wyprowadzenia demontowanego elemen-

tu znalaz³a siê w otworze dyszy. W miarê

topnienia spoiwa dyszê nale¿y delikatnie

dociskaæ do pod³o¿a. W³¹czenie w odpo-

wiednim momencie kompresora, spowo-

duje odessanie lutowia z powierzchni p³yt-

ki i z otworu _ koñcówka elementu zostaje

uwolniona.

Do demonta¿u precyzyjnych uk³adów

TSOP i TQFP u¿ywa siê g³owic o wymia-

rach odpowiadaj¹cych obudowie konkretne-

go uk³adu (rys.1c). W tym wypadku kompre-

sor stacji nie s³u¿y do odsysania cyny, ale

zasila przyssawkê, umieszczon¹ miêdzy

krawêdziami roboczymi g³owicy, s³u¿¹c¹

do podniesienia wylutowanego elementu.

q

R¹czka Termopêseta TT-65 do demon-

ta¿u uk³adów SMD: CHIP, SOIC, PLCC,

konektorów. Zasadê dzia³ania i mo¿liwoœci

wynikaj¹ce z ró¿norodnoœci koñcówek prze-

widzianych do wykorzystania zilustrowano

na rysunku 2.

q

R¹czkaTermopik TP-65 do demonta¿u

uk³adów PQFP, wspó³pracuj¹ca z 11 stan-

dardowymi g³owicami (rys. 3).

G³owica rozgrzewa jednoczeœnie wszystkie

wyprowadzenia elementu. Przed przyst¹-

pieniem do demonta¿u, krawêdzie g³owicy

pokrywa siê cyn¹, aby zapewniæ efektywne

i równomierne przekazywanie ciep³a. Na-

stêpnie, pewnym ruchem, g³owicê przyk³a-

da siê do wyprowadzeñ uk³adu, lekko do-

ciskaj¹c w miarê topnienia lutowia. Ponie-

wa¿ r¹czka TP-65 jest wyposa¿ona w przy-

ssawkê, pozwala podnieœæ i przemieœciæ

wylutowany element.

n

Marek Kalasiñski

Opracowano na podstawie materia³ów udostêpnionych

przez firmê RENEX, tel. [phone], e-mail:

office

@

renex.com.pl, http://www.renex.com.pl

Rys. 2. Urz¹dzenia do demonta¿u uk³adów SMD

a _ r¹czka termopêseta TT-65, b, c _ demonta¿

uk³adów

Rys. 3 . Urz¹dzenia do demonta¿u uk³adów PQFP

a _ r¹czka Termopik TP-65, b _ demonta¿ uk³adów

a)

c)

b)

a)

b)

nia Ra bez wyzwalania wy³¹czników RCD (ró¿-

nicowo-pr¹dowych)

q

pe³ne badania wszystkich typów wy³¹czni-

ków ró¿nicowo-pr¹dowych

q

pomiary czasów zadzia³ania

q

wyznaczenie rzeczywistego pr¹du wyzwo-

lenia wy³¹cznika RCD

q

pomiar napiêcia kontaktowego

q

pomiar rezystancji pêtli uziemienia bez wy-

zwolenia RCD

q

pomiary napiêæ zmiennych

q

pomiar czêstotliwoœci

q

wskazanie kolejnoœci faz

q

pomiar rezystancji uziemienia metod¹ tech-

niczn¹

q

pomiar rezystywnoœci gruntu.

Dziêki du¿emu doœwiadczeniu producenta, mier-

nik zosta³ tak skonstruowany, aby umo¿liwiæ wy-

godn¹, wrêcz intuicyjn¹ jego obs³ugê. Ponie-

wa¿ za pomoc¹ MacroTest 5035 wykonuje siê

pomiary instalacji bêd¹cej pod napiêciem, mier-

nik wyposa¿ono w wiele rozbudowanych algoryt-

Firma HT-ITALIA uru-

chomi³a produkcjê no-

wego wielofunkcyjne-

go przyrz¹du Macro-

Test 5035 s³u¿¹cego

do badañ bezpieczeñ-

stwa instalacji elek-

trycznych. Stosuj¹c ten

miernik mo¿na wyko-

nywaæ pomiary wszyst-

kich parametrów

ochronnych instalacji w budynkach. Przyrz¹d

wyposa¿ono w pamiêæ wyników (do 350 zesta-

wów wyników pomiarów) oraz gniazdo RS-232

do wspó³pracy z komputerem. MacroTest 5035

ma nastêpuj¹ce funkcje pomiarowe:

q

pomiar ci¹g³oœci _ pr¹dem 200 mA

q

pomiar rezystancji izolacji (50, 100, 250,

500, 1000 V)

q

pomiar impedancji pêtli (P-P, P-N, P-PE) z wy-

znaczeniem spodziewanego pr¹du zwarcia

q

pomiar ca³kowitej rezystancji pêtli uziemie-

mów weryfikuj¹cych uk³ad pomiarowy. Przyrz¹d

zawsze dokonuje analizy prawid³owoœci uk³adu

przed rozpoczêciem ka¿dego typu pomiaru. Wy-

krywa i informuje o nieprawid³owoœciach oraz

podpowiada, jak usun¹æ b³êdy. Inteligentny sy-

stem bezpieczeñstwa chroni nie tylko u¿ytkow-

nika przed pora¿eniem, ale równie¿ przyrz¹d

przed zniszczeniem lub uszkodzeniem.

Standardowe wyposa¿enie obejmuje wszystkie

dostêpne przewody pomiarowe, oprogramo-

wanie w jêzyku polskim oraz wygodny futera³

umo¿liwiaj¹cy przenoszenie miernika wraz ze

wszystkimi akcesoriami.

Szczegó³owe dane techniczne miernika

MacroTest 5035 s¹ dostêpne na stronach inter-

netowych pod adresem:

http://www.tomtronix.com.pl/ht/macro5035.htm

Wy³¹cznym dystrybutorem przyrz¹dów

HT-ITALIA w Polsce jest firma Tomtronix,

tel: [phone], faks: (42) 674-74-55

e-mail: tomtronix

@

tomtronix.com.pl,

http://www.tomtronix.com.pl

(f)

WIELOFUNCYJNY MIERNIK INSTALACJI MacroTest 5035